Көк жөтел
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
1 слайд
Көк жөтел
1 слайд
Көк жөтел
2 слайд
Көк жөтел
аурудың өрістеу кезеңінде спазмды жөтел
ұстамасы жҽне ағымының ұзақ болуымен
сипатталатын жұқпалы ауру.
Көбіне 8 жасқа дейінгі балаларда болатын
жұқпалы ауру.
2 слайд
Көк жөтел аурудың өрістеу кезеңінде спазмды жөтел ұстамасы жҽне ағымының ұзақ болуымен сипатталатын жұқпалы ауру. Көбіне 8 жасқа дейінгі балаларда болатын жұқпалы ауру.
3 слайд
Этиологиясы Аурудың қоздырғышы қысқа таяқша
тәрізді бактерия ( Bordetella pertuss і s). 1906
ж. Көкжөтелді бельгиялық ғалым Жангу
Борде ашқан. Қоздырғыш бактериялар
науқас жөтелгенде оның демі мен
қақырығы арқылы тарап, сау балаға
жұғады(аэрозольді). Бактериялар
баланың тыныс органдарында өсіп-өнеді.
3 слайд
Этиологиясы Аурудың қоздырғышы қысқа таяқша тәрізді бактерия ( Bordetella pertuss і s). 1906 ж. Көкжөтелді бельгиялық ғалым Жангу Борде ашқан. Қоздырғыш бактериялар науқас жөтелгенде оның демі мен қақырығы арқылы тарап, сау балаға жұғады(аэрозольді). Бактериялар баланың тыныс органдарында өсіп-өнеді.
4 слайд
Ауру қоздырғышы сыртқы ортада төзімсіз, бірақ ол өте
сирек те болса сырқат баланың тұтынған заттары
(ойыншығы, ыдысы) арқылы жұғуы мүмкін. Егу алмаған
балаларда ауруға деген сезімталдық өте жоғары. Жаңа
туған және ерте жастағы нәрестелер анасынан ауруға
қарсы пассивті иммунитетті қабылдамайды.
Көкжөтелмен бір рет ауырған бала қайталап ауырмайды,
өйткені аурудан кейін организмде тұрақты иммунитет
пайда болады.
4 слайд
Ауру қоздырғышы сыртқы ортада төзімсіз, бірақ ол өте сирек те болса сырқат баланың тұтынған заттары (ойыншығы, ыдысы) арқылы жұғуы мүмкін. Егу алмаған балаларда ауруға деген сезімталдық өте жоғары. Жаңа туған және ерте жастағы нәрестелер анасынан ауруға қарсы пассивті иммунитетті қабылдамайды. Көкжөтелмен бір рет ауырған бала қайталап ауырмайды, өйткені аурудан кейін организмде тұрақты иммунитет пайда болады.
5 слайд
Қоздырғыштың
ағзаға ену қақпасы
жоғарғы тыныс жолдарының
шырышты қабаты, ол жерде
олардың көбеюі болады.
Таяқша бөліп шығарған токсин
тыныс жолдарының
рецепторларын тітіркендіреді,
ұстамалы жөтел тудырады
және орталық жүйке жүйесінде
тұрып қалған қоздырғыш
ошағын тудырады.
5 слайд
Қоздырғыштың ағзаға ену қақпасы жоғарғы тыныс жолдарының шырышты қабаты, ол жерде олардың көбеюі болады. Таяқша бөліп шығарған токсин тыныс жолдарының рецепторларын тітіркендіреді, ұстамалы жөтел тудырады және орталық жүйке жүйесінде тұрып қалған қоздырғыш ошағын тудырады.
6 слайд
Спазмды жөтел ұстамасын туғызады.
Қозу құсу және тамыр орталықтарына
беріледі, оған жауап ретінде құсу және
жайылған тамыр тарылуы болады.
Сонымен қатар, қозу қаңқа бұлшық ет
орталығына беріледі, сол кезде
клоникалық және тоникалық
құрысулар пайда болады.
6 слайд
Спазмды жөтел ұстамасын туғызады. Қозу құсу және тамыр орталықтарына беріледі, оған жауап ретінде құсу және жайылған тамыр тарылуы болады. Сонымен қатар, қозу қаңқа бұлшық ет орталығына беріледі, сол кезде клоникалық және тоникалық құрысулар пайда болады.
