Қазақ әдебиетіндегі эпостық тек

1 слайд
ЭПОСТЫҚ ТЕК

1 слайд

2 слайд
Эпос (грекше epos – баяндау, негізгі, әңгімелеу, тарихтап айту) – көркем әдебиеттің байырғы, негізгі тектерінің бірі, дәлірек айтқанда, өмір шындығын мейлінше мол қамтып кең суреттейтін адам мінезін мүмкіндігіне терең ашып, жан-жақты танытатын іргелі, күрделі жанр.

2 слайд

3 слайд
Осындай теориялық анықтамаға келмес бұрын профессор Л.И.Тимофеев эпосты ермин ретінде екі түрге бөліп алады да, алдымен “әдеби-тарихтық мағынада эпос – халық поэмалары мен ертегілері (орыстың халық эпосы, көне дүние эпосы т.б.) – деп түсіндіреді.

3 слайд

4 слайд
Эпостың туу, қалыптасу тарихы тым әріге, адам санасының алғаш ояну дәуірлеріне тамыр тартып жатыр. Қай халықтың болсын баяғы бабалар заманынан бермен қарай ауыздан- ауызға таратып, ұрпақтан-ұрпаққа мұра ғып қалдырып келе жатқан әдеби туындыларының дені-эпостық шығармалар. Олай болса, эпос – көркем творчествоның ең бір егде, етене, кең тнысты, кәмелетті түрі. Бұл тарихты шолу түрінде болса да ойға орнықтырмай тұрып, эпостың жанрлық сыр-сипатын түсіну қиын.

4 слайд

5 слайд
Эпостық шығарманың арқауы – автор үшін “ішкі” субъективтік шындық емес, “сыртқы” обьектвтік шындық – жекелеген адамдардың көңіл күйі ғана емес, бүкіл халықтың тұрмыс- тіршілігі, тарихи тағдырлары мен ұлттық даму заңдылықтары. Осыдан келеді де дәуірлік құбылыстар мен қоғамдық қатынастарды көркем жинақтаудағы жұртқа мәлім эпикалық құлаш деген ұғым шығады. Бұл – эпосқа тән айрықша сипаттардың бірі

5 слайд

6 слайд
Эпос жан-жақты жанр; эпикалық шығарда адамның өмір жолы кеңінен бяндалады, оның басынан кешкен тағдырмен тіршілік толық жинақталады, ол қатысқан оқиғалар молынан суреттеледі, ол жасаған іс-әрекеттер тұтас бейнеленеді, сайып келгенде, адамдар арасындағы қарым-қатынастар әр қырынан айқын көрсеіледі.

6 слайд

7 слайд
ӨМІР ШЫНДЫҒЫН ҚАМТУ, АДАМ МІНЕЗІН АШУ МҮМКІНДІКТЕРІНЕ ҚАРАЙ ЭПИКАЛЫҚ ЖАНР ҮШ ТҮРГЕ БӨЛІНЕДІ: 1. Шағын көлемді 2. Орта көлемді эпикалық түр 3. Кең көлемді эпикалық түр

7 слайд

8 слайд
Шағын көлемді эпикалық түрге жататын әдеби туындыларда, негізінен, адам тағдыры бір немесе бірер жинақы оқиға көлемінде ғана көрсетіледі. Оқиғаға қатысатын қаһармандар санаулы, олардың басынан өтетін құбылыстардың бәрі емес, кейбір үзіктері ғана суреттелетін болғандықтан, мұндай шығарманың көлемі де шағын, ықшам.

8 слайд

9 слайд
Миф – табиғат құпияларын, адам не қоғам өмірінің сан алуан сырын қиял ғажайып оқиғаға айналдыра бейнелейтін фантастикалы баян. Бұл байырғы халықтардың бәріне бар, бірақ түпкі туған төркіні Греция (Троя, Фивы циклдері); кейін римляндарға ауысқан.

9 слайд

10 слайд
 Мифологиялық эпос – жалпы атаулының басы. Бұл эпостың идеялық-тақырыптық негізі – адам баласының табиғат пен қоғам туралы ғылым тумай тұрғандығы сонау алғашқы қауымға тән идеологиялық синкретизм тұсінда етек алған аңқау әрі аңғырт ұғым нанымдары. Демек, мифологиялық эпосты адамдардың басын тұмандай тұтқан бірыңғай діни сенідер ғана туғызады деуге тіпті де болмайды. Мифологияық эпос – халықтың бүкіл қауым болып қанаттандырған қиялынан туған қымбат қазына. Ондағы негізгі мотив жеке бастың күйкі тіршілігі емес, кейінірек өрбіген батырлар жырындағыдай, жалпы жұрт тағдыры болуы да сондықтан

10 слайд

11 слайд
НАЗАР АУДАРҒАНДАРЫҢЫЗҒА РАҚМЕТ !!!

11 слайд