«Экология және денсаулық» жалпы білім беретін мектептің 2-сынып оқушылары үшін

№

Сабақтың тақырыбы

Уақыт

Сабақтың мақсаты

Күтілетін нәтиже:

Ресурстар

1 бөлім. Экология мен денсаулыққа кіріспе (4 сағат)

1

Экология дегеніміз не?

1

• Оқушыларды "экология" ұғымымен және оның мағынасымен таныстыру.

• Адам мен қоршаған ортаның байланысы туралы түсінік қалыптастыру

• Экологияны зерттеуге деген қызығушылықты және табиғатқа ұқыпты қарауды тәрбиелеу.

• Оқушылар экологияның анықтамасын біліп, оның мағынасын түсінуі керек.

• Оқушылар табиғаттағы тірі организмдердің өзара байланысына мысалдар келтіріп, адамның қоршаған ортаға қалай әсер ететінін түсіндіре білуі керек.

• Оқушылар экологияны зерттеуге қызығушылық танытып, табиғатқа ұқыпты қарауы керек.

• Ойынға арналған карталар " Тірі-жансыз?"тапсырма үшін" кім қайда тұрады?"

• Әр түрлі табиғи экожүйелер бейнеленген суреттер (орман, өзен, өріс, таулар және т.б.).

• Осы экожүйелерде өмір сүретін өсімдіктер мен жануарлардың суреттері.

• Адамның табиғатқа оң және теріс әсерін бейнелейтін суреттер.

• Мультимедиялық презентация (міндетті емес).

• Топтарда жұмыс істеуге арналған материалдар (қағаз парақтары, қарындаштар, киізден жасалған қаламдар).

• Ойындарға арналған карталар «Кім екенін тап», «Азық-түлік тізбегін құрастыру»

2

Экологиялық тепе-теңдік және оның денсаулық үшін маңызы

1

• Оқушыларды "экологиялық тепе-теңдік" ұғымымен және оның адам денсаулығы үшін маңыздылығымен таныстыру.

• Табиғаттағы тірі организмдердің өзара байланысы және осы тепе-теңдіктің бұзылуының салдары туралы түсінік қалыптастыру.

• Табиғатқа ұқыпты қарауға және экологиялық тепе-теңдікті сақтаудағы өз рөлін түсінуге тәрбиелеу.

• Оқушылар "экологиялық тепе-теңдік" ұғымын және оның адам денсаулығы үшін маңыздылығын білуі керек.

• Оқушылар экологиялық тепе-теңдіктің бұзылуы адам денсаулығына қалай әсер ететінін түсіндіре білуі керек және тепе-теңдіктің бұзылуына әкелуі мүмкін әрекеттердің мысалдарын келтіре білуі керек.

• Оқушылар табиғатқа ұқыпты қарауы және экологиялық тепе-теңдікті сақтау жауапкершілігін білуі керек.

• Тапсырма арналған карталар «Өрмекші торы»

• Әр түрлі экожүйелер (орман, көл, шалғын және т.б.) және оларда өмір сүретін тірі организмдер бейнеленген суреттер.

• Экологиялық тепе-теңдіктің бұзылуының мысалдарын суреттейтін суреттер (мысалы, жануарлардың немесе өсімдіктердің бір түрінің жойылуы, су объектілерінің ластануы).

• Экологиялық тепе-теңдіктің адам денсаулығына әсерін көрсететін суреттер (мысалы, таза ауа, пайдалы тамақ, ашық ауада демалу мүмкіндігі).

• Мультимедиялық презентация (міндетті емес).

• Топтарда жұмыс істеуге арналған материалдар (қағаз парақтары, қарындаштар, киізден жасалған қаламдар).

• Ойындарға арналған карталар «Иә – Жоқ», «Жағдайлар»

3

Экология біздің денсаулығымызға қалай әсер етеді

1

• Оқушыларды "экология" ұғымымен және оның адам денсаулығына әсерімен таныстыру.

• Қоршаған орта мен денсаулық жағдайы арасындағы байланыс туралы түсінік қалыптастыру.

• Табиғатқа жауапкершілікпен қарауға және экологияны сақтаудағы өз рөлін түсінуге тәрбиелеу.

• Оқушылар "экология" ұғымын біліп, оның адамның физикалық жағдайына әсерін түсінуі керек.

• Оқушылар экологияны жақсарту және денсаулығын сақтау үшін әр адам жасай алатын нақты әрекеттерге мысалдар келтіре білуі керек.

• Оқушылар табиғатқа және олардың денсаулығына жауапкершілікпен қарау керек.

