Ойылу. Ойылудың түрлері

1 слайд
«Алматы облысының денсаулық сақтау басқармасы» ММ-ң ШЖҚ «Талғар медициналық колледжі» МКК ГКП на ПХВ «Талгарский медицинский колледж» ГУ «Управление здравоохранения Алматинской области» Сапа менеджменті жүйесі Тақырып: Ойылу. Ойылудың түрлері Оқытушы: Баудинова Р. Р.

1 слайд

2 слайд
Жоспар:  1. «Ойылу» терминының түсінігін беру  2. Ойылуға алып келетін факторлар  3. Ойулыдың кезеңдері  4. Ойылудың алдын алу

2 слайд

3 слайд
Сабақтың мақсаты: «Ойылу» терминының түсінігін беру. Ойылудың пайда болуына әкелетін негізгі және де басқа факторларды қарастыру. Ойылудың даму қауіпі кезінде қолданылатын және алдын-алу үшін қолданылатын негізгі заттармен танысу. Жатқан науқаста ойылу пайда болу қауіпі болған кездегі күтім жоспарын қарастыру.

3 слайд

4 слайд
Ойылу дегеніміз - терінің дистрофиялық немесе жаралы- некротикалық өзгерістері. Жиі әлсіз пациенттерде,жүйелі қысым түсетін аймақтарда байқалады. Ойылулар көбінесе сегізкөзде, жауырын, өкше, шынтақ, мықын, тізе және т.б. аймақтарда болады.

4 слайд

5 слайд
Ойылу  Ойылу - терінің және жұмсақ тіндердің ұзақ уақыт қысылуынан шіруге дейін баратын зақымдануы.  Ойылуға итермелейтін факторларға жергілікті қан айналымының , иннервацияның, тіннің қоректенуінің бұзылуы жатады.  Ол дененің сүйектерінің шығыңқы жерлерінің кез- келген бөлігінде пайда болуы мүмкін.  Науқас шалқасынан жатқанда құйымшақ, өкше, жауырын, шүйде аймақтары ойылуы мүмкін.  Науқас етпетінен жатқанда қабырға, тізе, аяқ башайларының сырт жағы, мықын сүйегінің қыры ойылады.

5 слайд

6 слайд
Ойылуға әкелетін негізгі үш фактор  • Қысым- науқастың өз дене салмағының әсерінен салмақ салып жатқан жағындағы тіндер қысылады. Тіндердің қысылуы әсерінен тамырлардың диаметрі кішірейеді, ишемия себебінен тіндердің қоректенуі бұзылады. • Тіннің толық қысылуы жағдайында екі сағат ішінде ол шіриді. Жарақатқа бейім тіндердің ойылуы ауыр төсеніштердің, қысып байлағанның, киімнің тиюінен күшеюі мүмкін. Қысым • Кесіп өтетін күш,, - тіндердің механикалық зақымдануы және бұзылуы тікелей емес қысылудың әсерінен болады. Ол салмақ салған жақтағы тіндердің орнынан ығысуынан болады. • Одан төмен жатқан тіндердің қан ай»налымы бұзылады, тін оттегі жетіспеушілігінен өледі. • Тіндердің ығысуы науқас төсекте төмен жылжып немесе басымен жоғары жылжу жағдайларында пайда болуы мүмкін. Кесіп өтетіндей күш • Үйкеліс - ол кесіп өтетін күштің бір компоненті болып саналады. Ол тері қабатының сыпырылып, жараның пайда болуына әкеледі. Үйкеліс тері ылғалданғанда күшейеді. • Мұндай құбылысқа зәрін ұстай алмайтын науқастар, терді көп бөлетін науқастар, ылғал төсеніште жатқан науқастар немесе су тартпайтын төсеніште жатқан науқастар көп ұшырайды. Үйкеліс

6 слайд

7 слайд
Жүйке – жүйесінің аурулары мен жарақаттары Науқастың төсекте орнын өзгерте алмаушылық Жүрек және қанайналым жүйесі қызметінің әлсіреуі Қант диабеті Төсектегі науқастың тері гигиенасының бұзылуы Кома жағдайы Артық салмақОЙЫЛУҒА АЛЫП КЕЛЕТІН СЕБЕПТЕР

7 слайд

8 слайд

8 слайд

9 слайд
Ойылудың І дәрежес - эпидермалды және тері қабаттарының зақымдалуымен шектеледі. Терінің сыртқы қабаты зақымданбайды. Сыртқы күштердің әсері қайтса да тұрақты түрде қалатын терінің қызаруымен, онда көкшіл- қызғылт дақтардың пайда болуымен сипатталады. Ойылудың ІІ дәрежесі- терінің сыртқы қабатының және тері асты май қабатының тұтастығы бұзылады. Тұрақты гиперемия және көкшіл- қызғылт дақтар сақталады. Эпидермистің алынуы байқалады. Ойылудың ІІІ дәрежесі -Тері қабаты түгелімен зақымданып, бұлшық ет қабатын да бұлшық етті де қамтиды. Ойылудың ІҮ дәрежесі- барлық жұмсақ тіндердің зақымдалуымен сипатталады.Сіңір және сүйектердің зақымдануы байқалады.

