Қазақ әдебиеті

Сабақтын тақырыбы: С.Торайғыров «Бір адамға», «Шілде».

Сабақтын мақсаты: А) Білімдік мәні: С.Торайғыровтың «Шәкірт ойы» өлеңін мәнерлеп оқытып, талдату, мағынасын ашу, өз ой-пікірін айтқызу.

Ә) Тәрбиелік мәні: Өлең арқылы адамгершілікке, мейірімділікке баулу, оқу – білімнің маңыздылығын ұғындыру, еңбексүйгіштікке тәрбиелеу.

Б) Дамытушылық мәні: Түйінді ой айтуға, ойды қорытып, жеке пікірін айта білуге жетелеу, шығармашылыққа баулу.

Сабақтың түрі: практикалық сабақ.

Сабақтың әдісі: топтастыру, сұрақ-жауап, «Автор орындығы».

Сабақтың көрнекілігі: сызба, кесте, плакаттар.

Сабақ барысы

І. Ұйымдастыру кезеңі.

а) сәлемдесу;

ә) лексикалық жаттығу:

- Балалармен сәлемдесіп, бүгінгі күнге сәттілік тілейміз. Сабақтың қызықты, мазмұнды өтуіне тілектестігімізді білдіреміз. Сыныптың тазалығына, тақтаның дайындығына көңіл бөліп, сыныпты 4 топқа бөлемін.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру:

1.С.Торайғыровтың өміріне қысқаша шолу. (сұрақ-жауап әдісі арқылы). 4 топтың оқушылары бір-біріне сұрақ қояды.

Өмірін оқи отырып, өзіңе С.Торайғыровтың қандай қасиетін үлгі тұттың?- деген сұрақпен қорытындылаймын .

Халық арасынан шыққан бай адамның өз байлығына масаттанып, өзгеге озбырлық көрсеткен қиянатын , жиіркенішті қылықтарын мысқылдап, әшкерелейтін «Бір адамға» өлеңін жатқа сұрау. Әр топтан бір оқушы айтады.

Аталған өлеңдегі кейіпкерге жазбаша жазып әкелген мінездемені оқыту, жеке пікірлерін білу.

ІІІ. Жаңа сабақ:

а) Кіріспе сөз (оқушылармен белгіленген тақырып туралы мәтінді оқып танысу).

ә) Берілген мәтін бойынша мәнерлеп оқу, мазмұндау. Жаңа сөздермен танысу.

Балалар біз мектепте оқимыз. Мектеп- біздің алтын ұямыз. Мұнда біз көптеген достар тауып, алғашқы ұстазымызбен қауышамыз. Білім атты теңіздің тереңіне бас қойып, үлкен азамат болып тәрбиеленеміз. Осы мектеп сөзіне күрделі топтастыру жасап көрейікші.

