Д.Қонаев
атындағы жалпы білім беретін мектеп
«БУЛЛИНГТЕН
ҚОРҒАН!»
/«Қауіпсіздіктің жаңа ғасырына (экология
мен көлік»
ЖЖЕ
Қауіпсіздік сабағы (10
минут)
«Менің қандай
құқығым бар?»
Сыныбы: 8
«В»
Сынып
жетекшісі:
«Буллингтен қорған!»
Қауіпсіздік сабағы (10
минут) «Менің қандай құқығым
бар?»
|
Тәрбие
жоспары
|
Д.Қонаев атындағы жалпы білім
беретін мектеп
|
Күні:
09.12.2024жыл
|
Мұғалім:
|
Сыныбы:
|
Number present:
24
|
absent:0
|
Оқыту
мақсаты
|
Буллингтің түрлері мен
салдарларын түсіндіру
Оқушыларға буллингтің не екенін, оның түрлерін (физикалық,
психологиялық, әлеуметтік, кибербуллинг) және қоғам мен жеке
тұлғаға тигізетін теріс әсерлерін
түсіндіру.
Оқушыларға өз құқықтарын
қорғауды және басқаларға құрметпен қарауды
үйрету
Оқушыларға өздерін буллингтен қалай қорғай алатынын және басқаларға
көмектесу жолдарын көрсету. Оларға әрбір адам өзінің және
өзгелердің құқықтарын қорғауға міндетті екенін
түсіндіру.
|
Күтілетін
нәтиже
|
Оқушылар буллингтің не
екенін біледі
Оқушылар буллингтің әртүрлі түрлерін (физикалық, психологиялық,
кибербуллинг) ажырата алады және оның адамға немесе қоғамға қалай
әсер ететінін түсінеді.
Оқушылар өздерін қорғай
алады
Оқушылар буллингке ұшыраса, не істеу керек екенін біледі және өз
құқығын қорғауға дайын болады. Олар қажет болған жағдайда
мұғалімдер мен басқа сенімді адамдарға көмек сұрау жолдарын
меңгереді.
|
Сабақ
құндылығы
|
|
Апта
дәйексөзі
|
Жауапкершілік –
адамгершілік қасиеттің
көрінісі
|
САБАҚ
БАРЫСЫ
|
Сабақ
кезеңдері
|
Мұғалімнің
әрекеті
|
Оқушының
әрекеті
|
Әдіс тәсілдер мен кері
байланыс беру
|
Ресурстар
|
Ұйымдастыру
кезеңі
|
ҚР гимн
орындалады.
Амандасу сәтінде
оқушылардың демалыстарының өтуін
сұрау.
Тақырыпты енгізу және
түсіндіру
Мұғалім сабақты бастамас бұрын буллингтің не екенін, оның қандай
түрлері бар екенін түсіндіреді. Оқушыларға бұл ұғымның мәні мен
оның салдары туралы нақты мысалдар келтіреді. Буллингтің
түрлері: физикалық
буллинг (құлақ соққы,
қорлау), психологиялық
буллинг (қорқыту, психологиялық қысым
көрсету), кибербуллинг (интернет арқылы
қорлау), әлеуметтік
буллинг (топтан шығару,
айыптау).
|
Гимн
орындайды.
Сабақ дәйек сөзін
мағынасына мысал
келтіреді.
Сыныптағы ережелерді
қойып, оларды талқылау.
"Буллингке орын
жоқ!" деген ұранмен сыныптағыларға қатысты моральдық талаптарды
қою.
Оқушыларға өз құқықтарын
қорғауға үйрету.
|
|
|
Ортасы
|
Буллингтің адамға
тигізетін психологиялық әсерлерін
түсіндіру.
Өзін төмен бағалау,
қорқыныш, депрессияға
ұшырау.
Өзін жалғыз
сезіну.
Оқушыларға
буллингтен қорғану үшін қажетті стратегияларды
ұсыну:
Өз-өзіне сенімді
болу.
