#1 слайд
Тақырыбы: « Гаяз Абдувалиевич Кушаев » Авторы : Круглоозерный ЖОББМ – нің 9 “А” сынып оқушысы Ғалым Ержан

1 слайд

#2 слайд
Гаяз Абдувалиевич Кушаев – тарих ғылымдарының кандидаты, профессор. 1925 жылдың 7 наурызында Батыс Қазақстан облысы, Жаңақала ауданы, Жаңа Казанка ауылында, қызметкерлер отбасында дүниеге келген. Өз қатарластары секілді 1943 жылы Кеңес Армиясы қатарына шақырылып, Ұлы Отан соғысындағы әскери щендік құрамда Бірінші Украин фронтында шайқастарға қатынасты. 1945 жылы Кеңес Армиясы қатарынан кеткеннен кейін, Гаяз Абдувалиевич ҚазКСР Ғылым Академиясының Ш.Уәлиханов атындағы тарих, археология және этнография Институтына жұмысқа орналасып, кіші ғылыми қызметкер міндетін атқарады.

2 слайд

#3 слайд
1948-1953 жылдар аралығында өндірістен қол үзбей С.М. Киров атындағы Қазақ ұлттық университетіне тарих факультетіне оқуға түседі. Оқу орнын аяқтағаннан кейін қайта жұмысқа орналасып, өз қызметінде жемісті еңбек етті. Осы жылдары археологиялық экспедицияларға өзі де қатынасып, отряд басшысы болды. Қызметін атқара жүріп, ол 9 ғылыми жұмысты жариялады, соның ішіндегі қазақстандық танымал археолог К.А.Ақышевпен бірге “Іле өзеніндегі сақтардың және үйсіндердің ежелгі мәдениеті”(1963) монографиясы бар. ”Қазақстанның археологиялық картасы” еңбегін жазған авторлар ұжымының бірі болған еді.

3 слайд

#4 слайд
Г.А.Кушаевтың Батыс Қазақстан облысының ескерткіштерін зерттеуге қосқан үлесі . Облыста жүйелі түрде археологиялық жұмыстарды ұйымдастыру 1968- 1992 жылдары Орал археологиялық экспедициясын басқарған Г.А. Кушаевтің есімімен байланысты. 1969 жылдан 1975 жылға дейін экспедицияның жұмысына М.Г. Мошкова бастаған Мәскеулік археологтар қатысып отырды. Сонымен қоса Г.А. Кушаевтың шәкірттерінің бірі болып табылатын – Б.Ф.Железчиков қатысты. 1975 жылы Гаяз Абдувалиевич профессор атағын алды. Г.А.Кушаевтың институтта жиырма жыл еңбек етуі, 1984 жылдың соңымен дәлме-дәл келеді. Аталған кезеңде 400 – ден астам оба зерттеліп, 700 – ден астам жаңа ескерткіштер табылды. Өзінің «Орал облысының археологиялық картасы» деген жұмысының қолжазба нұсқасында Г.А. Кушаев 811 археологиялық ескерткішті көрсетеді.

4 слайд

#5 слайд
№ Жылдары Орны Саны Нәтижелері 1 1966 жыл Лебедевка І 4 қорған Жебеұшы, жез айна, саздан жасалған ыдыстар 2 1969 жыл Шалқар ІІІ және Лебедевка І,ІІ 68 ескерткіш Жаңа археологиялық ескерткіштер белгіленді 3 1970-1971жылдар Сантас 12 қорған Савромат – сарматтық және кейінгі көшпенділердің мәдениетіне жататын қорғандар табылды 4 1972-1973 жылдар Барбастау І,ІІ,ІІІ,ІҮ,Ү 35 қорған Онда алау және құрбан шалынған хайуанаттың сүйектері табылған. 5 1975 жыл Дала Орал өңірі 700 ескерткіш . ”Орал облысының археологиялық картасын” дайындау үшін арнайы шарттар жасалды. 6 1968-1975 жылдар Дала Орал өңірі 5000 жәдігер Орал облыстық өлкетану мұражайы жәдігерді мәдениет заттарымен толықты 7 1976-1980 жылдар Қос-Оба,Мамай І,Рыбный Сакрыл І,ІІ,ІІІ 12 оба Қола дәуірінен бастап,Алтын Орда дәуіріне дейін қамтитын аралықта мекендеген тайпалардың тарихын айқындайды. Полтавскин мәдениетіне жататын жерлеу орындары табылды 8 1981 жыл Володарка І 3 оба 2 ( екі) күміс фаларлар табылды. Олар күміс диск үлгісінде жасалып, жұқа алтын фальгамен қапталған, ал суреттер шекімемен жасалған. Сармат мәдениетіне жатады. 9 1968-1988 жылдар Батыс Қазақстан 470-тен астам Қазылған материалдар ғылым айналасына енуге шартты түрде енуге мүмкіндік берді

5 слайд

#6 слайд
Қанша ғылыми еңбек жариялағанымен де жеке дара кітап басып шығармастан , 1992 жылы Г.А.Кушаев дүниеден өтті. 1993 жылы Гаяз Абдувалиевичтің “ Этюды древней истории Приуралья ” атты монографиясы жарыққа шықты. Монографияның негізінде үш жүзден астам оба туралы үлкен материалдар жатыр, барлық қорғандар студент-тарихшылардың оқу кезінде және археологиялық практика кезінде қазылды. Қорытынды

6 слайд

#7 слайд
Күміс фаларлар Г.А.Кушаевтың фаларлары

7 слайд

#8 слайд
Новочеркасск мұражайындағы фаларлар Қара теңіз жағалауында жасалған. Қазір Париж мұражайындағы, медальдар кабинетінде орналасқан.

8 слайд

#9 слайд

9 слайд