5.1А бөлім: Жай бөлшектер

Күні:.

Сынып: 5

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақ тақырыбы:

Шеңбер. Дөңгелек. Дөңгелек сектор

Оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)

5.3.1.2

шеңбер, дөңгелек және олардың элементтері (центр, радиус, диаметр) ұғымдарын меңгеру;

5.3.1.3

циркульдің көмегімен шеңберді салу;

5.3.1.6

дөңгелек сектор ұғымын меңгеру;

Сабақ мақсаттары

Оқушыларда шеңбер және дөңгелек, олардың элементтері туралы түсінік қалыптастыру; алған білімдерін есеп шығаруда қолдана алу дағдыларын қалыптастыру; білімдерін жүйеге келтіру

Жетістік критерийлері

Оқушылар мақсатқа жетеді, егер

Шеңбер, дөңгелек және олардың элементтері туралы түсініктері қалыптасады

Құндылықтарды дамыту

       Ынтымақтастық: жақсы қарым-қатынас орнату, ынтымақтастық дағдысын қалыптастыру, сындарлы тіл табу, қарым-қатынас орнатуда сыни тұрғыдан ойлану сынды қасиеттерді қамтиды. ( топтық, жұптық жұмыстарды, сыныппен жұмыста сыйластық қалыптастыру)

АКТ қолдану дағдылары

Бастапқы білім

Жай бөлшектер туралы түсініктері бар

Сабақ барысы

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет

Ресурстар

Басы

3 мин

І. Ұйымдастыру.

Амандасу. Ынтымақтастық атмосферасын қалыптастыру.

5 мин

Фронтальді сұрау. Білімін актуалдандыру үшін

Үй тапсырмасын тексеру:

Миға шабуыл (жаңа материалға дайындық бөлімі)

1.

Мына фигураларға назар аударыңыз. А, В, С, Д фигураларының қайсысының барлық нүктелері берілген нүктеден ( О, Е, К, L) бірдей қашықтықта жатыр?

1. Сақина мен монетаның ұқсастығы неде, айырмашылығы неде

1. Арақашықтықты өлшейтін құрал (сызғыш).

2. Түзудің екі жағынан щектелген бөлігі (кесінді).

3. Құрамында белгісізі бар өрнек (теңдеу)

4. Бір нүктеден шығатын екі сәуледен тұратын бөлік (бұрыш).

5. Түзудің бір жағынан шектелген бөлігі (сәуле)

6. Бұрышты өлшейтін құрал (транспортир)

Математика 5 сынып

Ортасы

20 – мин

Оқушыларды сыни ойландыра отырып, диалогтық әдіспен жаңа тақырыптың мазмұнын ашу

Жаңа сабақ

Циркульдің инесін қандай да бір О нүктесіне шаншып тұрып, қарындашы бар сирағымен осы О нүктесін айналдыра сызық сызамыз. Сонда қарындаш О нүктесінен бірдей қашықтықтағы нүктелерден құралған шеңбер деп аталатын тұйық сызық шығады. О нүктесі шеңбердің центрі деп аталады.

Шеңбердің барлық нүктелері центрдан бірдей қашықтықта жатады.

Жазықтықтың шеңбердің ішіндегі бөлігі (шеңбердің өзімен қоса) дөңгелек деп аталады. Шеңбердің бойындағы кез келген нүктені центрмен қосатын кесінді радиус деп аталады.

. С

А .

О .

. В

. О

Шеңбердің барлық нүктелері центрдан бірдей қашықтықта болғандықтан, берілген шеңбердің радиустары өзара тең. ОА=ОС=OB – радиустар.

Радиусты R әрпімен белгілейді. Шеңбердің радиусы 5 см болса, оның жазылуы: R=5 см. Шеңбердің бойындағы екі нүктені қосатын және центр арқылы өтетін кесіндіні диаметр деп атаймыз. АВ – диаметр. Диаметр D әрпімен белгіленеді. Шеңбердің диаметрі 6см болса, оның жазылуы D=6см. Диаметрдің бойында екі радиус орналасады. Сондықтан диаметр екі радиусқа тең: D=2 R.

Диаметр дөңгелекті екі жарты дөңгелекке бөледі. Шеңбердің центрі, дөңгелектің де центрі, шеңбердің радиусы дөңгелектің де радисы. Егер екі шеңбер (дөңгелек) беттестіргенде бір-бірімен дәл беттесе, онда ондай екі шеңбер (дөңгелек) өзара тең болады. Тең шеңберлердің (дөңгелектердің) радиустары да тең.

Шеңбердің бөлігі доға деп аталады. АС, СВ, АВ – доғалар. Жазылуы: .

Оқушыларды тақтаға шығарып жалпылай талдату

15 мин

Жаңа сабақ түсініктерін нақтылау үшін жалпы сыныптық тапсырмалар орындау.Жалпы сыныптық жұмыс

Есептер шығару.

см

см

см

км

CD = 5см

R₁ = 2см

R₂ = 3см

D₁ =2 4

Жауабы: 4см және 6см.

.

Математика 5 сынып

Түсініктерін одан әрі шыңдау мақсатында жұппен тізбектей жұмыстанады, өзара бағалау жүзеге асады.

15 мин

Жұптық жұмыс.

Оқулықты пайдаланып көп нүктенің орнына тиісті сөзді қой:

1. Бір нүктеден бірдей қашықтықта жатқан барлық нүктелер жиынын ..................... деп атайды.

2. Жазықтықтың шеңбердің ішіндегі бөлігі ........................... деп аталады.

3. Шеңбердің бойындағы кез келген нүктені центрмен қосатын қосынды ................. деп аталады.

4. Радиус .......... әрпімен белгіленеді.

5. Шеңбердің бойындағы екі нүктені қосатын және центр арқылы өтетін кесіндіні ........................... деп атайды.

6. Диаметр ................ әрпімен белгіленеді.

7. Диаметр екі ......................... тең.