Геометрияның негізгі ұғымдары. Аксиома. Теорема
Геометрияның негізгі ұғымдары. Аксиома. Теорема

#1 слайд
Сабақтың тақырыбы
Геометрияның негізгі ұғымдары. Аксиома.
Теорема
Оқу мақсаттары
7.1.1.1 планиметрияның негізгі фигураларын білу: нүкте, түзу;
7.1.1.5 кесінді, сәуле, бұрыш, үшбұрыш, жарты жазықтық
анықтамаларын білу;
1 слайд
Сабақтың тақырыбы Геометрияның негізгі ұғымдары. Аксиома. Теорема Оқу мақсаттары 7.1.1.1 планиметрияның негізгі фигураларын білу: нүкте, түзу; 7.1.1.5 кесінді, сәуле, бұрыш, үшбұрыш, жарты жазықтық анықтамаларын білу;
#2 слайд
2 слайд
#3 слайд
Геометрияның қолданысы
(гр. geometrіa, geо — Жер және metrio — өлшеймін)
➢Өмірге байланысы бар есептер;
➢Қоршаған ортаны тану;
➢Логикалық ойлау қабілетін дамыту
➢Көптеген маңызды мамандықтардың негізі
( Архитектор, құрылыс инженері, скульптор т.б.)
Геометрия ғылымы ғасырлар бойы жаңа теоремалар мен формулалар ашылуы
арқылы дамып, толықтырылып отырған. Ғылымның дамуында ерекше рөл
атқарған ғалымдар:
3 слайд
Геометрияның қолданысы (гр. geometrіa, geо — Жер және metrio — өлшеймін) ➢Өмірге байланысы бар есептер; ➢Қоршаған ортаны тану; ➢Логикалық ойлау қабілетін дамыту ➢Көптеген маңызды мамандықтардың негізі ( Архитектор, құрылыс инженері, скульптор т.б.) Геометрия ғылымы ғасырлар бойы жаңа теоремалар мен формулалар ашылуы арқылы дамып, толықтырылып отырған. Ғылымның дамуында ерекше рөл атқарған ғалымдар:
#4 слайд
• Сынық сызық цилиндр
• Түзу куб
• Кесінді шар
• Сәуле конус
• Тіктөртбұрыш пирамида
• Квадрат параллелепипед
4 слайд
• Сынық сызық цилиндр • Түзу куб • Кесінді шар • Сәуле конус • Тіктөртбұрыш пирамида • Квадрат параллелепипед
#5 слайд
Геометрия
Планиметрия Стереометрия
Жазықтықтағы фигуралардың
қасиеттерін зерттейді
Кеңістіктегі фигуралардың
қасиеттерін зерттейді
Планиметрияда - бір жазықтық бойында жататын, көлемсіз геометриялық
фигуралар зерттеледі.
Оларға: нүкте, кесінді, сәуле, үшбұрыш, төртбұрыш, шеңбер және т.б.
фигуралар жатады.
Стереометрияда белгілі бір көлемі бар геометриялық фигуралар зерттеледі.
Оларға: пирамида, конус, шар, цилиндр және т. б. фигуралар жатады.
5 слайд
Геометрия Планиметрия Стереометрия Жазықтықтағы фигуралардың қасиеттерін зерттейді Кеңістіктегі фигуралардың қасиеттерін зерттейді Планиметрияда - бір жазықтық бойында жататын, көлемсіз геометриялық фигуралар зерттеледі. Оларға: нүкте, кесінді, сәуле, үшбұрыш, төртбұрыш, шеңбер және т.б. фигуралар жатады. Стереометрияда белгілі бір көлемі бар геометриялық фигуралар зерттеледі. Оларға: пирамида, конус, шар, цилиндр және т. б. фигуралар жатады.
#6 слайд
6 слайд
#7 слайд
Негізгі фигуралар
Планиметрияда
(жазықтықта)
•нүкте
•түзу
Стереометрияда
(кеңістікте)
• нүкте
• түзу
• жазықтық
.
7 слайд
Негізгі фигуралар Планиметрияда (жазықтықта) •нүкте •түзу Стереометрияда (кеңістікте) • нүкте • түзу • жазықтық .
