Ғұмар Қараш жырларының халық әдебиетімен үндестігі
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
1 слайд
Т ақырыбы:
Ғұмар Қараш жырларының халық
әдебиетімен үндестігі
1 слайд
Т ақырыбы: Ғұмар Қараш жырларының халық әдебиетімен үндестігі
2 слайд
Т ақырыбы:
Ғұмар Қараш жырларының халық
әдебиетімен үндестігі
Дайындаған: Зинуллина Нұрайна Нартайқызы
Жетекшісі: Ануарбекова Ләззат Ғайнелқызы
2 слайд
Т ақырыбы: Ғұмар Қараш жырларының халық әдебиетімен үндестігі Дайындаған: Зинуллина Нұрайна Нартайқызы Жетекшісі: Ануарбекова Ләззат Ғайнелқызы
3 слайд
Ма қсаты:
Ғұмар Қараш өлеңдеріндегі адами
құндылықтарды халық әдебиетіндегі туындылармен
салыстыру арқылы жас буынға ұғындыру
3 слайд
Ма қсаты: Ғұмар Қараш өлеңдеріндегі адами құндылықтарды халық әдебиетіндегі туындылармен салыстыру арқылы жас буынға ұғындыру
4 слайд
Күтілетін нәтиже:
1. Ғұмар Қараш шығармашылығын мектеп
бағдарламасына енгізуге үлес қосу.
2. Ғұмар Қараш жырлары арқылы жас жеткіншектер
бойына адамгершілік құндылықтарды сіңіру.
3. Ақынның поэзиясын Республикалық деңгейде
насихаттап, мектеп кітапханаларында
Ғұмар Қарашқа арнайы бұрыш арнау.
4 слайд
Күтілетін нәтиже: 1. Ғұмар Қараш шығармашылығын мектеп бағдарламасына енгізуге үлес қосу. 2. Ғұмар Қараш жырлары арқылы жас жеткіншектер бойына адамгершілік құндылықтарды сіңіру. 3. Ақынның поэзиясын Республикалық деңгейде насихаттап, мектеп кітапханаларында Ғұмар Қарашқа арнайы бұрыш арнау.
5 слайд
Өтірік
•
Құйрығы бір тұтам бұ тәңірі
алғырдың,
Алдыңнан әлі-ақ шығып берер
ұят.
Шиедей екі бетің қызартады,
Кетпейді тағылған ат,
жағылған зат.
Біреуді өтірікші деп
жамандаса,
Сап етіп саған барып тиеді
тап. •
«...Өсек,өтірік мақтаншақ,
еріншек, бекер мал шашпақ
бес дұшпаның білсеңіз» (Абай)
•
«Өтірік өрге баспайды»
(мақал)
•
«Өтіріктің құйрығы бір-ақ
тұтам» (мақал)
5 слайд
Өтірік • Құйрығы бір тұтам бұ тәңірі алғырдың, Алдыңнан әлі-ақ шығып берер ұят. Шиедей екі бетің қызартады, Кетпейді тағылған ат, жағылған зат. Біреуді өтірікші деп жамандаса, Сап етіп саған барып тиеді тап. • «...Өсек,өтірік мақтаншақ, еріншек, бекер мал шашпақ бес дұшпаның білсеңіз» (Абай) • «Өтірік өрге баспайды» (мақал) • «Өтіріктің құйрығы бір-ақ тұтам» (мақал)
6 слайд
Надандық
•
Надандық келген жерден білінеді,
Сөз айтсаң жауап таппай мүдіреді.
Күнәлі еместігін мойнына алып,
Бәлеге өз сөзінен ілінеді.
Ғақыл сөз үгіт етіп айта қалсаң,
Қорағаш алып қарсы жүгіреді.
Жүр бері адам етем десең сені
Аяғын еш баспайды кідіреді.
