«Физика» пәнінен
2-тоқсанға арналған
жиынтық бағалаудың
тапсырмалары
1. (а) Гитараның ұзындығы
1.2 м болатын керілген ішегінде үш негізгі жиіліктен тұратын тұрғын
толқын пайда болады. Толқын формасын салып көрсетіңіз.
-
(b) Тұрғын толқынның толқын ұзындығын анықтаңыз
-
2.
Оқушы су бетіне екі тасты лақтырып, пайда болған толқындардың интерференциясын бақылаған. Сонымен қатар ол интерференция нәтижесінде толқындар күшейген және әлсіреген байқаған.
(а) фазалар айырымы
арқылы байқалатын құбылысты сипаттаңыз
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
-
(b)
максимум және минимум шарттары арқылы интерференцияның күшейетіндігін және әлсірейтіндігін сипаттаңыз.
..........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
-
3. X және Y диаграммасы судың таралуын сипаттайды. Мұндағы қалың сызық арқылы кедергі, ал жұқа сызық толқындық фронтты білдіреді.
Қай тұжырым дұрыс?
-
X
және Y диаграммаларында дифракция бейнеленген.
-
X және Y диаграммаларында интерференция
бейнеленген. C. Тек X диаграммасында дифракция бейнеленген.
D.
Тек Y диаграммасында интерференция бейнеленген. [1]
4) (а) Суретте берілген амплитудалық (АМ) және жиіліктік (FM)
модуляцияны ажыратыңыз.

1)
2)
[1]
(b) Төменде амплитудалы-модулденген тербеліс спектрі
бейнеленген.
(і) 40
кГц жиіліктті көрсетіп тұрған компонент атын жазыңыз
...........................................................................................................................................................
[1] (іі) 35 және 45 кГц
жиіліктері арасының атауын жазыңыз
...........................................................................................................................................................
-
5. Сандық форматтағы сигналдың екі артықшылығын жазыңыз:
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
-
6. (а) Суретте жер бетіндегі қабылдағыш және таратқыш антенна бейнеленген.
Радиотолқынды таратуда
ионосфераның ролін бағалаңыз
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
[2] (b) радиотолқындарда
қолданылатын жиіліктерді сәйкестендіріңіз
VH радио;
|
|
A
|
супер-жоғарғы жиілікті 3 -30 ГГц & 30-300 ГГц
|
MF радио;
|
|
B
|
жиілігі орташа 300 кГц - 3 МГц
|
UH телеарна;
|
|
C
|
300 МГц - 3 ГГц
|
LF радио;
|
|
D
|
30 - 300 МГц
|
HFрадио;
|
|
E
|
жиілігі орташа 3 -30 МГц
|
SHFмикротолқын/спутник;
|
|
F
|
жиілігі төмен 30-300 кГц
|
[2] (с)
оптикалық талшықтық коммуникациялық желінің екі артықшылығын
толық бағалап жазыңыз
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................
[2]
7. Суретте күн сәулесі призмаға келіп түскені бейнеленген.
(а) Суретте көрсетілген
бос орынға спектр түрлерін жазыңыз.
[1] (b)
В және С нүктелеріне сәйкес келетін жиілік пен толқын ұзындығын
салыстырыңыз.
-
8.
Ауада сабынды қабыршаққа (n = 1.3) ақ жарық сәулесі нормаль бойымен
түседі. Интерференция нәтижесінде толқын ұзындығы λ=0,55 мкм болатын шағылған сәуле қабыршақтың қандай минимальді қалыңдығында максимал күшейтілген болады?
[4]
9.
(а) Суретте екі саңылауы бар тор бейнеленген.
Егер
монохроматты жарықтың толқын ұзындығын азайтатын болсақ, бірінші
ретті сәуленің θ бұрышы қалай өзгеретіндігін түсіндіріңіз.
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
-
(b) суретте дифракциялық торға келіп түскен сәуле мен дифракциялық сәуле бейнеленген.
Экранда дифракциялық бейне байқала ма? Неліктен?
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
...........................................................................................................................................................
[2]
(с) Зертханада дифракциялық тор қолданатын спектрометр көмегімен Х
жұлдызының сызықты спектрін алған және ол төмендегі суретте
көрсетілген.
Х жұлдызының спектрін алу
үшін қолданған дифракциялық тордың 1 мм келетін саңылау саны 300-ге
тең.
(i) дифракциялық тор
периодын анықтаңыз.