9 слайд

10 слайд
Ойылудың бірінші кезеңі • 1-ші кезеңнің белгілері: терісі қызарып, ісіп, қабыршақтанады. Эпидермис пен тері қабаттары зақымданады. Тұрақты гиперемия қызыл-көкшіл дақтармен сипатталады. Гиперемия қысым тоқтағаннан соң кетпейді. • Осы кезде жүргізілетін шаралар: теріні антисептикалық ерітіндімен өндеу (камфора спиртінің 10% ерітіндісі, 70% спирт пен жартысы су, опа себу, ультракүлгін сәулелендіруді жүргізу, астына резеңке дөңгелек салу.

10 слайд

11 слайд
Ойылудың екінші кезеңі • 2-ші кезеңде күлбір пайда болады. Тері жамылғыларының беткей бұзылулары, бұзылыстар тері асты май қабатына дейін барады. Қызыл- көкшіл дақтармен тұрақты гиперемия сақталады. Эпидермис ажырайды. • Ол кезде бриллиант көгінің 1-2 % спирттелген ерітіндісін жағады, айналасын антисептик ерітіндісімен өңдейді, құрғақ таңғыш байлайды.

11 слайд

12 слайд
Ойылудың үшінші кезеңі • 3-ші кезеңде күлбір жарылып, жара пайда болады. Бұлшық ет қабатына дейін барлық қабаттарының зақымдануы байқалады. Зақымдану бұлшық етке дейін енеді. • Ол кезде ультракүлгін сәулелендіру қолданылады, майлы таңғыш (1% синтомицин эмульсиясы, Вишневский майы, облепиха майы), арасына дөңгелек резеңке салу қолданылады.

12 слайд

13 слайд
Ойылудың төртінші кезеңі • 4-ші кезеңде терінің, тері асты торшасы мен басқа да жұмсақ тіндердің некрозы дамиды. Осы кезде жүргізілетін шаралар: некроз тоқтағаннан кейін, өлген тіндерді алып тастайды • жараға 0,5% калий перманганатының ерітіндісін немесе фурациллин ерітіндісі бар таңғыш салады. Таңғышты күніне 2- 3 рет ауыстырады. Ірің болған жағдайда антисептиктер ерітіндісімен шаяды. Жараны толығымен тазалап, майлы таңғыштар қояды. Жараның жазылуына көмектесетін майлар қолданылады..

13 слайд

14 слайд
Мақсаты: ойылудың алдын алу.  Іс-әрекет алгоритмі:  Төсеніш, матрац, қосымша заттар, тамақ, сусындарды ұйымдастыру.  Күніне бір реттен кем емес, тері қабатының жағдайын бағалап отыру.  Әрбір екі сағат сайын пациенттің төсектегі қалпын өзгертіп отыру, оны төсектің үстіне көтеріп, екі қырына кезек аударып отыру, етбетінен жатқызу.  Теріде ойылудың болуы мүмкін аймақтарын күнделікті тексеріп отыру: құйымшақ, өкше, жауырын, сан сүйегі тұстары, тізе буынының ішкі жақтары  Күніне екі рет ойылулар болуы мүмкін аймақтарды жылы сумен сабындап жуып отыру:  - сүлгімен құрғатып сүрту;  - камфорлы спиртке немесе этил спиртіне батырылған салфеткамен тазалау;  - қорғаныш кремін жағу;  - ойылулар пайда болуы мүмкін аймақтардың жұмсақ тіндерін массаж жасау тәсілімен сылау. Ойық жараның профилактикасы мен емдеуі