Сабыр
сақтау.
Қолдау
іздеу: Мектептегі мұғалімдерге,
психологтарға немесе достарға көмек
сұрау.
Қарсы жауап
беру: Дұрыс әрі салмақты жауап
беру.
Буллингтің
құрбандарының мектептегі өміріне қалай әсер ететінін, достармен
қарым-қатынас, оқу үлгерімі және жалпы өмір сапасына әсері туралы
нақты мысалдар.
Топтық жұмыс жасау
арқылы әр оқушының көзқарасын тыңдау және оны ұжымдық шешіммен
бекіту.
|
қушылар буллингке
ұшыраған адамның психологиялық жағдайы туралы пікір
алмасады.
"Буллингтің құрбаны
болған адамды қалай қолдауға болады?" деген сұраққа жауап
береді.
Оқушыларға рөлдік
ойындар ұйымдастыру (мысалы, "Буллингті қалай тоқтатуға
болады?").
Рөлдік
ойындар:
Оқушылар буллингке
ұшыраған кезде не істеу керек екендігін рөлдік ойындар арқылы
көрсетеді. Мысалы, бір оқушы буллинг жасайды, ал екіншісі оған
қалай жауап беру керек екендігін
көрсетеді.
Оқушылардың әрқайсысы өзара
рөлдермен жұмыс істеп, өздерін қатаң жағдайларда қалай ұстайтынын
көрсетеді.
|
|
|
Қорытынды
бөлім
|
Сабақтың қорытындысы мен түйінін шығару. Оқушыларға
буллингтен қорғану жолдарын тағы бір рет еске
салу.
|
Оқушылардың сабақтан алған негізгі идеяларын
тыңдау:
"Буллингке қалай қарсы тұруға
болады?"
"Әрқайсымыздың
әрекетіміздің қоғамда әсері
қандай?"
|
|
|
№ 4 САБАҚ. МЕНІҢ
ҚҰҚЫҚТАРЫМ МЕН
МІНДЕТТЕРІМ
Мақсаты: білім алушыларды олардың
негізгі құқықтары мен міндеттерімен және құқықтары бұзылған
жағдайда жүгіну тәртібінің регламентімен
таныстыру.
Міндеті:
білім алушыларды
олардың негізгі құқықтары мен міндеттерін регламенттейтін
«Қазақстан Республикасындағы Бала құқықтары туралы» Заңының
баптарымен таныстыру.
Сабақтың
барысы:
Кіріспе
Сабақты адам
құқықтарының маңыздылығын талқылаудан бастаңыз. Оқушылардан
құқықтардың не екенін, олардың не үшін қажет екенін және оларды кім
қорғайтынын сұраңыз. Адам құқықтары елдің негізгі
заңымен-Конституциямен қорғалатынын
түсіндіріңіз.
Қазақстан
Республикасындағы балалардың
құқықтары.
«Қазақстан
Республикасындағы Бала құқықтары туралы» Заң
балаларды қоғамдағы
толымды өмiрге даярлау, олардың қоғамдық мәнi бар және шығармашылық
белсендiлiгiн дамыту, әлемдiк өркениеттiң жалпы адамзатқа тән
құндылықтары негiзiнде оларды жоғары имандылық қасиеттерге,
елжандылық пен азаматтыққа тәрбиелеу, олардың бойында ұлттық
сана-сезiмдi қалыптастыру принциптерінің басымдығына сүйенiп,
баланың Қазақстан Республикасының Конституциясында кепілдiк
берiлген негiзгi құқықтары мен заңды мүдделерiн iске асыруға
байланысты туындайтын қатынастарды
реттейдi.
Баланың өмiр сүруге,
қорғалуға, денсаулығын сақтауға, тұрғын үй алуға, бiлiм алуға,
мемлекеттiк көмек алуға құқығы
бар.
