"Қарттарым - асыл қазынам"

1 слайд
www.ZHARAR.com«Қарттарым - асыл қазынам» қарттар күніне арналған кеш

2 слайд
www.ZHARAR.comЕл мүддесін бәрінен биік қоятын, өзінен кейінгі ізіне ерген інілеріне ізеттігін аямайтын, ізінен ерген ұрпағына ұлылығын ұялатып, бір қауымға бас-көз бола білген ауыл қарттарының орны ерекше, олай болса әр халықтың бойында ықылым заманнан бері қалыптасып оны өзгелерден даралап тұратын, тек өзіне ғана тән қасиеттері болады. Біздің халқымыздың сондай ерекшеліктерінің бірі – үлкенді сыйлау, оның сөзіне құлақ асу. Қазақ қарты жасына лайық ауызы дуалы, сөзі берекелі, ісі тыңғылықты ойы терең ақылы телегей теңіз болып келеді. 

3 слайд
www.ZHARAR.comАТА отыр кәріміз, Қуат берер дәріміз. Әулиедей аялап, Ардақтаймыз бәріміз!

4 слайд
www.ZHARAR.comАдамдар арасындағы қарым – қатынаста адамгершілік, әдеп, инабат үрдістерінің қаншалықты кең жайылып, терең тамырлануы, ең алдымен олардың жекелеген отбасында өркен жаюына яғни баланың ата-анасын жан – жүрек қалауымен, саналы түрде ардақтап инабат тағылымымен үлкендерге деген қарым-қатынастарында оны мүлтіксіз жүзеге асырылуына байланысты. Қарттарды құрметтейтін олардың алдындағы перзенттік парызын үлкен ынтамен орындамайтын әдептілік кішіпейілділік сергек сезімталдық көрсетпейтін бұл қасиеттер қанына сіңіп, жүрегіне ұяламаған ұрпақтан не опа, не қайыр? Адамның өмірінің мәні мен сұлулығы, адамның келешегіне сенімділігі – баланың ата – анасын ардақ тұтып өзінің перзенттік қарызын бір сәтке де есінен шығармауында. Өз отбасынан жылу таппаған қаншама қарттарымыз қарттар үйлерінде өмірлерін жалғастыруда.

5 слайд
www.ZHARAR.com Сән еңкейген нұр жүзінен әл тайып, Қуат кетіп бара жатыр қартайып. Отбасында, бала – шаға қасында Жетпістер мен сексендер жүр қалқайып. Көңіл жетім болмаған соң сыңары Жас баладай жаутаңдаған жанары Қайта – қайта қарағың кеп тұрады Қағыс естіп қалбақтайды баладай Мәпелеңдер қарт біткенді аялап Ниеті ақ, көңілі кең даладай Кімге болсын қарттың жетер аяңдап.

6 слайд
www.ZHARAR.comҚарттар үйі – жасы ұлғайып, қараусыз қалған қарттарымызды қамқорлыққа алатын, әлеуметтік қорғау нысандарының бірі болып табылады және ол мемлекеттік мекеме. Қартаю – биологиялық процесс, белгілі бір жасқа жеткеннен кейін организмнің мүмкіншіліктерінің үдемелі төмендеуі. Қай жерде де ата – анаға қызмет көрсетуге тиістілігіңді ұмыту әсте жарамайды. Қарт адамдардың үйретуге де, ақыл айтуға да моральдік құқы бар. Бұл моральдік құқыны құрметтей білу керек. Кім де кімнің үйінде қартайып отырған әке – шешесі немесе атасы мен әжесі секілді қымбатты «қонағы» болса, ол үйіне олардан артық құдайдың құрметті өкілі келеді деп ойламасын, егер үйдің иесі оларға дұрыс қарап, қамқорлық жасаса қартайған ата – анасы оның отбасының құты болып табылады. Қарт кісіні құт – береке деп танысақ ол ұрпақ көрегендігі. Ұрпағы құрметтеген ата – ана әр кезде де бақытты.