• Табиғат суреттері (Таза орман, гүлді шалғын, мөлдір өзен) және адамның табиғатқа теріс әсері (ластану, ормандарды кесу, қоқыс).

• Дені сау адам мен қоршаған ортаның теріс әсерінен туындаған түрлі аурулары бар адам бейнеленген суреттер.

• Мультимедиялық презентация (міндетті емес).

• Топтарда жұмыс істеуге арналған материалдар (қағаз парақтары, қарындаштар, киізден жасалған қаламдар).

4

Экологиялық жағдайды жақсарту және аурулардың алдын алу шаралары

1

• Оқушыларды "экологиялық тепе-теңдік" ұғымымен және оның адам денсаулығы үшін маңыздылығымен таныстыру.

• Табиғаттағы тірі организмдердің өзара байланысы және осы тепе-теңдіктің бұзылуының салдары туралы түсінік қалыптастыру.

• Табиғатқа ұқыпты қарауға және экологиялық тепе-теңдікті сақтаудағы өз рөлін түсінуге тәрбиелеу.

• Оқушылар "экологиялық тепе-теңдік" ұғымын және оның адам денсаулығы үшін маңыздылығын білуі керек.

• Оқушылар экологиялық тепе-теңдіктің бұзылуы адам денсаулығына қалай әсер ететінін түсіндіре білуі керек және тепе-теңдіктің бұзылуына әкелуі мүмкін әрекеттердің мысалдарын келтіре білуі керек.

• Оқушылар табиғатқа ұқыпты қарауы және экологиялық тепе-теңдікті сақтау жауапкершілігін білуі керек.

• Тапсырма арналған карталар «Шешімдер суреттері»

• Табиғат суреттері (Таза орман, гүлді шалғын, мөлдір өзен) және адамның табиғатқа теріс әсері (ластану, ормандарды кесу, қоқыс).

• Дені сау адам мен қоршаған ортаның теріс әсерінен туындаған түрлі аурулары бар адам бейнеленген суреттер.

• Мультимедиялық презентация (міндетті емес).

• Топтарда жұмыс істеуге арналған материалдар (қағаз парақтары, қарындаштар, киізден жасалған қаламдар).

• Ойындарға арналған карталар «Экологиялық жоспар»

II бөлім. Қоршаған ортаның ластануы және оның денсаулыққа әсері (8 сағат)

5

Ауаның ластану көздері, олардың адамға әсері

1

• Оқушыларды ауаның ластануының негізгі көздерімен және олардың адам денсаулығына әсерімен таныстыру.

• Таза ауаның өмір мен денсаулық үшін маңыздылығы туралы түсінік қалыптастыру.

• Қоршаған ортаға ұқыпты қарауға және ауаны таза ұстау үшін жауапкершілікті сезінуге тәрбиелеу.

• Студенттер Ауаның ластануының әртүрлі көздері және олардың адам денсаулығына әсері туралы білуі керек.

• Оқушылар ауаның ластану көздеріне мысалдар келтіріп, ластанған ауаның ағзаға қалай әсер ететінін сипаттай білуі керек.

• Оқушылар ауаның ластану мәселесіне саналы көзқараспен қарауы және қоршаған ортаны қорғауға қатысуға ниет білдіруі керек.

• Тапсырма арналған карталар «Таза – лас»

• Ауаның ластануының әртүрлі көздері бейнеленген суреттер (көлік, өнеркәсіптік кәсіпорындар, өрттер, тұрмыстық көздер және т.б.).

• Ластанған ауаның адам денсаулығына кері әсерін көрсететін суреттер (тыныс алу жолдарының аурулары, аллергия, астма және т.б.).

• Ауаны тазарту процесінің суреттері (міндетті емес).

• Топтарда жұмыс істеуге арналған материалдар (қағаз парақтары, қарындаштар, киізден жасалған қаламдар).

• Ойындарға арналған карталар «Иә – Жоқ»

6

Судың ластануы: адам денсаулығына әсері

1

• Оқушыларды судың ластану проблемасымен және оның адам денсаулығына тигізетін зардаптарымен таныстыру.

• Таза судың өмір мен денсаулық үшін маңыздылығы туралы түсінік қалыптастыру.

• Су ресурстарына ұқыпты қарауға және оларды сақтау үшін жауапкершілік сезімін тәрбиелеу.

• Оқушылар "Судың ластануы" ұғымы, оның көздері және адам денсаулығына әсері туралы білуі керек.

• Оқушылар судың ластану көздеріне мысалдар келтіріп, ластанған судың ағзаға қалай әсер ететінін сипаттай білуі керек.

• Оқушылар судың ластану мәселесіне саналы түрде қарауы және су ресурстарын қорғауға қатысуға ниет білдіруі керек.