#8 слайд
Геометрияның негізгі ұғымдары
8 слайд
Геометрияның негізгі ұғымдары
#9 слайд
Геометрияның негізгі ұғымдары
Суретте біз түзудің бөлігін ғана кескіндейміз, бірақ ол екі жаққа
қарай шектеусіз созылған деп түсінеміз.
9 слайд
Геометрияның негізгі ұғымдары Суретте біз түзудің бөлігін ғана кескіндейміз, бірақ ол екі жаққа қарай шектеусіз созылған деп түсінеміз.
#10 слайд
Геометрияның негізгі ұғымдары
10 слайд
Геометрияның негізгі ұғымдары
#11 слайд
1.Тиісті
2. Тиісті емес
3.Қиылысу
4. Бұрыш
5. Үшбұрыш
Геометрияда келесі белгілеулер қолданылады:
11 слайд
1.Тиісті 2. Тиісті емес 3.Қиылысу 4. Бұрыш 5. Үшбұрыш Геометрияда келесі белгілеулер қолданылады:
#12 слайд
АВ және СD түзулері:
А
В
С
D
Қиылыспайды
Қиылысады
ABÇ CD
ABÇ CD
Жазылуы:
12 слайд
АВ және СD түзулері: А В С D Қиылыспайды Қиылысады ABÇ CD ABÇ CD Жазылуы:
#13 слайд
Екі түзудің ортақ нүктесі бар болса, онда түзулер қиылысады.
- екі түзуге де ортақ нүкте
Белгілеуі:
13 слайд
Екі түзудің ортақ нүктесі бар болса, онда түзулер қиылысады. - екі түзуге де ортақ нүкте Белгілеуі:
#14 слайд
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
DВ С
АЕ
К N
№1 тапсырма
Математикалық белгілерді қолданып түзуге тиісті және тиісті емес нүктелерді жазып
шығыңдар:
14 слайд
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 DВ С АЕ К N №1 тапсырма Математикалық белгілерді қолданып түзуге тиісті және тиісті емес нүктелерді жазып шығыңдар:
#15 слайд
Бір нүкте арқылы қанша түзу жүргізуге болады?
№2 тапсырма
15 слайд
Бір нүкте арқылы қанша түзу жүргізуге болады? №2 тапсырма
#16 слайд
А
Жауабы: жазықтықта бір нүкте арқылы шексіз көп түзулер
жүргізуге болады.
16 слайд
А Жауабы: жазықтықта бір нүкте арқылы шексіз көп түзулер жүргізуге болады.
#17 слайд
№3 тапсырма
Екі нүкте арқылы қанша түзу жүргізуге болады?
17 слайд
№3 тапсырма Екі нүкте арқылы қанша түзу жүргізуге болады?
#18 слайд
А
С
Жауабы: жазықтықта екі нүкте арқылы бір ғана түзу
жүргізуге болады.
18 слайд
А С Жауабы: жазықтықта екі нүкте арқылы бір ғана түзу жүргізуге болады.
#19 слайд
Бір түзудің бойында жатпайтын үш нүкте арқылы қанша
түзу жүргізуге болады?
№4 тапсырма
19 слайд
Бір түзудің бойында жатпайтын үш нүкте арқылы қанша түзу жүргізуге болады? №4 тапсырма
#20 слайд
№4 тапсырма
А
В
С
Жауабы: үш түзу, олар қиылысады, қиылысу нүктелері үшеу.
20 слайд
№4 тапсырма А В С Жауабы: үш түзу, олар қиылысады, қиылысу нүктелері үшеу.
#21 слайд
Топтық жұмыс
1-топ: кесінді, оның анықтамасы, белгіленуі, бейнеленуі.