7 слайд
Инкубациялық кезең
2 – 15 (көбінесе, 5 – 7) күнге
дейін созылады. Көкжөтел,
әдетте, 6 – 7 аптаға созылады.0
1
7 слайд
Инкубациялық кезең 2 – 15 (көбінесе, 5 – 7) күнге дейін созылады. Көкжөтел, әдетте, 6 – 7 аптаға созылады.0 1
8 слайд
Негізгі клиникалық белгілері:
Катаральды кезеңі
1-2 апта
•
Жалпы нашар сезіну
•
Дене қызуының көтерілуі
•
Құрғақ жөтел
•
мұрыннан аз мөлшерде
шырышты-серозды
бөлініс;
•
баланың жалпы
жағдайы өзгермеген;
•
одан кейінгі күндері
жөтел күшейеді,
жабысқақ және ұстама
тәріздес болады. Сауығу кезеңі
•
Ұстамалар
жиілігі
сирейді
•
Жөтел өзінің
ауруға тән
белгісін
жоғалтады
•
Біртіндеп
сауығу
боладыҚарқындау
кезеңі
2-4 апта•
Мазасыздану,төс сүйегі артында ауырсну
•
Ысқырық тәріздес,терең тыныс алу(реприз)
•
Жөтел ұстамасы(тәулігіне 8-10 реттен 40-50 рет)
•
Ұстама кезінде бала беті қызарып,көкшіл түске енеді
•
Мойын көк тамырлары ісініп,көзі «қанға толады»
•
Жөтел ұстамасы кезінде еркінен тыс зәрдің және
нәжістің бөлінуі мүмкін
•
Қоймалжық қақырық және құсу болуы мүмкін
•
Апноэмен аяқталу мүмкін
•
Қан айналу бұзылу нәтижесінде балада қабақтары
және беті ісінеді
•
Бетінде,мойнында,кеуденің жоғарғы жағында
қанталаулар пайда болуы мүмкін
•
Бала жөтелге булығып, оның ерні мен тырнақтары
ауаның жетіспеушіліктерінен көгеріп кетуі мүмкін.
8 слайд
Негізгі клиникалық белгілері: Катаральды кезеңі 1-2 апта • Жалпы нашар сезіну • Дене қызуының көтерілуі • Құрғақ жөтел • мұрыннан аз мөлшерде шырышты-серозды бөлініс; • баланың жалпы жағдайы өзгермеген; • одан кейінгі күндері жөтел күшейеді, жабысқақ және ұстама тәріздес болады. Сауығу кезеңі • Ұстамалар жиілігі сирейді • Жөтел өзінің ауруға тән белгісін жоғалтады • Біртіндеп сауығу боладыҚарқындау кезеңі 2-4 апта• Мазасыздану,төс сүйегі артында ауырсну • Ысқырық тәріздес,терең тыныс алу(реприз) • Жөтел ұстамасы(тәулігіне 8-10 реттен 40-50 рет) • Ұстама кезінде бала беті қызарып,көкшіл түске енеді • Мойын көк тамырлары ісініп,көзі «қанға толады» • Жөтел ұстамасы кезінде еркінен тыс зәрдің және нәжістің бөлінуі мүмкін • Қоймалжық қақырық және құсу болуы мүмкін • Апноэмен аяқталу мүмкін • Қан айналу бұзылу нәтижесінде балада қабақтары және беті ісінеді • Бетінде,мойнында,кеуденің жоғарғы жағында қанталаулар пайда болуы мүмкін • Бала жөтелге булығып, оның ерні мен тырнақтары ауаның жетіспеушіліктерінен көгеріп кетуі мүмкін.
9 слайд
Петехиялар(қанталаулар)
9 слайд
Петехиялар(қанталаулар)
10 слайд
Асқынулар
1. негізгі ауруға байланысты
(пневмоторакс,ателектаздар
, кіндік жарығы, тік ішектің
түсуі, энцефалопатия);
2. суперинфекцияның
қосылуына байланысты
(пневмония, ауыр ағымды
бронхиттар). Олар ерте
жастағы балалардың өліміне
әкелуі мүмкін.