	Ұстаз бен шәкірт бір-бірінен ажырамайтын ұғымдар. Жер бетіндегі барлық адамның, мейлі ол хан болсын, батыр немесе ақын болсын, ұстазы болады. Қазақ халқы ұстазды аса қадірлеген. «Ұстазы жақсының ұстамы жақсы» немесе «Шәкіртсіз ұстаз - тұл» деген мақалдар осының дәлелі. Ұстаз – алдында отырған оқушыға «терең білім берсем, «Адам » болатын түзу жолды көрсетсем»,- деп ойлайды. Шәкірт «ата –анамның, ұстаздарымның» үмітін ақтап, елдің болашақ қамқоры «азамат» болсам» деп ойлайды. Ал ХІХ ғасырда шәкірт не деп ойлады екен? б) Мағынаны тану. Бүгінгі өтетін сабағымыз-өзін халықтың шәкіртімін деп есептейтін қазақтың ерекше дарынды, біртуар ақыны , Абайдың ізін жалғастырушы, туған елін, жерін сүйетін С.Торайғыровтың «Шәкірт ойы » деген өлеңі. Алдымен дәптерге өзіңнің шәкірт ретіндегі ойыңды жаз. Қоғамға , еліңе,Отаныңа , отбасыңа, ата-анаңа тигізетін пайдаң жөнінде , қандай қасиеттерің, қабілетің, дарының болғанын қалайтыныңды жазуға 5 минут уақыт беріледі. Тақтаға кесте ілінеді. Балалар берілген уақытта өзінің қазіргі шәкірт, ертеңгі болашақ елдің азаматы ретінде не істейтінін жазады. («Менің ойым» бөлімін толтырады)
	Енді сен өзіңді жазушымын деп есепте. Сенің жазғаның – жазушының әңгімесі. Тақтаға орындық қойып, жазушыны «Автор орындығына» шақырамыз. Оқушы дәптердегі өз ойын оқып береді. Сенің ойыңды білдік. Енді ақын Сұлтанмахмұттың шәкірт ретіндегі ойы қандай екен. Оны өлеңді оқып ,талдау арқылы ұғынамыз. Өлеңді оқуға 10 минут беріледі. («Шәкірт ойы» бөлімін толтырады )
ІV. Қорытынды. Топ ішінен белсеніп шығып, жауап берген оқушыларды бағалаймын. V. Үйге тапсырма. «Бір адамға » өлеңін жаттау. Қазіргі шәкірттерге мінездеме ретінде сыныптағы бір оқушыға мінездеме жазу.

Қазақ әдебиеті

Сабақтың тақырыбы: Шәкәрім Құдайбердіұлы « Бостандық таңы атты» өлеңі.

Сабақтың мақсаты:

А/ Білімділік: Ш.Құдайбердіұлының өмірі мен шығармашылығы туралы білім беру, өлеңдерінің идеясын ашу, өлеңді нақышына келтіре отырып,негізгі түйінін табу.

Ә/ Дамытушылық: Оқушылардың қоғамға деген өзіндік көзқарасының қалыптасуына ықпал ету, тіл байлықтарын дамыту, ізденіске баулу.

Б/ Тәрбиелік: Өлеңдері арқылы оқушылар бойында жауапкершілік сезімін оята отырып, адамгершілікке, азаматтыққа, ішкі рухани тазалыққа тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: жаңа материалды игерту.

Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап, пікірлесу,талқылау,топтастыру

Көрнекіліктер: Шәкірім портреті, шығармалар жинағы,кестелер, слайдтар

Сабақ барысы: а/ Ұйымдастыру

Оқушылар назарын сабаққа аудару.

Оқушылардың оқу-құралдарын тексеру.

Ә/Үй тапсырмасын сұрау

Б/ Жаңа сабақ

Кіріспе бөлім. Топтастыру Шәкәрім жайлы не білеміз?

1858 жылы Абайдың немере Шығыс Қазақстан облысы

т уылған інісі Абай ауданы,Шыңғыс

тауында туылған

Е

Шәкәрім

кі рет қажылыққа араб,парсы,орыс

б арған тілдерін меңгерген

Толстой шәкіртімін 1931 жылы қазаға ұшыраған.

деп есептеген

«Адамдық борышың» өлеңін мәнерлеп оқыту.

Өлең мазмұны жайлы оқушылардың ой-пікірін тыңдау.

Өлеңді талдау сұрақтары:

1/ «Адамдық борышың дегенді» қалай түсінесің?

2/ Өздеріңді кімдердің алдында борыштымын деп есептейсіңдер?

3/»Ақ жолдан айнымай,ар сақта» деген өлең жолдары арқылы автор не айтпақ болған?

4/Ақын шын бақыт деп нені көрсетеді?

Өлең мәтініндегі ақын айтқан адамдық борыш түрлерін тауып, дәптерге жазу.

Халқыңа адал бол, ақ жолдан тайма, ар сақта,білім мен өнер үйрен, мақтанға салынба,нәпсіңе билетпе,жол көрсет,ғибрат алар із қалдыр.

Әр сөздің мазмұнына жеке тоқталып,оқушыларға мазмұнын аштыру.

