Асқар Сүлейменов «Бесатар» повесі

1-бөлім

Тарихтың шертіп пернесін

Мектеп: №4 Х.Досмұхамедов атындағы жалпы орта білім беретін мектеп КММ

Күні:. 11.10.2023ж

Мұғалімнің аты-жөні: Алибаева Ақмарал Апсаттарқызы

Сынып: 11 «А»

Қатысқан оқушылар саны:

Қатыспағандар:

Сабақтың тақырыбы

А. Сүлейменов «Бесатар» повесі

Осы сабақ арқылы жүзеге асатын оқу мақсаттары

11.2.2.1 автор бейнесінің шығарманың негізгі идеясымен байланысын айқындау;

Сабақтың мақсаттары

Оқушылардың барлығы: шығарма кейіпкерлеріне баға бере алады;

Оқушылардың көпшілігі: өз сипаттауын автор сипаттауымен салыстыра алады;

Оқушылардың кейбіреуі: кейіпкерлердің іс-әрекеттері мен көркемдегіш құралдар арқылы автор бейнесін анықтай алады

Бағалау критерийлері

• Шығарма кейіпкерлеріне баға беру;

• Өз сипаттауын автор сипаттауымен салыстыру;

• Кейіпкерлердің іс-әрекеті арқылы көрінетін автор бейнесін анықтау

• Көркемдегіш құралдар арқылы көрінетін автор бейнесін анықтау.

Ойлау дағдыларының деңгейлері

қолдану, талдау, бағалау

Жоспар

Жоспарланатын уақыт

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

1 мин

2 мин

6 мин

Ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыру. «Ыстық лебіз»

«Мозаика» әдісі арқылы 3 топқа бөлінеді.

1-топ:

2-топ:

3-топ

Оқу мақсаттары мен бағалау критерийлерімен таныстыру

Қызығушылықты ояту.

«Бесатар» роман-трагедиясы 1916 жылғы көтерiлiстiң бiр тәулiгiн – 7 июльдiң сәскесi мен 8 июльдiң бесiнi арасындағы қысқа мерзiмдi уақытта ғана өз кейiпкерлерiнiң көзiмен ала отырып, бүкiл көтерiлiстiң әрi бауыздау, әрi қылта, әрi шешушi сипаттарын әдемi бейнелейдi.

1. А.Сүлейменовтың «Бесатар» шығармасының тарихи маңызы қандай?

2. Шығармадағы автор бейнесі дегенді қалай түсінесіңдер?

3. Автор бейнесі қалай көрінеді?

Мұғалім оқушыларға сұрақтар қою арқылы бүгінгі сабақтың тақырыбымен және мақсатымен таныстырады.

Оқушылар бір-біріне ыстық лебіздерін білдіреді

Оқушылар «Мозаика» әдісі арқылы 3 топқа бөлінеді.

Оқу мақсаттары мен бағалау критерийлерімен танысады

Қолпаштау

Мадақтау

Суреттер https://yandex.kz/video/preview/4153561705429707961

Сабақтың ортасы

2 мин

6 мин

6 мин

10 мин

10 мин

1-тапсырма.

ЖЖ.

Шығарма кейіпкерлеріне баға беріңіз, ойыңызды дәлелдеңіз.

Дескриптор:

2-тапсырма.

Кейіпкерлердің іс-әрекеті мен көркемдегіш құралдар арқылы шығарма идеясын автор қалай бергеніне талдау жасап, постер түрінде ұсыныңыз.

1-топ.

Әкелi балалы Сәруар мен Төрехан қарым-қатынасы;

2-топ.

Крейгель мен Сәруар қарым қатынасы;

3-топ.

Шығармада кездесетін мақал-мәтелдер мен фрозеологиялық тіркестер

Ойталқы

Пропонент Жүсіпбек Қорғасбектің «Асқар Сүлейменовке оралу» баяндамасынан үзінді оқиды.

«Түркістанның босағасын келін болмай кесір боп, 16- жылдың шілдесі аттады. Автор оқырманға не айтқысы келеді?;

«Асқар Сүлейменовтің «Бесатар» повесі он алтыншы жыл туралы емес». Есін елес алғандай күбір еткенін өз құлағыммен естідім. «Ол повесть отызыншы жылдардағы Созақ көтерілісіне арналған»...

Мағжанның «Алқа» манифесінен бас­талып, Асқар Сүлейменовтің «Бесатарына» шоқтай тасталған, осынау қарсылықты көңіл күй бұл далаға қайдан келген сонда?

