Біртұтас тәрбие: Құндылыққа негізделген ұстаздық ұстаным

Жұмабекова Айғаным Қасымтайқызы

Қызылорда қаласы, Б.Шалғынбаев атындағы №217 ІТ мектеп-лицейінің қазақ тілі мен әдебиеті пәні мұғалімі

Қазіргі таңда білім беру саласындағы басты міндеттердің бірі – өскелең ұрпақты ұлттық және жалпыадамзаттық құндылықтарға тәрбиелеу. Оқушыны жан-жақты дамытудың негізі – білім мен тәрбие біртұтастығында. Мұғалім ретінде біздің басты мақсатымыз – оқушының бойына рухани-адамгершілік құндылықтарды сіңіріп, оларды өмір жолында дұрыс қолдана алатын азамат етіп қалыптастыру.

Құндылықтар – адамның өмірлік бағытын айқындайтын, мінез-құлқы мен әрекеттерін қалыптастыратын іргелі негіз. Әрбір халықтың өзіне тән ұлттық құндылықтары бар. Қазақ халқында отбасыға деген құрмет, үлкенді сыйлау, отансүйгіштік, адалдық, еңбексүйгіштік секілді қасиеттер ғасырлар бойы ұрпақтан-ұрпаққа жалғасып келеді.

Бүгінгі қоғамда технология мен ақпараттың дамуы оқушы санасына әртүрлі әсерін тигізуде. Осы жағдайда ұстаздың міндеті – балалардың бойында адамгершілік құндылықтарды нығайтып, оларды өмірлік компас ретінде пайдалануға үйрету.

Тәрбие мен білім – біртұтас процесс. Тек білім беру арқылы тәрбие ісін шетке ығыстыру баланың толыққанды тұлға болып қалыптасуына кедергі келтіреді. Мысалы, математика немесе тарих сабағында тек пәндік біліммен шектелмей, сабақты өмірлік құндылықтармен байланыстыру оқушының пәнге деген қызығушылығын арттырып қана қоймай, оны жауапты әрі саналы азамат етіп тәрбиелейді.

Мұғалім ретінде біз әр пәннің мазмұнына құндылықтық тұрғыдан мән беріп, сабақ барысында:

• өзара сыйластық пен құрметке баулу;

• адалдық пен әділдіктің маңызын түсіндіру;

• ұлттық дәстүрлер мен мәдениетті құрметтеуді үйрету секілді мәселелерді қамтуымыз керек.

Мектеп – тұлғаны қалыптастырудағы басты орта. Оқушының бойына құндылықтарды дарыту тек сабақтармен шектелмейді. Сыныптан тыс жұмыстар, іс-шаралар, тәлімгерлік пен сынып жетекшісінің жеке әңгімелері де тәрбие берудің маңызды бөлігі.

Мектепте мейірімді, қолдау көрсетуге дайын, әділ әрі адамгершілік қасиеттері жоғары мұғалімдер жұмыс істегенде ғана оқушылар бойында құндылықтар тұрақты қалыптасады.

Біртұтас тәрбие беру – әрбір мұғалімнің азаматтық және кәсіби борышы. Құндылықтарға негізделген тәрбие оқушылардың саналы өмір сүруіне, қоғамда өз орнын табуына және еліміздің дамуына үлес қосатын ұрпақ тәрбиелеуге мүмкіндік береді.

Біз, ұстаздар, тек білім беріп қана қоймай, болашақ ұрпақтың жүрегіне ізгілік нұрын себетін тәрбиешілерміз. Сондықтан оқушыға тек үйретуші емес, бағыт беруші, ақылшы болу – басты міндетіміз.