Мәшһүр Жүсіп Көпейұлының шығармаларында кездесетін психологизм аспектілері Жоба

1 слайд
Алматы қаласы Алатау ауданы «№26 жалпы білім беретін мектеп» КММ Ғылыми жоба тақырыбы: «Мәшһүр Жүсіп Көпейұлының шығармаларында кездесетін психологизм аспектілері»   Жетекші: Базарбекова М.О. Орындаған: Даниярұлы Батыр 7 «А»

1 слайд

2 слайд
•Жұмыстың өзектілігі. Бұл зерттеу жұмысында көркем шығармадағы психологизм аспектілеріне анықтама беріледі. Психологизм аспектілерінің түрлері анықталады. Психологизм аспектілеріне жататын: мимика, жест эмоциялар (мұңаю, өкіну, жылау, қайғыру, қуану, менсінбеу, шаттану және т.б.) анықталып, олардың көркем шығармадағы қызметі зерттеледі. Көркем шығарма оқырманға әсерлі болуы үшін психологизм аспектілерін көркем түрде қолдана білу қажет.

2 слайд

3 слайд
•Жұмыстың мақсаты. Бұл жұмыстың мақсаты - Мәшһүр Жүсіп Көпейұлының шығармаларында кездесетін кездесеін психологизм аспектілерін анықтау және олардың көркем шығармаға әсер беретінін зерттеу болып табылады. Сонымен қатар, көркем шығармадағы психологизм не деген сұраққа жауап іздеу. Олардың көркем шығармадағы қызметін көрсету. Кейіпкердің эмоцияларын айқындап, шығармаға беретін әсерін сипаттау. Мәшһүр Жүсіп Көпейұлының шығармалары арқылы ақынның шеберлігін насихаттау, эмоциялар арқылы өлеңнің негізгі идеясын ашу.

3 слайд

4 слайд
•Жұмыстың міндеті. Көркем шығармадағы психологизм шығармаға өң беретін ұғым. Мәселен, адамның эмоциясы әсерлі бейнеленбесе шығарма қызықсыз болатыны анық. Сол себепті осындай аспектілерді анықтау үшін ең алдымен психологизм ұғымына тоқталып өту. Мәшһүр Жүсіп Көпейұлының шығармаларынан үзінділер келтіру. Мәшһүр Жүсіп Көпейұлының шығармаларындағы үзінділерден автордың эмоциясын анықтау. Автордың эмоциясы оқырманға қалай әсер беретінін зерттеу. Сол эмоциялар арқылы шығарманың негізгі идесы мен тақырыбын анықтау.

4 слайд

5 слайд

5 слайд

6 слайд

6 слайд

7 слайд

7 слайд

8 слайд

8 слайд

9 слайд

9 слайд

10 слайд
«БОПЫ ТӨРЕНІҢ ҚАРЫНДАСЫН ЖОҚТАҒАНЫ» ДЕГЕН ӨЛЕҢІНДЕ: «КҮДЕРІ БЕЛБЕУ БЕЛІМДЕ, АЗАЛЫ БОЛДЫМ ЕЛІМДЕ БОПЕКЕМ ЖАРЛЫҚ БЕРГЕН СОҢ, ЖҮРЕ БЕРДІМ ЖӨНІМЕ. БАС, БАС ӨЛІМ, БАС ӨЛІМ, БАСЫНАН КЕЛГЕН ОСЫ ӨЛІМ. ЖАПЫРАҒЫН ЖАЛПАЙТЫП, ЖАРДЫ БІР АЛҒАН ОСЫ ӨЛІМ. МҰХАММЕД - ҚҰДАЙ ДОСТЫҒЫ, ОНЫ ДА АЛҒАН ОСЫ ӨЛІМ. ҚЫЛЫШЫНАН ҚАН ТАМҒАН ҒАЛЫНЫ ДА АЛҒАН ОСЫ ӨЛІМ. ӨЛІМНІҢ ІНІСІ – УАЙЫМ…

10 слайд

11 слайд
«ХАМЗА ӨЛІМІНЕ» ДЕГЕН ӨЛЕҢ ЖОЛДАРЫНДА: «АУЫРЫП, ТЫНЫШЫМДЫ АЛДЫ, КҮНДЕ БАСЫМ, БОЙЫМА БІР ТАРАМАЙ ІШКЕН АСЫМ. МЕЗГІЛСІЗ ШАШ, САҚАЛҒА АҚ КІРГІЗІП, КӨЗІМНЕН ТАРАУ-ТАРАУ АҚҚАН ЖАСЫМ! ІШІМ-ПЕШ, ЖҮРЕК-БАУЫРЫМ БОЛЫП ОТЫН, АУЗЫМНАН, " АҺ!"- ДЕГЕНДЕ, ШЫҒЫП ТҮТІН», - ДЕП АЙТТЫ.