7 слайд
www.ZHARAR.com1.ЕРУЛІК ДЕГЕНІМІЗ НЕ? ОНЫҢ МАҚСАТЫ ҚАНДАЙ?

8 слайд
www.ZHARAR.comАуыл  арасына  жаңа  үй  көшіп  келсе,  сол  ауылда   бұрыннан  тұратын   адамдар  жаңа   үй  иелерін  ерулік- ке  шақырады,  яғни  ас   пісіріп  табақ  тартады. Бұл жаңадан  көшіп  келушілерді   бөтенсіретпей  өз  ортасына  тартудың,  сыйласудың үлкен  белгісі.

9 слайд
www.ZHARAR.com2. «Сауын  айту»   туралы   не  білесіз?

10 слайд
www.ZHARAR.comБір  елде  ас,  үлкен  той  болатын  болса,  ол  күні   бұрын  жан-жаққа хабарланып сауын айтылады. Бұл жай  шақыру  емес,  әр ел  салт- дәстүрмен, яғни батыр, палуанымен,  жүйрік  атымен,  ақын- жыршысымен келсін дегенді  білдіреді. Асқа, тойға  келгендер  бір-бірінен асып  түсуге тырысатын болған.

11 слайд
www.ZHARAR.com3. Бие  сүтінен ашытылатын,  қазақ халқының  ұлттық тағамдарының  ішіндегі  ең бағалы сусыны қалай   аталады?  Соның ішінде сірге жияр   туралы  айтып  берсеңіз?

12 слайд
www.ZHARAR.comҚымыз -  жаңа сауылған бие сүтін,  саумалды  сүзгіштен өткізіп,  жылы кезінде күбідегі немесе сабадағы қымыздың үстіне құяды. Содан соң оны міндетті түрде 30-40 минут  пісіп, аузын байлап немесе  тығындар  ұстаған. Алғаш рет қымызды ашытарда бие сүті сабаға, арнаулы ашытқының  немесе қордың  үстіне құйылады. Қор  дегеніміз- былтырғыдан қалған  жақсы ашыған қымыз. «Ауруға ем, сауға қуат, дәрі-қымыз» деп Жамбыл  атамыз айтқандай  қымыз  адамның  денсаулығына  өте пайдалы  сусын. Қымыздың түрлері  ба р:   уыз қымыз,  сары  қымыз, құнан қымыз,  бал қымыз,  сірге жияр қымызы т.б. «Сірге жияр  қымызы». Күзді  күні  бие ағытарда  соңғы қымыз  бірнеше  күн жиналады. Салт бойынша  көрші-маңай, туған-туыс шақырылып,  ет  асылып  сірге жияр  қымызы  ішіледі.

13 слайд
www.ZHARAR.com4 . « Қ о л к е с е р »   д е г е н   қ а н д а й   д ә с т ү р ?

14 слайд
www.ZHARAR.comБіреудің  соғымын  сойысқан  соғымшыға  үй  йесі «қолкесерің» деп сыбағалы етін  береді.Қолкесер  білетіндердің айтуынша соғым союшының  байқаусызда  қолын  кесіп алса соның төлеуі  ретінде  шыққан  көрі-неді.

15 слайд
www.ZHARAR.com5.САЛБУРЫН  ДЕГЕНІМІЗ  НЕ?

16 слайд
www.ZHARAR.com Бұл -  аңшылық  термин. Аңшы , саятшы жігіттердің топ  болып,  бірнеше күн бойы  аңға  шығуын «салбурын» деп атайды. Мұңы  аңшылық  мерекесі  десе де болады.  Мұнда алған  аң бәріне бірдей  тең  бөлінеді. Салбурын аңшылардың ерлігін,  ептілігін,  азаматты-ғын  сынайтын  жол.

17 слайд
www.ZHARAR.com6.Көгентүп  туралы не  білесіз?

18 слайд
www.ZHARAR.comБір- біріне  жақын  туыс, жұрағат  адамдардың баласына  ескерткіш,  сый  ретінде  берілетін  мал. Бұл бала үшін  сый,  қуаныш  болса,  оның  ата- аналары  үшін  құрметтеудің  белгісі десе  де  болады.