М.Дулатов "Бақытсыз Жамал" романы

1 слайд
1-тапсырма. Жеке жұмыс. «Кейіпкерді атаймыз» 1.Сәрсенбай шаңырағына шыр етіп дүниеге келген сәбидің есімі? 2. Жамалдың анасының есімі кім? 3. Жамалдың оқытушысының есімі кім? 4. Сәрсенбай өз қызын қай байдың ұлына ұзатады? 5. Байжанның ұлының есімі және жасы нешеде? 6. Жамал жиын- тойда қандай жігітті кездестіреді? 7. Ғали Жамалды алып қашып кімнің үйінде паналайды?

1 слайд

2 слайд
1-тапсырма:"Бақытсыз Жамал" романына композициялық талдау жасаңдар: 1) Оқиғаның басталуы ____ 2) Оқиғалардың дамуы____ 3) Оқиғаның шиеленісуі____ 4) Оқиғаның шарықтау шегі________ 5) Оқиғаның шешімі яғни қорытындысы _______​

2 слайд

3 слайд
--Тапсырма. Кейіпкерге қандай баға беріп талдар едіңіз... Сәрсенбай : Бір күні бие ағытар уақытта, ауылдың сыртындағы бір тѳбешікте құпия сѳйлесіп үш кісі отыр еді. Оның бірі мағлұм Сәрсенбай, екеуі – сол елдегі атқа мініп жүрген, ел арасы тыныш болғаннан даулы, сѳзді болғанын артық кѳретін пысықшалау адамдар еді. Әлгі екеуі Сәрсенбайға қарап: «Сәрсеке, бұл заманның ѳзі қорыққанды сыйлайтұғын заман болды, азырақ дәреже біткен кісі - бай қара кісіні кісілікке алудан кетіп барады. Сол себепті біздің сізге айтқалы келген сѳзіміз - алла тағала сізге біреуден артық, біреуден кем дәулет беріп, екінші мынау бір жаман немеңіз бар. Бұл жаман екі айналып келмес, бір күндерде малың шағын болып, басқа да зар болдыңыз, «қубас» деген сѳзді естіген күніңіз болды. Енді тәуекел деп, атыңызды бір шығарып қалсаңыз қайтер екен? Міне, сайлауға да үш ай қалды. Кѳп болса, үш жүз теңге шығар. Сіз мақұл кѳрсеңіз, біз ѳзімізге қараған Құрман болып билікке сайлағымыз келеді, халық сѳзді бір сапарға қалай тастап кете қояр екен деп ойла ймын. Ѳзіміздің Нүрпейіс би ризалығымен берсе, жолын алар, болмаса тәуекел деп тapғa түсерміз,- деп, неше түрлі тәтті сѳздермен 14 құбылтып, Сәрсенбайды азғыра бастады. Сәрсенбай қанша момын адам болса да сѳзге бұрылмайтын пенде бола ма, дәулетке қызығып, біраздансоң: «Ѳздерің біліңдер», - деп жауап қайтарды.Сәрсенбай бұрын Жамалды жақсы кѳріп, ѳзінің теңіне беремін деп жүруінде еш шүбә жоқ еді. Бұл сапарда сайлаудағы шыққан шығын, кеткен намыс әм ілгерідегі үміт әммасы қосылып, оның үстіне кѳлденең кісілердің сѳзі де қамшы болып, «не қылса да Байжанмен құда боламын», - деп жауап қайтарды. Бір айдан соң батасы қырық жетінің малы, екі жүз теңге ақшаға келісіп, Байжан келіп құда түсті. Сүйіп болған құдасын Сәрсенбай китке разы қылып қайтарды. Жамал мен Ғали- Бұл күні Ғалимен Жамал әбден сѳйлесіп, әрқайсысы хал-ахуалын біліскен еді. Іштерінен бір-біріне ұнағандығы білініп, «бір кѳрген біліс, екі кѳрген таныс» мұнан былайда кез келіп жүрерміз деп, бұл сапарда айрылысқан еді. Ғали әлі қалың бермеген бір талапты жігіт болғанға, Жамалдың күйеуіне наразылығына қарай екі тараптанда бір-біріне махаббат байланды деуге лайық болды. He үшін десеңіз, екеуінің де сол ойын болған түндегі сѳздері кѳңілдерінен кетпей һәмән бірін-бірі ойлайтын болды. Мұнан кейін Ғали Сәрсенбайдың үйіне бір-екі мәрте келіп кеткен уақытта, Ғали менЖамалдың бір-біріне кѳз қарауларын байқап тұрған кісі болса, екеуініңде кѳздерінде: «Мен сені жаным-тәніммен сүйемін», - деген жазуды оқығандай болар еді. -Шолпан- Кѳп ұзамай Байжан Сәрсенбайға «құдай қосса, құда болайық» деп бір кісі жіберді. Бұл хабарды есіткеннен сон, Сәрсенбай үй ішіне ақылдасып кѳріп еді, үлкен қатыны ұнатып, Жамалдың анасы Шолпан ұнатпады. Жалғыз-ақ Шолпан неше күндей кѳнбей: - Жамалды ѳзінің теңіне береміз. Байжанның баласы жаман дейді, атасының байлығы не керек, -деседе, Сәрсенбайдың құлағына кірмеген соң: - Екі дүниеде Жамалдың обалы саған болсын, би болмақ тұрсын, патша болатын болсаң да Жамалды неғып сондай жаманға қиып бермекші боласың? - деп кѳзінен жас тѳгіп, үйден шығып кетті. «Ұрғашының шашы ұзын, ақылы қысқа» деген осы деп, Сәрсенбай басқа сѳз айтпай, ішінен мыңқылдап отырып қалды

3 слайд

4 слайд
2-тапсырма. Топтық жұмыс. «Т» кестесі «Жамал трагедиясы –бүкіл халықтық трагедия ма, әлде бір қыздың бас қайғысы ма?» 1)Халықтық трагедиясы 2) Жеке бастың қайғысы Дескриптор: - Ұсынылған пікірді өз сөзімен өрбітеді - Пікірді мысалмен дәлелдейді. - Қорытынды жасайды

4 слайд

5 слайд
3-тапсырма. Жұптық жұмыс. «Кейіпкерге мінездеме» Кейіпкерлерге портреттік мінездеме беру. Кейіпкер Сәрсенбай Шолпан Жамал Ғали Жұман Дескриптор: - кейіпкердің портреттік мінездемелерін жазады. – кейіпкер туралы ой қорытындысын жеткізеді.

5 слайд

6 слайд
Топтық жұмыс. «Бірге талқылаймыз» Жамалдың мінезіне байланысты берілген анықтамаларды дәлелдеу үшін шығармадан үзінділерді тауып, талдау. Мінез ерекшелігі Шығармадан үзінді Менің ойымша... Мақсаты бар Зерек, оқуға бейім Ақылды Ақын Дескриптор: - өз пікірін дәлелдеуде үзіндіні орынды қолданады; - үзінді бойынша қорытынды шығарады.    

6 слайд

7 слайд

7 слайд

8 слайд
Қорытынды: М.Дулатовтың «Бақытсыз Жамал» романының маңызы.... Мен үшін маңызы .................................................................... Жастар үшін маңызы ............................................................... Қоғам үшін маңызы ............................................................

8 слайд