Ашық сабақ "Өткізгіштерді тізбектей,параллель жалғау"

Сабақтың тақырыбы: Өткізгіштерді тізбектей және параллель жалғау

Сабақтың мақсаты: 17.11.2016 ж

Білімділік: Өткізгіштерді тізбектей және параллель жалғаудың негізгі заңдылықтары мен ерекшеліктерін түсіндіру. Оқушылардың электр тізбегін зерттеуде және есептеуде білім-білік дағдысын қалыптастыру.

Дамытушылық: Оқушылардың ой-өрісін, шығармашылық және танымдық қабілеттерін дамыту.

Тәрбиелілік: Батылдыққа, көрегендікке, еңбекшілдікке тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: Жаңа сабақты түсіндіру.

Сабақтың әдісі: Тірек- сызбалармен, формулалармен, құрал-жабдықтармен жұмыс.

Көрнекіліктер: Тірек- сызбалар, құрал- жабдықтар.

Пән аралық байланыс : математика , электртехника ,сызу.

Сабақтың барысы:

Ұйымдастыру. Оқушылармен амандасып, сабаққа қатыстарын, бөлменің санитарлық-гигеналық жағдайын тексеру .

Сабақ тізбек бойынша жүргізіледі.

Үй тапсырмасын тексеру.

Топ оқушылары 3 топқа бөлініп ,« Ток күші» ,«Кернеу» , «Кедергі» топтары деп аталды.

1. Сұрақ – жауап.

1 – топ.

• Электр тогы деген не ?

• Ток күші деген не ?

• Ток күшінің өлшем бірлігі ?

• Ток күшін өлшейтін құрал?

• Электр тогының әсерлері?

2 – топ

• Кернеу деген не ?

• Кернеудің өлшем бірлігі ?

• Ом заңын пайдаланып кернеуді тап ?

• Кернеуді өлшейтін құрал?

• Э.Қ.К-і неге тең ?

3 – топ

• Өткізгіштің кедергісі неге байланысты болады ?

• Кедергінің өлшем бірлігі ?

• Ом заңын пайдаланып кедергіні тап ?

• Кедергіні өлшейтін құрал?

• Толық тізбек үшін Ом заңы .

1- тірек – сызба

Э лектр кернеуін өлшейтін құрал - Вольтметр

2- тірек – сызба

2.Сызба бойынша жауап беру. 1- топ 2 - топ

3. Жаңа сабақты оқып- үйрену. Тұрмыста және техникада әр түрлі тұтынушылар : қыздыру шамдары, үтіктер ,электр пештері , электрқозғалтқыштары және т.б. электр құралдарын пайдаланады. Бұлар түрліше жалғанады. Өткізгіштерді жалғау тәсілдерін қарастырайық :

1 – жағдай. Егер бірінші өткізгіштің соңы екінші өткізгіштің басымен, екінші өткізгіштің соңы үшіншінің басымен жалғанса, онда мұндай қосуды тізбектей жалғау деп атайды.

2 – жағдай.Егер өткізгіштердің басын бір ғана А нүктесінде, ал ұштарын екінші бір В нүктесінде жалғасақ , онда мұндай жалғауды өткізгіштерді параллель жалғау деп атайды.

ІV. Сабақты бекіту . 1. Есептер шығару.

1- есеп. R₁ резистордағы кернеу 3В- қа тең. R₂ резистордағы кернеу неге тең? Бер: U₁= 3 В I₁ = =3 A ; I = I₁= I₂= 3 A.

R₁= 1 Ом I₂= U₂= I₂·R₂ = 3·4=12 В

R₂= 4 Ом

т/к: U₂ = ?

2 –есеп. Әрқайсысы 6 Ом резистордың қосылу сызба нұсқасы суретте көрсетілген. Электр тізбегінің барлық бөлігіндегі жалпы кедергісін анықтаңдар.

