Материалдар / "Ә.Марғұланның ашқан археологиялық жаңалықтары"
2023-2024 оқу жылына арналған

қысқа мерзімді сабақ жоспарларын

жүктеп алғыңыз келеді ма?
ҚР Білім және Ғылым министірлігінің стандартымен 2022-2023 оқу жылына арналған 472-бұйрыққа сай жасалған

"Ә.Марғұланның ашқан археологиялық жаңалықтары"

Материал туралы қысқаша түсінік
Сабақтың құрылымы жақсы құрылған. Тапсырмаларымен бірге салып отырмын. Көмегі тиер деген ойдамын.
Авторы:
Автор материалды ақылы түрде жариялады.
Сатылымнан түскен қаражат авторға автоматты түрде аударылады. Толығырақ
02 Мамыр 2018
4489
0 рет жүктелген
Бүгін алсаңыз 25% жеңілдік
беріледі
770 тг 578 тг
Тегін турнир Мұғалімдер мен Тәрбиешілерге
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады
logo

Материалдың толық нұсқасын
жүктеп алып көруге болады

Бекітемін---------------------
ҰМЖ.5 .1А.Қазақстандағы ежелгі адамдардың өміріМектеп№279 қазақ орта мектебіПәні: Қазақстан тарихы
Күні: 13.10.2017ж.Мұғалімнің аты – жөні: Тулегенова Жанат
СЫНЫП: 5 «Ә»

Қатысқан оқушылар саны:

Қатыспаған оқушылар саны:
Сабақтың тақырыбыӘ.Марғұланның ашқан археологиялық жаңалықтры
Зерттеу сұрағыҚазақстандағы қола дәуірінің ескеркіштерінің қандай ерекшеліктер бар?

Сабақ негізделген оқу мақсаттары5.2.2.5 – Ә.Марғұланның Қазақстан археологиясының дамуына қосқан үлесін айқындау.
Сабақ нәтижесі:

Оқушылардың барлығы мынаны орындай алады: археолог Ә.Марғұлан өмірі туралы сипаттайды.Оқушылардың көбісі мынаны орындай алады: Беғазы –Дәндібай ескерткіштерін картадан көрсетеді.Қола дәуіріндегі Андронов,Беғазы-Дәндібай мәдениеті туралы әңгімелейді.Оқушылардың кейбіреуі мынаны орындай алады: Ә.Марғұланның зерттеулері туралы ой тұжырымдайды.

Бағалау критерийіБілім алушы:Ә.Марғұланың археология ғылымының саласына ашқан жаңалықтарын қамтиды.
Ойлау дағдысының деңгейіҚолдану

Тарихи концептДәлел, сабақтастық
Тілдік мақсаттарПәнге қатысты лексика мен терминология: экспедиция,археология,этнология,этнография Талқылауға арналған сұрақтар: (оқылым, тыңдалым,айтылым) Ә.Марғұлан туралы деректерҚола дәуіріндегі материалдық және рухани мәдениеттің ерекшелігіБеғазы- Дәндібай мәдениетінің жаңалықтарыСыныптағы диалог/ жазылым үшін пайдалы тілдік бірліктер: Қола дәуірінде адам нені өзгертті?..Ә.Марғұланның ашқан жаңалығы...Жеке меншік ... ол не?
Құндылықтарға баулуӨз отанының тарихына сүйіспеншілік. Ә.Марғұланның ұлы еңбегін құрметтеу
Әдіс-тәсілдерСұрақ-жауап, әңгімелеу, түсіндіру, ойын, көрнек
Пәнаралық байланыс қазақ тілі, әдебиет, география
Алдыңғы оқуҚазақстан территориясында металлургияның пайда болуы
Сабақтың жоспары
Жоспарлан-ғануақыт Сабақ барысы Ресурстар
Басталуы5 минутҰйымдастыру кезеңі:1.Сәлемдесу (үш тілде).Жақсы тілектер айту 2. Үй тапсырмасы: Андронов пен Беғазы – Дәндібай мәдениетінің ұқсастығы мен айырмашылығын сұрауҚБ. «Смайлик» әдісі

Оулық,5 сынып
Жаңа білім( ортасы)



















Жаңа сабақ. «Миға шабуыл».М.Ә.Марғұланның суреті бойынша оқушыларға сұрақтар қойып жаңа сабақтың тақырыбын ашу.Тақырыптың мақсатын ашу: Бейнежазба.Ежелгі сыр бойындағы қалалар бойынша оқушыларды топқа бөлу. «Ойлан- жұптас-бөліс» әдісі. Мәтін бойынша топтарға тапсырма беріледі. Мақсаты: Жаңа тақырыпты біліп, түсіну

1.Отырар тобы: Ұлттық археология негізін қалаушы. Сыр бойындағы қалаларды картадан көрсету

2.Сауран тобы: Ә.Марғұлан мұрасы- рухани байлығымыздың алтын қоры. Ә.Марғұланға арналған ескерткіш қай қалада орналасқан?

