«Уйғур тили» пәни бойичә

эссе йезишниң»

(А В Т О Р Л У Қ ПРОГРАММА)

Абдримова Арзигуль Зунуновна

«Алматы облысы Білім басқармасының Еңбекшіқазақ ауданы бойынша

білім бөлімі» Мемлекеттік мекемесінің

Дихан негізгі орта мектебі» КММ

ұйғыр тілі мен әдебиеті пәні мұғалімі

/һәптисигә – 1 саат, барлиғи 34 саат\

№	Мәзмуни	Саат сани	Күни
1	«Мәдәнийәт: тил вә алақә»	1
2-3	«Чинтөмүр р вә Мәхтумсула» чөчиги	2
4-5	Садир Палванниң қошақлири	2
6-8	Өмәр Муһәммәдийниң «Еғир күнләрдә» һекайиси	3
9-11	Һ.Искәндәровниң «Кәл, йеңи жил!», «Қиш күнлири», «Туйғун билән момай» шеирлири	3
12-13	Һ.Абдуллинниң «Торуқ ат» һекайиси	2
14-16	Илия Бәхтияниң «Дан һәққидики ой», «Яхши адәмләр һәққидики сөз», «Пақа», «Кепинәк» намлиқ шеирлири	3
17-18	«Ана жуттики баһар» шеири	2
19-21	Турған Тохтәмовниң «Нәдекин бечарә жанивар» һекайиси	3
22-24	Хелил Һәмраевниң «Өсәк тоғрилиқ қошақ», «Гүл», «Дәстихан», «Өмүр» намлиқ шеирлири	3
25-26	«Өмүр» шеири	2
27-28	И.Алтынсаринниң «Бай вә гадай балиси» намлиқ һекайиси	2
29-31	Марс Һетахуновниң «Һәр баһарда сайрайду каккук» намлиқ һекайиси	3
32-33	Һажи Әхмәтниң «Ата меһри» һекайиси	2
34	Хуласә	1
	БАРЛИҒИ:	34

Чарәк бойичә жәмлигүчи баһалашниң спецификацияси

Узақлиғи: 45 минут

Чүшиниш вә жавап бериш- 10 минут

Анализ вә интерпретация- 15 минут

Баһалаш вә селиштуруш- 20 минут

Балл сани: 20

Тапшурма түрлири:

Бир яки бир нәччини таллаш, селиштуруш, һә-ә яқ, дурус-хата,

тәртивини көрсәт

Қисқа жавап һажәт қилидиған соаллар

Толуқ жавап һажәт қилидиған соаллар

Жәмлигүчи баһалашниң тәркиви

Чарәк бойичә жәмлигүчи баһалашниң нусхиси үч бөлүмдин туриду:

1. Чүшиниш вә жавап бериш

2. Анализ вә интерпретация

3. Баһалаш вә селиштуруш

Бөлүм: «Мәдәнийәт: тил вә алақә»

Оқуш мәхсәтлири:

5.1.5.1 мәтин мәзмунини чүшинишкә, нәқ әхбаратларни ениқлашқа беғишланған соаллар қоюш;

5.2.1.1 мәтиндики асасий вә қошумчә әхбаратни чүшиниш, ениқлаш;

5.3.2.1 жанрлиқ алаһидиликлиригә мувапиқ рәсмийләштүрүлүп вә тәркивини сақлап, хәт, реклама, елан түзүш;

5.3.3.1 сюжетлиқ сурәтләр (фотосүрәтләр) бойичә һекайә тәйярлаш;

Баһалаш критерийи Билим алғучи

• Мәтин мәзмунини чүшинишкә, нәқ әхбаратларни ениқлашқа беғишланған соаллар тәйярлайду;

• Мәтиндики асасий вә қошумчә әхбаратни чүшиниду;

• Жанрлиқ алаһидиликлиригә мувапиқ рәсмийләштүрүлүп вә тәркивини сақлап, хәт, реклама, елан түзиду;

• Сүрәтләрни сөһбәт линияси бойичә орунлаштуриду, сүрәтләрни рети билән мавзуға мувапиқ сөһбәт қураштуриду

Ойлаш ихтидариниң дәрижиси Жуқури ихтидар дәрижиси

Қоллиниш

Орунлаш вақти 15-20 минут

Тапшурмилар:

Мәтинни чүшинип оқуң.

Қайси милләт болушидин қәтъий нәзәр, ана тилиниң йоқулушиға сүкүттә туридекән, у милләт өзлириниң миллийлигини йоқитиду. Тил – өз миллитини сөйүшни, өзиниң ким екәнлигини вә мәвҗутлуғини испатлайдиған, ар-номус вә шәрәп-етибарини қоғдайдиған бир қурал.

Қазақстан өз мустәққиллигини алғандин кейин тил мәсилисигә биринчи дәрижилик әһмийәт берип, қазақ тилини дөләт тили дәп елан қилинди. Қазақстанда яшаватқан көп милләтлик хәлиқләргә дөләт тәрипидин өз ана тилини риважландуруп, бейитишқа кәң имканийәтләр яритилған. Шу жүмлидин, уйғур тилиниң тәрәққиятиғиму шәрт- шараитлар яритилип, өз ана тилимизда оқуп, билим елишимизға көп мүмкинчиликләр яритилған. Мениң ана тилим мени тәвәллуд қилған, дәм-дәм қәдәмлиримдә музыка күйлиридәк зуван вә һис- туйғу, изгү вә хошаллиқ әта қилған хәсийәтлик тил.Униң билән биз нәпәслинимиз, озуқлинимиз, өзүмизни вә кәң дунияни көрүмиз.

1-тапшурма. Мәтиндин нәқ әхбаратни ениқлайдиған икки соал (очуқ, йепиқ) тәйярлаң.

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

2-тапшурма. Мәтиндин асасий вә қошумчә әхбаратни ениқлаң.

Асасий әхбарат	Қошумчә әхбарат

3-тапшурма. Вақиәни диққәт қоюп оқуп, аилә әзалириға беғишлап, тәбрикнамә йезиң. Тәбрикнаминиң жанрлиқ алаһидиликлиригә мувапиқ рәсмийләштүрүлүп вә тәркивини сақлаң.

Бова-мома, ата-ана, қериндашлириңиз сизниң аилиңиздики әң қиммәт жанлардур. Уларниң өйдики орниму бөләкчә. Бир қизиқ йери, бүгүн сизниң өйүңиздә бирнәччә адәмниң туғулған күни қатар келип туриду. Сиз биригә қолдин соға ясаймән вә биригә арнап тәбрикнамә язимән дәп йәштиңиз. Әнди ишиңизға утуқ тиләймән.

