"Абайды оқы,ерінбе!"Интеллектуалдық ойын

1 слайд

1 слайд

2 слайд
БӘЙГЕ ДОДА ЖОРҒА

2 слайд

3 слайд
1.Мұнда барлық сайыскерлерге ортақ мектеп бағдарламасынан және бағдарламадан тыс 11 сұрақ беріледі 2. Әр сұрақтың 3 жауап нұсқасы бар. 3. 5 секунд ішінде қойылған сұрақтың жауабын бұрын қол көтерген оқушы айтады. 4.”Бәйгенің” сұрақтары оқылып болғаннан кейін сайыскерлердің ұпайлары есептелінеді. 5. “Бәйге” айналымда аз ұпай жинаған үш оқушы ойыннан шығады

3 слайд

4 слайд

4 слайд

5 слайд
1. Абай қай жерде,қай таудың етегінде дүниеге келді?? А) Семей қаласы,Шыңғыс тауы В) Жамбыл обл, Жамбыл тауы с) Орынбор А)Семей қаласы, Шыңғыс тауы 2. Абай Құнанбайұлы қай жылдар аралығында өмір сүрген? А)1845-1903ж.ж в)1845-1904ж.ж с)1841-1905ж.ж в)1845-1904ж.ж 3. Абай ең алғаш рет қай молдадан сауатын ашты? а)Ғабитхан в) Ахмет с)Ғабдолла А)Ғабитхан 4. Абайды 10 жасында қай медресеге оқуға жібереді? А) «Ғалия» в) «Ахун Рахманқұли» С) «Ахмет-Риза»С) «Ахмет-Риза» 5. Абайдың Семейдегі «Приходская школада» оқыған мерзімі? А) 3 ай в) 30 күн С) 3 жыл А) 3 ай 6. Ақын 1875 жылы, қай елде сайлауда жеңіске жетіп, болыс сайланады? А) Қоскөл в) Қармақшы С) Қоңыркөкше С) Қоңыркөкше 7. Абай қай рудан шыққан? А) Жаныс в) Тобықты С) Табын В) Тобықты 7. Құнанбай мен Ұлжаннан тараған Абайдан кейінгі інісі? А) Оспан в) Ысмағұл С) Қалиолла А) Оспан

5 слайд

6 слайд
9. Абайдың пікірлес, кітапханада танысқан орыс досы? А) Долгополов в) Михаэлис С) ЛеонтевВ) Михаэлис 10. Абайға: «Көрінгенмен жақын боласың, кісі танымайтын желбегей жүрген кісінің басына ел үйірілмейді.»- деген мінді кім айтқан? А) Сүйіндік в)Алшынбай с)Құнанбай С)Құнанбай 11. Абайды «Қазақ әдебиетінің классик атасы» деп бағалаған жазушы? а) С.Торайғыров в) М.Әуезов с) А.Байтұрсынов В) М.Әуезов 12. Абай Крыловтың мысалдарын аударумен қай кезде шұғылданған? а) 90 ж аяғы в) 80 ж аяғы с) XX ғ бас кезі а) 90 ж аяғы 13. Абай өлеңдерінің жүйелі, ақындық үлгіде жазылуы нешінші жылдан басталды? а) 1883 ж в) 1881 ж с) 1882 ж в) 1882ж. 14. Абай неше ағайынды болған? а) 5 в) 7 с) 9 в) 1882ж.

6 слайд

7 слайд
1.Бұл сайыста 6 ойыншыға мына экрандағы 12 тақырыпты таңдау ұсынылады. 2. Ойыншылар кезегімен екі тақырыптан таңдайды. 3. Алғашқы алты тақырып ашылып болған соң сараптама жүргізіледі. 4.Бұл айналымда алдыңғы айналымда жинаған ұпайларыңыз толығымен сақталады. 5. 12 тақырып ашылып болғаннан кейін ұпайы көп 3 ойыншы келесі кезеңге жолдама алады.

7 слайд

8 слайд
Өлеңдері Поэмалары Қарасөздері Жалғасын тап Әдеби теория лық сұрақтар Абай туралы даналық сөз Абайдың ата-тегі Ұйқас түрлері 12 345 12 345 12 345 12 345 12 345 12 345 12 345 12 345 12 345 Аудармалары

8 слайд

9 слайд
Абайдың табиғат тақырыбына жазған тұңғыш өлеңін қай жылы жазды ? «Жаз», 1886ж.

