Аккумулятормен жұмыс жасаудағы қауіпсіздік
талаптары
Аккумулятормен жұмыс жасаудағы
қауіпсіздік талаптары өте маңызды, себебі аккумуляторлар құрамында
қауіпті химиялық заттар (қышқылдар, сілтілер), электр энергиясы,
сондай-ақ жарылу қаупі бар газдар бар. Бұл мәліметте аккумулятормен
жұмыс істеу барысында сақталуы тиіс негізгі қауіпсіздік талаптары
мен ережелер қарастырылады.
1. Жалпы қауіпсіздік
ережелері
- Қорғаныс құралдары:
Аккумулятормен жұмыс жасағанда жеке қорғаныс құралдарын пайдалану
міндетті:
- Қорғаныс көзілдіріктері:
Қышқыл немесе электролиттің көзге түсуін болдырмау
үшін.
- Қышқылға төзімді қолғаптар:
Электролитпен жұмыс істегенде теріні күйдіріп алмау
үшін.
- Арнайы киім: Қышқылға
төзімді киім кию керек, өйткені электролит киімге түсіп, теріге
зақым келтіруі мүмкін.
- Желдету: Аккумуляторларды
зарядтау немесе қызмет көрсету кезінде сутегі газы бөлінеді, ол
жарылғыш болуы мүмкін. Сондықтан, жұмыс орны жақсы желдетілуі тиіс.
Тұйықталған немесе нашар желдетілетін жерлерде аккумулятормен жұмыс
істеу қауіпті.
- Ашық оттан аулақ болу:
Аккумуляторды зарядтау кезінде сутегі газы бөлінетіндіктен, ол отқа
тигенде жарылып кетуі мүмкін. Сол себепті аккумулятормен жұмыс
істегенде темекі шегуге, ұшқын шығаруға немесе ашық от қолдануға
қатаң тыйым салынады.
2. Аккумуляторды сақтау және
тасымалдау
- Тік күйінде сақтау:
Аккумуляторларды тік күйде сақтау керек. Егер аккумулятор аударылып
қалса, электролит төгіліп, қоршаған ортаға зиян келтіруі
мүмкін.
- Қауіпсіз қаптамалар:
Аккумуляторларды тасымалдау кезінде оларды арнайы контейнерлерге
салып, қауіпсіз бекітіп тасымалдау қажет. Бұл аккумуляторлар
арасындағы қысқа тұйықталудың алдын алу үшін
маңызды.
- Электродтармен қысқа
тұйықталудан қорғау: Аккумулятордың терминалдары (плюс және минус)
жабық немесе оқшауланған болуы керек. Бұл қысқа тұйықталудан және
электр соққысынан қорғайды.
3. Аккумуляторды зарядтау
кезіндегі қауіпсіздік талаптары
- Тиісті құралдарды пайдалану:
Тек аккумуляторға арналған зарядтау құрылғыларын пайдалану керек.
Артық зарядтау аккумулятордың қызып кетуіне, бұзылуына және
жарылуына әкелуі мүмкін.
- Полярлықты қатаң сақтау:
Аккумуляторды зарядтау кезінде полярлықты дұрыс сақтау қажет (плюс
пен минус терминалдарын шатастырмау). Қате жалғанған жағдайда
аккумулятор зақымдалып, жарылу қаупі
туындайды.
- Зарядтауды бақылау: Зарядтау
процесі кезінде аккумуляторды бақылап отыру қажет. Жарылу қаупін
болдырмау үшін зарядтауды қадағалап, құрылғының күйін тексеру
қажет.
- Жарылыс қаупін болдырмау:
Аккумуляторды зарядтау кезінде сутегі газы бөлінеді. Сондықтан
аккумуляторды желдеткіш жүйесі бар бөлмеде немесе ашық ауада
зарядтау керек. Қысқа тұйықталу немесе ұшқын жарылысқа әкелуі
мүмкін.
4. Электролитпен жұмыс істеу
кезіндегі қауіпсіздік
-Электролиттің құрамы:
Қорғасын-қышқылды аккумуляторлар құрамында күкірт қышқылы бар. Ол
өте қауіпті және химиялық күйіктер тудыруы
мүмкін.
- Электролитті құю кезіндегі
ережелер:
- Электролитпен жұмыс
істегенде міндетті түрде арнайы қорғаныс құралдарын (қолғаптар,
көзілдірік, алжапқыш) пайдалану қажет.
- Электролитті толтыру кезінде
абайлап құйып, төгіліп кетпеуін қадағалау
керек.
- Егер электролит денеге
немесе киімге тисе, дереу сумен жуып, медицина қызметкеріне жүгіну
қажет.
- Электролит төгілген
жағдайда: Егер электролит жерге немесе басқа беттерге төгілсе, оны
бейтараптандыру қажет (мысалы, ас содасымен) және мұқият тазалау
керек.
5. Төтенше жағдайлар кезіндегі
әрекеттер
- Химиялық күйіктер: Егер
электролит денеге тисе, оны дереу көп мөлшерде сумен жуу керек.
Көзге түскен жағдайда, көзді таза сумен кемінде 15 минут жуу және
медициналық көмекке жүгіну қажет.
- Жарылыс немесе өрт: Егер
аккумулятор жарылса немесе өрт шыға бастаса, арнайы өрт
сөндіргіштерді (көмірқышқыл газымен немесе құрғақ химиялық
заттармен) пайдалану қажет. Сумен өртті сөндіруге болмайды, себебі
бұл электр тогының өтуіне және қысқа тұйықталуға әкелуі
мүмкін.