Әйел шалбарын пішу

«Жеңіл өнеркәсіп және сервис колледжі», Өндірістік оқыту шебері:Мынбаева К.С.

: Әйел шалбарын пішу

Әйел шалбарының шығу тарихы

Бүгінгі күні шалбар тек ерлердің ғана емес, әйелдердің де сәнді киімдерінің біріне айналды. Назарларыңызға әйелдер шалбарының шығу тарихы туралы мәлімет ұсынамын.

Бірінші дүниежүзілік соғысқа дейін әйелдерде шалбар кию дәстүрі болмаған. Бұл уақытта әйелдердің киім үлгісінде көйлектер, кең етекті белдемшелер танымал еді. Бірақ соғыс басталғаннан кейін әйелдерге мұндай киіммен жүру ыңғайсыз болады. Сөйтіп, олар ер адамдарша киіне бастайды. Себебі, ерлері соғысқа кеткенде үйдегі бар шаруаны әйелдерге өз мойнына алуға тура келді. Осылайша әйелдер алғаш рет шалбар киген болатын.

Соғыс жүріп жатқан кезде әйелдер шалбарды тек жұмыс киімі ретінде ғана пайдаланған. Бірақ, уақыт өте келе олар шалбардың ыңғайлы әрі жайлы киім екенін байқайды да, мұны жұмыстан тыс уақытта да киетін болады.

Соғыс аяқталғаннан кейін әйелдер гардеробында ер адамдардың біраз киім үлгілері пайда бола бастайды. Әсіресе, 20 жылдары сән әлемінде елеулі өзгерістер орын алады. Бұл кезде әйгілі киім дизайнері Коко Шанель шалбарлардың әйелдер гардеробының ажырамас бөлігіне айналатындай үлгілерін жасап шығарады. Осылайша «шалбар тек ерлердің киімі» деген стереотип халық санасынан бірте-бірте жойыла бастайды.

Бірақ әйелдердің шалбар киюіне қарсылық танытқандар да аз емес еді. Әсіресе, екінші дүниежүзілік соғыс аяқталғанша әйелдердің шалбар киюіне тыйым салынады. Оның үстіне соғыстан кейінгі дағдарыс әйелдерді қайтадан кең етекті көйлектерді киюге мәжбүрлейді. Соған қарамастан шалбарды күнделікті киетін киіміне айналдырған әйелдер де болған. Сондай-ақ, әйелдердің қоғамдық жұмыстарға араласуы да олардың шалбар киюіне себепші болады. 

Шалбар күнделікті, кеңсе, мерекелік кештерге киюге арналған. Сәнге төзімділікке қарамастан классикалық әйелдер шалбары әрдайым танымал болып қалады.

Әйел классикалық шалбар - ерекшеліктері

Әйелдердің классикалық шалбары - бұл өте жалпы түсінік. Олар стильде әр түрлі болуы мүмкін, бірақ оларды біріктіретін мүмкіндіктер бар:

• классикалық әйелдер шалбары талғаммен фигураға сай келеді;

• оларда мүлдем қалталар жоқ, немесе ұқыпты, ұқыпты қалталармен толықтырылады;

• ұқсас шалбарлар қосымша элементтермен безендірілмеген, кейбір жағдайларда қарапайым декор болуы керек, бірақ бұл өте сирек;

• Соңғы уақытқа дейін тек ұзын шалбар классика деп аталды, бүгінгі күні классикалық шалбар 7/8 түсінігі де пайда болды;

• Классикалық шалбар, әдетте, монофониялық матадан тігіледі, бірақ соңғы жылдары классикалық шалбар деп аталады.

Классикалық шалбарлардың артықшылығы - әртүрлі заттарды киюге болады - курткалар, блузкалар, тоникалар, стилистиканы бақылау және матаның құрылымын сауатты түрде біріктіру маңызды.