14 слайд

15 слайд
 Науқасты тамақтандырып болған соң жайманы тамақ қалдықтарынан сілкіп тазалау.  Төсеніштегі және киімдегі бұдырлы жерлерді түзету.  Қабылданатын тамақтың мөлшері мен сапасын анықтау.  Күніне сұйықтықты қажетті мөлшерде қабылдауын , яғни /1,5 литр / қамтамасыз ету.  Сырты тысталған паролон домалақты құйымшақтың, шынтақтың, өкшенің астына қолдану, ойылуға қарсы матрац пайдалану.  Пациенттің төсектегі қалпының ауысуын үнемі мадақтап отыру.  Пациенттің зәрін ұстай алмау жағдайында памперсті әрбір төрт сағат сайын ауыстырып отыру.  Үлкен дәретті ұстай алмайтын науқастардың памперсін дереу ауыстырып, жыныс мүшелерін жуып отыру.  Егер науқас жүре алатын болса , оның белсенділігін мадақтап отыру. Кез- келген шараны орындауда медициналық қолғаптарды пайдалану.

15 слайд

16 слайд
Ойылудың алдын алу

16 слайд

17 слайд
 ойылу  қысым  Үйкеліс  күш  Бриллиант көгі  опа  өлектену  қанайналым Глоссарий • Пролежни • Давление • Трение • Сила • Зеленка • Присыпка • некроз • кровообращение  Decubitus  pressure  Трение  friction  Greenery  powder  necrosis  circulation

17 слайд

18 слайд
Сабақты бекіту • № 1 тапсырма: Бейнебаянды көріп, ойылудың қай кезеңі екенін айтып беріңіздер ( https://youtu.be/CYjRtAKE__E ) • № 2 тапсырма: Тест 1.Ойылуды болдырмау жолдары: А.денесін күнде сүрту,суға жатқызу Б.науқасты 2 сағ сайын аудару,денесін күнде сүрту,валиктерді қолдану В.валиктерді қолдану,ваннаға шомылдыру Г.науқастың көңіл-күйін көтеру Д. Барлық жауаптар дұрыс 2.Тері қабаты бұзылмаған, қысым түскеннен кейін де кетпеген қызыл-көк гиперемиялық дақтар болғанда, ойылудың дәрежесін анықтау: А.1 дәреже Б.2 дәреже В.5 дәреже Г.3 дәреже Д. 8 дәреже

18 слайд

19 слайд
3.Терең емес тері қабатының бұзылып, тері асты майына тарап, эпидермистің бөлінуі болғанда, ойылудың дәрежесін анықтау: А.2 дәреже Б.5 дәреже В.1 дәреже Г.3 дәреже Д.4 дәреже 4.Барлық жұмсақ ұлпалардың зақымданып,төменгі ұлпалардың зақымдануынан қуыс пайда болуы (сүйекке дейін) өтіп кетуі болғанда, ойылудың дәрежесін анықтау: А.4 дәреже Б.5 дәреже В.3 дәреже Г.2 дәреж Д. 1 дәреже 5.Ойылудың бастапқы кезеңінде қажет: А.барлық алдын алу шараларын күшейту (төсек орнын таза ұстау, науқастың қалпын өзгерту, теріні мұқият күту) Б.әртүрлі биологиялық активті майларды қолдану В.хирургиялық ем шара өткізу Г.зақымдалған аймақты 1% жасыл бриллиант ерітіндісімен, калий перманганатымен, 5% йод ерітіндісімен өндеу. Д.Барлық жауаптар дұрыс

19 слайд

20 слайд
Жауаптар № 1 тапсырма Сіз көрген бейнебаянда, ойылудың барлық кезеңдері бар № 2 тапсырма 1.Б 2.А 3.Г 4.А 5.А

20 слайд

21 слайд
Үйге тапсырма  1. Күнделік толтыру  2. Венн-диаграмма құрастыру: ойылудың кезеңдерін емдеу  3. Келесі сөздерге глоссарий жасау: ойылу, қысым,үйкеліс,күш,брилиант көгі,опа,өлектену,қанайналым  4. Жағдаяттық тапсырмаларды шешу:  Тапсырма №1 Аяқ-қолының жаны кеткен пациенттің жамбасында қызарулар пайда болды: Қызарудың себебін түсіндіріңіз және пайда болатын жерлерді атап береіңіз? Лемон бойынша қызарудың кезеңдерін түсіндіріңіз?  Тапсырма №2 Науқаста ойылудың екінші кезеңінің белгілері: көпіршік пайда болды.Медбике ойылған жердегі көпіршікті70% этил спирті ерітіндісімен өңдеп,айналасына перманганат 5-10% ерітіндісінің қосындысын жағады.Ойылған жерге массаж жасады. 1.Медбике іс-әрекетіне баға беріңіз? 2.Ойылудың екінші кезеңіндегі көмекті атаңыз?

21 слайд