3.Сығанақ тобы: Қола дәуірінің зерттеушісіБеғазы –Дәндібай мәдениеті Қазақстанның қай аймағында орналасқан? 1 тапсырма.Жеке жұмыс. «Сөздер банкісімен жұмыс».Мақсаты: Оқушылардың жаңа сөзді меңгеріп,дәптерге жазуы









Археология, Экспедиция,От, Күн,Қос дөңгелек,Нұра,Ақсу-Аюлы,Беғазы-Дәндібай,Андрон, Сырдария, Жебелер,Марғұлан, Шоқан, Микролит,Атбасар мәдениеті,Дала өкениеті,Отырар, Сауран ,Сығанақ, Этнология, Кесенелер, зират,Тұрғын үйлер

№2 тапсырма. Сұрақты оқып, берілген жауаптармен сәйкестендіріңіз.



№ 3. Тапсырма . Мәтінді оқып, берілген сұрақтарға жауап беріңіз. Әлкей Хақанұлы Қазақстан жеріндегі көне сауда жолдары мен көш соқпақтарын бойлай өтіп, кең байтақ шөл далалардан, кұлазыған құмдардан ондаған жаңа археологиялык ескерткіштер тауып, оларды ғылыми тұрғыда жан-жақты зерттеп, ғылым әлеміне танытты. Ә. X. Марғұлан Оңтүстік Қазақстанда Сырдария, Талас және Шу өзендерінің бойынан ежелгі қала мәдениетінің іздерін ашып зерттеді. Ежелгі Отырар,Тараз, Сайрам және Сығанақ қалаларынан қазақтың материалдық және рухани мәдениетіне жататын жәдігерлерді тапты. 30 жылдан астам Ә. X. Марғұланның басшылығымен Орталық Қазақстанда археологиялық қазба жұмыстары жүргізілді. Қола дәуіріндегі көшпелі тайпалардың мәдениеті жан-жақты зерттелді. Орталық Қазақстанда Әлкей Хақанұлы Беғазы-Дәндібаймәдениетін ашты. Беғазы-Дәндібай жерінде сақталған тас кесенелерден әшекей бұйымдар,қыш ыдыстар табылды. Кесенелерде жерленген адамдардың әлеуметтік теңсіздіктіңболғандығы анықталды.Ә. Марғұлан қай аймақтарды зерртеді?



Ол қандай археология ғылымында қандай жаңалықтар ашты?





Сурет, Бейнежазба



ОқулықКарта











Суреттер

Дәптер



















Дәптер

Соңы:Кері байланыс «кемесі»













Үйге тапсырма:§15. Тақырыпты оқу. Өз еліміздің жеріміздің тарихын ұлықтап, бірнеше тарихи мәдени ескерткіштерді зерттеген Әлкей Марғұлан атамызды біз жеткіншек ұрпағы ұлттық археология мектебінің негізін қалаушы нағыз патриотты дара тұлға деп таныдық олай болса Ә.Марғұлан туралы шағын эссе жазу























Қиынды, бояу карандаш












Саралау – Сіз қосымшакөмек көрсетуді қалайжоспарлайсыз? Сізқабілеті жоғарыоқушыларғатапсырманыкүрделендірудіқалайжоспарлайсыз?Бағалау - Оқушылардыңүйренгенінтексерудіқалайжоспарлайсыз?

ҚауіпсіздікжəнееңбектіқорғауережелеріАКТ-менбайланы
РефлексияСабақ / оқумақсаттарышынайыма?Бүгіноқушыларне білді?Сыныптағыахуалқандайболды?Мен жоспарлағансаралаушараларытиімдіболдыма?Мен берілгенуақытішіндеүлгердімбе? Менөзжоспарымақандайтүзетулеренгіздімжəненеліктен?



