Ашық сабақ. Мұхтар Әуезов. «Көксерек» әңгімесі. 7 сынып

Білім беру ұйымының атауы

“Көкөзек орта мектебі” КММ

Педагогтің аты-жөні:

Әнебек Салтанат

Күні:

24.01.2025

Сынып:

Қатысушылар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақтың тақырыбы:

Мұхтар Әуезов. «Көксерек» әңгімесі

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаты:

7.1.1.1. Әдеби шығарма сюжетінің құрамдас бөлшектерін талдау.

7.2.1.1. Шығармадағы эпизодтар мен бейнелерді салыстыру

Сабақтың мақсаты

Сабақтың барысы

Сабақтың кезеңі

Уақыты

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Ұйымдастыру

5 минут

• Оқушылармен амандасу

• Сыныпты түгендеу

Ынтымақтастық атмосферасын «Тілек шамы» арқылы қалыптастыру

«Спинер» әдісі арқылы оқушылар топка бөлінеді.

I топ. «Жас оқырман» тобы.

II топ. «Жас тілшілер» тобы.

III топ. «Жас әдебиетшілер» тобы.

IV топ. «Жас зерттеушілер» тобы

«Миға шабуыл» әдісі бойынша оқушылармен өткен сабақты еске түсіреміз. Сұрақтарға оқушылар қол көтеріп жауап береді.

Білу. Жеке жұмыс

«Ара ұяшығы» әдісі

"Батыр Баян" поэмасы бойынша сұрақтар

1. Оқиғаның басталуы бойынша: Батыр Баян жыры қандай тарихи кезеңде орын алған?

2. Байланысуы бойынша: Жырда Батыр Баянның бауыры Ноян қандай әрекет жасады, бұл оқиға қалай өрбіді?

3. Шиеленісуі бойынша: Қалмақ қызының Баян мен Ноянға әсері қандай болды?

4. Шарықтау шегі бойынша: Батыр Баян інісін өлтіруге не үшін мәжбүр болды?

5. Оқиғаның аяқталуы бойынша: Баян батыр соңында қандай шешім қабылдады?

6. Жер-су атаулары бойынша: Поэмада қандай жер-су атаулары кездеседі, олардың тарихи маңызы қандай?

7. Батырдың мінездемесі бойынша: Баян батырдың бойындағы қандай қасиеттер ерекше көрінеді?

8. Авторлық баға бойынша: Мағжан Жұмабаевтың Батыр Баян мен Ноянға деген көзқарасы қандай?

9. Көркемдік құралдар бойынша: Жырда қандай көркемдік тәсілдер (теңеу, метафора, риторикалық сұрақ) қолданылған?

10. Ноянның бейнесі бойынша: Ақын Ноянды қандай сөздермен сипаттайды, бұл оның мінезін қалай ашады?

«Болжау» әдісі арқылы суретке қарап оқушылар сабақтың тақырыбын болжай отырып, өз ойларын айтады. Оқу мақсатымен танысады.

Сабақтың тақырыбы: Мұхтар Әуезов. «Көксерек» әңгімесі

Сабақтың оқу мақсаты: 7.1.1.1. Әдеби шығарма сюжетінің құрамдас бөлшектерін талдау.

7.2.1.1. Шығармадағы эпизодтар мен бейнелерді салыстыру

(берілген суретке қарай отырып жаңа сабақтың тақырыбын болжайды.)

Оқушылар өз ойларын ортаға салады.

Оқушылар жауаптары арқылы жаңа тақырыпқа көшу.

Дұрыс жауаптары:

1.XVIII ғасыр, Абылай хан дәуірі, жоңғар шапқыншылығына қарсы күрес.

2.Ноян қалмақ қызын сүйіп, онымен бірге қашуға бел буады.

3.Қалмақ қызы Ноянды өзіне баурап алды, Баянның ашуын тудырды.

4.Баян ел намысы үшін інісін сатқын деп санап, оны атып өлтіреді.

5.Жаумен шайқасып, ерлікпен қаза табады.

6."Ертіс", "Көкше", "Түркістан" – тарихи маңызы бар өңірлер.

7.Ержүрек, намысшыл, елін сүйетін, әділ, бірақ қатал батыр.

8.Ақын Баянды қатал, әділ батыр деп, ал Ноянды махаббат құрбаны деп сипаттайды.

9.Теңеу: "Тобына көк бөрідей кірдім неге?"
Риторикалық сұрақ: "Жоқ, әлде, жоқ… жоң…"
Метафора: "Сөздері – су сылдырлап құйылғандай."

10.Ноян "жасық", "батылсыз" деп сипатталады, махаббатқа берілген тұлға ретінде көрсетіледі.

Дескриптор:

Сұрақтарға жауап бере алады.

Жақсы, керемет, жарайсың, тамаша

Оқушылардың қолына тілек жазылған шам таратылады

Негізгі бөлім

Жаңа білім

4 минут

13 минут

5 минут

10 минут

3 минут

Түсіну. Жеке жұмыс. Тыңдалым.

Мұхтар Әуезов «Көксерек» әңгімесі тақырыбы бойынша видеоролик көру.

Ой шақыруға арналған сұрақтар:

1. Бейне үзіндіден не көрдіңіздер?

2. Бейне үзіндіде не туралы айтылған?

3. Сіздер бұл бейне көрсетілім бойынша не айта аласыздар?

Қолдану. Топтық жұмыс.

4 топқа да «Мұхтар Әуезов. «Көксерек» әңгімесі» мәтіні таратылып беріледі.№1 бет 75 тапсырма берілген мәтіндердің негізгі идеясын анықтап тапсырмаларды орындайды.

