Ашық сабақ 8 сынып "Иммунитет. Гуморальдық және жасушалық иммунитет. Лейкоциттердің түрлі типтері және олардың қызметтері. "

Ұзақ мерзімді жоспардың тарауы:

8.2А Заттардың тасымалдануы

Күні:

Сынып: 8

Мектеп:«А.Тихoненкo атындағы орта жалпы білім беретін мектебі» КММ

Мұғалімнің аты-жөні:

Баймурзилова Аида Максутовна

Қатысқандар:

Қатыспағандар:

Сабақтың тақырыбы: Иммунитет. Гуморальдық және жасушалық иммунитет. Лейкоциттердің түрлі типтері және олардың қызметтері. Т – және В- лимфоциттердің әрекет етуі.

Осы сабақта қол жеткізетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)

8.1.3.3 лейкоциттердің түрлі типтерінің қызметтерін сипаттау

8.1.3.4 гуморальдық және жасушалық иммунитетті салыстыру

Сабақтың мақсаты

1.Иммунитеттің не екенін анықтау.

2.Лейкоциттердің түрлі типтерінің қызметтерін сипаттау.

3.Гумoральдық және жасушалық иммунитеттің ерекшеліктерін салыстыру арқылы иммунитеттің тірі ағзалар үшін маңызына баға беру.

Бағалау критерийі

- иммунитеттің не екенін анықтайды.

- лейкоциттердің түрлі типтерінің қызметтерін сипаттады.

- гумoральдық және жасушалық иммунитеттің ерекшеліктерін салыстыру арқылы иммунитеттің тірі ағзалар үшін маңызына баға береді.

Тілдік мақсаттар

Оқушылар орындай алады: Иммунитеттің не екенін анықтап, маңызын анықтап.

Пәнге қатысты лексика және терминология

Иммунитет,лейкоциттер,нейтрофилдер, лимфоциттер,

моноциттер,эозинофилдер,базофилдер

Құндылықтарға баулу

Жұптық, топтық жұмыста өзара ынтымақтастықта болу, бір-бірін сыйлау, құрметтеу. Оқушыларды өмір бойы білім алуға тәрбиелеу.

Оқушылардың өз бетімен жұмыс істеп,іздену қабілетін арттыру.

Сын тұрғысынан ойлауға үйрету,шығармашылыққа баулу.

Пән аралық байланыс

Жаратылыстану, медицина, информатика, әдебиет

Алдыңғы білім

7 сынып биология, 8 сынып Қанның құрамы мен қызметі

Сабақ барысы

Сабақтың жоспарланған кезеңі

Сабақтағы жоспарланған жаттығу түрлері

Ресурстар

Сабақтың басы

2 мин

Үй тапсырмасын тексеру

3 мин

1.Оқушылардың назарын шоғырландыру,ынтымақтастық атмосферасын орнату. Оқу мақсатын анықтау, күтілетін нәтижені айқындау.

Топтастыру: «Атомдар мен молекулалар». Оқушылар ынтымақтастыққа, жылдамдыққа бейімделеді.

Мұғалім «Атомдар!» деп дауыстағанда, олар бір-бірімен араласып, әрілі-берілі жүруі керек, өйткені олар қазір броундық қозғалыстағы атомдар іспетті. Ал, мұғалім «Молекулар!» деп айтып, бір санды атаса (мәселен, үш немесе төрт,бес, алты) оқушылар сол аталған сан құрамында топтарға жедел түрде бірігуі керек. Ойынның нәтижесінде құралған топтар сол құрамда парталарға да отыруына болады: олар сабақты осы құрамда жалғастырады.

Үй тапсырмасын тексеру: «Фасоль салынған қапшық» әдісі /Жеке жұмыс/ (Сұрақтар жеке оқушыларға өткен тақырып бойынша сұрақтар қойылады.)

1.Қан плазмасында әртүрлі заттар көп болатынын түсіндір?

2.Тромбтың қашан және қалай түзілетінін айт ?

3.Қаназдық дегеніміз не ?

4. Эритроциттердің қызметін сипатта ?

5. Қан плазмасы неден тұрады ?

6. Қан плазмасы құрамында болатын еритін нәруыздардың рөліне мысал келтір ?

7.Лейкоциттердің құрылысы мен атқаратын қызметін анықта ?

Қ Б: оқушыларды смайликтер арқылы мұғалім бағалайды.

Сабақтың ортасы

3 мин

20 мин

6 мин

5 мин

«Адасқан әріптер» әдісі. Тақырып ашылады. /Топтық жұмыс/

Заныңағ (ағзаның), ларғажұқпа (жұқпаларға), нетөб (бөтен), бөлтергешек (бөлшектерге), сықар (қарсы), рутұ (тұру), қатісие (қасиеті).