Төмендегі бос ұяшыққа сабақ туралы өз пікіріңізді жазыңыз.Сол ұяшықтағы Сіздің сабағыңыздың тақырыбына сəйкескелетінсұрақтарғажауапберіңіз.
ҚорытындыбағамдауҚандайекінəрсетабыстыболды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?1:2:Қандайекінəрсесабақтыжақсартаалды (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?1:2:Сабақбарысында мен сыныпнемесежекелегеноқушылартуралыменіңкелесісабағымдыжетілдіругекөмектесетіннебілдім?


Қосымша ақпарат
Саралау – Сіз қосымша көмек көрсетуді қалай жоспарлайсыз? Сіз қабілеті жоғары оқушыларға тапсырманы күрделендіруді қалай жоспарлайсыз?Бағалау – Оқушылардың үйренгенін тексеруді қалай жоспарлайсыз?Денсаулық және қауіпсіздік техникасын сақтау


Шапалақ Түйінді бір ой әдісі арқылыМадақтауДескриптор арқылы топтық бағалау



Оқушылардың сабақ процесінде өмірқауіпсіздіктерін қадағалау,сақтауСергіту:



1 сабак Тақырып Андронов және Беғазы-Дәндібай мәдениеттеріОқу мақсатыБағалау критерийі5.2.2.2 Археологиялық деректерге сүйенеотырып, Андронов және Беғазы-Дәндібаймәдениеттерінің белгілерін анықтауБілім алушы• Қола дәуірі тайпаларының рухани жәнематериалдық мәдениеттерін жіктейдіОйлау дағдыларыныңдеңгейіҚолдануТапсырмаКестеге берілген қола дәуірі археологиялық ескерткіштерінің айырмашылықтары менұқсастықтарын толтырыңыз.Ескерткіштер Андронов мәдениетініңескерткіштеріБеғазы-ДәндібайескерткішіАйырмашылығыҰқсастығыДескриптор Білім алушы- Андронов мәдениті мен Беғазы-Дәндібай мәдениетініңайырмашылықтарын көрсетеді;- Андронов мәдениті мен Беғазы-Дәндібай мәдениетініңұқсастықтарын анықтайды. 2 сабагы Тақырып Андронов және Беғазы-Дәндібай мәдениеттеріОқу мақсатыБағалау критерийі5.2.2.5 Ә.Марғұланның Қазақстан археологиясыныңдамуына қосқан үлесін айқындауБілім алушы• Ә. Марғұланның археология ғылымына саласындаашқан жаңалықтарын анықтайдыОйлау дағдыларыныңдеңгейіБілу және түсінуТапсырмаМәтінді оқып, берілген сұрақтарға жауап беріңіз.Әлкей Хақанұлы Қазақстан жеріндегі көне сауда жолдары мен көш соқпақтарынбойлай өтіп, кең байтақ шөл далалардан, кұлазыған құмдардан ондаған жаңаархеологиялык ескерткіштер тауып, оларды ғылыми тұрғыда жан-жақты зерттеп, ғылымәлеміне танытты. Ә. X. Марғұлан Оңтүстік Қазақстанда Сырдария, Талас және Шуөзендерінің бойынан ежелгі қала мәдениетінің іздерін ашып зерттеді. Ежелгі Отырар,Тараз, Сайрам және Сығанақ қалаларынан қазақтың материалдық және рухани мәдениетінежататын жәдігерлерді тапты.30 жылдан астам Ә. X. Марғұланның басшылығымен Орталық Қазақстандаархеологиялық қазба жұмыстары жүргізілді. Қола дәуіріндегі көшпелі тайпалардыңмәдениеті жан-жақты зерттелді. Орталық Қазақстанда Әлкей Хақанұлы Беғазы-Дәндібаймәдениетін ашты. Беғазы-Дәндібай жерінде сақталған тас кесенелерден әшекей бұйымдар,қыш ыдыстар табылды. Кесенелерде жерленген адамдардың әлеуметтік теңсіздіктіңболғандығы анықталды.Ә. Марғұлан қай аймақтарды зерртеді?Ол қандай археология ғылымында қандай жаңалықтар ашты?Дескриптор Білім алушы- Ә. Марғұланның археологиялық жүргізген зерттеулері атайды;- Ә. Марғұланның Беғазы-Дәндібай мәдениетінің жаңалықтарынашқандығын анықтайды



































1.Отырар тобы: Ұлттық археология негізін қалаушы. Сыр бойындағы қалаларды картадан көрсет 2.Сауран тобы: Ә.Марғұлан мұрасы- рухани байлығымыздың алтын қоры. Ә.Марғұланға арналғанескерткіш қай қалада орналасқан?3.Сығанақ тобы: Қола дәуірінің зерттеушісі. Беғазы –Дәндібай мәдениеті Қазақстанның қай аймағында орналасқан?