Негізгі
бөлім
«Қазақстан Республикасындағы бала құқықтары туралы» Қазақстан Республикасының Заңы
|
15-бап
|
Баланың білім алуға
құқығы
|
16-бап
|
Баланың еңбек бостандығына құқығы
|
16-1-бап
|
Баланың экономикалық қанаудан
қорғалу құқығы
|
17-бап
|
Баланың мемлекеттiк көмекке
құқығы
|
19-бап
|
Баланың дем алуға және бос
уақытын пайдалануға
құқығы
|
20-бап
|
Баланың
мiндеттерi
|
35-бап
|
Бала және
дiн
|
36-бап
|
Баланы әлеуметтiк ортаның
терiс ықпалынан
қорғау
|
37-бап
|
Баланы алкогольдi өнiмдер мен
темекi бұйымдарының зиянды әсерiнен
қорғау
|
38-бап
|
Баланы психикаға белсенді әсер ететін
заттардан, күштi әсер ететiн немесе улы заттардан
қорғау
|
39-1-бап
|
Балаларға, он сегіз жасқа дейінгі адамдарға
тыйым салынған ақпаратты қамтитын ақпараттық өнімнің таратылуын,
сондай-ақ кәмелетке толмағандардың ойын-сауық мекемелерінде болу
тәртібін мемлекеттік
бақылау
|
Жоғарыда аталған баптарда
келесі құқықтар анықталған:
-
отбасында өмір сүру және тәрбиелеу;
-
оның ата-анасы кім екенін білу;
-
ата-аналарымен бірге тұру (бұл оның мүдделеріне қайшы келетін жағдайларды қоспағанда), олардың тарапынан қамқорлыққа алыну;
-
ата-аналардың тәрбиесіне, ал олар болмаған немесе ата-ана құқықтарынан айырылған жағдайда қорғаншының, қамқоршының немесе балалар мекемесінің тәрбиесіне алыну;
-
жан-жақты даму;
-
адамның қадір қасиетін құрметтеу;
-
ата-анасымен, әжесімен, атасымен, ағаларымен, әпкелерімен және басқа туыстарымен қарым-қатынас жасау;
-
өз пікірін білдіру;
-
тегі, аты, әкесінің атын алу;
-
өмір сүру және өз табыстарына қаражат
алу.
Құқықтарды
міндеттермен салыстырыңыз. Әрбір азаматтың құқықтары ғана емес,
төмендегідей міндеттері де бар екенін
түсіндіріңіз:
мемлекеттің заңдарын
құрметтеу;
басқа адамдардың
құқықтарын құрметтеу;
қоғамдық тәртіпті
сақтау;
табиғат пен қоршаған ортаны
қорғау.
Келесідей мысал келтіруге болады, егер
адамның сөз бостандығына құқығы болса, ол басқа адамдарды қорлауға
болады дегенді білдірмейді.
Құқықтар мен міндеттер тығыз байланысты
екенін талқылаңыз. Мысалы, егер біз басқалардың біздің
құқықтарымызды құрметтеуін қаласақ, олардың құқықтары мен
міндеттерін сақтауға тиіспіз. Бұл бір-бірін құрметтейтін үйлесімді
қоғам қағидаты.
Ойын немесе интерактивті
тапсырма.
Оқушыларды топтарға бөліп, оларды
құқықтары мен міндеттері бұзылатын бірнеше жағдайларды қарастыруға
шақырыңыз. Олардан қандай құқықтар бұзылғанын және заңдарды сақтау
арқылы мәселені қалай шешуге болатынын талқылауды
сұраңыз.
Қорытынды (2 минутқа
дейін):
Сабақты қорытындылаңыз. Өз құқықтарыңыз
бен міндеттеріңізді білу әділ қоғамда өмір сүруге көмектесетінін
еске түсіріңіз. Оқушылардан не білгендерін және алған білімдерін
күнделікті өмірде қалай қолданатынын
сұраңыз.