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

4-тапшурма. Сүрәтләрни рети билән орунлаштуруп, һекайә қураштуриң.

Баһалаш критерийлири	№ тапшурма	Дескриптор	балл
		Билим алғучи
Мәзмуниға мувапиқ көтирилгән мәсилигә соалларға жавап бериш арқилиқ ойини билдүриду; Мәтиндики асасий вә қошумчә әхбаратни чүшиниду; Мәтинниң тәркивини, рәсмийләштүрүшни чүшәндүрүш арқилиқ жанрлиқ алаһидилигини көрситиду; Сүрәтләрни һекайә линияси бойичә орунлаштуриду, сүрәтләрни рети билән мавзуға мувапиқ сөһбәт қураштуриду	1	Соалларға жавап бериду	1
	2	жававиға дәлилләр кәлтүриду	1
	3	мәтиндин асасий әхбаратни ениқлайду	1
	4	қошумчә әхбаратни ажритиду	1
	5	тәбрикнаминиң жанрлиқ алаһидиликлиригә мувапиқ рәсмийләштүрүлүп вә тәркивини сақлап язиду;	1
	6	вақиә асасида тәбрикнамә йезиң	2
	7	сүрәтләрни рети билән қураштуриду	1
	8	һекайигә нам қойиду	1
	9	рети бойичә сөһбәт қураштуриду	1
Умумий			10

Жәмлигүчи баһалаш тапшурмилириниң ениқлимиси

Тапшур ма	Мәхсәтләр	Тапшурми лар түрлири	Тапшурмилар ениқлимиси	Вақти	Балл
1	5 .1.1.1 бәдиий әсәрләрниң жанри асасида фабулиси билән сюжетини ейтип бериш; 5.1.2.1 бәдиий әсәрниң мавзуси билән идеясини ениқлаш;	Бирнәччә жавави бар соаллар	Тапшурмини йәккә орунлайду. Оқуғучилар оқуған әсәрлири асасида берилгән соалларға жавап бериду.	5 5	6
2-3	5.2.1.1бәдиий әсәрләрдики икки нәрсини селиштурған вә қариму-қарши қойған тәсвирләрни тепиш; 5.2.2.1 эпикилиқ әсәрләрдики муәллип обризини ениқлаш;	Қисқа жавап тәләп қилидиған очуқ соаллар	Оқуғучилар оқуған әсәрлири асасида берилгән соалларға жавап бериду.	7 8	5
4	5.3.3.1әсәрдики персонажларни өзигә хас қиммити турғусидин тәһлил қилип, әдәбий эссе йезиш	Язмичә толуқ жавапни һажәт етидиған соаллар	Берилгән мавзуға 100-120 сөз арисида өзкөзқаршини дәлилләп, йезиқчә язиду.	20	9
Барлығы				45 минут	20

Бөлүм: «Чинтөмүр р вә Мәхтумсула» вә «Тай билән бала» чөчәклири

Әсәр: «Чинтөмүр р вә Мәхтумсула» чөчиги

1-БӨЛҮМ

«Чинтөмүр р вә Мәхтумсула» чөчигини сюжетлиқ линияси билән маслаштуриду. [4]

Сюжетлиқ риважлиниши
Түгүн
Вақәләрниң риважлиниши
Кульминация
Йешим

«Чинтөмүр батур вә Мәхтумсула» чөчигидики қәһриманлар. [1]

а) Ялмавуз момай, өгәй ана, Мәхтумсула

ә) Мәхтумсула, Һаким, падишаниң қизи

б) Чинтөмүр батур, дехан балиси, ялмавуз момай

2.

«Икки яқлиқ күндилиги» арқилиқ «Чинтөмүр батур вә Мәхтумсула» чөчигиниң мавзуси вә идеясини ениқлаң. Жәдвалниң сол тәрипигә мәтинниң мавзуси вә идеясигә бағлинишлиқ үзүндиләрни йезиң, сол тәрипигә үзүндиләр бойичә чүшәнчини өз сөзиңиз билән йезиң. [3]

Үзүндә	Чүшәнчә
	Сәвәви
	Сәвәви
	Сәвәви
	Сәвәви

2-БӨЛҮМ

Бөлүм: Садир Палванниң қошақлири

Әсәр: Садир Палванниң қошақлири

2. Садир Палванниң қошақлирини селиштуруп, тәсвирләң.

	Ямулда вә қечип жүргәндә ейтқан қошақлири	Аилисини, жутини сеғинип ейтқан қошақлири	Садир Палванниң дүшмәнләргә қаритип ейтқан қошақлири
Батурлиғи
Хисләтлири
Әһмийити

[3]

3. Садир Палван қошақлирини бизни немигә тәрбийиләйду? Көзқаршиңизни йезиң. _________________________________________________________________________

[2]

3-БӨЛҮМ

Бөлүм: Өмәр Муһәммәдийниң «Еғир күнләрдә» һекайиси

Әсәр: Өмәр Муһәммәдийниң «Еғир күнләрдә» һекайиси

3. Әсәрдики муәллипниң өзи һәққидә йезилған эпизодни тепип, муәллип обризини ениқлап, миҗәзнамә йезиң.

Муәллип һәққидә эпизод	Муәллип обризи қандақ?

[2]

5. Мошу әсәрдики муәллипниң ойини давамлаштуруп, «Ө.Муһәммәдийниң «Еғир күнләрдә» һекайисидики балиниң еғир һаяти балиниң келәчәк һаятиға тәсир қилдиму?» мавзуда әдәбий эссе язиду. (100-120 сөз).