Бер: R₁ = R₂ =R₃=6 Ом

т/к: R_ж- ?

3- есеп. Кедергісі 100 Ом өткізгіш сымды екіге теңдей бөліп, параллель жалғаған. Осы кездегі оның кедергісі қандай болады ?

2. Ойлан тап.

1- топ Электр тогына сипаттама жазыңдар.

2- топ Тұрақты токтың ток күшінің, кернеуінің, кедергісінің формулаларын жазыңдар.

3 – топ Өткізгіштерді қосу түрлерін жазыңдар.

3. Тест тапсырмаларын орындау.

1 - топ

1.Электр тогын физикаға енгізген ғалым ?

а) Ампер б)Вольт с) Кулон

2.Тізбек бөлігіндегі кернеуді қандай құралмен өлшейді және ол тізбекке қалай жалғанады ?

а)Амперметр,тізбектей;б)Вольтметр,тізбектей; в)Вольтметр,параллель

3.Өткізгіштерді қалай жалғағанда тізбектегі кернеу тұрақты болады? а)Тізбектей; б)Аралас;с) Параллель.

4.Кедергісі 30 Ом электр қайнатқыштан 5 Ампер ток күші өтетін болса, ол қандай кернеуге есептелген ? а) 15 В; б) 150 В; с) 6 В.

5.Тұрмыстық қажеттер үшін қандай кернеулер пайдаланылады?

а) 220 В; б) 120 В; с) 360 В.

2 – топ

1. Үтік токтың қандай әсеріне негізделіп жасалған ?

а)Магниттік ; б)Механикалық ; с) Жылулық.

2.Өткізгіштегі ток күшін қандай құралмен өлшейді және ол тізбекке қалай жалғанады ?

а)Амперметр,тізбектей;б)Амперметр,параллель; в)Вольтметр,тізбектей.

3. 6 кА болатын ток күшін Ампермен өрнекте .

а) 0,6 А; б) 600 А; с) 6000 А.

4.Кедергілері 3 Ом және 2 Ом резисторлар параллель жалғанғанда жалпы кедергі неге тең ?

а) 1,2 Ом ; б) 1,3 Ом ; с) 1,5 Ом .

5. Металл өткізгіштердің температурасын арттырғанда ток күші қалай өзгереді ?

а) Кемиді ; б) Артады ; с) Өзгермейді.

3- топ

1.Металдардағы электр тогын қандай тасымалдаушылар тудырады ?

а) Оң иондар , б) Протондар ; с) Электрондар.

2.Ом заңы бойынша кедергі қалай өрнектеледі ?

а) R= U/I; б) R= UI ; в) R= I/U.

3. Кедергілері 3 Ом және 2 Ом резисторлар тізбектей жалғанғанда жалпы кедергі неге тең ?

а) 6 Ом ; б) 5 Ом ; с) 1,5 Ом .

4.Шамнан 5 сек ішінде 45 Кл заряд өткенде ток күші қалай өзгереді ?

а) 225 А; б) 9 А; с) 15 А.

5. Өткізгіштің меншікті кедергісінің өлшем бірлігі?

а) Ом/метр; б) Ом*метр; с)Ом.

4. Физикалық формулалар.

Үш топтан оқушылар шығып, физикалық формулалардың мәнін түсіндіреді.

1 – топ. 2 – топ. 3 – топ.

I = I = I =

V. Сабақты қортындылау.

Оқушылардың білім-білік дағдысының қалыптасуын бағалау.

VI.Үйге тапсырма. §9.4. Есептерді шығару.

1. Суретте үш өткізгіштің сұлбасы берілген. Кедергісі R₁ = 36 Ом өткізгіштегі кернеудің төмендеуі U₁=9 В . Кедергісі R₂ = 64 Ом болатын өткізгіштің кернеуін және олардың ұштарындағы кернеу 120 В болғандағы өткізгіштің R₃ кедергісін табыңдар.

