#1 слайд
Ғ.Мүсірепов « Ұлпан» романындағы Ұлпан бейнесі

1 слайд

#2 слайд
«Мүсіреповті мақтаудың қажеті жоқ, Мүсіреповпен мақтану керек». Зейнолла Қабдолов

2 слайд

#3 слайд
Сабақтың оқу мақсаты  9.1.3.1Көркем шығарманың идеясына сай кейіпкерлер жүйесін анықтау  Сабақтың мақсаты Шығармадағы кейіпкер бейнесін ашып, мінездеме беру

3 слайд

#4 слайд
 «Ұлпан» романы 3 бөлімнен, 24 тараудан тұрады. «Ұлпан» романында негізгі қосалқы, үлкенді кішілі тоқсанға жуық кейіпкер бар. Шығарманың оқиғасы XIX ғасырда қазақ даласында болған тарихи шындықтарға негізделген. Романның Ұлпан, Есеней, Мүсіреп, тәрізді кейіпкерлері өмірде болған адамдар. Романның атына лайық, оның ең басты кейіпкері - Ұлпан. Ұлпан - романтикалық характер. Ұлпандай тарихи адам өмірінің тарихи шындығын жазушы асқан дәлдікпен суреттеп, өз ортасынан оқшау шыққан адам екенін көрсетіп, қаһармандық қасиеттерімен әрлейді. Батырдың ерке қызы шаңырақтың берекесі, үйдің киесі болып, жоқты бар, азды көп етіп отырады. Он саусағынан өнер тамған Несібелі ананың ұяда берген тәрбиесінің арқасында Ұлпанға тек Есеней ғана емес, бүкіл ел қызығып, сүйсінген.

4 слайд

#5 слайд
Шығарманың тақырыбы:  ХІХ ғасырда қазақ даласында болған тарихи шындықтар суреттеледі.  Идеясы: Қазақ әйелдерінің бойындағы парасаттылық пен көрегендікті, мейірімділік пен шыдамдылықты, жарына, еліне деген сүйіспеншілікті, ұрпақ тәрбиесін бекем ұстанған асыл аналарды дәріптеген.

5 слайд

#6 слайд
 Әдеби теориялық ұғым  Кейіпкердің психологиялық портреті дегеніміз-көркем бейненің сыртқы бейнесімен қоса мінезі, іс-әрекеті және кейіпкердің өзі өмір сүріп отырған қоғамына әсер етуі арқылы оқырман санасында қалыптасатын тұлға бейнесі

6 слайд

#7 слайд
Мінездеу – әдеби кейіпкерді таным-түсінігі мен мінез құлқын таныта даралай суреттеу Тура мінездеу кейіпкердің мінез – құлқын айнытпай сол қалпында баяндайды Жанама мінездеу кейіпкерге қатысты құбылыстар мен заттарды суреттеу арқылы қаһарман бейнесін ашып көрсетеді

7 слайд

#8 слайд
Ой қозғау  Тарихымызда «Ел анасы» атанған жандар аз ба?  Қалай ойлайсыздар, Ұлпан Есенейдің билігі мен беделі үшін күйеуге шықты ма?  Ұлпан қалай Ел анасына айналды? Жазушының ана тақырыбына жазған қандай шығармалары бар? Роман неліктен «Ұлпан» деп аталды?

8 слайд

#9 слайд
Мағынаны тану  1.Жазушының кейіпкерлерді суреттеуі, олардың портреттері;  2. Кейіпкерлердің іс-әрекеті, сөз саптауы, ойлау ерекшелігі;  3. Кейіпкер мінезін ерекшелеп тұрған сөздер мен суреттеулер;  4. Кейіпкерлердің өзара қарым- қатынасы, диалогы, қоршаған ортаға қарым-қатынасы;  5. Кейіпкер бойындағы ізгі қасиеттер тізбесін жасау

9 слайд

#10 слайд
Оқулықпен жұмыс  2-тапсырма Басты кейіпкер Ұлпанның тұлғалық болмысына негізделген қазақ қызына тән психологиялық портрет дайында  Дескриптор:  Мәтіннен Ұлпан бейнесі сипатталған үзінділерді анықтайды  Ұлпанның тұлғалық болмысы туралы пікір білдіреді  Психологиялық портрет жазады

10 слайд

#11 слайд
3-тапсырма  Романдағы кейіпкерлер жүйесі арқылы идеясын анықтап, тура және жанама мінездеу берілген тұстарын теріп жаз  Тапсырма дескрипторы:  Шығарма идеясын анықтайды  Тура мінездеу берілген үзіндіні жазады  Жанама мінездеу берілген үзіндіні жазады

11 слайд

#12 слайд
Ой толғау  Романдағы Ұлпанның жаңашылдыққа құмарлығын білдіретін тұстарын талдап,қазақ даласына ХІХ ғасырдағы жаңалықтарға қазіргі заман оқырманы ретінде өз бағаларыңды беріңдер  Дескрипторы: Ұлпанның жаңашылдығын шығармадан табады  Өз көзқарасын білдіреді

12 слайд

#13 слайд
Үйге тапсырма  «Ұлпан» романының идеясын талдап, әдеби эссе жазыңдар

13 слайд