Абай Құнанбаева өмірбаяны

1 слайд
1845-1904 Абай Құнанбаев

1 слайд

2 слайд
Жоспар: 1.К іріспе 1.1Қысқаша шолу 2.Негізгі бөлім 2.1Өмірбаяны 2.2Отбасы 2.3Шығармашылығы 3.Қорытынды 4.Пайдаланылған әдебиеттер

2 слайд

3 слайд
Туған кездегі есімі Ибраһим Құнанбайұлы Туған күні 10 тамыз 1845 Туған жері Қарқаралы, Семей облысы Қайтыс болған күні 6 шілде 1904 (58 жас) Қайтыс болған жері Семей облысы Ұлты қазақ Қызметі Ақын, ағартушы, философ, сазгер, саяси қайраткер Қ Ы С Қ А Ш А Ш О Л У Әкесі Құнанбай Өскенбайұлы Анасы Ұлжан Асанова Жұбайы Ділд ə Шүкіман ( Ə йгерім) Еркежан Балалары Ділд ə дан: Ақылбай, Хакімбай, Ə бдірахман, Мағауия, Күлбадан, Райхан Ə йгерімнен: Турағұл, Мекаил, Ізкаил, Кенже

3 слайд

4 слайд
Абай (Ибраһим) Құнанбайұлы (10 тамыз 1845 жыл – 6 шілде 1904 жыл) — ұстаз, ақын, ағартушы, жазба қазақ әдебиетінің, қазақ әдеби тілінің негізін қалаушы, философ, сазгер, аудармашы, саяси қайраткер, либералды көзқарасын ислам дініне таяна отырып, орыс және еуропа мәдениетімен жақындасу арқылы қазақ мәдениетін жаңартуды көздеген реформатор. Абай ақындық шығармаларында қазақ халқының әлеуметтік, қоғамдық, моральдық мәселелерін арқау еткен. Абай Шығыс пен Батыс мәдениетін жетік білген. Бірқатар әлем ойшылдарының еңбектерімен жақсы таныс болған. Философиялық трактаттар стилінде жазылған «Қара сөздері» – тақырып ауқымдылығымен, дүниетанымдық тереңдігімен, саяси-әлеуметтік салмақтылығымен құнды.

4 слайд

5 слайд
Қарқаралының аға сұлтаны Құнанбайдың төрт әйелінің бірі, екінші әйелі Ұлжаннан туған. Ақынның арғы тегі Орта жүз Тобықты, Арғын ішіндегі Олжай батырдан басталады. Олжайдан Айдос, Қайдос, Жігітек есімді 3 ұрпақ тарайды. Бұлардың әрқайсысы кейін бір-бір рулы ел болып кеткен. Айдостың Айпара деген әйелінен: Ырғызбай, Көтібақ, Топай, Торғай, деген 4 ұл туады.Бұлардың әкесі момын, шаруа адамы, ал шешесі өткір тілді, өр мінезді әйел болған. Сол Айпара балаларына:Ана айтқанындай, шынында, бұлардың ішінде Ырғызбай ортасынан оза шауып, ел басқарған. Ырғызбайдан Үркер, Мырзатай, Жортар, Өскенбай тарайды. Өскенбай шаруаға жайлы, билікке әділ кісі болғандықтан, “Ісің адал болса Өскенбайга бар,арам болса Ералыға бар” деген мәтел осыдан қалған. Өскенбайдың әйелі Зереден Құнанбай туады. Шины балақ, шұбар төс Ырғызбайым, Тоқпақ жалды торайғыр Көтібағым, Әрі де кетпес, бері де кетпес Топайым, Сірә да оңбас торғайым...