[5]

____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Балл қоюш жәдвили

1-бөлүм

№	Жавап	Балл	Қошумчә әхбарат
1	А)Режә асасида шеирниң сюжетлиқ риважлинишини ениқлайду; Ә) 1. А	5
2		1
Барлиғи		6 балл

2-бөлүм

№	Жавап	Балл	Қошумчә әхбарат
1	Садир Палванниң қошақлиридики Садирниң батурлуғи, хисләтлири, әһмийәтлирини селиштуриду	3
2	Өз көзқаришини билдүриду	2
Барлиғи		5 балл

3-бөлүм

№	Балл	Ениқлима
7	5	Мавзуни наһайити яхши ачиду. Әсәрниң тарихи/ бәдиий-идеялик қиммити яки йеңилиғиға, муәллип қолланған тиллиқ васитиләр вә усуллириға толуқ тәһлил ясайду. Мавзуни ечишта, эпизодтин мисалларни, дәлилләрни/ қәһриман сөзидин, әдәбиий терминлар вә усулларни мувапиқ қоллинип, өз көз қаршини тоғра йәткүзди.
	4	Мавзуни яхши чүшәнгәнлигини көрсәтти. Әсәрниң тарихи/ бәдиий-идеялик қиммити яки йеңилиғиға, муәллип қолланған тиллиқ васитиләр вә усуллириға тәһлил ясайду. Мавзуни ечишта, бәзибир эпизодтин мисалларни, дәлилләрни/ қәһриман сөзидин, әдәбиий терминләр вә усулларни қоллинип, өз көзқаршини тоғра йәткүзди.
	3	Мавзуни қанаәтләнгидәк дәрижидә чүшәнгинини көрсәтти. Әсәрниң мәзмуниға тәһлил ясайду. Мавзуни ечишта эпизодтин мисалларни, дәлилләрни/ қәһриман сөзидин, әдәбиий терминләр вә усулларни мувапиқ қоллинип, өз көзқаршини билдүрүштә, изчиллиқ йоқ.
	2	Мавзуни чүшәнгән. Әсәрниң бәзибир эпизодлиринила чүшәнгән вә мисаллар кәлтүргән.
	1	Билим алғучиниң базилиқ билими төвән. Бәзибир чүшәнчилирини қоллинишқа тиришти.

Жәмлигүчи баһалаш тапшурмилириниң ениқлимиси

Тапшур ма	Мәхсәтләр	Тапшурми лар түрлири	Тапшурмилар ениқлимиси	Вақти	Балл
1-2	5.1.3.1бәдиий әсәрдики персонажлар портретлири вә иш-һәрикәтлири арқилиқ уларниң обризини ечиш; 5.1.4.1бәдиий әсәрләрдин ихчам һәжимлик үзиндиләрни ипадилик оқуш, ятқа ейтиш;	Бирнәччә жавави бар соаллар	Тапшурмини йәккә орунлайду. Оқуғучилар оқуған әсәрлири асасида берилгән соалларға жавап бериду.	5 5	3 5
3	5.2.4.1. әдәбий әсәрдин алған тәсиратини ипадиләп, муәллипкә хәт йезиш;	Қисқа жавап тәләп қилидиған очуқ соаллар	Оқуғучилар оқуған әсәрлири асасида берилгән соалларға жавап бериду.	15	4
4	5.3.3.1әсәрдики персонажларни өзигә хас қиммити турғусидин тәһлил қилип, әдәбий эссе йезиш.	Язмичә толуқ жавапни һажәт етидиған соаллар	Берилгән мавзуға 100-120 сөз арисида өз көзқаршини дәлилләп, йезиқчә язиду.	20	8
Барлығы				45 минут	20

«Уйғур әдәбияти» пәнидин 2-чарәк бойичә жәмлигүчи баһалаш тапшурмилири

Бөлүм: Һ.Искәндәровниң «Кәл, йеңи жил!», «Қиш күнлири», «Туйғун билән момай» шеирлири.

Әсәр: «Туйғун билән момай» шеири

1-БӨЛҮМ

1.А) Туйғунниң орнида силәр болсаңлар немә қилаттиңлар?

__________________________________________________________________________________

Ә) Парчидин өзәңларға қандақ хисләтни үлгә қилип алдиңлар?

__________________________________________________________________________________

Б) Туйғун билән момайниң һаятида йүз бәргән вақиә силәрдә учраштиму? Учрашқан болса, немә қилдиңлар?

___________________________________________________________________________________

[3]

2. «Туйғун билән момай» шеири бойичә берилгән мисраларни әскә чүширип, рәт-рети билән орунлаштуриң.

[5]

2-БӨЛҮМ

Бөлүм: Һ.Абдуллинниң «Торуқ ат» һекайиси

Әсәр: «Торуқ ат» һекайиси

1. Һ.Абдуллинниң «Торуқ ат» һекайисиға асаслинип, муәллипк «Төрт жүмлә» усулини пайдилинип, 4 жүмлә билән хәт йезиң.

Көзқараш______________________________________________________________

Дәлилләр_______________________________________________________________

Мисал_________________________________________________________________

Хуласә_______________________________________________________________

[4]

3-БӨЛҮМ

Бөлүм: Илия Бәхтияниң «Дан һәққидики ой», «Яхши адәмләр һәққидики сөз», «Пақа», «Кепинәк» намлиқ шеирлири

Әсәр: «Ана жуттики баһар» шеири

2. Илия Бәхтияниң «Ана жутниң баһардики көрүнүши» шеиридики тәбиәт көрүнүшлирини тәсвирләп, эссе йезиң. Сөз мөлчәри – 100-120 сөз.

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Балл қоюш жәдвили

1-бөлүм

№	Жавап (дескриптор)	Балл	Қошумчә әхбарат
1 2	Әсәрдики персонажлар портретлири вә иш-һәрикәтлири арқилиқ уларниң обризини ачиду	3
	Шеирда берилгән мисраларни әскә чүширип, рети билән орунлаштуриду	9
Барлиғи		6 балл

2-бөлүм

№	Жавап (дескриптор)	Балл	Қошумчә әхбарат
1	Муәллипкә қаритип өзиниң көзқаршини билдүриду; Ойини дәлилләйду; Мисаллар кәлтүриду; Ойини хуласиләйду.	1 1 1 1
Барлиғи		4балл

3-бөлүм

№	Балл	Ениқлима
7	5	Мавзуни наһайити яхши ачиду. Әсәрниң тарихи/ бәдиий-идеялик қиммити яки йеңилиғиға, муәллип қолланған тиллиқ васитиләр вә усуллириға толуқ тәһлил ясайду. Мавзуни ечишта, эпизодтин мисалларни, дәлилләрни/ қәһриман сөзидин, әдәбиий термин вә усулларни мувапиқ қоллинип, өз көзқаршини тоғра йәткүзди.
	4	Мавзуни яхши чүшәнгәнлигини билдүрди. Әсәрниң тарихи/ бәдиий-идеялик қиммити яки йеңилиғиға, муәллип қолланған тиллиқ васитиләр вә усуллириға тәһлил ясайду. Мавзуни ечишта, бәзибир эпизодтин мисалларни, дәлилләрни/ қәһриман сөзидин, әдәбиий терменләр вә усулларни қоллинип, өз көзқаршини тоғра йәткүзди.
	3	Мавзуни қанаәтләнгидәк дәрижидә чүшәнгинини билдүрди. Әсәрниң мәзмуниға тәһлил ясайду. Мавзуни ечишта эпизодтин мисалларни, дәлилләрни/ қәһриман сөзидин, әдәбиий терменләр вә усулларни мувапиқ қоллинип, өз көзқаршини билдүрүштә, изчиллиқ йоқ.
	2	Мавзуни чүшәнгән.Әсәрниң бәзибир эпизодлиринила чүшәнгән вә мисаллар кәлтүргән.
	1	Билим алғучиниң базилиқ билими төвән. Бәзибир чүшәнчилирини қоллинишқа тиришти.