9 слайд

10 слайд
Болыстың өз портретін өзіне жасататын Абай өлеңі? «Болыс болдым мінеки»

10 слайд

11 слайд
Кәрі қой ептеп сойған байдың үйі, Қай жерінде кедейдің тұрсын күйі? Қара қидан орта қап ұрыспай берсе, О да қылған кедейге үлкен сыйы, -деген жолдары алынған өлең? «Қараша, желтоқсан мен сол бір-екі ай»

11 слайд

12 слайд
Абайдың жастарға өмірден өз орындарын таба білуді насихаттайтын өлеңі? «Әсемпаз болма әрнеге»

12 слайд

13 слайд
18851885 жылы жазылған Абайдың білім жылы жазылған Абайдың білім жайындағы тұңғыш өлеңі?жайындағы тұңғыш өлеңі? «Жасымда ғылым бар деп ескермедім»

13 слайд

14 слайд
Абайдың неше поэмасы бар? «Ескендір», «Масғұт», «Әзім әңгімесі»

14 слайд

15 слайд
Үзінді алынған поэма:Үзінді алынған поэма: «Ағын жесең,ақылың жаннан асар,«Ағын жесең,ақылың жаннан асар, Сарыны жесең,дәулетің судай тасар,Сарыны жесең,дәулетің судай тасар, Егер де қызыл жеміс алып жесең,Егер де қызыл жеміс алып жесең, Ұрғашыда жан болмас сеннен қашар»Ұрғашыда жан болмас сеннен қашар» «Масғұт»

15 слайд

16 слайд
Ұлы ғалым,гуманист Аристотель бейнесі кездесетін Абайдың поэмасы? «Ескендір»

16 слайд

17 слайд
«Әзім әңгімесі» Абайдың аяқталмай қалған Абайдың аяқталмай қалған поэмасы?поэмасы?

17 слайд

18 слайд
Абай сомдаған Ескендір бейнесінің ерекшелігі? Жауыздық, тойымсыздық қасиетін сынады

18 слайд

19 слайд
Абайдың қарасөздерінің жалпы саны? 45

19 слайд

20 слайд
Он жетінші

20 слайд

21 слайд
Абайдың 38-сөзінде «күллі дүниедегі өнердің дұшпаны» ? Еріншектік

21 слайд

22 слайд
Абайдың естіген нәрсені ұмытпасқа төрт түрлі себеп бар екендігін айтып,есте сақтау әдістерін көрсететін қарасөзі? Отыз бірінші

22 слайд

23 слайд
Үзінді қай қарасөзден алынған? «Тегінде адам баласы адам баласынан ақыл,ғылым,ар,мінез деген нәрселермен озады..» Он сегізінші

23 слайд

24 слайд
Абайдың арғы атасы кім? Ырғызбай

24 слайд

25 слайд
Абайдың әжесі мен анасының есімі кім? Әжесі-Зере,анасы-Ұлжан

25 слайд

26 слайд
«Арғы атасы қажы еді» деген Абай өлеңінен көрініс табатын Құнанбай қажының бейнесіне тән сипаттар: Ел қамқоры,ақыл иесі, кең пейілді

26 слайд

27 слайд
Құнанбайдың ұлдары нешеу? Атап бер Жетеу:Құдайберді,Тәңірберді, Ысқақ,Абай,Оспан,Қалиолла, Ысмағұл.

27 слайд

28 слайд
Абайдың әкесі Құнанбай қандай қызмет атқарған? Болыс,аға сұлтан болған

28 слайд

29 слайд
Абайдың Гете-Лермонтовтан аударған өлеңі? Қараңғы түнде тау қалғып 1892

29 слайд

30 слайд
Абай кімнің шығармасын аудару арқылы шалыс ұйқасты өлең түрін тапқан? А.С.Пушкин

30 слайд

31 слайд
«Шегіртке мен құмырсқа» өлеңін кімнен аударған? И.А.Крылов

31 слайд

32 слайд
Тойған есек шөпті оттап маңайдағы, Соңырқап шатқа кетті қай-қайдағы. Тентіреп өлкені өрлеп келе жатып, Жолықты бір бұлбұлға тоғайдағы. Өлеңнің аты? Есек пен бұлбұл

32 слайд

33 слайд
Құп білемін сізге жақпас, Ескі жара білтелеу. Ақ жүрегің енді ұнатпас, Мезгілі жоқ қай медеу? Кімнен аударған?Қай өлең? Онегиннің Татянаға жазған хаты А.С.Пушкин

33 слайд

34 слайд
Дем алысы –үскірік, аяз бен қар, Кәрі құдаң қыс келіп әлек салды. -деген өлең жолдарындағы метафора қай сөз тіркесі? Кәрі құдаң

34 слайд

35 слайд
Жарқ-жұрқ етіп екеуі айқасады, Жеке батыр шыққандай қан майданға, -деген өлең жолындағы көркемдегіш тәсіл? Теңеу