Сөздік жұмыс

1. Мансап-атақ,даңқ 2.Нәпсі- тойымсыздық,көрсеқызырлық

3.Тұл-жалғыз,ескерусіз қалу 4.Сарп қылу-жанымен беріле орындау

Мұғалім сөзі: Абай мен Шәкәрім туыстығына тоқталып,Абай мен Шәкәрім шығармаларындағы үндестік жайлы айту.

- Тақырыбы жағынан,идеясы жағынан Шәкәрімнің «Адамдық борышың» өлеңі Абайдың сендер білетін қай өлеңдеріне ұқсайды?

- «Әсемпаз болма әрнеге», «Ғылым таппай мақтанба» өлеңдері.

Өлеңді білетін оқушыларға жатқа оқытып,өлең сөздеріне талдау жасату.

-Осы өлеңдері арқылы Абай мен Шәкәрім жұртты қандай қасиеттерге үндейді?

-Адамгершілікке,халыққа қызмет етуге,өнер-білім үйренуге,арлы болуға т.б.

-Адам бойындағы қандай қасиеттерді бағалайсыңдар?

Кестемен жұмыс

Абай Құнанбаев	Шәкәрім Құдайбердіұлы
«Әсемпаз болма әрнеге»	«Адамдық борышың»
Пайданы көрсең бас ұрып, Мақтанды іздеп қайғы алма	Мақтанға салынба, Мансаптың тағы үшін
Сен де бір кірпіш дүниеге, Кетігін тап та бар қалан!	Жоба тап, Жол көрсет, Келешек қамы үшін
Ақырын жүріп анық бас, Еңбегің кетпес далаға	Ғибрат алар артыңда із қалдырсаң, Шын бақыт- Осыны ұқ, Мәңгілік өлмейсің.
Өзіңде бармен көзге ұрып, Артылам деме өзгеден	Ақ жолдан айнымай Ар сақта оны біл.
Мініңді ұрлап жасырып, Майданға түспей бәйге алма.	Білімсіз, Өнерсіз, Болады ақын тұл.

Өлең құрылысына талдау жасау

Адамдық борышың,

Халқыңа еңбек қыл.

Ақ жолдан айнымай,

Ар сақта, оны біл. /шумақ,тармақ,бунақ,буын,ұйқас түрлерін табу/

Топқа тапсырма Шығарма жазу

І топ «Ақ жолдан айнымай,

Ар сақта, оны біл»

ІІ топ «Мақтанға салынба,

Мансаптың тағы үшін»

ІІІ топ «Жоба тап,жол көрсет,

Келешек қамы үшін»

Сабақты қорытындылау сұрақтары

Шәкәрім қай жылы,қай жерлерде өмірге келді?

Оның қандай шығармаларын білесіңдер?

Ол кімнің тәрбиесінде болды?

Шәкәрім өзін кімнің шәкіртімін деп есептеді?

«Адамдық борышың» өлеңінің тақырыбы не жайында?

Ол сендерді қандай қасиеттерге тәрбиелейді?

Оқушылар білімін бағалау.

Үйге: Шәкәрімнің «Адамдық борышың» өлеңін жаттау.

Қазақ әдебиеті

Сабақтың тақырыбы: Мағжан Жұмабаев «Сағындым» өлеңі

Сабақтың мақсаты: а) Білімділік: оқушыларға бүкіл өмірін Алашына арнаған ұлы ақын Мағжан Жұмабаевтың «Сағындым» өлеңінің мазмұны мен идеясын меңгерту;

ә) Дамытушылық: оқушыларға өлеңді мәнерлеп оқыта отырып, ой-өрісін дамыту, шығармашылыққа баулу;

б) Тәрбиелік: оқушыларға ақынның қаламынан туған «Сағындым» өлеңінің мазмұнын талдата отырып, оқушылардың бойында адамгершілік құндылықтарды жетілдіру, Отанын, елін, жерін сүюге тәрбиелеу;

Сабақтың түрі: Жаңа сабақ

Сабақтың әдісі: ой қозғау стратегиясы, екі жақты түсіндірмелі күнделік, кейіпкерге хат.