ІІІ чарәк бойичә жәмлигүчи баһалаш тапшурмилириниң ениқлимиси

Тапшур ма	Мәхсәтләр	Тапшурми лар түрлири	Тапшурмилар ениқлимиси	Вақти	балл
1	5.1.2.1бәдиий әсәрниң мавзуси билән идеясини ениқлаш;	Бирнәччә жавави бар соаллар	Тапшурмини йәккә орунлайду. Оқуғучилар оқуған әсәрлири асасида берилгән соалларға жавап бериду;	5	5
2-3	5.2.1.1бәдиий әсәрләрдики икки нәрсини селиштурған вә қариму-қарши қойған тәсвирләрни тепиш; 5.2.4.1. әдәбий әсәрдин алған тәсиратини ипадиләп, муәллипкә хәт йезиш;	Қисқа жавап тәләп қилидиған очуқ соаллар	Оқуғучилар оқуған әсәрлири асасида берилгән соалларға жавап бериду;	10 15	4 4
4	5.3.2.1персонажларни һәқиқий һаят билән селиштуруп, баһа бериш.	Язмичә толуқ жавапни һажәт етидиған соаллар	Берилгән мавзуға 70-80 сөз арисида өз көзқаршини дәлилләп, йезиқчә язиду.	15	7
Барлиғи				45 мин.	20

«Уйғур әдәбияти» пәнидин 3-чарәк бойичә жәмлигүчи баһалаш тапшурмилири

Бөлүм: Турған Тохтәмовниң «Нәдекин бечарә жанивар» һекайиси

Әсәр: «Нәдекин бечарә жанивар» һекайиси

1-БӨЛҮМ

«Икки яқлиқ күндилиги» арқилиқ «Нәдекин бечарә жанивар» һекайисиниң мавзуси вә идеясини ениқаң. Жәдвалниң сол тәрипигә мәтинниң мавзуси вә идеясигә бағлинишлиқ үзүндиләрни йезиң, сол тәрипигә үзүндиләр бойичә чүшәнчини өз сөзиңиз билән йезиң. [5]

Үзүндә	Чүшәнчә (немигә мошу ойни таллидиңиз, немишкә мошуни асасий дәп ойлайсиз?)

2-БӨЛҮМ

Бөлүм: Хелил Һәмраевниң «Өсәк тоғрилиқ қошақ», «Гүл», «Дәстихан», «Өмүр» намлиқ шеирлири

Әсәр: «Өмүр» шеири

1. «Өмүр» шеиридики шатлиқ билән қайғуни селиштуруң.

	Шатлиқ		Қайғу
Қандақ?
Немә үчүн?
Өз тәсәввуриңизни йезиң

[4]

2. Мәзкүр шеир өмүрдин елинған тәҗрибә мәһсулати екәнлигини йәткүзүп, хәт йезиң. (5-6 жүмлә)._____________________________________________________________________________________________________________________________________________

[4]

3-БӨЛҮМ

Бөлүм: Һажи Әхмәтниң «Ата меһри» һекайиси.

Әсәр: «Ата меһри» һекайиси.

3. «Бала тәрбийисидә ата-аниниң роли наһайити чоң» екәнлигини һәқиқий һаят билән селиштуруп, баһа бериң. 70-80 жүмлә.

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ [7]

Балл қоюш жәдвили

1-бөлүм

№	Жавап (дескриптор)	Балл	Қошумчә әхбарат
1	Һекайә мавзуси вә идеясигә мувапиқ үзүндиләрни ениқлайду; Үзүндиләрниң мәнасини өз сөзи билән язиду; Үзүндиләр асасида һекайиниң мавзуси вә идеясини ениқлайду;	1 3 1
Барлиғи		5 балл

2-бөлүм

№	Жавап	Балл	Қошумчә әхбарат
2	Әсәрләрдики икки нәрсини селиштуруп, мисаллар бойичә ениқлима язиду; Өз көзқаршини билдүриду	2 2
Барлиғи		4 балл

3-4-бөлүм

№	Балл	Ениқлима
3	5	Мавзуни наһайити яхши ачиду.Әсәрниң тарихи/тәсвирий-идеялиқ қиммити вә йеңилиқ яритишиға, муәллипниң қолланған тиллиқ қураллири билән усуллириға толуқ тәһлил ясиди. Мавзуни ечишта әсәрдин мисалларни, дәлилләрни, әдәбий терминлар билән усулларни қоллинип, өз көзқаршини толуқ йәткүзди.
	4	Мавзуни яхши чүшәнгән. Әсәрниң тарихи/тәсвирий-идеялиқ қиммити вә йеңилиқ яритишиға, муәллипниң қолланған тиллиқ қураллири билән усуллириға тәһлил ясиди. Мавзуни ечишта әсәрдин мисалларни, дәлилләрни, әдәбий терминлар билән усулларни қоллинип, өз көзқаршини билдүрди.
	3	Мавзуни қанаәтләнгидәк чүшәнгән. Әсәрниң мәзмуниға тәһлил ясайду. Мавзуни ечишта бәзибир әсәрдин мисалларни, дәлилләрни, әдәбий терминлар билән усулларни көрситип, өз көзқаршини билдүрүштә изчилиқ йоқ.
	2	Мавзуни чүшәнгәнлигини көрситиду.Әсәрдин бәзибир эпизодларни көрситип, мисалларни кәлтүриду.
	1	Билим алғучиниң базилиқ билими төвән. Бәзибир чүшәнчилирини қоллинишқа тиришти.