2.Суретте параллель жалғанған екі өткізгіштің сұлбасы берілген. Кедергісі

R₁ = 44 Ом өткізгіш арқылы I₁ = 5 А ток өтеді. I₂ = 0,8А ток өткендегі R₂ кедергісін анықтаңдар.

Оқушылар жауабын бағалау парағы

1 –топ Үй тапсырмасын тексеру

1. Сұрақ – жауап.

а ) Электр тогы деген не ? б) Ток күші деген не ?

в )Ток күшінің өлшем бірлігі ? г )Ток күшін өлшейтін құрал?

д ) Электр тогының әсерлері?

2. Сызбамен жұмыс

Өткізгіш тізбек берілген.Тізбек неден тұрады ? Қатесін анықта.

ІV. Сабақты бекіту . 1. Есептер шығару.

1- есеп. R₁ резистордағы кернеу 3В- қа тең. R₂ резистордағы кернеу неге тең?

2. Ойлан тап. 1- топ Электр тогына сипаттама жазыңдар.

3. Тест тапсырмаларын орындау. 1 - топ

1.Электр тогын физикаға енгізген ғалым ? а) Ампер б)Вольт с) Кулон

2.Тізбек бөлігіндегі кернеуді қандай құралмен өлшейді және ол тізбекке қалай жалғанады ?

а)Амперметр,тізбектей;б)Вольтметр,тізбектей; в)Вольтметр,параллель

3.Өткізгіштердіқалай жалғағанда тізбектегі кернеу тұрақты болады? а)Тізбектей; б)Аралас;с) Параллель.

4.Кедергісі 30 Ом электр қайнатқыштан 5 Ампер ток күші өтетін болса, ол қандай кернеуге есептелген ? а) 15 В; б) 150 В; с) 6 В.

5.Тұрмыстық қажеттер үшін қандай кернеулер пайдаланылады?

а)220 В; б) 120 В; с) 360 В.

4. Физикалық формулалар.

физикалық формуланың мәнін түсіндіру. I =

VI.Үйге тапсырма. §9.4. Есептерді шығару.

1. Суретте үш өткізгіштің сұлбасы берілген. Кедергісі R₁ = 36 Ом өткізгіштегі кернеудің төмендеуі U₁=9 В . Кедергісі R₂ = 64 Ом болатын өткізгіштің кернеуін және олардың ұштарындағы кернеу 120 В болғандағы өткізгіштің R₃ кедергісін табыңдар.

2.Суретте параллель жалғанған екі өткізгіштің сұлбасы берілген. Кедергіс R₁ = 44 Ом өткізгіш арқылы I₁ = 5 А ток өтеді. I₂ = 0,8А ток өткендегі R₂ кедергісін анықтаңдар.

2 –топ Үй тапсырмасын тексеру 1. Сұрақ – жауап

а) Кернеу деген не ? б) Кернеудің өлшем бірлігі ?

в) Ом заңын пайдаланып кернеуді тап ? г) Кернеуді өлшейтін құрал?

д) Э.Қ.К-і неге тең ?

2. Сызбамен жұмыс

Сызба бойынша тізбектегі ток күшін табыңдар. ІV. Сабақты бекіту . 1. Есептер шығару.

Әрқайсысы 6 Ом резистордың қосылу сызба нұсқасы суретте көрсетілген. Электр тізбегінің барлық бөлігіндегі жалпы кедергісін анықтаңдар.

2. Ойлан тап. Тұрақты токтың ток күшінің, кернеуінің, кедергісінің формулаларын жазыңдар.

3 . Тест тапсырмаларын орындау.

1. Үтік токтың қандай әсеріне негізделіп жасалған ?

а)Магниттік ; б)Механикадық ; с) Жылулық.

2.Өткізгіштегі ток күшін қандай құралмен өлшейді және ол тізбекке қалай жалғанады ?