Қолданылған технология: СТО жобасындағы сабақ

Сабақтың көрнекілігі: Бүктеме, Мағжан Жұмабаев суреті, электронды оқулық, слайд, интерактивті тақта, қима кестелер.

Пәнаралық байланыс: тарих, география

Сабақтың барысы:

І. Ұйымдастыру. Оқушылармен амандасу, олардың ынта-зейінін сабаққа аудару.

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.

Мұғалімнің сөзі:

Әдебиетіміздің үлкен тұлғасы, сыршыл өлең сөздің бәйге бермес шабандозы Мағжан Жұмабаев ұзақ жылдардан соң алды кең, тынысы еркін, адамгершілігі мол бетбұрыс заманының есігін айқара ашып, ортамызға оралды... .

Мағжан кім? (интерактивті тақтамен жұмыс)

Мағжан Жұмабаевтың «Қысқы жолда», «Балалыш шақ» өлеңдерін жаттау

«Балалық шығың-патшаның тағы» тақырыбында эссе жазу (қалауы бойынша)

Сурет салу және ақын ізімен өлең шығару

ІІІ. Жаңа сабақ.

Сабақтың тақырыбы, мақсаты айтылады.

1. Қызығыушылықты ояту кезеңі

«Сағындым» өлеңінде ақын не туралы жырлауы мүмкін?

(жеке, жұпта, топта, жариялау)

Иә, оқушылар, ақынның «Жел», «Сағындым», «Түс» өлеңдері 1918 жылдың Бірінші жартысында, «Үш жүз» партиясы Орталық Комитетінің шешімі бойынша абақтыға жабылған кезінде жазылған өлеңдері.

2. Мағынаны ажырату сатысы

«Сағындым» өлеңі оқулықтан тыңдата отырып, оқушылардың өздеріне жалғастырып оқытылады.

Сөздікпен жұмыс

Сар дала – кең дала

Сібірлеп –

Тапал –

Ауыр иіс –

Сайран жер –

І топ: Ақын нелерді сағынды?

ІІ топ: Кімдерді сағынды?

ІІІ топ: Ақын абақтыға кімдер үшін түсті?

(жеке, жұпта, топта, жариялау)

/ Екі жақты түсіндірмелі күнделік/

Осы өлеңнің маған әсер еткен шумағы	Неліктен ол маған әсер етті?

(жеке, жұпта, топта, жариялау)

Тапсырма:

І топ. Өлең құрылысына талдау

/ 11 шумақты, 4 тармақты, 11 буынды, аралас ұйқас/

Абақтыда айдан, күннен жаңылдым, 11 буын а

Сарғайдым ғойғ сар даламды сағындым. 11 а

«Қарашығым, құлыным!» деп зарлаған, 11 б

Алыстағы сорлы анамды сағындым. 12 а

ІІ топ Теңеу

Қазағымды, қалың елді сағындым,

Сарыарқамды –сайран жерлі сағындым.

Балдай бұлақ, мөлдір күміс көбікті,

Арқадағы айдын көлді сағындым.

ІІІ топ Эпитет

Жатқан үйім –қабырғасы қара тас,

Жарық сәуле, жылы күнге жаны қас.

Ауыр иіс, ылғи қара көлеңке,

Ерте-кеш те, күндіз-түні арылмас.

Ойтолғаныс

Ақынның бергенінен берері көп еді. Мәуе төккен жеміс ағашын жайқалып тұрған шағында үсік шалды. Ақын дер шағының шабытты кезеңін айдауда, қуғын-сүргінде, абақтыда өткізді. Ақыры қаза тапты. Олай болса, қазір танысып отырған абақтыда жазған «Сағындым» өлеңінің өн бойынан қандай қасиеттерін байқадыңдар?