[1] (іі) жоғарыдағы
суретті пайдалана отырып, бірінші ретті Р сызығына сәйкес келетін
дифракциялық тордың бұрышын анықтаңыз.
[1]
Жалпы
балл:
30
2-тоқсан бойынша балл қою кестесі
№
|
Жауабы
|
Бал
л
|
Қосымша
ақпарат
|
1
|
(а)
2
|
|
1
|
|
|
(b)
|
3?
? =
λ=0.8 м
|
1
1
|
|
2
|
(a)
|
Фазалар айырымы тұрақты болуы /бір жарық
көзінен таралу қажет
|
1
|
|
|
(b)
|
Егер
қабаттасу нүктесінде жолдар айырмасы ()
жарты
толқынның (/2) тақ санына тең
болса, онда жарық толқындары бірін-бірі әлсіретеді: =r
–
r =(2k+1)/2, мұндағы
k=0,1,2,3, ... ; ал
жолдар айырмасы жарты толқынның жұп
санына
тең болса, онда
олар бірін-бірі күшейтеді
|
1
1
|
|
3
|
А
|
|
1
|
|
4
|
(a)
|
1) АМ 2) FM
|
1
|
|
|
(b)
|
(і)
тасымалдаушы
жиілік
|
1
|
|
|
|
(іі) бүйірлік жиілік
|
1
|
|
5
|
санмен шифрланған;
-
Сандық сигналды кез
келген қашықтықтан қабылдауға болады;
-
Сандық таратылым көптеген арналарды қамтамасыз етуі мүмкін;
-
Сандық
сигнал алынған деректерді сүзгіден
өткізеді және түпнұсқалық ақпаратты
қалпына келтіруге болады.
|
2
|
Кез келген екі дұрыс
мысалды қабылдауға болады
|
6
|
a
|
|
2
|
Кез келген физикалық теорияға сүйене отырып жасалынған дұрыс жауап қабылданылады
|
|
|
Радиотолқындардың қасиеттерінің бірі шағылу/
таратушы
антенадан шыққан радиотолқын ионосфера арқылы шағылып, қабылдаушы антенаға келеді
|
|
|
b
|
LF радио; жиілігі төмен 30-300 кГц
MF
радио; жиілігі орташа 300 кГц - 3
МГц
адHиFор; жиілігі орташа 3 -30 МГц
рVадHиFо; 30 - 300 МГц телеарна; 3U00HМF Гц - 3 ГГц
мSиHкрFотолқын/спутник; супер-жоғарғы жиілікті 3 -30 ГГц & 30-300 ГГц
|
2
|
Егер бәрі сәйкес келсе 2 балл Егер екеуі қате болса 1 балл Егер екеуі ғана дұрыс болса 0
|
|
c
|
Өзекше жарықты тасымалдауға арналған. Оптикалық қабық өзекшені қоршап тұрады. Ол өзекшеде жарықтың толық шағылуын қамтамасыз етеді. Оптикалық қабықтың сыртында қосымша
қорғағыш қабықша болады. Ол бір немесе бірнеше
|
1
|
Кез келген дұрыс толық жауап 1 баллмен бағалануы керек
|
19
қабаттан тұратын полимерден жасалынады және талшықты
сыртқы зиянды әрекеттерден қорғайды. Басқа
ек р ба а ысы желілерінен
ақ ара беру жылдамдығының жоғарлығымен (100 км-ден асатын қашықтыққа 107 — 109
бит/с)
Немесе
аз шығындалуына байланысты алыс қашыктыққа
ақпаратты ретрансляторсыз жеткізу мүмкіндігі, бір немесе көп
тасымалдаушы толқындарда модуляциялаудың кең жолақты, талшық
диаметрінің жіңішкелігімен, пайдалануға икемді және арзан
7 (а) В қызыл С күлгін
1
1 Оқушы мүмкін С нүктесінде қызылдан кейінгі
барлық түстерді жазуы мүмкін. Дұрыс деп қабылдауға болады
(b)
Қызыл түстің толқын ұзындығы күлгінге қарағанда 1
ұзынырақ, жиіліктері
керсінше
8 1
1
1 1
9 (а)
(b)
????? = ??
Формулаға сәйкес толқын
ұзындығы бұрышқа тура пропорциональ, сол себепті азаяды
Байқалмайды
Түскен сәуленің жол айырымы
болмауы қажет
1 1
1 1 Жол айырымы арқылы сипаттап жазуы керек
(с) (і) 3 мкм 1
(іі) 9.5 1
Жалпы балл: 30