Барма олай, алдыңда тұр пәле дейсің,
Ұмтылып соған барып сүрінеді ... •
«Шығамын тірі болсам адам болып,
Жүрмеймін бұл жаһанда надан болып.
Жатқаным көрде тыныш жақсы емес пе,
Жүргенше өмір сүріп надан болып...»
(Сұлтанмахмұт
Торайғыров)
•
«...Көп айтса көнді,
Жұрт айтса болды –
Әдеті жаман адамның...»
(Абай Құнанбайұлы)
6 слайд
Надандық • Надандық келген жерден білінеді, Сөз айтсаң жауап таппай мүдіреді. Күнәлі еместігін мойнына алып, Бәлеге өз сөзінен ілінеді. Ғақыл сөз үгіт етіп айта қалсаң, Қорағаш алып қарсы жүгіреді. Жүр бері адам етем десең сені Аяғын еш баспайды кідіреді. Барма олай, алдыңда тұр пәле дейсің, Ұмтылып соған барып сүрінеді ... • «Шығамын тірі болсам адам болып, Жүрмеймін бұл жаһанда надан болып. Жатқаным көрде тыныш жақсы емес пе, Жүргенше өмір сүріп надан болып...» (Сұлтанмахмұт Торайғыров) • «...Көп айтса көнді, Жұрт айтса болды – Әдеті жаман адамның...» (Абай Құнанбайұлы)
7 слайд
Ғаділдік
•
«Ғаділдік» бай, жарлыны тең көруің,
Әлсіздің хақын өтеп теңгеруің.
Хакім да адам ұлы, бәрі теріс,
Бірі артық, бірін жөнсіз кем көрудің...
...«Ғаділдік» адамдықты қолда тұрған,
Қадірін тиіс оның тек білуің.
Айырылып адамдықтан, дәрежеден,
Жап-жақын қылып мыстай тек
жүруің.
Біз көрдік, талай бұлай қалғандарды,
Айтамын етіп ғибрат көз көруін •
Әділет алдында тай да бас иеді, тау
да бас иеді (Халық мақалы)
•
Мынау өмір тұрағы,
Мынау дүние әділдіктен тұрады.
Ал адам ше?
Адам неге жылады?
Біреулерден біреу неге ығады?
Біреулердің сағы неге сынады?
(Мұқағали Мақатаев)
7 слайд
Ғаділдік • «Ғаділдік» бай, жарлыны тең көруің, Әлсіздің хақын өтеп теңгеруің. Хакім да адам ұлы, бәрі теріс, Бірі артық, бірін жөнсіз кем көрудің... ...«Ғаділдік» адамдықты қолда тұрған, Қадірін тиіс оның тек білуің. Айырылып адамдықтан, дәрежеден, Жап-жақын қылып мыстай тек жүруің. Біз көрдік, талай бұлай қалғандарды, Айтамын етіп ғибрат көз көруін • Әділет алдында тай да бас иеді, тау да бас иеді (Халық мақалы) • Мынау өмір тұрағы, Мынау дүние әділдіктен тұрады. Ал адам ше? Адам неге жылады? Біреулерден біреу неге ығады? Біреулердің сағы неге сынады? (Мұқағали Мақатаев)
8 слайд
Ұят
•
Тұрады ұят тұрған жерде иман,
Әдебі пайғамбардың бұдан илан.
Әртүрлі бұзықтықтан
адамзатты
Тек жалғыз бұ дүниеде ұят тиған.
Ұятсыз маған десе патша болсын,
Адамдық еш заты жоқ бойға
жиған.
Анасы бар бұзықтың ұятсыздық
Жоқ мұндай бұ жаһанда құдай
ұрған.
