"Ауған асуында от кешкендер" тәрбие сағаты

1 слайд
«Ауған асуында от кешкендер»

2 слайд
Сабақтың мақсаты: Ауған оқиғасының тарихи мағынасын аша отырып, соғыс ардагерлері туралы мәлімет беру. Тарихи деректердің маңызды екендігін ұғындыру, Тәуелсіздік жолында күрескен аға-апаларымыздың ерлігін мақтаныш ете отырып, оқушыларды ұлтжандылыққа, отанын сүюге тәрбиелеу.

3 слайд
«Соғыс дегеніміз не?»

4 слайд
Кеңес әскерлері - Ауғанстанда

5 слайд
Ауған соғысының қанды шайқастары П Р О В И Н Ц И Я Г Е РАТ, К А Н Д А ГА Р, Б А Г РА М , ХО С Т, П А Н Д Ж Ш Е Р, Р Е Г И С ТА Н , М А РА ВА Р .

6 слайд

7 слайд
• Ауған соғысы- КСРО Қарулы Куштердің Ауғанстанға басып кіріп, оның ішкі істеріне қол сұғуы салдарынан тұтанған соғыс. КОКП және КСРО басшылығы Ауғанстандағы 1978 жылғы сәуір төңкерісі нәтижесінде билікке келген «халықтық-демократиялық үкіметі» қолдап, көршілес елдің социалистік бағытпен дамуын көздеп, «интернационалдық әскери жәрдем береміз» деген желеумен оның ішкі істеріне араласты. Бұл «қырғибалық соғыс» кезеңі өткеннен кейінгі уақытта да КСРО-ның өзге елдерді өз ықпалына қарату саясатының айқын көрінісі еді. 1965 жылы қаңтарда Ауғанстанда Кеңес Одағы Мемлекеттік қауіпсіздіқ комитеті (МҚК) тыңшыларының қатысуымен жартылай астыртын қызмет атқарған Ауғанстан халықтық-демократиялық партиясы (АХДП) құрылып, біраздан соң ол екіге бөлінген. «Хальк» тобын Н.М. Тараки, Х.Амин, ал «Парчам» тобын Б.Кармаль басқарды. Келесі жылғы қыркүйекте Тараки Аминнің қолынан қаза тауып, АХДП мен мемлекет басына Амин отырды.Бұл жағдайды Мәскеу өз мүддесіне қауіп ретінде қабылдады. КСРО МҚК Аминді қызметінен шететтіп, «парчамшылдарды» билікке әкелуге әрекетенді. 1979 ж. 8 желтоқсанда КОКП Бас хатшысы Л.И.Брежнев кабинетінде мәжіліс болып, оған КОКП ОК Саяси Бюросының шағын тобы: Ю.Андропов, А.Громыко, М.Суслов және Д.Устинов қатысты. Олар Ауғанстан төңірегіндегі қалыптасқан жағдайларды талдай келіп, екі вариантпен жұмыс істеуді шешті: Мемлекттік Қауіпсіздіқ Комитетінің (МҚК) арнайы қызметкерлерінің қатысуымен жаңадан үкімет басына келген Ауғанстан басшысы Х.Аминнің көзін жойып, оның орнына Бабрак Кармальды қою; бұл мақсатты орындау үшін Ауғанстан территориясына әскердің кейбір құрамаларын жіберу мәселесі қаралды.

8 слайд

9 слайд
« Ер есімі - ел есінде »- деп дана халқымыз айтпақшы , жерлестеріміз туралы , тарих туралы біле жүру ешқашан артық болмайды . Өйткені ол сенің – Отаныңның , туған ауылыңның тарихы . Осы соғысқа біздің ауданымыздан да азаматтар аттанып,өздерінің интернационалдық борыштарын өтегендер саны бізге белгілі 21, соның ішінде өзіміздің жерлесіміз Баутино ауылының тумасы Қалмырза Берішбаевті, Елгонов Джандарбек, Ниязбаев Амангали, Форт – Шевченко қаласының тұрғындары Ходжаев Құралбай, Усербаев Болатбек ағаларымыз.

10 слайд
Ниязбаев Аманғали Қапанұлы Ниязбаев Аманғали Қапанұлы (15.02.1962 ж.т. Маңғыстау обл.Түпқараған ауд.Баутин кенті) – Ауған соғысының ардагері.Шетпе кәсіптік – тех.Уч – щесін (1980),Ақтау политех.Колледжін (2007) бітірген.КСРО Қарулы Күштері қатарына Форт – Шевченко қ.Әскери комиссариатынан шақырылған (желтоқсан,1980).1981 – 82 ж.Ауғанстанда Кабул – Термез бағытында көлік жүргізуші болып әскери міндетін өтеді.1983 – 98 ж. Форт – Шевченко қаласындағы №4 көлік кәсіпорнында жүргізуші,1999 жылдан «Аджип ККО» компаниясында көлік жөнінде үйлестіруші болып жұмыс істейді.Бірнеше медальдармен марапатталған.