2.Сауран тобы: Ә.Марғұлан мұрасы- рухани байлығымыздың алтын қоры. Ә.Марғұланға арналған ескерткіш қай қалада орналасқан?

3.Сығанақ тобы: Қола дәуірінің зерттеушісіБеғазы –Дәндібай мәдениеті Қазақстанның қай аймағында орналасқан?











1 топ Алтын-2 топ Күміс - 3 топ Қола ------------------1 топ Алтын-2 топ Күміс - 3 топ Қола -











































Тапсырма №1. «Сөздер банкісі». Жаңа тақырыпта кездескен сөздерді дәптерге теріп жазыңыз.
Археология, Экспедиция,От, Күн,Қос дөңгелек,Нұра,Ақсу-Аюлы,Беғазы-Дәндібай,Андрон, Сырдария, Жебелер,Марғұлан, Шоқан, Микролит,Атбасар мәдениеті,Дала өкениеті,Отырар, Сауран , Сығанақ,Этнология,Кесенелер,зират,Тұрғын үйлер





№2 тапсырма. Сұрақты оқып, берілген жауаптармен сәйкестендіріңіз.
Ә.Марғұлан қай жылы дүниеге келген? Мыс пен қалайы
Ә.Марғұлан 1939ж.қайда жұмыс жасады? 1904ж.11 мамыр
Қола дәуірі ненің қосындысы нан пайда болды? 3-5
Беғазы-Дәндібай мәдениетінде әр бір үлкен қоныстың айналасында неше тұрақтар болған? Жеке меншік
Беғазы -Дәндібай мәдениетінің басты ерекшеліктерінің бірі? Тарақ жүзді, үзік сызықты, үшбұрышты
Беғазы -Дәндібай мәдениетінің құмырасындағы өрнектің түрі? Ресей
№ 3. Тапсырма . Мәтінді оқып, берілген сұрақтарға жауап беріңіз. Әлкей Хақанұлы Қазақстан жеріндегі көне сауда жолдары мен көш соқпақтарынбойлай өтіп, кең байтақ шөл далалардан, кұлазыған құмдардан ондаған жаңаархеологиялык ескерткіштер тауып, оларды ғылыми тұрғыда жан-жақты зерттеп, ғылымәлеміне танытты. Ә. X. Марғұлан Оңтүстік Қазақстанда Сырдария, Талас және Шуөзендерінің бойынан ежелгі қала мәдениетінің іздерін ашып зерттеді. Ежелгі Отырар,Тараз, Сайрам және Сығанақ қалаларынан қазақтың материалдық және рухани мәдениетіне жататын жәдігерлерді тапты. 30 жылдан астам Ә. X. Марғұланның басшылығымен Орталық Қазақстандаархеологиялық қазба жұмыстары жүргізілді. Қола дәуіріндегі көшпелі тайпалардыңмәдениеті жан-жақты зерттелді. Орталық Қазақстанда Әлкей Хақанұлы Беғазы-Дәндібаймәдениетін ашты. Беғазы-Дәндібай жерінде сақталған тас кесенелерден әшекей бұйымдар,қыш ыдыстар табылды. Кесенелерде жерленген адамдардың әлеуметтік теңсіздіктіңболғандығы анықталды.Ә. Марғұлан қай аймақтарды зерртеді?









Ол қандай археология ғылымында қандай жаңалықтар ашты?













Бағалау парағы
р\сБағалау критерийіТапсырма Дескрипторбалл


1


Ә.Марғұланның архиология ғылымының саласына ашқан жаңалықтарын анықтайды.


1

2











3







Жаңа сөздерді анықтай алады

Ә.Марғұланның дүниеге келгенін және қайда жұмыс жасағанын біледі.

Беғазы –Дәндібай мәдениетінің басты ерекшелігін айта алады.



Ә.Марғұланның археологиялық зерттеулерін атайды

Ә.Марғұланның Беғазы –Дәндібай мәдениетінің жаңалықтарын ашқандығын анықтайды



































Барлығы





Материал жариялап тегін сертификат алыңыз!
Бұл сертификат «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жарияланғанын растайды. Журнал Қазақстан Республикасы Ақпарат және Қоғамдық даму министрлігінің №KZ09VPY00029937 куәлігін алған. Сондықтан аттестацияға жарамды
Ресми байқаулар тізімі
Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!