Ұрлық, кісі өлтіру, мәтке басу-
Ұятсыз деп біліңіз бәрін қылған. •
«Арсыз, арам айланы тастасалық,
Адал іске талаппен бастасалық»
•
«Адал сол – таза еңбекпен күнін
көріп, жаны үшін адамшылық ар
сақтайды»
•
«Талаптан адал істі істемекпіз,
Тапсырдық бір Аллаһқа біз
демекпіз»
•
«Анық бақ деп айтарлық үш нәрсе
бар,
Кірсіз ақыл, мінсіз сөз, адал еңбек»
(Шәһкәрім Құдайбердіұлы )
8 слайд
Ұят • Тұрады ұят тұрған жерде иман, Әдебі пайғамбардың бұдан илан. Әртүрлі бұзықтықтан адамзатты Тек жалғыз бұ дүниеде ұят тиған. Ұятсыз маған десе патша болсын, Адамдық еш заты жоқ бойға жиған. Анасы бар бұзықтың ұятсыздық Жоқ мұндай бұ жаһанда құдай ұрған. Ұрлық, кісі өлтіру, мәтке басу- Ұятсыз деп біліңіз бәрін қылған. • «Арсыз, арам айланы тастасалық, Адал іске талаппен бастасалық» • «Адал сол – таза еңбекпен күнін көріп, жаны үшін адамшылық ар сақтайды» • «Талаптан адал істі істемекпіз, Тапсырдық бір Аллаһқа біз демекпіз» • «Анық бақ деп айтарлық үш нәрсе бар, Кірсіз ақыл, мінсіз сөз, адал еңбек» (Шәһкәрім Құдайбердіұлы )
9 слайд
Жігер
•
Жігіттер, жалқау болма, жігерлі бол,
Жігітке еткен жігер ашық-ты жол.
Табарсың қылсаң талап жігер тұтып,
Жауады талаптыға әр уақыт нұр.
Таңдап ал! Бір өнерді өзің біліп,
Айырылма дайым соның артында бол!
Кешірме ғұмырыңды бос жүріске,
Тыңдар деп, жігіт, саған айтқаным
сол •
Кел, жастар, біз бір түрлі жол
табалық,
Арам, айла, зорлықсыз мал табалық.
(Шәһкәрім Құдайбердіұлы )
•
Жігіттер ойын арзан, күлкі қымбат,
Екі түрлі нәрсе ғой сыр мен сымбат.
Арзан, жалған күлмейтін, шын
күлерлік
Ер табылса жарайды, қылса сұхбат.
(Абай Құнанбайұлы)
9 слайд
Жігер • Жігіттер, жалқау болма, жігерлі бол, Жігітке еткен жігер ашық-ты жол. Табарсың қылсаң талап жігер тұтып, Жауады талаптыға әр уақыт нұр. Таңдап ал! Бір өнерді өзің біліп, Айырылма дайым соның артында бол! Кешірме ғұмырыңды бос жүріске, Тыңдар деп, жігіт, саған айтқаным сол • Кел, жастар, біз бір түрлі жол табалық, Арам, айла, зорлықсыз мал табалық. (Шәһкәрім Құдайбердіұлы ) • Жігіттер ойын арзан, күлкі қымбат, Екі түрлі нәрсе ғой сыр мен сымбат. Арзан, жалған күлмейтін, шын күлерлік Ер табылса жарайды, қылса сұхбат. (Абай Құнанбайұлы)
10 слайд
Ақын өлеңдерінің негізгі идеясы
•
Халықты адал болуға, жігерлі болып қиындыққа мойымауға ,
ар-ұжданды алға қоюға дәріптеу. Осындай мақсаттарды
қиыннан қиыстырмай-ақ қазақтың қара өлең ұйқасымен дәл
жеткізе білген.
10 слайд
Ақын өлеңдерінің негізгі идеясы • Халықты адал болуға, жігерлі болып қиындыққа мойымауға , ар-ұжданды алға қоюға дәріптеу. Осындай мақсаттарды қиыннан қиыстырмай-ақ қазақтың қара өлең ұйқасымен дәл жеткізе білген.
11 слайд
11 слайд
12 слайд
12 слайд
13 слайд
13 слайд