Геометрияның негізгі ұғымдары. Аксиома. Теорема
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
1 слайд
Сабақтың тақырыбы
Геометрияның негізгі ұғымдары. Аксиома.
Теорема
Оқу мақсаттары
7.1.1.1 планиметрияның негізгі фигураларын білу: нүкте, түзу;
7.1.1.5 кесінді, сәуле, бұрыш, үшбұрыш, жарты жазықтық
анықтамаларын білу;
1 слайд
Сабақтың тақырыбы Геометрияның негізгі ұғымдары. Аксиома. Теорема Оқу мақсаттары 7.1.1.1 планиметрияның негізгі фигураларын білу: нүкте, түзу; 7.1.1.5 кесінді, сәуле, бұрыш, үшбұрыш, жарты жазықтық анықтамаларын білу;
2 слайд
2 слайд
3 слайд
Геометрияның қолданысы
(гр. geometrіa, geо — Жер және metrio — өлшеймін)
➢Өмірге байланысы бар есептер;
➢Қоршаған ортаны тану;
➢Логикалық ойлау қабілетін дамыту
➢Көптеген маңызды мамандықтардың негізі
( Архитектор, құрылыс инженері, скульптор т.б.)
Геометрия ғылымы ғасырлар бойы жаңа теоремалар мен формулалар ашылуы
арқылы дамып, толықтырылып отырған. Ғылымның дамуында ерекше рөл
атқарған ғалымдар:
3 слайд
Геометрияның қолданысы (гр. geometrіa, geо — Жер және metrio — өлшеймін) ➢Өмірге байланысы бар есептер; ➢Қоршаған ортаны тану; ➢Логикалық ойлау қабілетін дамыту ➢Көптеген маңызды мамандықтардың негізі ( Архитектор, құрылыс инженері, скульптор т.б.) Геометрия ғылымы ғасырлар бойы жаңа теоремалар мен формулалар ашылуы арқылы дамып, толықтырылып отырған. Ғылымның дамуында ерекше рөл атқарған ғалымдар:
4 слайд
• Сынық сызық цилиндр
• Түзу куб
• Кесінді шар
• Сәуле конус
• Тіктөртбұрыш пирамида
• Квадрат параллелепипед
4 слайд
• Сынық сызық цилиндр • Түзу куб • Кесінді шар • Сәуле конус • Тіктөртбұрыш пирамида • Квадрат параллелепипед
5 слайд
Геометрия
Планиметрия Стереометрия
Жазықтықтағы фигуралардың
қасиеттерін зерттейді
Кеңістіктегі фигуралардың
қасиеттерін зерттейді
Планиметрияда - бір жазықтық бойында жататын, көлемсіз геометриялық
фигуралар зерттеледі.
Оларға: нүкте, кесінді, сәуле, үшбұрыш, төртбұрыш, шеңбер және т.б.
фигуралар жатады.
Стереометрияда белгілі бір көлемі бар геометриялық фигуралар зерттеледі.
Оларға: пирамида, конус, шар, цилиндр және т. б. фигуралар жатады.
5 слайд
Геометрия Планиметрия Стереометрия Жазықтықтағы фигуралардың қасиеттерін зерттейді Кеңістіктегі фигуралардың қасиеттерін зерттейді Планиметрияда - бір жазықтық бойында жататын, көлемсіз геометриялық фигуралар зерттеледі. Оларға: нүкте, кесінді, сәуле, үшбұрыш, төртбұрыш, шеңбер және т.б. фигуралар жатады. Стереометрияда белгілі бір көлемі бар геометриялық фигуралар зерттеледі. Оларға: пирамида, конус, шар, цилиндр және т. б. фигуралар жатады.
6 слайд
6 слайд
7 слайд
Негізгі фигуралар
Планиметрияда
(жазықтықта)
•нүкте
•түзу
Стереометрияда
(кеңістікте)
• нүкте
• түзу
• жазықтық
.
7 слайд
Негізгі фигуралар Планиметрияда (жазықтықта) •нүкте •түзу Стереометрияда (кеңістікте) • нүкте • түзу • жазықтық .