Чарәк бойичә жәмлигүчи баһалаш тапшурмилириниң ениқлимиси

Тапшур ма	Мәхсәтләр	Тапшурми лар түрлири	Тапшурмилар ениқлимиси	Вақти	Тапшур ма
1-2	5.1.1.1.Бәдиий әсәрләрниң жанри асасида фабулиси билән сюжетини ейтип бериш. 5.1.3.1бәдиий әсәрдики персонажлар портретлири вә иш-һәрикәтлири арқилиқ уларниң обризини ечиш;	Бирнәччә жавави бар соаллар	Тапшурмини йәккә орунлайду. Оқуғучилар оқуған әсәрлири асасида берилгән соалларға жавап бериду.	5-10	2 4
1-2	5.2.2.1 эпикилиқ әсәрләрдики муәллип обризини ениқлаш; 5.2.3.1әсәрдики тиллиқ тәсвирий вситиләрниң (охшитиш, эпитет, метафора, тәкрарлар, шеир қурулуши) мәналирини ениқлаш;	Қисқа жавап тәләп қилидиған очуқ соаллар	Оқуғучилар оқуған әсәрлири асасида берилгән соалларға жавап бериду.	10-15	3 3
1	5.3.3.1әсәрдики персонажларни өзигә хас қиммити турғусидин тәһлил қилип, әдәбий эссе йезиш	Язмичә толуқ жавапни һажәт етидиған соаллар	Берилгән мавзуға 100-120 сөз арисида өз көзқаршини дәлилләп, йезиқчә язиду.	15-20	8
Барлығы				45 минут	20

«Уйғур әдәбияти» пәнидин 4-чарәк бойичә жәмлигүчи баһалаш тапшурмилири

Бөлүм: И.Алтынсаринниң «Бай вә гадай балиси» намлиқ һекайиси

Әсәр: «Бай вә гадай балиси» һекайиси

1-БӨЛҮМ

1. а) Һасан-гадайниң балиси, Үсән-байниң балиси.

Һ ә-ә Яқ

б) Бираз маңғандин кейин, Һасан «қосиғим ачти», – дәп жиғлиди.

Һә-ә Яқ

[2]

2. Үзиндиләрни қәһриманларниң иш-һәрикитигә қарап ениқлап, селиштуруп, жававини тепип йезиң.

№	Үзүндиләр	Жаваплар
1	Буниңдин кейин маңиверип, чүштин кейин иккиси бир өстәң суниң йениға кәлди. Су ичип, услуқлирини қандурғандин кейин, Үсән деди.
2	Бираз маңғандин кейин, кәч кирип, көз бағланди вә йол көрүнмәй қалди. Түн болғачқа ...
3	Балилар әнди қаяққа қарап меңишини билмәй тохтиди. Шу һаләттә әтрапиға қарап турса, алди тәрипидә егиз дөң үстидә чоң бир нәрсә көрүнди...

А. Шәһәр көрүнди

В. Қәбир көрүнди

С. Қорқушқа башлиди

D. Әнди бир тамақ пиширип йәйлуқ

Е. Йол маңди

[4]

2-БӨЛҮМ

Бөлүм: Марс Һетахуновниң «Һәр баһарда сайрайду каккук» намлиқ һекайиси

Әсәр: «Һәр баһарда сайрайду каккук» һекайиси

3. Әсәрдики һаят һәқиқитиниң көрүнүшлирини муәллип обризи арқилиқ ениқлаң.

- муәллипниң көзқариши_______________________________________________________

- қәһриманниң қариму-қатниши_____________________________________________

- муәллипниң хуласиси _____________

[3]

4. «Һәр баһарда сайрайду каккук» һекайиси бойичә тәсвирий васитиләрни ениқлап, чүшәнчә бериң.

Мисал	Тәсвирий васитиләрниң қайси түри?	Чүшәнчә

[3]

3-БӨЛҮМ

Бөлүм: И.Алтынсаринниң «Бай вә гадай балиси» намлиқ һекайиси

Әсәр: «Бай вә гадай балиси» һекайиси

Һасан билән Үсәнниң тәрбийә алған муһити охшаш болдиму? Эссе йезиң. Сөз мөлчәри: 100-120 сөз.

[8]

Балл қоюш жәдвили

1-бөлүм

№	Жавап	Балл	Қошумчә әхбарат
1	А) яқ	2	Һәр дурус жавапқа 1 балл
	Б) һә-ә
2	1-D 2-С 3-В	3
Барлиғи		5 балл

2-бөлүм

№	Жавап	Балл	Қошумчә әхбарат
3	Муәллипниң ойини ениқлайду; Қәһриманлар билән қариму-қатнишини көрситиду; Муәллипни хуласисини көрситиду;	3
4	Һекайидин тәсвирий васитиләрни ениқлап, чүшәнчә бериду	3
Барлиғи		6 балл

3-4-бөлүм

№	Балл	Ениқлима
3	5	Мавзуни наһайити яхши ачиду.Әсәрниң тарихи/тәсвирий-идеялиқ қиммити вә йеңилиқ яритишиға, муәллипниң қолланған тиллиқ қураллири билән усуллириға толуқ тәһлил ясиди. Мавзуни ечишта әсәрдин мисалларни, дәлилләрни, әдәбий терминлар билән усулларни қоллинип, өз көзқаршини толуқ йәткүзди.
	4	Мавзуни яхши чүшәнгән. Әсәрниң тарихи/тәсвирий-идеялиқ қиммити вә йеңилиқ яритишиға, муәллипниң қолланған тиллиқ қураллири билән усуллириға тәһлил ясиди. Мавзуни ечишта әсәрдин мисалларни, дәлилләрни, әдәбий терминлар билән усулларни қоллинип, өз көзқаршини билдүрди.
	3	Мавзуни қанаәтләнгидәк чүшәнгән. Әсәрниң мәзмуниға тәһлил ясайду. Мавзуни ечишта бәзибир әсәрдин мисалларни, дәлилләрни, әдәбий терминлар билән усулларни көрситип, өз көзқаршини билдүрүштә изчилиқ йоқ.
	2	Мавзуни чүшәнгәнлигини көрситиду.Әсәрдин бәзибир эпизодларни көрситип, мисалларни кәлтүриду.
	1	Билим алғучиниң базилиқ билими төвән. Бәзибир чүшәнчилирини қоллинишқа тиришти.

Мәзмуни

І чарәк бойичә жәмлигүчи баһалашқа арналған тапшурмилар

«Чинтөмүр вә Мәхтумсула» ........................................................

Садир Палванниң қошақлири .......................................................

ІІ чарәк бойичә жәмлигүчи баһалашқа арналған тапшурмилар

Өмәр Муһәммәдийниң «Еғир күнләрдә» һекайиси ..................