• Тапсырма арналған карталар «Таза – лас»

• Таза және ластанған судың суреттері, әртүрлі ластану көздері (өндірістік ағындар, қоқыс, тыңайтқыштар және т.б.), сондай-ақ ластанған суды пайдалануға байланысты аурулар.

• Суды тазарту процесінің суреттері (міндетті емес).

• Топтарда жұмыс істеуге арналған материалдар (қағаз парақтары, қарындаштар, киізден жасалған қаламдар).

• Ойындарға арналған карталар «Иә – Жоқ»

7

Топырақтың ластануы және оның денсаулыққа әсері

1

• Оқушыларды "топырақтың ластануы" ұғымымен және оның көздерімен таныстыру.

• Ластанған топырақтың адам денсаулығына кері әсері туралы түсінік қалыптастыру.

• Топыраққа маңызды табиғи ресурс ретінде ұқыпты қарауға және оны сақтау үшін жауапкершілікті сезінуге тәрбиелеу.

• Оқушылар "топырақтың ластануы" ұғымы, оның көздері және адам денсаулығына әсері туралы білуі керек.

• Оқушылар топырақтың ластану көздеріне мысалдар келтіріп, ластанған топырақтың ағзаға қалай әсер ететінін сипаттай білуі керек.

• Оқушылар топырақтың ластану мәселесіне саналы көзқараспен қарауы керек және маңызды табиғи ресурс ретінде топырақты қорғауға қатысуға ниет білдіруі керек.

• Тапсырма арналған карталар «Жерде не өседі?»

• Таза және ластанған топырақ, әртүрлі ластану көздері (қоқыс, химиялық заттар, тыңайтқыштар мен пестицидтер, Өндірістік қалдықтар және т.б.), сондай-ақ топырақтың ластануына байланысты аурулар бейнеленген суреттер.

• Таза және ластанған топырақта өсірілген өсімдіктердің суреттері.

• Топтарда жұмыс істеуге арналған материалдар (қағаз парақтары, қарындаштар, киізден жасалған қаламдар).

• Ойындарға арналған карталар «Иә – Жоқ»

8

Пластмасса және қоқыс: олар табиғат пен денсаулыққа қалай әсер етеді?

1

• Оқушыларды қоршаған ортаның пластикпен және қоқыспен ластану проблемасымен таныстыру.

• Пластмасса мен қоқыстың адам табиғаты мен денсаулығына кері әсері туралы түсінік қалыптастыру.

• Қоқысты кәдеге жарату және пластикті пайдалануды азайту мәселесіне жауапкершілікпен қарауға тәрбиелеу.

• Оқушылар қоршаған ортаны пластикпен және қоқыспен ластау мәселесі, пластик пен қоқыстың адам табиғаты мен денсаулығына кері әсері туралы білуі керек.

• Оқушылар пластик пен қоқыстың ластануын шешу үшін әр адам жасай алатын нақты әрекеттерге мысалдар келтіре білуі керек.

• Оқушылар қоқысты кәдеге жарату және пластикті пайдалануды азайту мәселесіне жауапкершілікпен қарауы керек.

• Тапсырма арналған карталар «Қоқысты сұрыптау»

• Пластмассамен және қоқыспен ластанған табиғаттың суреттері (мысалы, жағажайлар, ормандар, су қоймалары).

• Пластмасса мен қоқыстың адам денсаулығына кері әсерін көрсететін суреттер (мысалы, жануарлардың улануы, су мен ауаның ластануы).

• Әр түрлі қоқыстардың суреттері (пластик, қағаз, шыны, тамақ қалдықтары).

• Топтарда жұмыс істеуге арналған материалдар (қағаз парақтары, қарындаштар, киізден жасалған қаламдар).

• Әр түрлі қаптамалар (пластикалық бөтелкелер, сөмкелер, қағаз қораптар, шыны банкалар және т.б.).

• Ойындарға арналған карталар «Иә – Жоқ»

9

Химиялық заттардың ластануы: бұл денсаулыққа қалай әсер етеді?

1

• Оқушыларды "химиялық ластану" ұғымымен және оның көздерімен таныстыру.

• Химиялық заттардың адам денсаулығына теріс әсері туралы түсінік қалыптастыру.

• Қоршаған ортаға ұқыпты қарауға және химиялық ластанудың алдын алу жауапкершілігіне тәрбиелеу.

• Оқушылар "химиялық ластану" ұғымы, оның көздері және адам денсаулығына әсері туралы білуі керек.