11 слайд

12 слайд
МЫСАЛЫ: «БҰЛАР МӘН-ЖАЙЫН БІЛМЕГЕННЕН АБАЙЛАМАЙ ЖҮРІП КЕТІП ДУШАР БОЛЫПТЫ. ШЫНШЫЛ: — НЕ БОЛСА, ҚҰДАЙДЫҢ БІЗГЕ БЕРГЕН НӘУБЕТІ. МҰНЫ БЕРГЕН ҚҰДАЙ БҰЛ БЕЙНЕТТІҢ РАҚАТЫН БІЗГЕ КӨРСЕТЕР, «МЕХНАТ ТҮБІ — РАҚАТ» - ДЕП, ҚУАНА БЕРЕДІ ЕКЕН». БҰЛ ЖЕРДЕН ШЫНШЫЛДЫҢ ҚУАНУ ЭМОЦИЯСЫН КӨРЕМІЗ. ШЫНШЫЛ ӨЗІНІҢ ТУРАЛЫҒЫ МЕН ШЫНДЫҒЫНЫҢ АРҚАСЫНДА ҚУАНА БЕРІПТІ.

12 слайд

13 слайд
«БІР ҰШҚЫН ШОҚ БОП КЕЛІП ТҮТІН БІЗГЕ! ЕКЕНІН ЖАҚЫП (ИАҚЫП)НӘБИ, БІЛЕМІСІҢ, НЕШЕ ЖЫЛ ҚАН ҚАҚСАТТЫ ЖҮСІП (ИҮСІФ) ҮШІН. АЙРЫЛЫП ЕКІ КӨЗДЕН ОТЫРЫП ҚАПТЫ ТАНЫПТЫ БҰЛ ҚАЙҒЫДАН ҒАҚЫЛ ЕСІН…»

13 слайд

14 слайд
МЫСАЛЫ, «АДАМ МЕН ШАЙТАН» ӨЛЕҢІНДЕ: «ХАННАСҚА АДАМ АТА ҚАҺАРЛАНДЫ: - БҰЛ МАЛҒҰН КІМГЕ ЖОЛДАС БОЛҒАН МӘҢГІ?! ҚАСЫНА ЖЕТІП БАРЫП ҚЫЛЫШПЕНЕН ҚЫЛАДЫ ПӘРЕ-ПӘРЕ ОЛ ШАЙТАНДЫ. БІР ЖАҚҚА КЕТІСІМЕНЕН ПЕНДЕ АДАМ...» - ДЕЙДІ. БҰЛ ӨЛЕҢДЕ АВТОРДЫҢ ЕМЕС, ШЫҒАРМА КЕЙІПКЕРІ АДАМ АТАНЫҢ ҚАҺАРЛЫ АШУ ЭМОЦИЯСЫН КӨРУГЕ БОЛАДЫ.

14 слайд

15 слайд
БОЗ ІНГЕН БОЗДАП ТҰР-АУ БОТАСЫНА, «ҚОНАҒЫМ ҚЫДЫР БОЛҒАН» - ЖАТАСЫҢ БА? ҚЫДЫР БОЛҒАН КІСІГЕ ҚЫДЫР-ДАҒЫ МЕН СИЕЙІН ҚОНАҚТЫҢ БАТАСЫНА! ЕКІ БОТАМ БАР ЕДІ ҚАУЫПЫ МАЙ, ҚАРА МАЛДАН АЗ ЕДІ-АУ САУЫНЫМ- АЙ» - ДЕЙДІ. БҰЛ ӨЛЕҢ ЖОЛДАРЫНАН ЕКІ ӘЙЕЛДІҢ БОТА ҮШІН ҚАЙҒЫРҒАНЫН ТҮСІНЕМІЗ.

15 слайд

16 слайд
ҚОРЫТЫНДЫ БҮГІНГІ ЗЕРТТЕУ ЖҰМЫСЫМЫЗДА МӘШҺҮР ЖҮСІП КӨПЕЙҰЛЫНЫҢ ШЫҒАРМАЛАРЫНДА КЕЗДЕСЕТІН КЕЗДЕСЕТІН ПСИХОЛОГИЗМ АСПЕКТІЛЕРІН АНЫҚТАП, СИПАТТАМА БЕРДІК. АҚЫННЫҢ ШЫҒАРМАЛАРЫН ЗЕРТТЕУ КЕЗІНДЕ АВТОР МЕН КЕЙІПКЕРЛЕРДІҢ ТҮРЛІ ЭМОЦИЯЛАРЫНА АНЫҚТАМА БЕРДІК. МӘШҺҮР ЖҮСІП КӨПЕЙҰЛЫНЫҢ ШЫҒАРМАЛАРЫНДА ҚУАНУ, ҚАЙҒЫРУ, КҮЙІНУ, ЖОҚТАУ ЖӘНЕ Т.Б. ЭМОЦИЯЛАРЫН ШЫҒАРМАЛАРДАН ІЗДЕП, ТҮСІНІК БЕРДІК. КӨРКЕМ ШЫҒАРМАДАҒЫ ПСИХОЛОГИЗМ – ШЫҒАРМАНЫ ОҚЫРМАНҒА ӘСЕРЛІ ЕТЕТІН, КЕЙІПКЕР МЕН АВТОРДЫҢ ЖАН-ДҮНИЕСІН, ТАНЫМЫН, ТҮСІНІГІН, ФИЛОСОФИЯСЫН, ОЙЫН, СЕЗІМІН, КҮЙІН ДЕТАЛЬДАР АРҚЫЛЫ ЖЕТКІЗЕТІН ҰҒЫМДАРДЫҢ БІРІ БОЛЫП ТАБЫЛАТЫНЫ СӨЗСІЗ ЕКЕНІНЕ КӨЗ ЖЕТКІЗДІК.

16 слайд