( - мейірімділік

- бауырмалдық

- қайраттылық

- қайсарлық

- имандылық)

Не көрсем де –Алаш үшін көргенім,

Маған артық ұлтым үшін өлгенім.

Мен өлсем де Алаш өлмес, көркейер,

Істей берсін қолдарынан келгенін, - деп ақын жырлағандай тәуелсіздік жолында күрескен ағаларымыз аз болған жоқ. Олай болса, тәуелсіздік жолындағы ең соңғы күресте, абақтыда Мағжан тағдырлас кімдерді білесіздер?

Қайрат Рысқұлбеков...

Қайрат деген атым бар,

Қазақ деген затым бар.

Еркек тоқты құрбандық,

Атам десең, атыңдар, -дегендей бүгінгі жарқын күніміз, тәуелсіздігіміз, тіліміз, ұлттық құндылығымыз Мағжан, Қайрат сынды ағаларымыздың қанымен, жанымен келді.

ІV. Үйге тапсырма: Мағжанның «Сағындым» өлеңді мәнерлеп оқу.

V. Қорытынды.

Бағалау.

Қазақ әдебиеті

Сабақтың тақырыбы: Шәкәрім Құдайбердіұлы « Бостандық таңы атты» өлеңі.

Сабақтың мақсаты:

А/ Білімділік: Ш.Құдайбердіұлының өмірі мен шығармашылығы туралы білім беру, өлеңдерінің идеясын ашу, өлеңді нақышына келтіре отырып,негізгі түйінін табу.

Ә/ Дамытушылық: Оқушылардың қоғамға деген өзіндік көзқарасының қалыптасуына ықпал ету, тіл байлықтарын дамыту, ізденіске баулу.

Б/ Тәрбиелік: Өлеңдері арқылы оқушылар бойында жауапкершілік сезімін оята отырып, адамгершілікке, азаматтыққа, ішкі рухани тазалыққа тәрбиелеу.

Сабақтың түрі: жаңа материалды игерту.

Сабақтың әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап, пікірлесу,талқылау,топтастыру

Көрнекіліктер: Шәкірім портреті, шығармалар жинағы,кестелер, слайдтар

Сабақ барысы: а/ Ұйымдастыру

Оқушылар назарын сабаққа аудару.

Оқушылардың оқу-құралдарын тексеру.

Ә/Үй тапсырмасын сұрау

Б/ Жаңа сабақ

Кіріспе бөлім. Топтастыру Шәкәрім жайлы не білеміз?

1858 жылы Абайдың немере Шығыс Қазақстан облысы

т уылған інісі Абай ауданы,Шыңғыс

тауында туылған

Е

Шәкәрім

кі рет қажылыққа араб,парсы,орыс

б арған тілдерін меңгерген

Толстой шәкіртімін 1931 жылы қазаға ұшыраған.

деп есептеген

«Адамдық борышың» өлеңін мәнерлеп оқыту.

Өлең мазмұны жайлы оқушылардың ой-пікірін тыңдау.

Өлеңді талдау сұрақтары:

1/ «Адамдық борышың дегенді» қалай түсінесің?

2/ Өздеріңді кімдердің алдында борыштымын деп есептейсіңдер?

3/»Ақ жолдан айнымай,ар сақта» деген өлең жолдары арқылы автор не айтпақ болған?

4/Ақын шын бақыт деп нені көрсетеді?

Өлең мәтініндегі ақын айтқан адамдық борыш түрлерін тауып, дәптерге жазу.

Халқыңа адал бол, ақ жолдан тайма, ар сақта,білім мен өнер үйрен, мақтанға салынба,нәпсіңе билетпе,жол көрсет,ғибрат алар із қалдыр.

Әр сөздің мазмұнына жеке тоқталып,оқушыларға мазмұнын аштыру.

В) Үйге тапсырма:

Шәкірімнің «Бостандық таңы атты» өлеңді мәнерлеп оқу.

Г) Қорытынды.

Бағалау.

Қазақ әдебиеті

Сабақтын тақырыбы: Тест жұмысы.