Ағзаның жұқпаларға бөтен бөлшектерге қарсы тұру қасиеті. (иммунитет)

• Ағзаға қандай бөтен бөлшектер түседі ?

• Ағзалардың қарсы тұру қасиеті дегенді қалай түсінесіңдер ?

Дискриптор:

1.Барлық оқушылар берілген әріптерден сөз құрайды.

2.Көптеген оқушылар құралған сөздерді мағына тұрғысынан өзара байланыстырады.

3. Кейбір оқушылар сөздерді байланыстыру арқылы анықтамадан тұжырым жасайды.

ҚБ: «Уш шaпaлaқ»

Ж

аңа тақырып. Мәтінмен жұмыс. «Топтас, талқыла, бөліс» әдісі /Топтық жұмыс/ Топтарға тапсырма бөлініп беріледі, оқушылар алдымен жеке, топта оқиды, талдайды. Бір баяндамашы өз тақырыбын басқа топтарға сағат тілімен ауысып түсіндіреді.

І топ-Иммунитет – (Гумoральдық және жасушалық иммунитеттің ерекшеліктері салыстыру)

ІІ топ-Антиденелер – (Лейкоциттердің қызметін,лимфоциттердің типтерін сипаттайды)

ІІІ топ –Фагоцитоз – (ЖИТС, АВЖ аурулары, иммунитеттің тірі ағзалар үшін маңызына баға береді)

Дискриптор:

1. Мәтіннің мазмұны ашылды.

2. Дәйекті мысалдар келтірілді.

ҚБ: «Жaпoндық бaғaлaу» әдici apқылы oқушылap бipiн-бipi бaғaлaды.

Бip caуcaқ- өтe жaқcы

Eкi caуcaқ –түзeйтiнi бap

Үш caуcaқ–жұмыcтaнуы қaжeт

1.Тапсырма: Сызба толтыру.

Лейкоциттердің типтері және олардың қызметтері.

С уретке назар аударыңыз.

Түзілетін орынын жазыңыз:

А. ___________________________________________

В. ___________________________________________

Е. ____________________________________________

Қызметтерін жазыңыз:

А.____________________________________________

В.____________________________________________

Е.____________________________________________

Дескриптор

• лейкоциттердің түрлерінің түзілетін орынын анықтайды;

• лейкоциттердің түрлі типтерінің қызметіне тұжырым жасайды.

2.Тапсырма: Лейкоциттердің қызметтеріне байланысты түрлерінін сипаттау.(Жеке жұмыс)

Дескриптор:

• лейкоциттердің түрлі типтерінің қызметін дұрыс ажырата алады;

• лейкоциттердің түрлерін қызметіне байланысты сәйкестендіре алады.

ҚБ: қолпаштау, жарайсың, жетелеу сөздері арқылы бағалаймын.

3.Тапсырма: «Венн диаграмма» әдісі. (Жұппен жұмыс)

Г умoральдық иммунитет Жасушалық иммунитет

Дискриптор

1. Иммунитеттің микробтарды жою әдісін анықтайды;

2. Жасушалық және гуморальдық иммунитеттің механизмінің ұқсастығы мен ерекшелігін сипаттайды.

ҚБ: мадақдау арқылы бағалау

АКТ, слайд, ғаламтор желісі

Слайд, қосымша мәліметтер, оқулық

Кесте, қалам, қарандаш

Сабақтың соңы

7 мин

РАФТ стратегиясы: «РАФТ» (роль, аудитория, форма, тақырып) стратегиясы бойынша оқушылар оқылған мәтінге байланысты түрлі рольдерді орындау арқылы хабарламалар жасайды. Мысалы, президент (роль) болып, белгілі бір тақырып бойынша халыққа (аудиторияға) үндеу (форма) жолдауы мүмкін, немесе радиодан, теледидардан сөйлеу т.б.

«Иммунитеттің адам ағзасындағы маңызы» тақырыбы таңдалып беріледі.

Р - Роль

А - Аудитория

Ф - Форма

Т – Тақырып

ҚБ: Басбармақ әдісі

Басбармақ жоғарыға қарай = Мен түсіндім.

Басбармақ көлденең = Мен түсінгендеймін.

Басбармақ төмен қарай = Мен түсінбедім.

Кері байланыс: «Плюс, минус, қызықты»

«Плюс» - оң әсер еткен фактілерді, алған, білімдері жайлы жазады.

«Минус» - “қолымнан келмей жатыр” немесе “ түсініксіз болып тұр ” деген ойларын жазады.