8 слайд
Геометрияның негізгі ұғымдары
8 слайд
Геометрияның негізгі ұғымдары
9 слайд
Геометрияның негізгі ұғымдары
Суретте біз түзудің бөлігін ғана кескіндейміз, бірақ ол екі жаққа
қарай шектеусіз созылған деп түсінеміз.
9 слайд
Геометрияның негізгі ұғымдары Суретте біз түзудің бөлігін ғана кескіндейміз, бірақ ол екі жаққа қарай шектеусіз созылған деп түсінеміз.
10 слайд
Геометрияның негізгі ұғымдары
10 слайд
Геометрияның негізгі ұғымдары
11 слайд
1.Тиісті
2. Тиісті емес
3.Қиылысу
4. Бұрыш
5. Үшбұрыш
Геометрияда келесі белгілеулер қолданылады:
11 слайд
1.Тиісті 2. Тиісті емес 3.Қиылысу 4. Бұрыш 5. Үшбұрыш Геометрияда келесі белгілеулер қолданылады:
12 слайд
АВ және СD түзулері:
А
В
С
D
Қиылыспайды
Қиылысады
ABÇ CD
ABÇ CD
Жазылуы:
12 слайд
АВ және СD түзулері: А В С D Қиылыспайды Қиылысады ABÇ CD ABÇ CD Жазылуы:
13 слайд
Екі түзудің ортақ нүктесі бар болса, онда түзулер қиылысады.
- екі түзуге де ортақ нүкте
Белгілеуі:
13 слайд
Екі түзудің ортақ нүктесі бар болса, онда түзулер қиылысады. - екі түзуге де ортақ нүкте Белгілеуі:
14 слайд
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
DВ С
АЕ
К N
№1 тапсырма
Математикалық белгілерді қолданып түзуге тиісті және тиісті емес нүктелерді жазып
шығыңдар:
14 слайд
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 DВ С АЕ К N №1 тапсырма Математикалық белгілерді қолданып түзуге тиісті және тиісті емес нүктелерді жазып шығыңдар:
15 слайд
Бір нүкте арқылы қанша түзу жүргізуге болады?
№2 тапсырма
15 слайд
Бір нүкте арқылы қанша түзу жүргізуге болады? №2 тапсырма
16 слайд
А
Жауабы: жазықтықта бір нүкте арқылы шексіз көп түзулер
жүргізуге болады.
16 слайд
А Жауабы: жазықтықта бір нүкте арқылы шексіз көп түзулер жүргізуге болады.
17 слайд
№3 тапсырма
Екі нүкте арқылы қанша түзу жүргізуге болады?
17 слайд
№3 тапсырма Екі нүкте арқылы қанша түзу жүргізуге болады?
18 слайд
А
С
Жауабы: жазықтықта екі нүкте арқылы бір ғана түзу
жүргізуге болады.
18 слайд
А С Жауабы: жазықтықта екі нүкте арқылы бір ғана түзу жүргізуге болады.
19 слайд
Бір түзудің бойында жатпайтын үш нүкте арқылы қанша
түзу жүргізуге болады?
№4 тапсырма
19 слайд
Бір түзудің бойында жатпайтын үш нүкте арқылы қанша түзу жүргізуге болады? №4 тапсырма
20 слайд
№4 тапсырма
А
В
С
Жауабы: үш түзу, олар қиылысады, қиылысу нүктелері үшеу.
20 слайд
№4 тапсырма А В С Жауабы: үш түзу, олар қиылысады, қиылысу нүктелері үшеу.
21 слайд
Топтық жұмыс
1-топ: кесінді, оның анықтамасы, белгіленуі, бейнеленуі.