Сабақтын мақсаты: 1.Білімділік: өткен тақырыптар бойынша тексеру.

2. Дамытушылық: оқушылардың ертегілерден көрінетін халықтың қиял- арманы, даналығы, еңбексүйгіштігі, жауыздықты, ізгіліктің жеңіп шығатына халықтың сенімі туралы аңықтай білу.

3. Тәрбиелік: қазақ тілінде ауызекі сөйлеу түрлерін арттыру.

Сабақтың түрі: аралас сабақты пысықтау.

Сабақтың әдісі: мәнерлеп оқу, талдау

Сабақтың көрнекілігі: ертегілердің ұлттық ерек-рі туралы сурет, плакат

Сабақ барысы

І. Ұйымдастыру кезеңі.

а) сәлемдесу;

ә) лексикалық жаттығу:

- Қандай сабақ басталды?

-Қазақ тілі бүгін нешінші сабақ?

-Қазақ тілі қандай тіл?

-Дүйсенбі аптаның нешінші күні?

-Жексенбі аптаның нешінші күні?

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру:

Мәтінді мәнерлеп оқу.

Өткен тақырыптарды қайталау

ІІІ. Жаңа сабақ:

а) Кіріспе сөз (оқушылармен жартыжылдық тест жұмысын орындау).

ә) Өткен тақырыптар бойынша қорытындылап шығару, бағалау.

1. «Алтын сақа» ертегісінде бала қандай тайды таңдап алды?

а) жүйрік ә) қотыр б) қоңыр

2. «Алтын сақа» ертегісінде бала жұрттан несін іздейді?

а) жебесін ә) садағын б) сақасын

3. Ауыз әдебиетінде мақал-мәтелдер қандай түріне жатады?

а) кең тараған ә) ең тараған б) жай тараған

4. Жұмбақтар ауыз әдебиетінде ертеден келе жатқан несі?

а) екі түрі ә) бір түрі б) үш түрі г) төрт түті

5. Тарихта болған әйгілі адамдар жайында қайда жатады?

а) Ертегі ә) аңыз әңгіме б) парасат

6. Жирен шешен деген кім?

а) аңыз кейіпкері ә) ертегі кейіпкері б) роман кейіпкері

7. Қандай ертегілерде жауыздық иелері хан, молда, бай болып қай түріне жатады?

а) тұрмыс-салт ә) тұрмыс-салт б) хайуанаттар

8. «Алтын сақа» ертегінің қандай түріне жатады?

а) тұрмыс-салт ә) қиял-ғажайып б) шыншыл

9. «Алтын сақа» ертегінің басты кейіпкері кім?

а) мыстан, бай, бай ә) жезтырнақ, бай б) мыстан, жезтырнақ

10. Шыншыл ертегілердің кейіпкері

а) хайуанаттар ә) қарапайым адам б) аңдар

11. Қиял-ғажайып ертегінің кейіпкері

а) жезтырнақ ә) қарапайым адам б) малшы

12. Фольклор дегенміз не?

в) өткен тақырыптар бойынша тексеру:

- сұрақтар бойынша;

- тапсырмалар бойынша.

ІV.Үйге тапсырма:

Өткен тақырыптарды қайталап келу

5. Қорытынды:

Бағалау

Қазақ әдебиеті

Сабақтың тақырыбы: Сыныптан тыс оқу.

Сабақтың мақсаты: Оқушыларға өлеңнің мазмұны мен идеясын түсіндіру.

Оқушыларды адамгершілікке имандылыққа, мейірімділікке, қатыгездіктен бойын аулақ ұстауға тәрбиелеу

Оқушыларға өлеңді ұйқас түрлеріне талдай білуге дағдыландыру.

Сабақтың түрі: жаңа сабақ

Сабақтың әдісі: түсіндіру, талдау, мәнерлеп оқу.

Көрнекіліктер: Ақын портреті, лирикалық талдау сызбасы.