I топ

Зерттеушілер тобы

"Көксеректің ауылға келуі"

• Көксеректің дүниеге келуін сипаттау.

• Оның ауылға әкелінуі және алғашқы өмірі.

• Қасқырдың табиғи ортасы мен адам қолындағы жағдайын салыстыру.

• Көксерекке Құрмаштың қарым-қатынасы.

II топ

Салыстырушылар тобы

"Көксеректің мінезі"

• Көксеректің басқа иттерден ерекшелігі қандай?

• Оның ауыл иттерімен қарым-қатынасы.

• Мінезінің өзгеруі, табиғи инстинкттері.

• Қасқырдың адамдарға үйренуі мүмкін бе?

III топ

Шығармашылық тобы

"Көксеректің ауылдан кетуі"

• Оның ауылдан екі рет кетуі неге байланысты?

• Қасқырдың табиғатқа қайта оралу себебі.

• Адам мен табиғат арасындағы байланыс.

• Құрмаш пен әжесінің Көксерекке деген сезімдері.

IV

"Көксеректің жаралануы"

• Көксерек не үшін ауылға шабуыл жасады?

• Аңшылар мен адамдардың әрекеті.

• Көксеректің жаралануы және оның мағынасы.

• Бұл оқиғадан қандай ой түюге болады?

Талдау. Топтық жұмыс. Ауызша.Айтылым

І топ. "Көксеректің ауылға келуі"
Зерттеу сұрағы: Қасқыр табиғатынан үй жағдайына бейімделе ала ма, әлде оның болмысы өзгермейді ме?

II-топ: "Көксеректің мінезі"
Зерттеу сұрағы: Көксеректің мінезі мен әрекеттері оның нағыз табиғи жыртқыш екенін қалай дәлелдейді?

III-топ: "Көксеректің ауылдан кетуі"
Зерттеу сұрағы: Көксеректің адамдар арасында өмір сүргеніне қарамастан, не себепті ол түбінде табиғатқа оралуды таңдады?

IV-топ: "Көксеректің жаралануы"
Зерттеу сұрағы: Адамдардың табиғатпен қарым-қатынасы мен Көксеректің тағдыры арқылы қандай негізгі ой түюге болады?

Әр топқа топтық жұмысты орындауға 5 қорғауға 5 минут беріледі.

Жұптық жұмыс.

Менде бар, кімде бар ойыны арқылы сөйлемнің бірінші бөлігімен екінші бөлігін сәйкестендіреді.

Берілген сөздерге сәйкес материалдармен сәйкестендіру.

Ақиқат – жалған

1-жұп

Жинақтау.Жазылым.

https://wordwall.net/ru/resource/29590299

Оқушылар берілген сұрақтарға жауап жазбаша жеке жауап береді және тақтада берілген жауаптармен сәйкестендіреді.

Балалар өз ойларымен бөліседі.

Оқушылардың қолдарына мәтін немесе кітапта берілген мәтінмен танысады.

Нұсқаулық:

1. Өлеңнен және мәтіннен қасиеттерді тауып, кестеге жазу.

2. Әр қасиеттің анықтамасын өз сөзіңізбен сипаттау.

3. Сол қасиетті өмірде қалай қолдануға болатынын ойлап, жазыңыз.

4. Жұптар жұмысты талқылап, ортақ шешім шығарады.

Оқушылар берілген сөз тіркестердің оқушылар ақиқат немесе жалған екендігін анықтайды және өзін өзі тексереді.

Мұғалім оқушылар жауабын мұқият тыңдап кері байланыс беріп отырады

Жақсы, керемет, жарайсың, тамаша

Дескриптор:

✅ Мәтіндегі негізгі ойды анықтайды.
✅ Топ мүшелерімен бірлесіп зерттеу сұрағына жауап әзірлейді.
✅ Постер немесе көрнекілік арқылы ойларын қорғайды.
✅ Өзгелердің пікірін тыңдап, кері байланыс береді.

Жақсы, керемет, жарайсың, тамаша

Дескриптор:

✅ Мәтіндегі маңызды детальдарды талқылайды.
✅ Бір-бірінің пікірін тыңдап, толықтырады.
✅ Сәйкестендіру немесе салыстыру тапсырмаларын орындайды.
✅ Жұп болып қорытынды шығарады.

Дескрипторы:

Ақиқат пен жалғанды анықтай алады.

Жақсы, керемет, жарайсың, тамаша

Дескрипторы: ✅ Мәтін бойынша сұрақтарға жауап береді.

✅ Ақпаратты саралап, шынайы және жалған тұжырымдарды ажыратады.

✅ Өз ойын дәлелдермен жеткізеді.

✅ Тапсырманы уақытында аяқтайды.

Өзін-өзі бағалау

Жақсы, Керемет, Жарайсың,

Тамаша

Ақпараттық мәтін

Таратпа материалдар

Постер

Постер

3 минут

Бағалау. Бағалау асық жинау арқылы

Өмірмен байланыс. Көксерек ауылда қанша тырысса да иттермен дос бола алмады. Бұл жағдай адамдар арасындағы «өз ортасына сіңісе алмау» мәселесіне ұқсас. Сұрақ: Қоғамда өзін бөтен сезінетін адамдарға қалай көмектесуге болады?

Оқушылар өзінің пікірі туралы айтады

Жақсы, керемет, жарайсың, тамаша

Бекіту

минут

Кері байланыс

2 минут

Кері байланыс:  «Қаптарға асық жинау арқылы»

Үйге тапсырма: 76 бет №3 тапсырма

Тақырып бойынша не білетінін, не білгісі келетінін, не білгенін айтады

Жақсы, керемет, жарайсың, тамаша