35 слайд

36 слайд
Ызалы жүрек, долы қол, Улы сия,ащы тіл, -деген жолдағы көркемдегіш құрал? Эпитет

36 слайд

37 слайд
Қар-аппақ,бүркіт-қара, түлкі-қызыл, Ұқсайды қаса сұлу шомылғанға, -деген өлең жолындағы құбылтудың түрі? Шендестіру

37 слайд

38 слайд
Сорлы қазақ сол үшін, Алтыбақан ала ауыз? Синекдоха

38 слайд

39 слайд
Қазақ жазушыларынан,әрине, Абайды сүйемін,-деп айтқан жазушы? М.Әуезов

39 слайд

40 слайд
? С.Торайғыров Абайша жазбаған ақындарды «Құр ойбайшылдар» деген ақын:

40 слайд

41 слайд
Мынау тұрған Абайдың суреті ме? Өлең сөздің ұқсаған құдіретіне. Ақыл-қайрат,білімді тең ұстаған, Өр Абайдың төтеген кім бетіне... Ж.Жабаев

41 слайд

42 слайд
А.Байтұрсынов .«Қазақтың бас ақыны-Абай Құнанбаев.Онан асқан бұрынғы-соңғы заманда қазақ даласында біз білетін ақын болған жоқ»Қай ақын айтқан?

42 слайд

43 слайд
М.Әуезов «Таза әдебиет сарынына бой ұрғанда,маған «Абай» деген сөз «қазақ» деген сөзбен теңбе-тең түсетіндей кездері бар секілді»,-деп айтқан жазушы?

43 слайд

44 слайд
1.Өлең-сөздің патшасы,сөз сарасы, Қиыннан қиыстырар ер данасы. Тілге жеңіл,жүрекке жылы тиіп, Теп-тегіс,жұмыр келсін айналасы. Ұйқас түрін ата? Қара өлең ұйқасы

44 слайд

45 слайд
Әсемпаз болма әрнеге, Өнерпаз болсаң арқалан. Сен де бір кірпіш дүниеге, Кетігін тап та бар қалан… Қандай ұйқас түріне жатады? Шалыс ұйқас

45 слайд

46 слайд
Шалыс ұйқас Абайдың А.С.Пушкинді аудару арқылы тапқан ұйқасы?

46 слайд

47 слайд
8-9 буыннан Абайдың «Әсемпаз болма әрнеге» Абайдың «Әсемпаз болма әрнеге» өлеңінің тармақтары неше өлеңінің тармақтары неше буыннан тұрады? буыннан тұрады?

47 слайд

48 слайд
11-1211-12 буынды,Қара өлең ұйқасы буынды,Қара өлең ұйқасы Қалың елім ,қазағым,қайран жұртым, Ұстарасыз аузыңа түсті мұртың. Жақсы менен жаманды айырмадың, Бірі қан,бірі май боп енді екі ұртың. Неше буынды,қандай ұйқас түріне жатады?

48 слайд

49 слайд
Үсті -басы -ақ қырау,түсі суық,Үсті -басы -ақ қырау,түсі суық, Басқан жері сықырлап ,келіп қалды.Басқан жері сықырлап ,келіп қалды. «Қыс» өлеңі«Қыс» өлеңі Ақ киімді,денелі,ақ сақалды, Соқыр-мылқау, танымас тірі жанды….

49 слайд

50 слайд
ҚарашаҚараша,,желтоқсан мжелтоқсан мен сол бір-екі ай,ен сол бір-екі ай, Қыстың басы,бірі ерте,біреуі жәй…Қыстың басы,бірі ерте,біреуі жәй… Ерте барсам,жерімді жеп қояр деп,Ерте барсам,жерімді жеп қояр деп, Ықтырмамен күзеуде отырар бай. Ықтырмамен күзеуде отырар бай.

50 слайд

51 слайд
Өлсем,орным қара жер сыз болмай ма? Өткір тіл,бір ұялшақ қыз болмай ма?... Махаббат,ғадауатпен майдандасқан,Махаббат,ғадауатпен майдандасқан, Қайран менің жүрегім мұз болмай ма?Қайран менің жүрегім мұз болмай ма?

51 слайд

52 слайд
Ойнап босқа күлуге,Ойнап босқа күлуге, Бес нәрсеге асық бол,Бес нәрсеге асық бол, Бес нәрседен қашық бол…Бес нәрседен қашық бол… Ғылым таппай мақтанба,Ғылым таппай мақтанба, Құмарланып шаттанба… Құмарланып шаттанба…

52 слайд

53 слайд
Ер жеткен соң түспеді уысыма,Ер жеткен соң түспеді уысыма, Қолымды мезгілінен кеш сермедім.Қолымды мезгілінен кеш сермедім. Жасымда ғылым бар деп ескермедім, Пайдасын көре тұра тексермедім…

53 слайд

54 слайд
1.Ойыншыларға экранда көрсетілген 4 тақырыпты таңдау ұсынылады. 2. Әр тақырып 10,20,30,40,50 санды ұяшықтарға бөлінген. 3. Ұяшықтағы сұраққа жауап берсе ойыншы сол ұяшыққа тиесілі ұпайды иеленеді. 4. Ұяшықтағы ұпай көбейген сайын сұрақ та күрделене түседі.

