Ассистент
“Жаратылыстану – ғылыми сауаттылығы бойынша география пәнінен тапсырмаларды құрастыру”
11 Ақпан 2023
677
1 слайд
Алматы облысы Райымбек ауданы Нарынқол ауылы “Тельман
Жанұзақов атындағы орта мектеп мектепке дейінгі шағын
орталығымен”КММ
“ Жаратылыстану – ғылыми сауаттылығы
бойынша география пәнінен
тапсырмаларды құрастыру”
Дайындаған: Атейбекова Халзия Турсынжановна
1 слайд
Алматы облысы Райымбек ауданы Нарынқол ауылы “Тельман Жанұзақов атындағы орта мектеп мектепке дейінгі шағын орталығымен”КММ “ Жаратылыстану – ғылыми сауаттылығы бойынша география пәнінен тапсырмаларды құрастыру” Дайындаған: Атейбекова Халзия Турсынжановна
2 слайд
Тапсырма №1.
Контекстік тапсырма.
Сұрақ:
Триас дәуірінің ауа – райы қандай
болған деп ойлайсың?
Триас дәуірінде қандай
қатпарлықтар орын алды және
Қазақстан жерінде қандай
өзгерістер орын алды? Жердің геологиялық тарихы бес ірі уақыт
бөліктерінен – эралардан тұрады.Әр
эраның атауынан сол кезге тән тіршілік
түрін байқауға болады: архей / өте
ежелгі тіршілік/, протерозой/ерте
тіршілік/, палеозой / ежелгі тіршілік/,
мезазой / орта тіршілік/, кайназой/ жаңа
тіршілік/ .
Дәуірлерде өсімдік, жануарлар
дүниесінде болған өзгерістерді
көрсетеді. Динозаврлардың триас
дәуірінде пайда болып, юрада Жер
бетінде емін – еркін тіршілік еткені
белгілі. Бор дәуірінде олар жаппай
қырылды.
2 слайд
Тапсырма №1. Контекстік тапсырма. Сұрақ: Триас дәуірінің ауа – райы қандай болған деп ойлайсың? Триас дәуірінде қандай қатпарлықтар орын алды және Қазақстан жерінде қандай өзгерістер орын алды? Жердің геологиялық тарихы бес ірі уақыт бөліктерінен – эралардан тұрады.Әр эраның атауынан сол кезге тән тіршілік түрін байқауға болады: архей / өте ежелгі тіршілік/, протерозой/ерте тіршілік/, палеозой / ежелгі тіршілік/, мезазой / орта тіршілік/, кайназой/ жаңа тіршілік/ . Дәуірлерде өсімдік, жануарлар дүниесінде болған өзгерістерді көрсетеді. Динозаврлардың триас дәуірінде пайда болып, юрада Жер бетінде емін – еркін тіршілік еткені белгілі. Бор дәуірінде олар жаппай қырылды.
3 слайд
Тапсырма №2.
Құзіреттілік .
•
Сұрақ:
•
Ғалымдар платформалар құрылымы екі
қабаттан тұратынын және төменгі ярус
– фундамент – қатпарланған тау
жыныстарынан, бір кездегі тау
жүйелерінің бұзылған қалдықтары
екенін анықтаған, шөгінді қабат жауап
жатқан платформаның бөлігі не деп
аталды?
•
Шөгінді қабаты жоқ, фундаменттің
кристалды қабаты жер бетіне шығып
жатқан жерін платформаның қандай
бөлігі деп атайды?
•
Қазақстан аумағында фундамент
палеозойға дейін, яғни архей мен
протерозойда қалыптасқан ежелгі
платформаны картаны пайдаланып,
анықта .
3 слайд
Тапсырма №2. Құзіреттілік . • Сұрақ: • Ғалымдар платформалар құрылымы екі қабаттан тұратынын және төменгі ярус – фундамент – қатпарланған тау жыныстарынан, бір кездегі тау жүйелерінің бұзылған қалдықтары екенін анықтаған, шөгінді қабат жауап жатқан платформаның бөлігі не деп аталды? • Шөгінді қабаты жоқ, фундаменттің кристалды қабаты жер бетіне шығып жатқан жерін платформаның қандай бөлігі деп атайды? • Қазақстан аумағында фундамент палеозойға дейін, яғни архей мен протерозойда қалыптасқан ежелгі платформаны картаны пайдаланып, анықта .
