Абай Құнанбайұлы. Қалың елім, қазағым, қайран жұртым

ШЖҚ «Түркістан жоғары медицина колледжі» МКК

САБАҚ ЖОСПАРЫ

Сабақтың тақырыбы: Қалың елім, қазағым, қайран жұртым

Модуль атауы: Қазақ әдебиеті

Педагог: Г.Алдабергенова.

2024 жылғы «16» ақпан.

1. Жалпы мәліметтер

Курс І, топ: Е-101, Е-102, СД-111

Сабақтың түрі: аралас сабақ.

Мақсаты, міндеттері: А.Құнанбаевтың шығармаларына сюжеттік-композициялық талдау жасау арқылы идеялық мазмұнын ашу. Шығармадағы көркемдегіш құралдар мен ауыспалы мағынадағы сөздерді табу, орны мен қызметіне талдау жасау. Әдеби эссе жазу.

(құндылықтарды дарыту)Білімділік: «Қалың елім қазағым, қайран жұртым» өлеңін талдап, білімдерін жүйелеу, шығармашылық жұмыстар арқылы Абай туындыларын таныту;

Тәрбиелік:Абай шығармаларының құндылық ретіндегі болмысын бағалауға, адамгершілікке, имандылыққа, туған жердің тарихын қастерлеуге, қоғамдағы өзгерістерге өз көзқарасын білдіруге баулу.

Дамытушылық: Оқушылардың топтық және өз бетімен жұмыс жасау дағдыларын жетілдіре отырып, бір-бірінің жауаптарын сыйлауға үйрету, қазақ әдебиеті шығармаларын насихаттауға, құрметпен қарауға шақыру.

Оқу сабақтары барысында білім алушылар игеретін кәсіби біліктердің тізбесі:

Әдеби шығармада көтерілген мәселелерге талдау жасау арқылы эссе жазу, бейнебаян әзірлеу.

2. Күтілетін нәтижелер: Барлық оқушылар өлеңнің мазмұнымен танысады, мағынасын ашады. Әдеби шығармаға сюжеттік-композициялық талдау жасайды.

Оқушылардың басым бөлігі Қазақ халқының мінез ерекшелігін танып біледі. Кейбір оқушылар сол кездегі дәуір тынысы мен бүгінгі заманды салыстырады.

3. Қажетті ресурстар: Бейнефильм, аудиожазба, презентация. Тапсырма жазылған парақшалар; деңгейлік тестер.

Әдебиеттер:

1. А.С.Ақтанова, А.Қ.Жүндібаева. Қазақ әдебиеті. 10-сынып қоғамдық –гуманитарлық бағыт. –Алматы: Атамұра, 2019

2. С.Қасқабасов, Р. Әлімханов, Е.Раушанов, Қ.Қайырбай. Қазақ әдебиеті. 10-сынып қоғамдық –гуманитарлық бағыт. –Алматы:Жазушы, 2019

3. А.С.Ақтанова, А.Қ.Жүндібаева. Қазақ әдебиеті. 10-сынып жаратылыстану-математикалық бағыт. – Алматы: Атамұра, 2019

4. С Қасқабасов, Р. Әлімханов, Е.Раушанов, Қ.Қайырбай. Қазақ әдебиеті. 10-сынып жаратылыстану-математикалық бағыт.- Алматы: Жазушы, 2019

5. Электронды оқулықтар. https://mhelp.kz/skachat-elektronnye-uchebniki-kazahstan/

Электронды оқулықтар:

https://kitap.kz/author/265

https://kitap.kz/index.php/book/abaj-qunanbaev-shyharmalarynyng-tolyq-zhyjnahy

WEB сайттар мен сілтемелер тізімі:

https://www.youtube.com/watch?v=lClQqKY_03s

4. Сабақтың барысы

І. Ұйымдастыру кезеңі.

Амандасу, студенттерді түгелдеу, сырт келбетіне назар аудару, аудиторияның тазалығын тексеру. (Топ басшы сабаққа келмеген студенттердің тізімін параққа жазып қояды). Психологиялық даярлық. «Сәлемдесу» ойыны. (№1 слайд).

ІІ. Сабақтың жоспары мен мақсатын хабарлау.

Бүгінгі сабақта Абай Құнанбайұлының саяси-әлеуметтік лирика жанрында жазылған өлеңімен танысамыз. Ұлы ақынның шығармаларының ерекшелігін, қазақ әдебиетіне қосқан үлесін, сөз шеберлігін талдап, тапсырмалар орындайтын боламыз.