Күзгі әйелдер классикалық шалбары

Күзде шалбар қыздарға өте маңызды болып келеді. Әрине, күзгі модельдер жазғы әйелдер классикалық шалбарында маталар мен текстуралармен ерекшеленеді. Сәнге көрінуді қаласаңыз, суық мезгілде артықшылығы бар киім мата, жүн немесе твиттің шалбарына тікелей немесе аздап жағылатын. Бұл материалдар ресми және күнделікті бейнелерге сай келеді.

Күзде ең танымал үлгілер:

• Былғарыдан жасалған әйелдердің қара классикалық шалбары;

• Қалың әйелдің классикалық шалбары, түсінің қайталануын қайталайды;

• Жоғары және өте жоғары бел қиықты классикалық шалбар.

Шалбардың түсі әртүрлі болуы мүмкін. Қара шалбар, әрқашан танымал күйінде қалады. Бұл күзде осы шкафтың көрінісі мәнерлі, өздігінен жетілдіретін көрінуі маңызды, сондықтан сіздің таңдауыңыз сұр, қоңыр, бұршақ, күлгін шалбарға тоқталуы мүмкін.

Техникалық сипаттамасы: әйелдің күнделікті жұмысқа арналған классикалық шалбары. Тік пішімді, костюмдік матадан тігілген.

Алдыңғы бойында бел қымтымалары бар және сыдырма түймелікті гульфикпен өңделген. Алдыңғы бойы – екі бөлшектен тұрады.

Артқы бойы – екі бөлшектен тұрады, бел қымтымалары бар. Рамкалы тілме қалтасы бар.

Бел қиығы белдікпен өңделген. 5 белдік ұстағышы бар және 1 түймелікті.

Біздегі лекаломыз бірден тігіс еніне берілген масштаб көлеміндегі лекалдар жиынтығы. Лекалдар жиынтығы дегеніміз – алдыңғы бойдың бірінші бөлшегі, алдыңғы бойдың екінші бөлшегі, артқы бойдың бірінші бөлшегі, артқы бойдың екінші бөлшегі, жең, мойын ойындысының әдібі.

Бұл лекалымызда иық еніне 1 см, бүйір тігісіне 1 см, етегі мен жеңіне 2,5 см беріледі.

Негізі шынайы өлшем лекалдарында тігіске иық еніне 1см, бүйір және артқы тігістеріне 1,5 см, етегіне 3-4 см беріледі.

Маталарды төсеу кезінде мынадай техникалық талаптар сақталады:

■ жаймаларды керілген, қиғаш, босаң жерлерсіз (қыртыстарсыз) орналастырады;

■ жаймаларды төсемнің алдыңғы шеті бойынша және жиектерінің бірін бойлай теңестіреді;

■ торлы не жолақты ірі суреті бар материалды беткі жағын беткі жаққа қаратып төсеген кезде жұп жаймаларда суретті сәйкестендіреді;

■ түкті маталарды төсеген кезде түктің бағыты барлық жаймаларда бірдей болуын қадағалайды;

■ бірнеше түсті (артикулды) материалдарды төсеген кезде әуелі бір түстегі (артикулдағы), одан кейін басқа түстегі және т.б. материалдарды төсейді.

Пішудің алдында барлық матаны дерлік декатирлейді. Декатирлеу (тігер алдында мата отырмас үшін) – мақта, мата, зығыр, штапель матаны суға салып сығып (бұрап сықпайды), бойлық жіп бойымен тегістеп жаяды. Содан кейін матаны шала кептіріп, бойлық жіп бойымен терістеме жағынан бастыра үтіктейді. Шала кепкен матаның (бойлық жіп бағытымен) терістеме жағынан дәке немесе жұмсақ жұқа мата жайып, үстінен бастыра үтіктейді. 

Материалдарды пішу деп оларды төсемге арналған жекелеген жаймаларға қию (төсемдерді дайындаған кезде), бұл төсемдерді бөліктерге қию және бөлшектерді пішу түсініледі. Пішу өндірісінің келесі міндеттеріне пішілген бөлшектерді тігуге дайындау (нөмірлеу, суретті реттеу, көмекші сызықтар, кертпелер салу), бөлшектерді жинақтау, пішімді тігін цехына жіберу жатады.