Һ.Абдуллинниң «Торуқ ат» һекайиси .........................................

ІІІ чарәк бойичә жәмлигүчи баһалашқа арналған тапшурмилар

Турған Тохтәмовниң «Нәдекин бечарә жанивар» һекайиси .....

Хелил Һәмраевниң «Дәстихан» намлиқ шеири .........................

ІҮ чарәк бойичә жәмлигүчи баһалашқа арналған тапшурмилар

Патигүл Сабитованиң «Баламниң ағинилири» намлиқ һекайиси..

А.Қунанбаевниң «Қиш» намлиқ шеири ..........................................

І чарәкниң жәмлигүчи баһалашқа арналған тапшурмилар

Бөлүм:«Чинтөмүр вә Мәхтумсула»

Оқуш мәхсәтлири:

5 .1.1.1бәдиий әсәрләрниң жанри асасида фабулиси билән сюжетини ейтип бериш

5.3.2.1персонажларни һәқиқий һаят билән селиштуруп, баһа бериш.

Баһалаш критерийи Билим алғучи

• Әсәрләрниң жанри асасида фабулиси билән сюжетлиқ риважлинишини һекайиләйду;

• Һаят билән селиштуруп, баһа бериду.

Ойлаш ихтидариниң дәрижиси Жуқури ихтидар дәрижиси

Орунлаш вақти 15-20 минут

Тапшурмилар:

1-тапшурма. «Чинтөмүр вә Мәхтумсула» чөчигини сюжетлар тизмиси бойичә орунлаштуруң.

Вақиәләр	Рети
	1
	2
	3
	4
	5
	6
	7
	8

2-тапшурма. «Чинтөмүр вә Мәхтумсула» чөчигидики бир персонажни таллап, персонажниң бойидики йеқимлиқ вә йеқимсиз хасийәтләрни ениқлап жәдвалға толтириң.

персонаж	Йеқимлиқ хасийити	дәлил	Йеқимсиз хасийити	дәлил

3-тапшурма.

«Чинтөмүр вә Мәхтумсула» чөчигидики персонажларниң бойидики ениқланған хасийәтлирини һазирқи өмүрдики адәмләрниң бойида (кәзлишиш/кәзләшмәслигини) селиштуруш арқилиқ баһа бериң.

Баһалаш критерийи	№ тапшурма	Дескриптор	Балл
		Билим алғучи
Әсәрниң жанриға асасида фабулиси вә сюжетлиқ риважлинишини һекайиләйду;	1	Әсәрниң мәзмуни бойичә вақиәләр ретини бәлгүләйду;	6
Һаят билән селиштуруп, баһа бериду.	2	- персонажниң бойидики йеқимлиқ вә йеқимсиз хасийәтләрни ениқлайду; -дәлилләр кәлтүриду; -ениқлиған хасийәтләрни һазирқи өмүрдики адәмләрниң бойида кәзлишиш/кәзләшмәслигини селиштуруш арқилиқ баһа бериду;	1 1 1 1
Барлиғи			10

І чарәкниң жәмлигүчи баһалашқа арналған тапшурмилар

Бөлүм: Садир Палванниң қошақлири

Оқуш мәхсәтлири:

5.1.2.1бәдиий әсәрниң мавзуси билән идеясини ениқлаш;

5.2.4.1. әдәбий әсәрдин алған тәсиратини ипадиләп, муәллипкә хәт йезиш;

Баһалаш критерийи Билим алғучи

• Әсәрниң мавзуси билән идеясини ениқлайду;

• Әсәрдин алған тәсиратини өз көзқариши арқилиқ муәллипкә хәт язиду.

Ойлаш ихтидариниң дәрижиси Жуқури ихтидар дәрижиси қоллиниш

Орунлаш вақти 15-20 минут

Тапшурмилар:

1-тапшурма. «Икки яқлиқ күндилиги» арқилиқ Садир Палванниң қошақлириниң мавзуси вә идеясини ениқлаң. Жәдвәлниң сол тәрипигә мәтинниң мавзуси вә идеясигә бағлинишлиқ үзүндиләрни йезиң, сол тәрипигә үзүндиләр бойичә чүшәнчини өз сөзиңиз билән йезиң.

Үзүндә (қошақ)	Чүшәнчә (немигә мошу ойни таллидиңиз, немишкә мошуни асасий дәп ойлайсиз?)
	Сәвәви
	Сәвәви
	Сәвәви
Мавзуси
Идеяси

2-тапсырма. Қошақтин алған тәсиратиңизни билдүрүп, Садир Палванға хәт йезиң. (100-120 сөз).

Баһалаш критерийи	№ тапшурма	Дескриптор	Балл
		Билим алғучи
Әсәрниң мавзуси билән идеясини ениқлайду	1	Қошақниң мавзуси вә идеясигә мувапиқ үзүндиләрни ениқлайду;	1 1
		Үзүндиләрниң мәнасини өз сөзи билән язиду;	1 1
		Үзүндиләр асасида қошақниң мавзуси вә идеясини ениқлайду;	1 1
Әсәрдин алған тәсиратини өз көзқарши арқилиқ муәллипкә хәт язиду	2	Қошақтин алған тәсиратини ениқлап язиду;	1
		Хәт тәркивини сақлайду;	1
		Хәт язиду	2
Барлиғи			10

ІІ чарәкниң жәмлигүчи баһалашқа арналған тапшурмилар

Бөлүм: Өмәр Муһәммәдийниң «Еғир күнләрдә» һекайиси

Оқуш мәхсәтлири:

5.2.2.1 эпикилиқ әсәрләрдики муәллип обризини ениқлаш;

5.3.3.1әсәрдики персонажларни өзигә хас қиммити турғусидин тәһлил қилип, әдәбий эссе йезиш.

Баһалаш критерийи Билим алғучи

• Әсәрләрдики муәллип обризини ениқлайду;

• Муәллип обризини тәһлил қилип, әдәбий эссе язиду

Ойлаш ихтидариниң дәрижиси Жуқури ихтидар дәрижиси

Орунлаш вақти 15-20 минут

Тапшурмилар:

1-тапшурма. Әсәрдин кәлтүрүлгән үзүндилирини пайдилинип, муәллип обризини (асасий ой, көзқариши) ениқлаң.

Муәллип обризини ениқлаң
Асасий ой	Муәллипниң көзқариши	Муәллип қандақ адәм?