2-топ: сәуле, оның анықтамасы, белгіленуі, бейнеленуі
3-топ: бұрыш, оның анықтамасы, белгіленуі, бейнеленуі
21 слайд
Топтық жұмыс 1-топ: кесінді, оның анықтамасы, белгіленуі, бейнеленуі. 2-топ: сәуле, оның анықтамасы, белгіленуі, бейнеленуі 3-топ: бұрыш, оның анықтамасы, белгіленуі, бейнеленуі
22 слайд
жауаптары
22 слайд
жауаптары
23 слайд
m
О
О нүктесі m түзуін 2 сәулеге бөледі
m
m сәулесі
О
А
ОА сәулесі
23 слайд
m О О нүктесі m түзуін 2 сәулеге бөледі m m сәулесі О А ОА сәулесі
24 слайд
24 слайд
25 слайд
m
D
AB,
т түзуінде A, B, C, D нүктелерін берілген ретте белгілеп, пайда
болған кесінділерді атаңыз
BC, СD, AC, AD, BD
A
C
B
25 слайд
m D AB, т түзуінде A, B, C, D нүктелерін берілген ретте белгілеп, пайда болған кесінділерді атаңыз BC, СD, AC, AD, BD A C B
26 слайд
m
k
Бұрыш – бір нүктеден шыққан екі сәуледен
құралған геометриялық фигура.
Бұрыш қабырғалары
Бұрыш төбесі
А
В
O
Жазылуы:
26 слайд
m k Бұрыш – бір нүктеден шыққан екі сәуледен құралған геометриялық фигура. Бұрыш қабырғалары Бұрыш төбесі А В O Жазылуы:
27 слайд
Егер бұрыш жазыңқы болмаса, онда бұрыштың бір бөлігі осы
бұрыштың - ішкі, ал екінші бөлігі – сыртқы облысы деп
аталады.
Б
ұры
ш
т
ы
ң іш
кі
облы
сы
Бұрыштың сыртқы
облысы
27 слайд
Егер бұрыш жазыңқы болмаса, онда бұрыштың бір бөлігі осы бұрыштың - ішкі, ал екінші бөлігі – сыртқы облысы деп аталады. Б ұры ш т ы ң іш кі облы сы Бұрыштың сыртқы облысы
28 слайд
Егер бұрыштың екі қабырғасы бір түзу
бойында жатса, онда ол бұрышты жазыңқы
бұрыш деп атайды.
m
h
А
жазыңқы бұрыш
28 слайд
Егер бұрыштың екі қабырғасы бір түзу бойында жатса, онда ол бұрышты жазыңқы бұрыш деп атайды. m h А жазыңқы бұрыш
29 слайд
Бұрыштың ішкі облысы
Бұрыштың ішкі
облысы
А
жазыңқы бұрыш
m
h
Егер бұрыш жазыңқы болса, онда бұрыштың екі бөлігі
де осы бұрыштың ішкі облысы болып табылады.
29 слайд
Бұрыштың ішкі облысы Бұрыштың ішкі облысы А жазыңқы бұрыш m h Егер бұрыш жазыңқы болса, онда бұрыштың екі бөлігі де осы бұрыштың ішкі облысы болып табылады.
30 слайд
Сәйкестікті тап
30°
110°
90°
•
360°
1
2
3
4
Тік бұрыш
Сүйір бұрыш
Толық бұрыш
Доғал бұрыш
30 слайд
Сәйкестікті тап 30° 110° 90° • 360° 1 2 3 4 Тік бұрыш Сүйір бұрыш Толық бұрыш Доғал бұрыш
31 слайд
Жұптық жұмыс
31 слайд
Жұптық жұмыс
32 слайд
Тапсырма 1. Сөйлемді толықтыр
1. Градустық өлшемі _____-қа тең бұрыш
тік бұрыш деп аталады.
2. Сүйір бұрыш тік бұрыштан _________ болады.
3. Градустық өлшемі 90°-тан үлкен, бірақ 180°-тан кіші бұрыш
_____________ деп аталады.
4. Жазыңқы бұрыштың градустық өлшемі
_____ градусқа тең.
90º
кіші
Доғал бұрыш
180º
32 слайд
Тапсырма 1. Сөйлемді толықтыр 1. Градустық өлшемі _____-қа тең бұрыш тік бұрыш деп аталады. 2. Сүйір бұрыш тік бұрыштан _________ болады. 3. Градустық өлшемі 90°-тан үлкен, бірақ 180°-тан кіші бұрыш _____________ деп аталады. 4. Жазыңқы бұрыштың градустық өлшемі _____ градусқа тең. 90º кіші Доғал бұрыш 180º
33 слайд
Тапсырма - 2
А ВМ NP Q
R
S
a
а түзуін жүргізіп, оның бойынан А және В нүктелерін
белгілеңдер.