Бұйым бөлшектерін пішуді төсем жаймасының беткі жағында бормен не қарындашпен салынған лекало суреттемесі бойынша орындайды. Көйлек және басқа да жұқа әрі жылтыр маталарда лекало суретін салу үшін қағазды пайдаланады. Лекало контурларын қағазда қарындашпен жүргізеді, суреттемені төсемге қысқыштармен бекітіп, төсемді онымен бірге пішеді. Суреттеме алу үшін лекало контурларын бормен не қарындашпен жүргізу көп уақытты алады, ал оны бір-ақ рет қана пайдалануға болады. Бұл тәсіл берілген бұйымға арналған материалды бір рет пішкен жағдайда немесе пішу үшін әртүрлі енді жаймаларды пайдаланған жағдайда ғана өз-өзін ақтайды. Бірақ егер жайылмалар көп рет пайдалануға арналса және тұрақты енді материал пішілуі тиіс болса (көбінесе бұл астар мен қолданбалы материалдарды пішкен кезде болады), онда төсемнің үстіңгі жаймасында лекало контурларының суретін салу үшін трафаретті пайдаланады.

Егер материалда текстильді ақау болса, онда оны жалпы төсемде пішуге болады, тек бұл жерде орындалуы тиіс шарт – ақау бұйымды пайдаланған кезде көзге көрінбейтін бөлшектерге (астыңғы жағаға, өңірастының астыңғы бөлігіне және т.б.) немесе лекалоаралық бөліктерге түсуі тиіс. Егер бұл іске аспаса, онда мұндай жаймада бөлек лекало жайылмасын жасауға тура келеді. Егер ақаулы бірнеше жайма бар болса, оларды төсем жасай отырып, бірге пішуге болады. Ақаулы жаймаларды төсеу кезінде ақаудың орналасқан жерін астыңғы жаймадан келесі жаймаға ауыстырады. Үстіңгі жаймада барлық ақаулардың орындары белгіленеді. Одан кейін жайылманы жүргізуге болады. Жаюшының шеберлігі барлық ақауларды лекалоаралық бөліктерге орналастырудан және бұл ретте материал шығысының белгіленген нормаларынан асып кетпеуден тұрады.

Сонымен, лекало контурларын материалға көшірудің бірнеше тәсілдері бар. Қандай да бір тәсілді таңдау тігін бұйымдарының сұрыпталымын, пайдаланылатын материалдарды, кәсіпорынның қуаттылығын, оның жабдықталуын ескере отырып жүзеге асырылады. Бұл таңдаудың мақсаты жоғары сапалы пішім алу болып табылады.

Әйел шалбарын пішудегі нұсқаулық картасы

1. Матаны декатирлеу;

2. Матаның оң бетін, түгін, суретін және негізгі жібінің бағытын анықтау;

3. Мата ақауларын белгілеу;

4. Матаны өң бетін ішке қарата екі бүктеп жаю, мата қиықтарын пішу үстелінде шеберге жақын орналастыру;

5. Лекалоларды орналастыруды үлкен бөлшектен бастаймыз (артқы бой, алдыңғы бой, жең). Барлық майда бөлшектерді солардың арасына орналастырамыз;

6. Лекалоларды мата жылжымас үшін ағылшын инелерімен қыстырамыз;

7. Тігістікті сызуды өткірленген сабын немесе бормен лекало жиегінен және тігістік арқылы жүргіземіз;

8. Сызық ені 0,1-0,2 см;

9. Матаны екінші сызықпен өткір қайшымен қырқамыз;

Мынандай қалыпта тігістікке берілетін қосымшалар:

Бүйір қиығы – 1 см;

Адым қиығына – 1см

Балақтың қайыру сызығына – 3-4см

Алдыңғы бөліктің орта қиығына – 1 см

Артқы бөліктің орта қиығына, жоғарғы қиығына – 2-2,5см, ал төменгі қиығына – 1-1,5см.

Әйел шалбарының түрлері