Сабақтың барысы: 1) ұйымдастыру кезеңі

а) Оқушыларды түгендеу

70-73 б. мәтінді мәнерлеп оқу.

Сөздерді қайталау.

Жаңа сабақ

а) Сабақтың мақсатымен таныстыру, ә) ой шақыру, б)Мағынаны тану, в)Сабақты бекіту,

г) үйге тапсырма, д) Бағалау.

Ой шақыру

Шәкірт тақырыбына өз білетіндеріңізді сөз, сөз тіркестері арқылы жазыңыздар. (талапкер, мұғаліммен ой бөліседі, сауатты, үлгі алушы, ізденуші, зерек, алғыр).

Мағынаны тану.

Еркін жауап кестесі.

Қараңғы қазақ көгіне өрмелеп шығып күн болам

Қараңғылықтың кегіне күн болмағанда кім болам

Еңбек, бейнет қай уақытта да рақатқа сарқылар

Қыздырып күннің қарауы

Ақын мақсатына ешкім бөгет бола алмайды.

Ой қозғау.

Синквуэин (5 жолды өлең)

Шәкірт

зерек, алғыр

ізденеді, талаптанады, ой бөліседі

шәкіртсіз ұстаз- тұл жетім.

шәкірт – оқушы

Сабақты бекіту: Әр оқушы өлеңнен алған әсерін қорытып айтады.

Үйге тапсырма: мәтінді мәнерлеп оқу.

Өткен тақырыптарды қайталау

Бағалау:

Қазақ әдебиет

Сабақтың тақырыбы: Жамбыл Жабаев «Кәмшат қыз»

Сабақтың мақсаты: Ақын өмірі мен шығармаларын айтып, «Кәмшәт қыз» өлеңінің мән-мазмұнымен таныстыру.

Оқушыларды ерлікке, адамгершілікке ізденімпаздыққа тәрбиелеу.

Өлеңмен жазылған шығармаларды мәнерлеп оқуға, талдай білуге талпындыру.

Сабақтың түрі: жаңа сабақ

Сабақтың әдісі: түсіндіру, талдау, өз бетімен іздену әдісі.

Көрнекіліктер: Ақын портреті, еркін жауап кестесі

Сабақтың барысы:

1) ұйымдастыру кезеңі

а) Оқушыларды түгендеу

ә) Үй тапсырмасын сұрау.

1. «Әнші» әңгімесі бойынша берілген тапсырмаларды талдау

2. Еркін жауап кестесі бойынша тапсырманы қайталау

Жаңа сабақ

а) Сабақтың мақсатымен таныстыру, ә) ой шақыру, б)Мағынаны тану, в)Сабақты бекіту,

г) үйге тапсырма, д) Бағалау

І. Ой шақыру:

Балалар, Жамбыл Жабаев туралы не білесіңдер?

Оның қандай өлеңдерімен таныссыңдар?

Жамбылды неге жыр алыбы дейміз?

ІІ. Мағынаны тау:

«Аттандыру» өлеңін мәнерлеп оқып беру.

Еркін жауап кестесі.

Ақын өлеңді кімге арнап шығарған

өлең неліктен «Аттандыру»деп аталады.

Өлеңнің мән-мазмұны не туралы айтылған.

Қоштасу сарынын қай жолдардан байқауға болады.

«Саған айтқан сөзімнен, сабақ алсын тыңдаған» мағ түсіндір.

Өлеңнен әкенің балаға берген батасын қалай білдіңдер?

ІІІ. Сэнквуэй әдісі. 5 жолды өлең

Жамбыл

ақын

ақылды, суырыпсалма, айтыскер

жырлайды, айтысады,

Жамбыл –жүз жасаған ақын

ақын-

Үйге тапсырма: Өлеңді мәнерлеп оқу

Еркін жауап кестесін толтыру

Бағалау:

Қазақ әдебиеті

Сабақтын тақырыбы: Сәкен Сейфуллин.

Сабақтын мақсаты: 1.Білімділік: белгілеген тақырыпты бойынша өмір мен шығармалары туралы әңгімелеу.