5 слайд

6 слайд
Құнанбай-4 әйел алған адам. Оның бәйбішесі Күңкеден – Кұдайберді, інісі Құттымұхамбетке айттырылып, қалыңдық кезінде жесір қалған соң өзі алған екінші әйелі: Ұлжаннан – Тәңірберді (Тәкежан), Ибраһим (Абай), Ысқақ, Оспан, үшінші әйелі Айғыздан – Халиулла, Ысмағұл туады. Қартайған шағында үйленген ең кіші әйелі Нұрғанымнан ұрпақ жоқ. Абайдың “ Атадан алтау, анадан төртеу едім дейтіні осыдан. Болашақ ақын сабырлы мінезімен, кең пейілімен ел анасы атанған “кәрі әжесі” Зеренің таусылмайтын мол қазынадай аңыз ертегілерін естіп, абысын-ажынға жайлы, мінезі көнтерлі, әзіл-қалжыңға шебер, жөн-жобаға жетік өз анасы Ұлжанның тәрбиесінде өсті. Отбасы

6 слайд

7 слайд
Абай 3 әйел алған.  Байбішесі Ділдадан: Ақылбай, Әбдірахман, Кұлбадан, Әкімбай, Мағаұия, Райхан;  екінші әйелі Әйгерімнен Тұрағұл, Мекайыл, Ізкаіл, Кенже деген 7 ұл, 3 қыз сүйген.  Келіндей алған әйелі Еркежаннан ұрпақ көрген жоқ. Абай ұлдары Ақылбай (сол жақта) және Тұрағұлмен (оң жақта) бірге

7 слайд

8 слайд
Абай өлең жазуды 10 жасында бастаған . Шығармалары үш жүйемен өрбиді: 1. бірі — өз жанынан шығарған төл өлеңдері; 2. екіншісі — ғақлия (немесе Абайдың қара сөздері) деп аталатын прозасы; 3. үшіншісі — өзге тілдерден, әсіресе орысшадан аударған өлеңдері. Абай өлеңдері түгел дерлік лирикадан құралады, поэма жанрына көп бой бұрмағаны байқалады. Қысқа өлеңдерінде табиғат бейнесін, адамдар портретін жасауға, ішкі-сыртқы қылық-қасиеттерін, мінез- бітімдерін айқын суреттермен көрсетуге өте шебер. Қай өлеңінен де қазақ жерінің, қазақтың ұлттық сипатының ерекшеліктері көрініп тұрады. Ислам діні тараған Шығыс елдерінің әдебиетімен жақсы танысу арқылы өзінің шеберлік — шалымын одан әрі шыңдайды. Ислам дініне өзінше сенген діни таным жайындағы философиялық көзқарастарын да өлеңмен жеткізеді. Абайдың дүниетанудағы көзқарасы XIX ғасырдың екінші жартысында Қазақ халқының экономикасы мен ой-пікірінің алға ұмтылу бағытында даму ықпалымен қалыптасты. Дүниетану жолында сары-орыстың төңкерісшіл демократтарының шығармаларын оқып, өз дәуірінің алдыңғы қатарлы ой-пікірін қорытып, басқаларға қазақ өміріндегі аса маңызды мәселелерді түсіндіруге қолданады. Дүниетану өңірінде екі қасиеттің — сезім мен қыйсынның , түйсік пен ақылдың қатынасын таразылайды.

8 слайд

9 слайд
Қорытынды лай келе , Ұлы Абайды өмір, қоршаған дүние, табиғат, болмыс сыры, олардың зандылықтары көп ойландырған, ол дүние сырына бойлап, өзін мазалаған сауалдарға жауап табуға тырысқан. Мен осы кіммін? Жан иелері өмірінің түпкі мәні неде? Барлык адам баласы, жан-жануарлар да тамақтанады, ұйықтайды, қорғанады, артына ұрпақ қалдырады. Сонда адам баласының басқа жан иелерінен айырмашылығы неде? Міне, Абай әркімді де толғандыратын терең сырлы сұрактарға жауап іздейді .

9 слайд

10 слайд
1. madenimura .kz ( қолжетпейтін сілтеме) 2. ↑   adebiet.kz ( қолжетпейтін сілтеме) әдеби әлем порталы 3. ↑   Биекенов К., Садырова М. Әлеуметтанудың түсіндірме сөздігі. — Алматы: Сөздік-Словарь, 2007. — 344 бет.  ISBN 9965-822-10-7 4. ↑   Жетісу. Энциклопедия. -  Алматы : «Арыс» баспасы,  2004 . — 712 бет.  ISBN 9965-17-134-3 5. ↑   Абай. Энциклопедия. – Алматы: «Қазақ энциклопедиясының» Бас редакциясы, «Атамұра» баспасы,  ISBN 5-7667-2949-9Пайдаланылған әдебиеттер:

10 слайд