Кенет Түркістан-Созақ идеясы жүректі тіліп өткендей болды! Түркістанның тәуелсіздігі үшін Созақ көтерілісі бұрқ еткендей! «Отызыншы жылдары төбе-төбенің басында мергендер отырған». Мәмбет Қойгелді мұны Асқар Сүлей­меновтің өз аузынан алыпты. Асқар Сүлейменов қайта-қайта Созақ көтерілісін айта беріпті. Он алтыншы жыл туралы бір ауыз сөз болмапты. Ол Асекеңнің бойын Созақ көтері­лісі­нің рухы билегенін сезген. Тарихты білетін жазушы көп, бі­рақ әдебиетті білетін тарихшы некен саяқ. Мазасыз тарихшының бір ойы осы шығармадан тиянақ тапқанын іш білер. Көп жыл өтсе де адамға да, қоғамға да маза бермейтін шығармалар болады. Көп жыл өтсе де өлмейтін, өшпейтін идеялардың тамызығы секілді! Сондай бір күмән мазамызды кеті­ріп, «Бесатарды» қайта қолға алдық. «Бесатарды» он алтыншы жылға таңған сөйлем санаулы-ақ екен. «Түркістан босағасын келін болмай кесір боп 16-жылдың шілдесі аттады».Бұл сөйлем шығарманың басында берілген прологтың соңында тұр. Ендеше сюжетке көк бауырдай жабысып қалған ештеңесі жоқ. Сюжеттен тыс, басқа арнаға салу үшін қолдан қосылғандай әсер береді. Баспагерлер де әдейі бөлектегендей қисық қаріппен теріпті.

«Иноземцев, 1916 жыл, 7 шілде, сәске». «Сәруар, 1916 жыл, 8 шілде, бесін».

Осындағы уақыт бірлігінде біртүрлі шарттылық басым сияқты көрінеді. Ол кездешығарманы бірден ширық­қан оқиғадан бастау дәстүрге енген. Алдын ала «мен мына оқиға туралы жазбақ едім» деп түсіндіру салтта жоқ. Бәлкім бұл тақырыпшалар да сырт көз үшін әдейі берілген болар

1. Түркістанның босағасын келін болмай кесір боп, 16- жылдың шілдесі аттады.

2. Ағы келіп әптер-тәптерімізді шығарды, енді қызылы қайтер екен?

3. «Құлын дауысымен шырқырап Қазығұрт шыңғырды, шыңғырған әлде Қарала ма – білмеймін?»

4. Крейгель: «Ну, Голоножкин», – орыс солдатын айтады, – «очередь твоя, отличись» деп, қолына маузер береді. Сәруарды ат дейді. Сонда Голоножкин: «Я не могу, Ваше благородие», – дейді. «Что не можешь?» – дейді. «Я живу на их земле», – дейді

Ойталқы

Ойталқыға қатысушылар пропоненттер мен оппоненттер болыпи бөлінеді.Пропоненттің міндеті өзі ұсынған «Асқар Сүлейменовтің «Бесатар» повесі он алтыншы жыл туралы емес» пікірін оппоненттерге түсіндіре және сендіре білу. Ал оппоненттің міндеті - тезис пен оның негіздемесін жақтау не жоққа шығару. Нәтижесінде пропоненттпен келісуге не келіспеуге болады.

ҚБ дұрыс жауабын айтқан оқушыны «Басбармақ» арқылы бағалайды

ҚБ. «Бағдаршам» әдісі арқылы

Көк түс Жарайсың

Сары түс Жақсы

Қызыл түс Талпын

мақтау,

ҚБ. «Басбармақ» жұптардың жұмысын сынып балалары бағалайды

ҚБ. «Екі жұлдыз, бір тілек» топтар 2 жақсы жағын және 1 ұсыныс айтады

ҚБ. Топтық бағалау «Бесжұлдыз»

3-слайд

4-слайд

https://www.zharar.com/kz/story/16138-l.html

188тг - Сатып алу

Материал ұнаса әріптестеріңізбен бөлісіңіз

Ватсапта бөлісу Телеграммда бөлісу Фейсбукта бөлісу Сілтемені көшіру

Материал жариялап тегін сертификат алыңыз!

Бұл сертификат «Ustaz tilegi» Республикалық ғылыми – әдістемелік журналының желілік басылымына өз авторлық жұмысын жарияланғанын растайды. Журнал Қазақстан Республикасы Ақпарат және Қоғамдық даму министрлігінің №KZ09VPY00029937 куәлігін алған. Сондықтан аттестацияға жарамды

Материал жариялау Сертификатты жүктеу

Ресми байқаулар тізімі

Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!

Тізімді көру

Ұқсас материалдар

Дайын ҚМЖ. Барлық пәндерден 2022-2023 оқу жылына, жаңа бұйрыққа сай жасалған

Сертификатталған тренер жасаған

01.01.2023

17 863

13 694

ҚР Білім және Ғылым министірлігінің стандарты бойынша жасалған. 2022-2023 оқу жылына арналған

Барлық пәндер

Барлық материалдар

Барлық сыныптар

Қазақ әдебиеті пәні бойынша барлық материалдарды көру

Іс-шаралар кестесі

Педагогтардың біліктілігін арттыру курстары