а)Амперметр,тізбектей;б)Амперметр,параллель; в)Вольтметр,тізбектей.

3. 6 кА болатын ток күшін Ампермен өрнекте . а) 0,6 А; б) 600 А; с) 6000 А.

4.Кедергілері 3 Ом және 2 Ом резисторлар параллель жалғанғанда жалпы кедергі неге тең ? а) 1,2 Ом ; б) 1,3 Ом ; с) 1,5 Ом .

5. Металл өткізгіштердің температурасын арттырғанда ток күші қалай өзгереді ? а) Кемиді ; б) Артады ; с) Өзгермейді.

4. Физикалық формулалар.

Физикалық формуланың мәнін түсіндір I =

VI.Үйге тапсырма. §9.4. Есептерді шығару.

1. Суретте үш өткізгіштің сұлбасы берілген. Кедергісі R₁ = 36 Ом өткізгіштегі кернеудің төмендеуі U₁=9 В . Кедергісі R₂ = 64 Ом болатын өткізгіштің кернеуін және олардың ұштарындағы кернеу 120 В болғандағы өткізгіштің R₃ кедергісін табыңдар.

2.Суретте параллель жалғанған екі өткізгіштің сұлбасы берілген. Кедергісі R₁ = 44 Ом өткізгіш арқылы I₁ = 5 А ток өтеді. I₂ = 0,8А ток өткендегі R₂ кедергісін анықтаңдар.

3 –топ Үй тапсырмасын тексеру

1. Сұрақ – жауап

Өткізгіштің кедергісі неге байланысты болады ?

Кедергінің өлшем бірлігі ?

Ом заңын пайдаланып кедергіні тап ?

Кедергіні өлшейтін құрал?

Толық тізбек үшін Ом заңы .

2. Сызбамен жұмыс

Сызба бойынша тізбектегі электр қозғаушы күшін табыңдар

ІV. Сабақты бекіту . 1. Есептер шығару.

Кедергісі 100 Ом өткізгіш сымды екіге теңдей бөліп, параллель жалғаған. Осы кездегі оның кедергісі қандай болады ?

2 . Ойлан тап. Өткізгіштерді қосу түрлерін жазыңдар.

3 . Тест тапсырмаларын орындау. 1.Металдардағы электр тогын қандай тасымалдаушылартудырады ?

а) Оң иондар , б) Протондар ; с) Электрондар.

2.Ом заңы бойынша кедергі қалай өрнектеледі ?

а) R= U/I; б) R= UI ; в) R= I/U.

3. Кедергілері 3 Ом және 2 Ом резисторлар тізбектей жалғанғанда жалпы кедергі неге тең ? а) 6 Ом ; б) 5 Ом ; с) 1,5 Ом .

4.Шамнан 5 сек ішінде 45 Кл заряд өткенде ток күші қалай өзгереді ?

а) 225 А; б) 9 А; с) 15 А.

5. Өткізгіштің меншікті кедергісінің өлшем бірлігі? а) Ом/метр; б) Ом*метр; с)Ом.

4. Физикалық формулалар. Физикалық формуланың мәнін түсіндір . I =

VI.Үйге тапсырма. §9.4. Есептерді шығару.

1. Суретте үш өткізгіштің сұлбасы берілген. Кедергісі R₁ = 36 Ом өткізгіштегі кернеудің төмендеуі U₁=9 В . Кедергісі R₂ = 64 Ом болатын өткізгіштің кернеуін және олардың ұштарындағы кернеу 120 В болғандағы өткізгіштің R₃ кедергісін табыңдар.

2.Суретте параллель жалғанған екі өткізгіштің сұлбасы берілген. Кедергісі

R₁ = 44 Ом өткізгіш арқылы I₁ = 5 А ток өтеді. I₂ = 0,8А ток өткендегі R₂ кедергісін анықтаңдар.

Оқушылар жауабын бағалау парағы

Оқушылар жауабын бағалау парағы