ІІІ. Үй тапсырмасын тексеру. Абай Құнанбайұлының «Өлең – сөздің патшасы, сөз сарасы» өлеңін мәнерлеп оқу. (№2 слайд)

1. Сұрақ-жауап әдісі. (№3 слайд)

2. Онлайн-тест. https://informburo.kz/kaz/tanym/abai-turaly-qansalyqty-zaqsy-bilesiz-test (№4 слайд.онлайн-тест)

Үй тапсырмасына жақсы дайындалып келгендерді мадақтау. Кейбір жауаптарды толықтыру. Пассивті студенттерді белсенді болуға шақыру. Үй тапсырмасын бекітіп, жаңа сабаққа көшу.

IV. Жаңа білімді меңгерту.

Миға шабуыл, жаңа сабаққа жетелеу сұрақтарын қою. (№5 слайд)

Жаңа сабақ тақырыбы анықталған соң, оқу мақсаты, сабақ мақсаты, бағалау критерийлері таныстырылады. (№6 слайд). (Көркемдегіш құралдар мен ауыспалы мағынадағы сөздерді таба алады, талдау жасайды.)

«Қалың елім, қазағым, қайран жұртым» өлеңін бейнебаяннан көру, тыңдау. https://www.youtube.com/watch?v=lClQqKY_03s (№7 бейнебаян)

Топқа бөлу. Абайдың 3 поэмасының атауымен («Ескендір», «Әзім», «Масғұт») 3 топқа бөлу. Студенттер таңдаған қиынды қағазда кітаптың, алманың және адамның бас сүйегінің суреті шығады. (№8 слайд)

«Білу және түсіну».

Дәптермен, оқулықпен жұмыс. Кітаптағы мәтінді оқу, түсінгенін жазу. Бұдан соң шығармадағы өзекті мәселе, идеялық мазмұны туралы интерпретация жасау, (№9 слайд).

«Қалың елім, қазағым, қайран жұртым» өлеңі бойынша Абай тілінің сөздігін жасау. (10/11 слайд).

Бес жолды өлең. «Синквейн» әдісі бойынша «Жұрт, орақ, сөз» деген сөздерге 5 жолды өлең құрастыру. (12/13 слайд)

V. Жаңа сабақты пысықтау, бекіту.

«Талдау және жинақтау».

«Қалың елім, қазағым, қайран жұртым» өлеңіндегі көркем эпитетті табу, тақтада жазу. Қатесіз жазған топқа ұпай беріледі. Эпитет-зат-құбылыстың айрықша сипатын, сапасын анықтайтын суретті сөз.(№14 слайд)

Қан ұрт, май ұрт, аузымен орақ ору, бас басына би болған өңкей қиқым, тиянақсыз қылтың, жыртың-жыртың күлкі.

Өлең құрылысын талдау. (берілген параққа жазу) .(№15/16 слайд)

1. Әр тармақтағы буын саны - 11-12

2. Әр тармақтағы бунақ саны - 3

3. Өлеңдегі тармақ саны - 30

5. Ұйқасы- аралас ұйқас ААВА

Бағалау.

Не білдің? «Қалың елім, қазағым, қайран жұртым» өлеңінің өміршеңдігі неде? Бүгінгі танысқан шығарма бойынша сурет саламыз. (№ 17слайд)

PISA тапсырмасы. Абай шығармаларындағы рухани құндылықтарға анықтама беріңіз. (№18 слайд).

Абай сипаттаған толық адамның бойында болуға тиіс қасиеттерді өз бойыңыздан таба аласыз ба? Адамның үш қасиетіне талдау жасаңыз. (№ 19 слайд)

VII. Сабақты бекіту, қорытындылау.

«Бэкроним» әдісі. Логикалық ойлау қабылеті дамиды, сөздік қоры молаяды. «Қайран» сөзіндегі әріптерге Абайға байланысты сөйлем құрастыру. Бекіту сұрақтары: Абай кім? Қандай адам? Қызметі? Шығармалары? (№20 слайд)

VIII. Бағалау. Тапсырманы жақсы орындаған топты мадақтау. Бағалау критерийі бойынша жинаған ұпайларын хабарлау. (21 слайд).

IX. Рефлекция. «Смартфон» әдісі. Сабақта не қызықты болды, не түсініксіз болды және қандай әсер алғанын жазады. (№22 слайд).

X.Үй тапсырмасы. (№23 слайд).

1. «Қалың елім, қазағым, қайран жұртым» өлеңін жаттау, мәнерлеп айту.

2. «Мен таныған Абай әлемі» тақырыбында 1 минуттық бейнебаян әзірлеу.

3. «Ұлтын сүйген Ұлы адам» тақырыбында 150-200 сөзден тұратын эссе жазу.

Пайдаланатын дерек көздер: https://abaiqunanbaiuly.enu.kz/