#1 слайд
АСҚАР ЕГЕУБАЕВ-ЕЖЕЛГІ ДӘУІР ӘДЕБИЕТІН ЗЕРТТЕУШІС.Аманжолов атындағы Шығыс Қазақстан университеті 6В01701 Қазақ тілі мен әдебиеті мамандығы, 2 курс Орындаған: Хумарбек Ермек 2020ж

1 слайд

#2 слайд
Асқар Құрмашұлы Егеубаев   (1950–2006) - 6 наурызда Шығыс Қазақстан облысының Күршім ауданындағы Қыстау Күршім ауылында дүниеге келген.  Филология ғылымдарының докторы. Қазақстан Жазушылар одағы басқармасының мүшесі. Қазақстан Ленин комсомолы сыйлығының лауреаты. Жамбыл атындағы халықаралық сыйлықтың иегері. Жастар мен студенттердің Бүкіл дүниежүзілік X ІІ фестивалінің (Мәскеу, 1985) дипломанты. Жас жазушылардың бүкілодақтық V ІІ кеңесіне қатысқан (Мәскеу, 1979).  ҚР Жоғарғы Кеңесінің Құрмет Грамотасымен (1984), «Құрмет» орденімен (2003) марапатталған. КСРОның «Еңбектегі ерлігі үшін» (1986) медалінің иегері.  

2 слайд

#3 слайд
«Сыр мен сымбат» (1981), «Сөз жүйесі» (1985), «Әділет» (1990), «Аламан» (1996), «Қала салған қазақтар: Поэмалар» (2002), «Тайқазан: Дастандар мен өлеңдер» (2003), « XX ғасырдың екі сағаты» (2005), «Жүсіп Баласағұн: Роман-эссе» (2005), т.б. кітаптардың авторы. Түркі мәдениетіне қатысты көне әдеби мұраларды қазақ тіліне аударып, зерттеу жұмысымен айналысқан. Ж.Баласағұнның «Құтадғу білігін» қазақ тіліне аударды (1986). Бұл кітап 1989 ж. Пекиннің Ұлттар баспасынан араб әліпбиімен екінші рет жарық көрді. М.Қашқаридың «Диуани лұғат ит- түрк» еңбегін қазақ тіліне аударды (1998). «Кісілік кітабы» (1998), «Ежелгі дәуірдегі қазақ әдебиетінің көркемдік жүйесі» (1999), «Құлабыз: Поэтиканың тарихилығы» (2001) т.б. монографиялары жарық көрген. 

3 слайд

#4 слайд
«…Ең бір өнімді еңбек еткен, өзінің жан- жақты дарынымен мойын далған, әрі ға лым, әрі ақын, әрі айбынды публицист ретінде та нылған Асқар Егеубаев марқұмның орны ерекше. Асқардың басқалардан айрықша артықшы лығы, шынын айту керек, өзінің түбіне жеткен еңбекшілдігі, бейнетқорлығы. Журналистика факультетінде қазақ әдебиетін оқытуға онша көп сағат бөліне бермейді. Соған қарамастан, Асқар білімін молықтыра түсу үшін өзі ізденді, кітапханадан шықпады, жөн-жоба алу үшін филология факультетінде оқылып жатқан, өзіне керекті тақырыптағы дәрістерді тыңдады. Сөйтіп жүріп қазақ әдебиетінің көне дәуірін зерттеуге құлықтана берді. Профессор Тұрсынбек Кәкішұлы

4 слайд

#5 слайд
Әдетте тезірек кандидат атағын алғысы келетіндер әріге бармай, бертінгі кезге ұмты лады. Өйткені, керекті деректер мен әде биет тер, зерттеу еңбектері оңай табылады. Ал шын ғылымды мақсат еткендер аңызына түрен түспеген аймақты іздейді. Асқар осы соңғы топтың жарқын өкілі еді…

5 слайд

#6 слайд
Асқар көне заман жауһарларын бүгінгі қазақ оқушысына таныстырды, жеткізді. Жүсіп Баласағұнның “Құтадғу біліг” – “Құтты білік”, Махмұт Қашқаридың “Диуани- лұғат-ит-түрк” сөздігінің үш томын аударып, елдің рухани байлығын молайтты. Өз тарихынан безе бас тағандарды көне заман шындығымен сусындата бастады. Араға он жыл салып, 1999 жылы Асқар “Ежелгі дәуірдегі қазақ әдебиетінің көркемдік жүйесі ( X-X ІІ ғасырдағы көркемдік-эсте тикалық ізденістер мен түрленулер)” деген тақырыпта докторлық диссертация қорғап, қазақ әдебиеттану ғылымына үлкен олжа салды.

6 слайд

#7 слайд
Бұрынғы және соңғы ғылыми ізденістері том-том кітаптарында айтылып, қалың көп шіліктің тарихи зәрулігін өтей бастаған кезде, 2001 жылы Мемлекеттік сыйлыққа ұсынылды.Асқар Егеубаевтың Мемлекеттік сый лыққа ұсынылып отырған “Ежелгі дәуірлердегі қазақ әдебиетінің көркемдік жүйесі”, “Кісілік кітабы” моно графиялары және ол аударып жа риялаған, әрі зерттеп талдаған Жүсіп Баласа ғұн ның “Құтты білік” дастаны, Махмұт Қашқаридың “Түркі тілі сөздігі” – біз үшін аса қажетті еңбек. Ол он бірінші ғасырдың алып ескерткіштерін ұлттық рухани қазынамызға қосты. Топтама кітап тарын түгелдей дерлік ана тілімізде жариялап, жұртшылыққа кеңінен таныстырып үлгерді. Бұл еңбектері Қытай Халық Рес публикасының Пекиндегі “Ұлттар” баспасынан да әлденеше рет жарық көрді. Аталмыш академиялық жа рияланымдар Қазақстанда да, шетелдерде, түркі тілдес ұлыстар ортасында да кеңінен таралғаны мәлім…

7 слайд

#8 слайд
Әдебиетші Асқар Егеубаевтың ортаға сыр лық ежелгі түркі ес керткіштерін зерт теу және аудару жө нін дегі игілікті ең бек тері қазақ тарихына, мәде ние ті не, ғылы мына қо сылған тамаша үлес, ғибратты олжа. Ұлы тұлға есімі ешқашан өшпейді!!!

8 слайд

#9 слайд
Назарларыңызға рақмет!!!

9 слайд