«Қызықты»- деген бағанға өздеріне не қызықты болды соны жазады, немесе не жайында көбірек білгісі, соны жазады.

Сабақты қорыту.

Рефлексия

Саралау- Сіз қандай тәсілмен көбірек қолдау көрсетпексіз?

Сіз басқаларға қарағанда қабілетті оқушыларға қандай тапсырмалар бересіз?

Бағалау – Сіз оқушылардың материалды игеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлап отырсыз?

Денсаулық және техника қауіпсіздік техникасын сақтау

Тапсырма

Тапсырма арқылы саралау сабақтың ортасында «Лейкоциттердің типтері және олардың қызметтерін» тұжырымдау кезінде жүргізілді. Оқушылардың алдына ұсынылған тірек суреттерді пайдалана отырып лейкоциттердің типтерін ажыратады. Анықталған лейкоциттердің адам организмде түзілетін орнын жаздырып, әр қайсысының ағзадағы қызметі жөнінде тұжырым жасайды.

Қарқын

Саралаудың қарқын арқылы саралау әдісі. Ұсынылған суреттерді барлық оқушыларға жеке орындауға беріледі. Қарқын тәсілі бойынша оқушылар шапшаң ажыратуы тиіс. Ажыратып үлгерген оқушылар тапсырманың келесі шартына көшіп кетеді, яғни лейкоциттер типтерінің ағзада түзілетін орнын сурет тұсына жазады. Түзілетін орнын жазып болған оқушылар тағы да сараланып, кейбірі адам ағзасындағы лейкоцит типтерінің қызметтері жөнінде тұжырым жасайды.

Диалог және қолдау көрсету

Саралау тапсырмасындағы диалог және қолдау көрсету тәсілін жүзеге асыруда төмендегідей сұрақтар аясында жұмыстанады.

1.Лейкоциттердің қандай типтері бар ?

2.Адам ағзасының қай мүшелерінде нейтрофилдер түзіледі ?

3. Моноциттердің неліктен қызметі қан арнасына қатысы жоқ ?

Сабақ ортасындағы «Венн диаграмма» тапсырмасын саралау.

Барлық оқушылар иммунитеттің гуморальдық және жасушалық түрлері бар екендігін табады?

Көпшілік оқушылар гуморальдық және жасушалық иммунитеттің механизмін сипаттайды.

Кейбір оқушылар гуморальдық және жасушалық иммунитеттің айырмашылығын таба отырып, екеуіне де тән ұқсас аспектілерді түсіндіреді.

«Фасоль салынған қапшық» әдісі

ҚБ: оқушыларды смайликтер арқылы мұғалім бағалайды.

«Адасқан әріптер» әдісі.

ҚБ: «Уш шaпaлaқ»

«Топтас, талқыла, бөліс» әдісі

ҚБ: «Жaпoндық бaғaлaу» әдici apқылы oқушылap бipiн-бipi бaғaлайды..

№1,2,3 тапсырмаларда

ҚБ: қолпаштау, жарайсың, жетелеу сөздері арқылы бағаланады.

РАФТ стратегиясы

ҚБ: Басбармақ әдісі

Кері байланыс: «Плюс, минус, қызықты»

Сабақ барысында интерактивті тақта сабақ материалдарын демонстрациялап көрсету үшін қолданылады. Оқушылар сабақта техникалық қауіпсіздік ережелерін ескеруі керек. Ғаламтормен жұмыс кезінде тоқ көзін пайдаланғанда қауіпсіздік ережесін сақтау қажет.

Сабақ бойынша рефлексия:

Сабақ мақсаттары немесе оқу мақсаттары шынайы қолжетімді болдыма?

Барлық оқушылар оқу мақсатына қол жеткізді ме?

Егер оқушылар оқу мақсатына жетпеген болса, неліктен деп ойлайсыз?

Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме?

Сабақ кезеңдерінде тиімді пайдаландыңыз ба?

Сабақ жоспарыңыздан ауытқу болды ма және неліктен?

Бұл тарауды сабақ туралы рефлексия жасау үшін пайдаланыңыз. Сол бағандағы өзіңіз маңызды деп санайтын сұрақтарға жауап беріңіз.

Жалпы бағалау:

Сабақта ең жақсы өткен екі нәрсе (оқу мен оқытуға қатысты)?

1.

2.

Сабақтың бұдан да жақсы өтуіне не оң ықпал етер еді(оқу мен оқытуға қатысты)?

1.

2.

Осы сабақтың барысында мен сынып туралы немесе жекеленген оқушылардың жетістіктері – қиыншылықтары туралы нені анықтадам, келесі сабақтарда не нәрсеге назар аудару қажет?