2-топ: сәуле, оның анықтамасы, белгіленуі, бейнеленуі
3-топ: бұрыш, оның анықтамасы, белгіленуі, бейнеленуі
21 слайд
Топтық жұмыс 1-топ: кесінді, оның анықтамасы, белгіленуі, бейнеленуі. 2-топ: сәуле, оның анықтамасы, белгіленуі, бейнеленуі 3-топ: бұрыш, оның анықтамасы, белгіленуі, бейнеленуі
#22 слайд
жауаптары
22 слайд
жауаптары
#23 слайд
m
О
О нүктесі m түзуін 2 сәулеге бөледі
m
m сәулесі
О
А
ОА сәулесі
23 слайд
m О О нүктесі m түзуін 2 сәулеге бөледі m m сәулесі О А ОА сәулесі
#24 слайд
24 слайд
#25 слайд
m
D
AB,
т түзуінде A, B, C, D нүктелерін берілген ретте белгілеп, пайда
болған кесінділерді атаңыз
BC, СD, AC, AD, BD
A
C
B
25 слайд
m D AB, т түзуінде A, B, C, D нүктелерін берілген ретте белгілеп, пайда болған кесінділерді атаңыз BC, СD, AC, AD, BD A C B
#26 слайд
m
k
Бұрыш – бір нүктеден шыққан екі сәуледен
құралған геометриялық фигура.
Бұрыш қабырғалары
Бұрыш төбесі
А
В
O
Жазылуы:
26 слайд
m k Бұрыш – бір нүктеден шыққан екі сәуледен құралған геометриялық фигура. Бұрыш қабырғалары Бұрыш төбесі А В O Жазылуы:
#27 слайд
Егер бұрыш жазыңқы болмаса, онда бұрыштың бір бөлігі осы
бұрыштың - ішкі, ал екінші бөлігі – сыртқы облысы деп
аталады.
Б
ұры
ш
т
ы
ң іш
кі
облы
сы
Бұрыштың сыртқы
облысы
27 слайд
Егер бұрыш жазыңқы болмаса, онда бұрыштың бір бөлігі осы бұрыштың - ішкі, ал екінші бөлігі – сыртқы облысы деп аталады. Б ұры ш т ы ң іш кі облы сы Бұрыштың сыртқы облысы
#28 слайд
Егер бұрыштың екі қабырғасы бір түзу
бойында жатса, онда ол бұрышты жазыңқы
бұрыш деп атайды.
m
h
А
жазыңқы бұрыш
28 слайд
Егер бұрыштың екі қабырғасы бір түзу бойында жатса, онда ол бұрышты жазыңқы бұрыш деп атайды. m h А жазыңқы бұрыш
#29 слайд
Бұрыштың ішкі облысы
Бұрыштың ішкі
облысы
А
жазыңқы бұрыш
m
h
Егер бұрыш жазыңқы болса, онда бұрыштың екі бөлігі
де осы бұрыштың ішкі облысы болып табылады.
29 слайд
Бұрыштың ішкі облысы Бұрыштың ішкі облысы А жазыңқы бұрыш m h Егер бұрыш жазыңқы болса, онда бұрыштың екі бөлігі де осы бұрыштың ішкі облысы болып табылады.
#30 слайд
Сәйкестікті тап
30°
110°
90°
•
360°
1
2
3
4
Тік бұрыш
Сүйір бұрыш
Толық бұрыш
Доғал бұрыш
30 слайд
Сәйкестікті тап 30° 110° 90° • 360° 1 2 3 4 Тік бұрыш Сүйір бұрыш Толық бұрыш Доғал бұрыш
#31 слайд
Жұптық жұмыс
31 слайд
Жұптық жұмыс
#32 слайд
Тапсырма 1. Сөйлемді толықтыр
1. Градустық өлшемі _____-қа тең бұрыш
тік бұрыш деп аталады.
2. Сүйір бұрыш тік бұрыштан _________ болады.
3. Градустық өлшемі 90°-тан үлкен, бірақ 180°-тан кіші бұрыш
_____________ деп аталады.
4. Жазыңқы бұрыштың градустық өлшемі
_____ градусқа тең.
90º
кіші
Доғал бұрыш
180º
32 слайд
Тапсырма 1. Сөйлемді толықтыр 1. Градустық өлшемі _____-қа тең бұрыш тік бұрыш деп аталады. 2. Сүйір бұрыш тік бұрыштан _________ болады. 3. Градустық өлшемі 90°-тан үлкен, бірақ 180°-тан кіші бұрыш _____________ деп аталады. 4. Жазыңқы бұрыштың градустық өлшемі _____ градусқа тең. 90º кіші Доғал бұрыш 180º
#33 слайд
Тапсырма - 2
А ВМ NP Q
R
S
a
а түзуін жүргізіп, оның бойынан А және В нүктелерін
белгілеңдер.
