Ашық сабақ: Абай Құнанбайұлының отыз екінші қара сөзі

«Өлең – сөздің патшасы» бөлімі

Мектеп: №4 Х.Досмұхамедов атындағы жалпы орта білім беретін мектеп КММ

Күні:. 11.10.2024

Мұғалімнің аты-жөні: Алибаева Ақмарал Апсаттарқызы

Сынып: 10 «А»

Қатысқан оқушылар саны:

Қатыспағандар:

Сабақтың тақырыбы

Абай Құнанбайұлының отыз екінші қара сөзі

Осы сабақ арқылы жүзеге асатын оқу мақсаттары

10.2.1.1. Шығармадағы авторлық идеяның өмір шындығымен байланысын айқында

10.3.2.1.Көркем шығармадағы көтерілген мәселелердің жаңашылдығына сыни тұрғыдан баға беру

Сабақтың мақсаттары

Оқушылардың барлығы: Шығармадағы авторлық идеяны табады, көркем шығармадағы көтерілген мәселелерді анықтайды

Оқушылардың көпшілігі: Шығармадағы авторлық идеяның өмір шындығымен байланысын анықтайды, көркем шығармадағы көтерілген мәселелердің жаңашылдығын талқылайды

Оқушылардың кейбірі Шығармадағы авторлық идеяның өмір шындығымен байланысын талдайды, көркем шығармадағы көтерілген мәселелердің жаңашылдығына сыни тұрғыдан баға береді

Бағалау критерийлері

• Шығармадағы авторлық идеяны анықтайды

• өмір шындығымен байланысын талдайды,

• көркем шығармадағы көтерілген мәселелердің жаңашылдығын талқылайды

• сыни тұрғыдан баға береді

Ойлау дағдыларының деңгейлері

қолдану, талдау. бағалау

Жоспар

Жоспарланатын уақыт

Педагогтің іс-әрекеті

Оқушының іс-әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

1 мин

2 мин

1 мин

Ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыру. «Ыстық лебіз»

«Мозаика» әдісі арқылы 4 топқа бөлінеді.

1-топ: «Ғылым»

2-топ: «Ақыл»

3-топ: «Қайрат»

4-топ: «Жүрек»

Оқу мақсаттары мен бағалау критерийлерімен таныстыру

«Қазақ жазушыларынан, әрине, Абайды сүйемін. Менің бала күнімнен ішкен асым, алған нәрімнің барлығы да – Абайдан. Таза әдебиет сарынына бой ұрғанда, маған «Абай» деген сөз «қазақ» деген сөзбен теңбе-тең түсетіндей кездері бар секілді»

М.Әуезов.

Оқушылар бір-біріне ыстық лебіздерін білдіреді

Оқушылар «Мозаика» әдісі арқылы Абайдың нақылға айналған даналық сөздерін құрастырып 4 топқа бөлінеді.

1-топ: «Ғылым»

Тегінде адам баласы адам баласынан ақыл, ғылым, ар, мінез деген нәрселермен озады. Одан басқа нәрсемен

оздым ғой демектің бәрі де – ақымақтық.

2-топ: «Ақыл»

Білімдіден шыққан сөз Талаптыға болсын кез.

Нұрын, сырын көруге,

Көкірегінде болсын көз.

3-топ: «Қайрат»

Әуелде бір суық мұз ақыл зерек,

Жылытқан тұла бойды ыстық жүрек.

Тоқтаулылық, талапты, шыдамдылық,

Бұл қайраттан шығады білсең керек.

Ақыл, қайрат, жүректі бірдей ұста,

Сонда толық боларсың елден ерек.

4-топ: «Жүрек»

Адам ақылсыздығынан азбайды, ақылдының сөзін ұғып аларлық жүректе жігер, ,қайрат, байлаулылық жоқтығынан азады

М.Әуезовтің пікірін мүұият тыңдайды

Қолпаштау

Мадақтау

Суреттер

5-слайд

6 слайд

Сабақтың ортасы

2 мин

4 мин

6 мин

20 мин

6 минут

«Ой қозғау» әдісі

Сұрақтардың жауап беріңдер

• «Адам баласы адам баласынан ақыл, ғылым, ар, мінез деген нәрселермен озбақ» деген автордың пікірінің маңыздылығы неде?

• Айтылған ойға қатысты қандай тірек сөздер қолданылған?