2-тапшурма. Мошу әсәрдики муәллипниң ойини давамлаштуруп, «Ө. Муһәммәдийниң «Еғир күнләрдә» һекайисидики балиниң аниға болған муһәббитидин қандақ үлгә алдиңиз?» мавзуда әдәбий эссе язиду. (100-120 сөз).

Баһаш критерийи	№ тапшурма	Дескриптор	Балл
		Билим алғучи
Әсәрләрдики муәллип обризини ениқлайду;	1	Муәллип обризини ениқлайду: 1.Асасий ой 2.Муәллипниң көзқариши 3.Өзиниң көзқариши	1 2 2
		Муәллипниң обризи бойичә 2-3 жүмлидин хуласә чиқириду;	1
Муәллип обризини тәһлил қилип, әдәбий эссе язиду	2	Тирәк сөзләрни ениқлайду;	1
		Көзқаришини язиду;	2
		Хуласә чиқириду	1
Барлығы 10

Жәмлигүчи баһалашқа арналған тапшурмилар

Бөлүм: Һ.Абдуллинниң «Торуқ ат» һекайиси

Оқуш мәхсәтлири:

5.1.3.1бәдиий әсәрдики персонажлар портретлири вә иш-һәрикәтлири арқилиқ уларниң обризини ечиш;

5.2.4.1. әдәбий әсәрдин алған тәсиратини ипадиләп, муәллипкә хәт йезиш.

Баһалаш критерийи Билим алғучи

• Әсәрдики персонажлар портретлири вә иш-һәрикәтлири арқилиқ уларниң обризини ачиду;

• Стратегия бойичә муәллипкә хәт йезип, хәт мәзмунида алған тәсират билән бөлүшиду.

Ойлаш ихтидариниң дәрижиси қоллиниш

Орунлаш вақти 15-20 минут

Тапшурмилар:

1-тапшурма. Қәһриманниң иш-һәрикити вә портретини ечишқа қоллиниң.

Қәһриманниң портрети вә иш-һәрикитини ечиштики үзиндиләр	Муәллипниң қәһриман обризини ечиштики сөзләрниң ишлитилиши

2-тапшурма. «Торуқ ат» һекайисидин алған тәсиратиңизни бөлүшүп, муәллипкә хәт йезиң (100-120 сөз).

Баһалаш критерийи	№ тапшурма	Дескриптор	Балл
		Билим алғучи
Әсәрдики персонажлар портретлири вә иш-һәрикәтлири арқилиқ уларниң обризини ачиду;	1	Қәһриманни ениқлайду;	1
		Қәһриманниң иш-һәрикити вә портретини образда ачиду;	1 1
		Муәллипниң қәһриманниң образини ечишта, сөзләрниң ишлитилишини ажритиду;	2
Стратегия бойичә муәллипкә хәт йезип, хәт мәзмунида алған тәсират билән бөлүшиду	2	Әсәрдин алған тәсиратини тәсвирләп язиду;	2
		хәт тәркивини сақлайду;	1
		Хәт язиду	2
Барлиғи			10

Жәмлигүчи баһалашқа арналған тапшурмилар

Бөлүм: Турған Тохтәмовниң «Нәдекин бечарә жанивар» һекайиси

Оқуш мәхсәтлири:

5.3.1.1әсәрдики эпизодлар арқилиқ униң тарихий қиммитигә баһа бериш;

5.1.3.1бәдиий әсәрдики персонажлар портретлири вә иш-һәрикәтлири арқилиқ уларниң обризини ечиш.

Баһалаш критерийи Билим алғучи

• Әсәрниң қиммитигә мувапиқ эпизодларни ениқлап, әсәрниң тарихий қиммитигә баһа бериду;

• Сурәт арқилиқ һекайидики баш қәһриманниң портретини тәсвирләп, иш-һәрикити арқилиқ баһа бериду.

Ойлаш ихтидариниң дәрижиси Жуқури ихтидар дәрижиси

Орунлаш вақти 15-20 минут

Тапшурмилар:

1-тапшурма. Берилгән қиммитигә мувапиқ әсәрдин бирнәччә эпизодларни ениқлаң.

Қиммити	Эпизодлар
Аилә	1.
	2.

Қиммити	Эпизодлар
Адәмгәрчилик	1.
	2.

Қиммити	Эпизодлар
Достлуқ	1.
	2.

Қиммити	Эпизодлар
Һөрмәт	1.
	2.

2-тапшурма.Берилгән сүрәт бойичә жаниварниң портретини тәсвирләп йезиң. Иш-һәрикитигә дәлил кәлтүрүп, икки жүмлә йезиң.

	Портрети	Иш-һәрикити	Баһа

Баһалаш критерийи	№ тапшурма	Дескриптор	Балл
		Билим алғучи
Әсәрниң қиммитигә мувапиқ эпизодларни ениқлап, әсәрниң тарихий қиммитигә баһа бериду;	1	Қиммитини тонуштуридиған эпизодларни ениқлайду;	2
		Әсәрниң тарихий қиммитини өзлиригә тегишлик қиммити билән бағлаштуруп, баһа бериду;	1 1
Сурәт арқилиқ һекайидики баш қәһриманниң портретини тәсвирләп, иш-һәрикити арқилиқ баһа бериду	2	Сүрәткә сәп селип, портретини сөз билән тәсвирләйду;	2
		Иш-һәрикитигә бир дәллил кәлтүриду;	2
		Иш-һәрикити асасида баһа бериду	2
Барлиғи			10

Жәмлигүчи баһалашқа арналған тапшурмилар

Бөлүм: Хелил Һәмраевниң «Дәстихан» намлиқ шеири

Оқуш мәхсәтлири:

5 .1.1.1бәдиий әсәрләрниң жанри асасида фабулиси билән сюжетини ейтип бериш.

5.2.2.1 эпикилиқ әсәрләрдики муәллип обризини ениқлаш.

Баһалаш критерийи Билим алғучи

• Шеирниң сюжетлиқ мәнаси бойичә режә қуруп, режа асасида сюжетниң риважлинишини һекайиләйду;

• Муәллипниң ойини, көзқаришини билдүридиған йолларни тапиду вә ениқланған үзүндиләр асасида муәллипниң образини тәһлил ясайду.

Ойлаш ихтидариниң дәрижиси Билиш вә чүшиниш

Қоллиниш

Орунлаш вақти 15-20 минут

Тапшурмилар:

1-тапшурма.

А).Шеирниң сюжетлиқ мәнаси бойичә режә қуриду.

