Эгалик қўшимчаларининг ёзилиши

Ўқитучининг исми, шарифи:

Абдужабарова Нодира Абдуахадовна

Фан номи/Синфи:

Ўзбек тили 4 «Г» синф

Хафтанинг қайси куни,дарс соати:

19 .10.2021. 8 -хафта, 26 дарс

Бўлим номи:

2-бўлим. Инсоний фазилатлар

Дарснинг мавзуси:

Эгалик қўшимчаларининг ёзилиши

Ушбу дарсда эришилган таълимий мақсадлар:

4.1.7.1 сўз таркибида ва сўз орасидаги бўғин ҳамда товуш ҳамоҳанглигини сақлаб талаффуз қилиш.

4.2.1.1 ривоя тасвирий, муҳокама матн турларини ва таркибий қисмларини аниқлаш.

4.3.1.1 берилган мавзуда ҳикоя қилиш, тасвирлаш ва муҳокама қилиш элементлари бор матн тузиб ёзиш.

Дарсга асосланган ўқиш мақсадлари:

Барча ўқувчилар: эгалик қўшимчаларни олган отларни аниқлай олади ва ўзагини белгилай олади.

Ўқувчиларнинг асосий қисми: эгалик қўшимчаларининг бирлик ва кўпликда қандай қўшилиб ёзилиш кераклигини билади.

Айрим ўқувчилар: эгалик қўшимчаларини олган сўзларни аниқлаб, таҳлил қилишни билади.

Саралаб ўқитиш топширмалари:

Вақти

Босқич

Ўқитувчининг иш ҳаракати

Ўқувчиларнинг иш ҳаракати

Баҳолаш

Ресурстар

4 минут

Ташкилий қисм

Шодлик даврасини тузиш:

Келинг дўстлар қўл ушлашиб,

Бирга давра қурайлик.

Шодланишиб гул тутишиб,

Хурсанд бўлиб турайлик.

Билим олувчиларнинг диққатини тўплаш мақсадида «Совға» услуби қўлланади. Бунда ўқувчилар ўз партадошларига совға қилгиси келган нарсасини имо-ишоралар орқари етказишади. Масалан: гул бўлса, ҳавода гул расмини чизиб узатади.

Сариқ барглар – «Матн», қизил барглар - «Гап»,

яшил гуллар - «Сўз» гуруҳларига бириктириб оламиз.

Каттага ҳам сиз,

Кичикка ҳам сиз,

Салом бердик сизларга,

Ҳурмат билан биз!

Билим олувчилар билан бирга бугунги дарснинг мақсадини аниқлаб оламиз.

Қўшиқни куйга солиб айткизади

«Совға» услуби орқали билим олувчилар бир- бирига совға улушадилар.

Турли ранглардаги баргларни олишиб, гуруҳларга бириктишди.

Билим олувчилар дарсга меҳмонлар бўлиб келганларга саломлашиб олидилар.

Ребус фойдаланиб бугунги мавзумизнинг маъносини очади

Ақлий ҳужум услуби орқали эгалик қўшимчаларга мисол келтиради.

Баҳолаш: оғзаки

Раҳбарлантирилади.

Оқ қоғозда гуруҳнинг номлари .

Рангли барглар расми.

4 минут

5- минут

7- минут

8 минут

Янги дарс

Янги мавзу ва дарс мақсади билан таништириш.

Ўтилган мавзуни эсга тушириш ва мустаҳкамлаш мақсадида «Билағон ким?» услубини қўллаш.

Савол- жавоб ўтказилади.

Баҳолаш: оғзаки раҳбарлантирилади.

( Ж ) Уй вазифаси: 5-машқни ёзиш.

Жуфти билан бир-бирини текшириб, дўстининг ишига изоҳ бериш.

(Я) 1-машқ. «Тез илдам» услуби.

Ўқинг. Эгалик қўшимчаларини олган отларни аниқлаб, ўзагини белгиланг.Эгалик қўшимчаларни ёзилишига эътибор беринг. Ўзакнинг қайси товуш билан тугаганини айтинг.

Мол-у давлатингиз билан эмас, илм-у ҳунарингиз,гўзал хулқ-атворингиз билан ифтихор қилинг.Одам боласи-элнинг боласи.Раънога бувисининг бойчечак ҳақидаги ашуласи ёқиб қолди.

Дескриптор: Билим олувчи;

-эгалик қўшимчаларини олган отларни аниқлайди.

-ўзагини белгиланганини топади..

-ўзакнинг қайси товуш билан тугаганини айтади.

Баҳолаш: Гуруҳлар бир-бирларини бош бармоқ орқали билан баҳолайди.

Эгалик қўшимчалари отларга қуйидагича қўшилади:

Унли товушдан сўнг:-м,-нг,-си,-миз,-нгиз,-(лар)и шаклида;

Ундош товушдан сўнг:

-им,-инг,-и,-имиз,-ингиз,-(лар)и шаклида.

-қ ва -к ҳарфлари билан битган отларга эгалик қўшимчаси қўшилганда к-г бўлиб, қ-ғ бўлиб талаффуз этилади ва ёзилади:

Бирикмаларни ўқинг. Эгалик қўшимчаларини олган отларни аниқланг.

Баҳодирнинг чизғичи, мактабнинг кутубхонаси,отанинг насиҳати,эшикнинг қулфи,онамнинг эртаклари.

Эгалик қўшимчаларини тушириб ўқинг. Сўзлар ўзаро боғландими? Эгалик қўшимчалари қандай вазифа бажаряпти?

Дескриптор: Билим олувчи;

“Тугалланмаган гап” услуби

- эгалик қўшимчаларини олган отларни аниқлайди ;

-эгалик қўшимчалар қандай вазифа бажарганини

аниқлайди;

Баҳолаш: Икки юлдуз ,бир тилак.

Дам олиш дақиқаси. “Кўнгилли кун”

(Г) 1- гуруҳ: 4- машқ. «Ақлингни чархла» услуби.

Нуқталарнинг ўрнига эгалик қўшимчаларидан мосини қўйиб ёзинг.

Кундалиг......-ёруғ юз.....,

Давраларда бийрон сўз.....,

Ёзувлар...... чиннию- чироқ,

Завқ бағишлар ҳар бир варақ.

Дескриптор: Билим олувчи;

-эгалик қўшимчаларини мосини топади.

-эгалик қўшимчаларини белгилайди.

-шахс- сонини айтади.

2-гуруҳ: 5- машқ. «Кейс – стади» услуби.

Сўзларни ўқинг. Сўзлар ўзагидаги ўзгаришини аниқлаб, фарқини айтинг.

бурун бурним оғиз оғзим

шаҳар шаҳрим сингил синглим

Дескриптор: Билим олувчи;

-сўзлар ўзагидан ўзгаришини аниқлайди.

-сўзларни бир-биридан фарқини топади.

-эгалик қўшимчаларини олган отларни топади.

-шахс-сонини айтади.

Тўғри ва нотўғри усулби