2. Дамытушылық: оқушылардың кейіпкердің ойы мен мақсатын аңықтай білу.

3. Тәрбиелік: қазақ тілінде ауызекі сөйлеу түрлерін арттыру.

Сабақтың түрі: жаңа сабақты пысықтау.

Сабақтың әдісі: мәнерлеп оқу, мазмұндау

Сабақтың көрнекілігі: ертегілердің ұлттық ерек-рі туралы сурет, плакат

Сабақ барысы

І. Ұйымдастыру кезеңі.

а) сәлемдесу;

ә) лексикалық жаттығу:

- Қандай сабақ басталды? -Қазақ тілі бүгін нешінші сабақ?

-Қазақ тілі қандай тіл? -Дүйсенбі аптаның нешінші күні?

-Жексенбі аптаның нешінші күні?

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру:

Өткен тақырыпты қайталау.

• Абай Құнанбаев кім? - Жамбыл Жабаев кім?

• Шәкірім Құдайбердіұлы кім? - Мағжан Жұмабаев кім?

ІІІ. Жаңа сабақ:

а) Кіріспе сөз (оқушылармен белгіленген тақырып туралы мәтінді оқып танысу).

ә) Берілген мәтін бойынша мәнерлеп оқу, мазмұндау. Жаңа сөздермен танысу.

Сәкен сейфуллин

(1894-1938)

Сәкен Сейфуллин Қарағанды облысы Жаңаарқа ауданында 1894 жылы дүниеге келді. Оның әке-шешесі ел сыйлаған, ақжарқын, ақкөңіл жандар екен, өнерді сүйюінің басы сол ата-анасында жатса керек.

Сәкен де сауатын ауыл молдасынан ашады. Ауыл молдасы ол он үш жасқа жеткенге дейін сабақ береді. Онда Сәкен математика, астрономия, әдеп (этика), эстетика, поэзия пәндерін оқып, түрік араб тілдерін үйреніп шығады. 1905 – 1908 жылдар аралығында Нілді мыс қорыту зауытының орыс-қазақ мектебінде оқып, білім алады.

1914 жылы «Өткен күндер» атты тұңғыш өлеңдер жинағы шығады. Ол жиырма жыл аралығында көптеген лирикалық өлеңдер, поэмалар, әңгіме, романдар жазды. С.Сейфуллин жалған жаламен ұсталып, 1938 жылы қайғылы қазаға ұшырады.

Сәкен – қаламынан қалған туындылар ғұмыры – мәңгілік.

б) Хронологиялық кесте:

1894 жыл 23 мамыр Ақмола облысы Нілді болысында туған Шын аты-Сәдуақас.

Әкесі Сейфолла-домбырашы,саятшы,ашық адам.Анасы Жамал-әңгімешіл,өнерге жақын жан.

1905 жыл 11 жасында Нілді зауытының орыс-қазақ мектебінде оқып білім алды.

1908-1913 жылдары Ақмола 3 кластық училищесінде.

1913-1916 жыл Омбы мұғалімдер семинариясында.

1914 жыл Қазанда «Өткен күндер» тұңғыш өлеңдер жинағы шықты.

1917 жыл «Жас қазақ» ұйымында,«Тіршілік газеті» редакциясында.

1918—1919 жыл Омбы лагерінде азап вагонында.

1922-1936 жыл Халық-ағарту қызметтерінде.

1936 жыл Әдеби қызметінде 20 жыл, Мәскеу қазақ өнері онкүндігінде.

1937 жыл Халық жауы атанды.

1938 жыл 25 ақпанда Алматы түрмесінде атылды.

1957 жыл 30 наурызда ақын ақталды.Халқымен қайта қауышты.

в) 84 б. өмірбаянды мәнерлеп оқу.

ІV.Үйге тапсырма:

58-59 б. Сәкенің өмірбаяның мәнерлеп оқу, мазмұндау.

Сөздерді қайталау.

5. Қорытынды:

Бағалау