4 слайд
Тапсырма №3.
Қатынас сәйкестендіру .
Геохронологиялық кесте бойынша сәйкестендіру
реті Сұрақтар реті жауаптар
1 Уақыт тіршілігі
а Теңіздің қысқа дәуірі .Қазақстания астындағы
м ұхит субдукциясы .Жанартаудың
атқылауы.Алғашқы бауырмен жорғаушылар.
2 Архей, протерозой эрасындағы
қатпарлық ә криптозой
3 Таскөмір дәуіріндегі тіршілік
белгілері б Байкалдық
4 Құрлық дәуірі . Қазақстанның
қалыптасуының
аяқталуы.Өсімдіктердің қ ұрлыққа
шығуы . в Төрттік
5 Кайнозой эрасының 2,5 млн
жылды құрайтын дәуірі с фанерозой
6 Триас, Пермь дәуірлерінің
қатпарлықтары д Силур дәуіріндегі тіршілік
7 Ашық тірішілік уақыты
ж Герциндік
4 слайд
Тапсырма №3. Қатынас сәйкестендіру . Геохронологиялық кесте бойынша сәйкестендіру реті Сұрақтар реті жауаптар 1 Уақыт тіршілігі а Теңіздің қысқа дәуірі .Қазақстания астындағы м ұхит субдукциясы .Жанартаудың атқылауы.Алғашқы бауырмен жорғаушылар. 2 Архей, протерозой эрасындағы қатпарлық ә криптозой 3 Таскөмір дәуіріндегі тіршілік белгілері б Байкалдық 4 Құрлық дәуірі . Қазақстанның қалыптасуының аяқталуы.Өсімдіктердің қ ұрлыққа шығуы . в Төрттік 5 Кайнозой эрасының 2,5 млн жылды құрайтын дәуірі с фанерозой 6 Триас, Пермь дәуірлерінің қатпарлықтары д Силур дәуіріндегі тіршілік 7 Ашық тірішілік уақыты ж Герциндік
5 слайд
Тапсырма №4.
Білім .
• Сұрақ: Берілген карталарды пайдаланып ежелгі, жас мұхиттық қатпарлы
белдеулері мен ежелгі платформаларды анықта;
5 слайд
Тапсырма №4. Білім . • Сұрақ: Берілген карталарды пайдаланып ежелгі, жас мұхиттық қатпарлы белдеулері мен ежелгі платформаларды анықта;
6 слайд
Тапсырма №5.
Контекстік тапсырма.
Сұрақ:
• Геологиялық кезеңдердің атауларын 1820 – 1850 жж. әртүрлі ғалымдар ғылымға
енгізді.Негізінен олар жергілікті топонимдерді, тау жыныстары мен этностар атауын
білідіреді.Төменде берілген дәуірлерлерді топонимдер, тау жыныстары мен этнос
атаулары бойынша топтастыр : Кембрий, ордовик, силур, девон, пермь, карбон, бор,
триас, юра.
Дәуірлердің атауы сипаттамасы
Уәльстің ежелгі атауы
Кельт тайпаларының атауы
Девоншир графтығының атауы
Ресейдегі губерния атауы
Тау жыныстарының қабаттарының атауы
Тау жыныстарының үш қабаты
Тау атауы
6 слайд
Тапсырма №5. Контекстік тапсырма. Сұрақ: • Геологиялық кезеңдердің атауларын 1820 – 1850 жж. әртүрлі ғалымдар ғылымға енгізді.Негізінен олар жергілікті топонимдерді, тау жыныстары мен этностар атауын білідіреді.Төменде берілген дәуірлерлерді топонимдер, тау жыныстары мен этнос атаулары бойынша топтастыр : Кембрий, ордовик, силур, девон, пермь, карбон, бор, триас, юра. Дәуірлердің атауы сипаттамасы Уәльстің ежелгі атауы Кельт тайпаларының атауы Девоншир графтығының атауы Ресейдегі губерния атауы Тау жыныстарының қабаттарының атауы Тау жыныстарының үш қабаты Тау атауы