11 слайд
Ходжаев Құралбай Молдабекұлы Ходжаев Құралбай Молдабекұлы 1963 жылы 11 – сәуірде Ходжелі жерінде дүниеге келген. Әкесі Молдабек жауапты қызметте жүрсе де музыкалық аспаптарда жақсы ойнап,ән салған.Құралбайдың анасы Орынгүл 12 құрсақ көтерген,қазір солардан 1 қыз, 7 ұл Маңғыстаудың әр жерінде еңбек етуде. Құрал - осылардың ең кенжесі.Әкесіне тартып,өнерге өте жақын болды. 2 – сыныпта оқып жүрген кезінде – ақ мектепаралық жарыстарға қатысып,1 – орынға ие болды.Өсе келе бұдан басқа да байқауларға қатысып,түрлі грамоталар,сыйлықтармен марапатталған. Мектеп бітіріп,өнер саласында жұмыс істеп жүргенде әскер қатарына шақырылады .Өзімен тетелес 1961 жылы туған ағасы Сәндібай ол кезде Ауғанстанда интернационалдық борышын өтеп жүрген еді.Сәндібай Ауған соғысынан I – топ мүгедегі болып оралады. Қай жерде,небір қиын сынға салмасын,Отан алдындағы борышын абыроймен атқара білген Құралбай Ходжаев Түрікменстанның Тәжен қаласындағы арнайы әскери бөлімде 6 ай бойы оқу – жаттығу курсыннан өтеді.Осы жылдың күзінде жолдастарымен бірге Ауғанстанға жіберіліп,Кабул қаласында дайындалған әскери мамандықтары бойынша әскери бөлімдерге бөлініп,Кеңес деген досымен бірге Газни провинциясына тап болады.Құралбай Ауған соғысында танк экипажының атқыш маманы ретінде жыл жарымдай қызмет етті

12 слайд
Берішбаев Қалмырза Ағзамұлы Берішбаев Қалмырза ағамыз бүгінде Баутин кентіндегі Ж.Мыңбаев мектебінің түлегі. Берішбаев Қалмурза Ақзамұлы 1960 жылы 13 мамырда Маңғышлақ облысы Форт – Шевченко қаласында көп балалы жанұяда дүниеге келген. 1967 жылы 1 қыркүйекте поселкедегі А.Е.Баутин атындағы орта мектептің 1 сыныбына қабылданып, 1975 жылы орталау мектепті бітіріп шыққан. Сол жылы Таушықтағы кәсіптік –техникалық училищенің слесарлық мамандығына оқуға түседі. (СПТУ - 82).1978 жылы осы оқу орнын бітірген Қалмырза Форт – Шевченко қаласындағы автобазада слесорлық қызметте еңбек ете жүріп, жүргізушілік мамандықтыда үйренді. 1979 жылы 15 сәуірде Форт – Шевченко қаласының әскери комиссариатының Кеңес Одағы Армиясының қатарына аттанады. Алдымен Венгрия жеріндегі мотоатқыштар полкіне түскен жас жауынгерлерді, жыл аяғында бір түннің ішінде ұшақпен Термиз қаласына әкеледі.1980 жылғы 2 ақпан күні сол жерден Ауғанстанның шекарасына өтеді. Қалмырза Берішбаев 1980 жылғы 27 шілдеде №39676 әскери бөлімде Отан алдындағы борышын өтеу кезінде жау оғынан өз жолдасын қорғау жолында кеудесін оққа төсеп, қаза болды.

13 слайд
• Ел Тәуелсіздігінің 20 жылдығы аясында Түпқараған ауданында жүзеге асқан тағы бір жаңалық – ауған соғысының жауынгері, «Қызыл Ту» орденінің иегері, марқұм Қалмырза Берішбаевқа арналған ескерткіш мүсіннің ашылуы болды. Форт-Шевченко қаласының 165 жылдығы, Ел Тәуелсіздігінің 20 жылдығына орай Баутин аулынан ашылған бұл ескерткіштің ашылу рәсіміне қатысқан облыс әкімі Қ. Көшербаев ауған соғысының тарихтағы ролін айта келіп сол соғысқа 22 мыңнан аса қазақстандық қатысқанына, солардың бірі өзінің жауынгерлік антына адал болып қалған осы Берішбаев екендігіне тоқталып өтті. Жас ұрпақты отан қорғау жолында адалдыққа шақырған облыс әкімі осындай ұлдардың көп болуына тілектестік білдірді.

14 слайд

15 слайд

16 слайд

17 слайд

18 слайд

19 слайд

20 слайд

21 слайд

22 слайд

23 слайд