Режә:

Киришмә ______________________________

Асасий қисим

Хуласә ________________________

Б).Режә асасида сюжетлиқ риважлинишини ениқлайду.

Сюжетлиқ риважлиниши
1	Баянлиғучи (мәзмунини ачидиған тирәк сөзләрни йезиң)
2	Риважлиниши (өмүр билән бағлаштуруң)
3	Әһмийити (очуқ соал қураштуруң)
4	Бәлгүлигүчи (яққан мисрани йезиң, сәвәвини чүшәндүриң)
5	Нәтижиси (хуласә ой ейтиду)

2-тапшурма. Хелил Һәмраевниң «Дәстихан» намлиқ шеиридики дехан обризини ментальлиқ картиға орунлаштуруң

дәлил

ДЕХАН

Баһалаш критерийи	№ тапшурма	Дескриптор	Балл
		Билим алғучи
Шеирниң сюжетлиқ мәнаси бойичә режә қуруп, режа асасида сюжетниң риважлинишини һекайиләйду;	1	Шеирниң мәзмуни бойичә режә қуриду	3
		Шеирдики эпизодларниң сюжетлиқ тәркивигә айриду Асасий идеясини ениқлайду Һаят билән бағлаштуриду Хуласә ой ейтиду Өз сөзи билән язиду	1 1 1 1 1
Муәллипниң ойини, көзқаришини билдүридиған йолларни тапиду вә ениқланған үзүндиләр асасида муәллипниң образини тәһлил ясайду	2	Ментальлиқ картиға чүшириду	1
		Шеирдин дәлилләр кәлтүриду	1
Барлиғи			10

Жәмлигүчи баһалашқа арналған тапшурмилар

Бөлүм: Патигүл Сабитованиң «Баламниң ағинилири» намлиқ һекайиси

Оқуш мәхсәтлири:

5.2.2.1 эпикилиқ әсәрләрдики муәллип обризини ениқлаш;

5.3.3.1әсәрдики персонажларни өзигә хас қиммити турғусидин тәһлил қилип, әдәбий эссе йезиш.

Баһалаш критерийи Билим алғучи

• Әсәрләрдики муәллип обризини ениқлайду;

• Қәһриманниң өзигә хас қиммити турғисидин тәһлил қилип,эссе язиду.

Ойлаш ихтидариниң дәрижиси Билиш вә чүшиниш

Қоллиниш

Орунлаш вақти 15-20 минут

Тапшурмилар:

1-тапшурма. Әсәрдики муәллипниң обризини тәһлил ясап, диаграмма хәритисидә көрситиң.

Ана

Бала

Ата

2-тапшурма.

1.Әсәрдики қәһриманниң өзигә хас қиммити турғисидин концептуаллиқ жәдвал арқилиқ тәһлил қилиду.

Қәһриман	Адимий хасийити (муәллип көзи билән)	Баһа
Ана
Бала

2.Мошу тәһлилгә асаслинип, аниниң мүжәзини чүшәндүридиған әдәбий эссе йезиң. (120-130сөз).

Баһалаш критерийи	№ тапшурма	Дескриптор	Балл
		Билим алғучи
Әсәрләрдики муәллип обризини ениқлайду;	1	Әсәрдики муәллип обризини тәһлил ясайду	1
		Әсәрдики муәллип обризини уқум хәритиси арқилиқ ениқлайду	1
Қәһриманниң өзигә хас қиммити турғисидин тәһлил қилип,эссе язиду	2	Қәһриманниң мүжәз алаһидилигини тәһлил қилиду;	1
		Киришмә бөлүмидә ана һәққидә өзиниң көзқаришини билдүриду (20-25 сөз);	2
		Асасий бөлмидә ана бойидики адәмгәрчилик хасийәтлирини ениқлайду;	1
		Кәлтүрүлгән хасийәткә дәлилләр кәлтүриду (30 сөз);	2
		Хуласә бөлүмидә қәһриманниң бойидики өзәңгә үлгә алидиғанни тепип, ойини хуласиләйду (20-25 сөз).	2
Барлиғи			10

ЖЗәмлигүчи баһалашқа арналған тапшурмилар

Бөлүм: А.Қунанбаевниң «Қиш» намлиқ шеири

Оқуш мәхсәтлири:

5.1.2.1бәдиий әсәрниң мавзуси билән идеясини ениқлаш;

5.2.4.1 әдәбий әсәрдин алған тәсиратини ипадиләп, муәллипкә хәт йезиш.

Баһалаш критерийи Билим алғучи

• Әсәрниң асасий ойи билән идеясини ениқлайду;

• Әсәрдин алған тәсиратини ипадиләйдиған пикрини йезиқчә йәткүзиду

Ойлаш ихтидариниң дәрижиси Билиш вә чүшиниш

Қоллиниш

Орунлаш вақти 15-20 минут

Тапшурмилар:

1-тапшурма.Шеирниң мавзуси билән идеясини ениқлаш үчүн сюжетиға асаслинип, соалларға жавап берип, жәдвәлға чүшириң.

Қандақ мәсилә көтирилди	Шеирдики мәсилини ачидиған үзүндиләр	Қандақ үлгә бериду?

2-тапшурма.

1.Шаир қиш пәслини қандақ җанлиқ хусусийәтләрни пайдиланғанлиғини ениқлаң вә өз көзқаришинизни йезиң.

___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

2. «Төрт жүмлә» усули арқилиқ мәтиндики асасий әхбаратлар бойичә өз пикриңларни дәлилләңлар

Пикир	Дәлил	Мисал	Йәкүн
Өз пикрини билдүриду	Өз пикрини дәлилләйду	Һаят билән бағлашту руп, мисаллар кәлтүриду	Мавзу бойичә хуласә ой ейтиду

Баһалаш критерийи	№ тапшурма	Дескриптор	Балл
		Билим алғучи
Әсәрниң идеясигә мувапиқ мавзу усунилиду вә өз көзқаршини язиду;	1	Шеирниң мавзуси билән идеясини ениқлайду;	1
		Асасий идеясини тәһлил қилиду;	1
		Қиш пәслиниң җанлиқ хусусийәтлирини ениқлайду;	1
		Өз көзқаришини язиду;	2
Әсәрдин алған тәсиратини ипадиләйдиған пикирни йезиқчә йәткүзиду	2	Өз көзқаришини билдүриду;	2
		Дәлилләр кәлтүриду;	1
		Һаят билән бағлаштуриду;	1
		Хуласә ой ейтиду	1
Барлиғи			10