10 слайд
Асқынулар 1. негізгі ауруға байланысты (пневмоторакс,ателектаздар , кіндік жарығы, тік ішектің түсуі, энцефалопатия); 2. суперинфекцияның қосылуына байланысты (пневмония, ауыр ағымды бронхиттар). Олар ерте жастағы балалардың өліміне әкелуі мүмкін.
11 слайд
01 02
03 04
Лейкоцитоз,ЭТЖ төмнедегенБактериологиялық
әдіс Серологиялық
диагностика үшін
агглютинация
реакциясы
Иммунофлюоресцент
ті әдіс Қан анализінде: Диагностикасы
11 слайд
01 02 03 04 Лейкоцитоз,ЭТЖ төмнедегенБактериологиялық әдіс Серологиялық диагностика үшін агглютинация реакциясы Иммунофлюоресцент ті әдіс Қан анализінде: Диагностикасы
12 слайд
•
Үй жағдайында емделеді,ауыр ағымында, асқынулар
кезінде, алғашқы екі жасқа дейінгі балалар – ауруханада.
•
Катаральді кезеңде және спазмды жөтел кезеңінің 2-3
аптасында антибиотиктер қолданылады.Емдеу курсы – 5-7
күн.
•
Гипоксемиямен күресу үшін оксигенотерапия қолданылады.
•
Ұстаманың жиі және ауыр түрінде нейролептиктер
тағайындалады.
•
Симптомдық ем ретінде қақырықты сұйылтатын
препараттар беріледі.
•
Ферменттермен аэрозольды ингаляция тағайындалады.
•
Спазмолитиктер мен антигистаминді дәрілерді қолдану
тиімді.
•
Үлкен балаларға жөтелді басатын препараттар беріледі:
либексин, тусупрекс.
•
Апноэ кезінде балаға жедел көмек көрсету қажет: ауыз-
жұтқыншақтан шырышты сорып алу, жасанды дем беру,
оттегі беру. Емнің негізгі
қағидалары
12 слайд
• Үй жағдайында емделеді,ауыр ағымында, асқынулар кезінде, алғашқы екі жасқа дейінгі балалар – ауруханада. • Катаральді кезеңде және спазмды жөтел кезеңінің 2-3 аптасында антибиотиктер қолданылады.Емдеу курсы – 5-7 күн. • Гипоксемиямен күресу үшін оксигенотерапия қолданылады. • Ұстаманың жиі және ауыр түрінде нейролептиктер тағайындалады. • Симптомдық ем ретінде қақырықты сұйылтатын препараттар беріледі. • Ферменттермен аэрозольды ингаляция тағайындалады. • Спазмолитиктер мен антигистаминді дәрілерді қолдану тиімді. • Үлкен балаларға жөтелді басатын препараттар беріледі: либексин, тусупрекс. • Апноэ кезінде балаға жедел көмек көрсету қажет: ауыз- жұтқыншақтан шырышты сорып алу, жасанды дем беру, оттегі беру. Емнің негізгі қағидалары
13 слайд
Күтімі
Бөлмені жиі желдету
Ылғалды жинау
Таза ауада ұзақ серуендеу
Спазмды жөтел туғызатын сыртқы тітіргендіргіштерді
болдырмау
Ұстама кезінде баланы қолға алып немесе төсекке отырғызу
Ұстамадан кейін ауыз қуысынан шырышты дәке
тампонымен алып тастау
Баланы ұстамадан кейін аз мөлшерде тамақтандыру
Құсу жиі болса қосымша тамақтандыру
Баланы алдандыратын ойындар, сурет салу т.б. айналасу
13 слайд
Күтімі Бөлмені жиі желдету Ылғалды жинау Таза ауада ұзақ серуендеу Спазмды жөтел туғызатын сыртқы тітіргендіргіштерді болдырмау Ұстама кезінде баланы қолға алып немесе төсекке отырғызу Ұстамадан кейін ауыз қуысынан шырышты дәке тампонымен алып тастау Баланы ұстамадан кейін аз мөлшерде тамақтандыру Құсу жиі болса қосымша тамақтандыру Баланы алдандыратын ойындар, сурет салу т.б. айналасу
14 слайд
Назарларың
ызға рахмет!
14 слайд
Назарларың ызға рахмет!