Өсімдіктердің көптүрлілігі.

1 слайд
Өсімдіктердің көптүрлілігі. Бір жылдық және көп жылдық өсімдіктер.

1 слайд

2 слайд
Өсімдік барлық жерде өседі. Олардың түрінің көптігі сондай, санап тауыса алмайсың. Біздің елімізде өсімдіктің алты мыңнан астам түрі бар. Олар түрлі жағдайда: ыстық шөлде, тау беткейінде, ылғалды жерде және суда өседі.

2 слайд

3 слайд
Өсімдіктердің бір-бірінен тұқымы, сабағы, гүлі, жемісі жағынан айырмашылығы болады. Ағаштың көптеген түрі бар. Қазақстанда емен, терек, үйеңкі, қайың, көктерек, шетен, қарағаш және басқалары өседі . Орманда, тауда, жыраларда итмұрын, шырғанақ, бөртегүл, таңқурай, қарақат сияқты бұталар өседі. Бұтаның ағаштан айырмасы – діңі біреу ғана емес, тамырынан бірнешеуі тарамдалып шығады. Бастапқыда бұта кішкене ағашқа ұқсайды. Ал үшінші жылы түбінен жаңа діңшелер өсіп шығады да, үлкен жайылған бұта құрайды.

3 слайд

4 слайд
Шөптектес өсімдіктердің биіктігі әртүрлі болып келеді. Кейбір шөптің биіктігі қолайлы жағдайда өссе, 2 метрден асады. Шөп сабағы түрліше – тік, оралған, жерге төселген болып келеді. Бидайық арамшөбі бақта, алаңқайда, орман шетінде, шалғында, далада өседі. Оның топырақ астындағы тамыры ұзын, тармақты, әр бүршігінен жаңа өскін шығады .

4 слайд

5 слайд
 Өсімдіктер құрлықта ғана емес, суда да өседі. Өзен, көл, теңіз, мұхитта балдыр тіршілік етеді. Олардың көлемдері және формалары әртүрлі болады. Балдырмен су жануарлары қоректенеді. Балдыр суға толық батып тұрады, сондықтан суды қанша қажет болса, сонша бойына тартады. Судың түбіне бекіну үшін төменгі жағында бірнеше жіпше болады. Кейбір балдырдың жіпшесі болмайды. Олар суда жүзіп жүреді.

5 слайд

6 слайд
Өсімдіктердің көптүрлілігі алуан түрлі ортада, әр түрлі жағдайларда тіршілік етуге бейімделуіне байланысты. • Адамдар өсімдік әлемін сақтап қалу үшін жасыл желектерді отырғызып, орман шаруашылығына бақылауды күшейтіп, осы салаға жауапты мамандарды дайындайды, құрып кету қауіпі төнген өсімдіктерді Қызыл кітапқа енгізеді. • Өсімдіктерден адамдарға зиян келетін себептері: орман өрті, улы өсімдіктерді абайсыз пайдалану, арам шөптің шамадан тыс көбеюіне байланысты ауруға шалдығу. Ауаны ылғлдандырады, желден қорғайды. Ыстықты қайтарып, суықты бәсеңдетеді.Қарды тоқтатады.

6 слайд

7 слайд
Көп жылдық және біржылдық өсімдіктер  Бір жылдық өсімдіктер – тіршілігі бір жылға ғана созылатын өсімдіктер.Бір жылдық өсімдіктердің екі түрі бар: 1) жаздық бір жылдық өсімдіктер – тары, жаздық бидай, зығыр, шегіргүл, гүлкекіре, т.б. 2) күздік Бір жылдық өсімдіктер – күздік бидай күздік қарабидай, т.б. Бұлардың өсіп-өну сатысы ұзағырақ болады әрі оған салқын температура қажет. Күздік Бір жылдық өсімдіктер күзде егіледі. Олар сол күзде көктеп шығады да, күз, қыс бойы өсіп-өніп, келесі жазда тіршілік кезеңін аяқтайды. Бір жылдық өсімдіктер шөлді аймақтарда ең көп таралған.  Көп жылдық өсімдіктер – екі жылдан астам тіршілік ететін өсімдіктер. Көп жылдық өсімдіктер қоңыржай аймақта көбіне шөптесін, ал тропиктік аймақтарда, көбінесе, ағаш, бұта түрінде өседі. Бұлардың сабағында не тамырында қор жиналатын арнайы органдары (тамыр, тамыр сабақ, түйнек, жуашық) болғандықтан ауа райына, жыл маусымына қарай сабағы қурап қалғанмен тіршілік қабілетін сақтап, келесі жылы қайта өседі. Мәңгі жасыл түрлері де бар. Мыс., пальма, лавр, талгүл (олеандр), т.б. Көп жылдық өсімдіктердің бірнеше ондаған, жүздеген тіпті мыңдаған жыл тіршілік ететін түрлері белгілі. 

7 слайд

8 слайд
Сен білесің бе?  • Шырша 500жыл, 30- 35м • Емен 2000 жыл, 40м • Қарағай 350жыл, 36м • Балқарағай 850жыл, • Қайың 150жыл, 20м • Шегіршін 400 жыл, 40м • Шетен ағашы 80жыл, • Көктерек 100жыл. Жөке 35м

8 слайд

9 слайд
Сұрақ парақтары: 1. Шөптектес өсімдіктердің биіктігі қандай болады? 2 . Бидайық өсімдігі қайда өседі? 3. Өсімдіктер құрлықтан басқа қай жерлерде өседі? 4. Балдырмен нелер қоректенеді? 5. Өсімдіктер қай жерлерде өседі? 6. Елімізде өсімдіктердің неше түрі бар? СҰРАҚ ПАРАҚТАРЫ:

9 слайд

10 слайд
СҰРАҚ ПАРАҚТАРЫ:  1. Өсімдіктердің көптүрлі болып өсу себептері неде? 2. Адамдар өсімдік әлемін сақтап қалу үшін қандай шаралар қолданады? 3. Өсімдіктерден адамдарға қандай зиян келеді? 4.Өсімдіктердің табиғаттағы маңызы қандай?

10 слайд

11 слайд
Назарларыңызға рахмет!!!

11 слайд