а) АВ кесіндісінде орналасқан М және N нүктелерін
белгілеңдер;
б) а түзуі бойынанда жататын, бірақ АВ кесіндісінде
жатпайтын P және Q нүктелерін белгілеңдер
в) а түзуінде жатпайтын R және S нүктелерін белгілеңдер.
33 слайд
Тапсырма - 2 А ВМ NP Q R S a а түзуін жүргізіп, оның бойынан А және В нүктелерін белгілеңдер. а) АВ кесіндісінде орналасқан М және N нүктелерін белгілеңдер; б) а түзуі бойынанда жататын, бірақ АВ кесіндісінде жатпайтын P және Q нүктелерін белгілеңдер в) а түзуінде жатпайтын R және S нүктелерін белгілеңдер.
#34 слайд
Тапсырма – 3
А) АС, ВС, СD, BD, AD кесінділері.
Б) CD кесіндісі.
Түзу бойында А, В, С және D нүктелері бейнеленген.
а) С нүктесі орналасқан кесінділерді атаңдар .
б) В нүктесі орналаспаған кесіндіні атаңдар .
А С DB
34 слайд
Тапсырма – 3 А) АС, ВС, СD, BD, AD кесінділері. Б) CD кесіндісі. Түзу бойында А, В, С және D нүктелері бейнеленген. а) С нүктесі орналасқан кесінділерді атаңдар . б) В нүктесі орналаспаған кесіндіні атаңдар . А С DB
#35 слайд
Өзіндік жұмыс
Сурет 1 бойынша келесі сұрақтарға жауап беріңдер.
1. Барлық кесінділерді атаңдар.
2. Барлық түзулерді жазыңдар.
3. Қандай нүктелер AD кесіндісіне тиісті және тиісті емес. Жауабыңды
және математикалық белгілеулерді қолданып жаз.
A
B
D M
C
E
Сурет 1
4. ВС түзуіне де, АМ түзуіне де тиісті
нүктені атаңдар. Ол нүктені басқаша
қалай атауға болады?
35 слайд
Өзіндік жұмыс Сурет 1 бойынша келесі сұрақтарға жауап беріңдер. 1. Барлық кесінділерді атаңдар. 2. Барлық түзулерді жазыңдар. 3. Қандай нүктелер AD кесіндісіне тиісті және тиісті емес. Жауабыңды және математикалық белгілеулерді қолданып жаз. A B D M C E Сурет 1 4. ВС түзуіне де, АМ түзуіне де тиісті нүктені атаңдар. Ол нүктені басқаша қалай атауға болады?
#36 слайд
Өзіңді тексер!
1. AB, BD, AD, DC, BC, DM, AM.
2. AМ, BC.
3. A AD, D AD, M AD,
B AD, E AD, C AD.
4. D, ВС және АМ түзулерінің қиылысу
нүктесі.
36 слайд
Өзіңді тексер! 1. AB, BD, AD, DC, BC, DM, AM. 2. AМ, BC. 3. A AD, D AD, M AD, B AD, E AD, C AD. 4. D, ВС және АМ түзулерінің қиылысу нүктесі.
#37 слайд
Суретте неше кесінді сызылған?
37 слайд
Суретте неше кесінді сызылған?
#38 слайд
Рефлексия
Сабаққа мен белсенді / белсенді емес қатынастым.
Сабақтағы өз жұмысыма ризамын / әлі де
жұмыстануым керек.
Шығарылған есептер түсінікті болды / тағы да қарап
шығуым керек.
38 слайд
Рефлексия Сабаққа мен белсенді / белсенді емес қатынастым. Сабақтағы өз жұмысыма ризамын / әлі де жұмыстануым керек. Шығарылған есептер түсінікті болды / тағы да қарап шығуым керек.
шағым қалдыра аласыз