54 слайд

55 слайд
ПолиглотПолиглот Абайды оқы, Абайды оқы, ерінбеерінбе «Абай жолы»«Абай жолы» эпопеясыэпопеясы 10 20 30 40 50 20 30 40 5010 10 403020 50

55 слайд

56 слайд
10 Адам баласына адам баласының бәрі-… Дос-друг-friend

56 слайд

57 слайд
20 …қайрат,жүректі бірдей ұста. Ақыл -разум-mind

57 слайд

58 слайд
3030 … … дос-көлеңкедос-көлеңке Жаман-плохой-badЖаман-плохой-bad

58 слайд

59 слайд
4040 Өмірдің алды-…,арты-суық.Өмірдің алды-…,арты-суық. ыстық-горячий,hot

59 слайд

60 слайд
5050 …… дүние дегенің ағып жатқан су дүние дегенің ағып жатқан су екен.екен. Өмір-жизнь-IifeӨмір-жизнь-Iife

60 слайд

61 слайд
10. М.Әуезов: «Иә,өзі өмір кешкен және М.Әуезов: «Иә,өзі өмір кешкен және өлең жазған ғасыр үшін Абай өлең жазған ғасыр үшін Абай жұмбақ болды.» Ал ол біз үшін жұмбақ болды.» Ал ол біз үшін жұмбақ па? жұмбақ па? Біз Абайды қазір қараңғы жұмбақ Біз Абайды қазір қараңғы жұмбақ ретінде емес,қазақ әдебиетінің ретінде емес,қазақ әдебиетінің шамшырағы ретінде қабылдаймыз.шамшырағы ретінде қабылдаймыз.

61 слайд

62 слайд
20 Неге Абай өз өлеңінде: «Мен Неге Абай өз өлеңінде: «Мен жазбаймын өлеңді ермек үшін» деген? жазбаймын өлеңді ермек үшін» деген? Себебі,көкірегі сезімді,тілі орамды,Жаздым үлгі жастарға бермек үшін деген өз өлең жолдары арқылы жауап беруге болады.

62 слайд

63 слайд
30 Абай: «Малға достың мұңы жоқ Абай: «Малға достың мұңы жоқ малдан басқа» деген өлеңінде малдан басқа» деген өлеңінде айтылған адамның үш қасиетін ата.айтылған адамның үш қасиетін ата. Ыстық қайрат,нұрлы ақыл,ыстық жүрек.

63 слайд

64 слайд
40 Бұл-адам көз сүйегі,-деді ханға,Тоя Бұл-адам көз сүйегі,-деді ханға,Тоя ма адам көзі мың мен санға?Ары ма адам көзі мың мен санға?Ары қарай?қарай? Жеміт көз жер жүзіне тоймаса да, Өлсе тояр көзіне құм құйылғанда.

64 слайд

65 слайд
50 Аяқталмай қалған «Әзім Аяқталмай қалған «Әзім әңгімесінде» не туралы айтылған?әңгімесінде» не туралы айтылған? Бағдаттағы бояушы Әзім атты жігіттің басынан кешкен оқиғасы туралы айтылған.

65 слайд

66 слайд
10 «Абай жолы» эпопеясының авторы? М.Әуезов

66 слайд

67 слайд
20 «Әй, шырағым балам, әуелі ар жағыңда әкең тұр... Сәлем бер!»,- деп айтқан кім? Анасы Ұлжан айтқан

67 слайд

68 слайд
30 «Абай жолы» эпопеясындағы Абай қаладағы оқудан қайтқанда, қарақшы кейпіне еніп, кімдерді қорқытқан еді? Байтас пен Жұмабай

68 слайд

69 слайд
40 Абай әжесінен ертегі айтып беруін өтінгенде, не деп бастаушы еді? Бұлдыр, бұлдыр күн өткен, Бұрынғыдан кім өткен.

69 слайд

70 слайд
50 «Ат жақты келген, ұзын сопақ басы, ұп-ұзын боп дөңгелектей біткен сақалы, жалғыз сау көзі...» кімге сипаттама берілген? («Абай жолы» эпопеясы) Құнанбайға сипаттама берген

70 слайд