ҚБ Басбармақ

https://www.youtube.com/watch?v=5EC1Rr3BM08

«Отыз екінші қара сөзін» бейнематериал ұсынылады

1-тапсырма

Жеке жұмыс «Блум түймедағы»
Блум жүйесіне негізделген деңгейлік сұрақтарға жауап беріңдер

1. Қарапайым сұрақтар: Білім мен ғылымды үйренудің неше шартын көрсеткен?

2. Анықтаушы сұрақ: Ғылымды, ақылды сақтайтын не?

3. Тәжірибелік сұрақтар: Сіз ғылым мен білімді қандай мақсатпен үйренер едіңіз?

4. Интерпретациялық (түсіндіруші) сұрақ. Неге ақын «Шала мейір шала байқайды?» деген ой айтады?

5. Шығармашылық сұрақтар: Абай не себепті «білім» және «Ғылым» сөздерін жиі қолданған?

6. Бағалау сұрақтары. Неліктен Абайдың пікірі таза ғылым жайлы болмаса да, бүгінге дейін өзекті болып қала береді?

2-тапсырма

Топтық жұмыс «Талдап білу»

1-топ: «Ғылым»

"GROW" әдісі бойынша Ғылым, білімді үйренудің бірінші талабына, шартына талдау жасаңыз

G-мақсат: Хакім Абайдың ғылым, білім үйренуге байланысты «білім-ғылым табылса, ондай-мұндай іске жаратар едім деп, дүниенің бір қызықты нәрсесіне керек болар еді деп іздемекке керек» деген сөзінде адамның алдына қойған мақсаты қандай?

R-қазіргі жағдай: Қазіргі кезде Абай айтқан «Адамның көңілі шын мейірленсе, білім-ғылымның өзі де адамға мейірленіп, тезірек қолға түседі. Шала мейір шала байқайды» деген сөзінің маңызы бар ма?

O-қолдағы мүмкіндіктер: «Сол рахат білгеніңді берік ұстап, білмегеніңді тағы да сондай білсем екен деп үміттенген құмар, махаббат пайда болады», - дегендей білім, ғылым үйрену үшін қолда қандай мүмкіндіктер бар?

W-іс-әрекет: Білім, ғылым үйрену үшін қандай іс-әрекет жасар едіңдер?

2-топ: «Ақыл»

FILA кестесі арқылы ғылым, білімді үйренудің екінші талабын, шартын талдайды

F-Дерек: ғылым, білімді үйренудің бахас (бәсеке) талабына дерекдер келтіреді

I-Пікір: Абай айтқан «ғылымды үйренгенде, ақиқат мақсатпен білмек үшін үйренбек керек» деген талабына қандай пікір айтар едіңдер?

L-Сұрақ: Азырақ бахас пен көбірек бахас айырмашылығы қандай?

А-шешім: Хакім Абай «Бахас - өзі де ғылымның бір жолы, бірақ оған хирслану жарамайды» дейді. Бахасқа байланысты қандай шешім қабылдар едің?

3-топ: «Қайрат»

«Төрт ресурс» әдісі «Ғылым, білімді үйренудің үшінші, төртінші талабын, шартын талдайды

4-топ: «Жүрек»

«Тоғыз қырлы Гауһартас» Ғылым, білімді үйренудің бесінші, алтыншы талабын, шартын талдайды.

Естілердің айтқан сөздерін ескеріп жүрген кісі өзі де есті болады

Абайдың он тоғызыншы және отыз бірінші қарасөздеріндегі естігенді ұмытпастыққа арналған төрт түрлі себепті және ой кеселдерімен бесінші, алтыншы талаптарды үлкен ромбылы торға орналастыру қажет. Маңызды тармақтарды әдетте ромбының жоғарғы жағына, ал оншалықты маңызды еместерін төменгі бөлігіне орналастырады. Әр қатарда орналасқан тармақтардың маңызы бірдей.

Дескриптор: 5 балл

• Отыз екінші қарасөздегі авторлық идеяны анықтайды

2 балл

• Авторлық идеяны өмір шындығымен байланысын анықтайды, 2 балл

• Әдіс-тәсілдерді тиімді қолданады 1 балл

3-тапсырма

Топтық жұмыс

• SWOT –талдау арқылы білім мен ғылымды меңгерудің күшті және әлсіз жақтарын, қаупі мен мүмкіндіктерін анықтайды. Қарасөздегі көтерілген мәселелердің жаңашылдығына сыни тұрғыдан баға береді