а) АВ кесіндісінде орналасқан М және N нүктелерін
белгілеңдер;
б) а түзуі бойынанда жататын, бірақ АВ кесіндісінде
жатпайтын P және Q нүктелерін белгілеңдер
в) а түзуінде жатпайтын R және S нүктелерін белгілеңдер.
33 слайд
Тапсырма - 2 А ВМ NP Q R S a а түзуін жүргізіп, оның бойынан А және В нүктелерін белгілеңдер. а) АВ кесіндісінде орналасқан М және N нүктелерін белгілеңдер; б) а түзуі бойынанда жататын, бірақ АВ кесіндісінде жатпайтын P және Q нүктелерін белгілеңдер в) а түзуінде жатпайтын R және S нүктелерін белгілеңдер.
34 слайд
Тапсырма – 3
А) АС, ВС, СD, BD, AD кесінділері.
Б) CD кесіндісі.
Түзу бойында А, В, С және D нүктелері бейнеленген.
а) С нүктесі орналасқан кесінділерді атаңдар .
б) В нүктесі орналаспаған кесіндіні атаңдар .
А С DB
34 слайд
Тапсырма – 3 А) АС, ВС, СD, BD, AD кесінділері. Б) CD кесіндісі. Түзу бойында А, В, С және D нүктелері бейнеленген. а) С нүктесі орналасқан кесінділерді атаңдар . б) В нүктесі орналаспаған кесіндіні атаңдар . А С DB
35 слайд
Өзіндік жұмыс
Сурет 1 бойынша келесі сұрақтарға жауап беріңдер.
1. Барлық кесінділерді атаңдар.
2. Барлық түзулерді жазыңдар.
3. Қандай нүктелер AD кесіндісіне тиісті және тиісті емес. Жауабыңды
және математикалық белгілеулерді қолданып жаз.
A
B
D M
C
E
Сурет 1
4. ВС түзуіне де, АМ түзуіне де тиісті
нүктені атаңдар. Ол нүктені басқаша
қалай атауға болады?
35 слайд
Өзіндік жұмыс Сурет 1 бойынша келесі сұрақтарға жауап беріңдер. 1. Барлық кесінділерді атаңдар. 2. Барлық түзулерді жазыңдар. 3. Қандай нүктелер AD кесіндісіне тиісті және тиісті емес. Жауабыңды және математикалық белгілеулерді қолданып жаз. A B D M C E Сурет 1 4. ВС түзуіне де, АМ түзуіне де тиісті нүктені атаңдар. Ол нүктені басқаша қалай атауға болады?
36 слайд
Өзіңді тексер!
1. AB, BD, AD, DC, BC, DM, AM.
2. AМ, BC.
3. A AD, D AD, M AD,
B AD, E AD, C AD.
4. D, ВС және АМ түзулерінің қиылысу
нүктесі.
36 слайд
Өзіңді тексер! 1. AB, BD, AD, DC, BC, DM, AM. 2. AМ, BC. 3. A AD, D AD, M AD, B AD, E AD, C AD. 4. D, ВС және АМ түзулерінің қиылысу нүктесі.
37 слайд
Суретте неше кесінді сызылған?
37 слайд
Суретте неше кесінді сызылған?
38 слайд
Рефлексия
Сабаққа мен белсенді / белсенді емес қатынастым.
Сабақтағы өз жұмысыма ризамын / әлі де
жұмыстануым керек.
Шығарылған есептер түсінікті болды / тағы да қарап
шығуым керек.
38 слайд
Рефлексия Сабаққа мен белсенді / белсенді емес қатынастым. Сабақтағы өз жұмысыма ризамын / әлі де жұмыстануым керек. Шығарылған есептер түсінікті болды / тағы да қарап шығуым керек.