• Оқушылар химиялық ластану көздеріне мысалдар келтіріп, химиялық заттардың ағзаға қалай әсер ететінін сипаттай білуі керек.

• Оқушылар химиялық ластану мәселесіне саналы түрде қарауы керек және қоршаған ортаның ластануын болдырмауға қатысуға ниет білдіруі керек.

• Тапсырма арналған карталар «Қауіпті – қауіпсіз»

• Химиялық ластанудың әртүрлі көздері бейнеленген суреттер (өнеркәсіптік кәсіпорындар, көлік, тұрмыстық химия, тыңайтқыштар мен пестицидтерді ауыл шаруашылығында қолдану, қоқыс полигондары және т.б.).

• Химиялық заттардың адам денсаулығына теріс әсерін көрсететін суреттер (тыныс алу жолдарының аурулары, аллергия, улану, тері аурулары және т.б.).

• Күнделікті өмірде қолданылатын тұрмыстық химияның әртүрлі түрлерін бейнелейтін суреттер.

• Мультимедиялық презентация

• Топтарда жұмыс істеуге арналған материалдар (қағаз парақтары, қарындаштар, киізден жасалған қаламдар).

• Ойындарға арналған карталар «Иә – Жоқ»

10

Күнделікті өмірде ластануды қалай болдырмауға болады?

1

• Оқушыларды күнделікті өмірде ластанудың алдын алудың қарапайым және қол жетімді әдістерімен таныстыру.

• Қоршаған ортаны таза ұстауға әр адамның жеке үлесінің маңыздылығы туралы түсінік қалыптастыру.

• Табиғатқа жауапкершілікпен қарауға және ластанудың алдын алудағы өз рөлін білуге тәрбиелеу.

• Оқушылар күнделікті өмірде ластанудың алдын алудың қарапайым және қолжетімді жолдарын білуі керек.

• Оқушылар ластанудың алдын алу үшін әр адам жасай алатын нақты әрекеттерге мысалдар келтіре білуі керек.

• Оқушылар табиғатқа жауапкершілікпен қарауы және ластанудың алдын алудағы рөлін білуі керек.

• Тапсырма арналған карталар «Не ластайды?»

• Ластанудың алдын алуды көрсететін әртүрлі жағдайларды бейнелейтін суреттер (мысалы, қоқыстарды сұрыптау, суды үнемдеу, қайта пайдалануға болатын заттарды пайдалану, пластиктен бас тарту).

• Ластанудың адам табиғаты мен денсаулығына теріс әсерін бейнелейтін суреттер.

• Мультимедиялық презентация

• Топтарда жұмыс істеуге арналған материалдар (қағаз парақтары, қарындаштар, киізден жасалған қаламдар).

• Көрсетуге арналған әртүрлі заттар (мысалы, пластикалық бөтелке, қағаз пакет, шыны ыдыс, қайта пайдалануға болатын сөмке).

• Ойындарға арналған карталар «Экологиялық жағдайлар»

11

Денсаулықты сақтау үшін табиғатқа қалай күтім жасау керек?»

1

• Оқушыларды табиғатқа қамқорлық жасаудың адам денсаулығын сақтауға көмектесетін қарапайым және қол жетімді әдістерімен таныстыру.

• Адам денсаулығы мен қоршаған орта жағдайының байланысы туралы түсінік қалыптастыру.

• Табиғатқа ұқыпты қарауға және оны сақтау үшін жауапкершілікті сезінуге тәрбиелеу.

• Оқушылар табиғатқа қамқорлық жасаудың адам денсаулығын сақтауға көмектесетін қарапайым және қол жетімді тәсілдерін білуі керек.

• Оқушылар қоршаған ортаны және олардың денсаулығын сақтау үшін әр адам жасай алатын нақты әрекеттерге мысалдар келтіре білуі керек.

• Оқушылар табиғатқа ұқыпты қарауы және оның болашағы үшін жауапкершілігін білуі керек.

• Тапсырма арналған карталар «Табиғат – бұл..», «Табиғатқа не зиян тигізеді?»

• Табиғатқа деген қамқорлықты көрсететін әртүрлі жағдайларды бейнелейтін суреттер (мысалы, қоқыстарды сұрыптау, суды үнемдеу, өсімдіктерді отырғызу, жануарларға ұқыпты қарау).

• Адамның табиғатқа теріс әсерін бейнелейтін суреттер (ластану, ормандарды кесу, қоқыс).

• Мультимедиялық презентация Топтарда жұмыс істеуге арналған материалдар (қағаз парақтары, қарындаштар, киізден жасалған қаламдар).

• Көрсетуге арналған әртүрлі заттар (мысалы, пластикалық бөтелке, қағаз пакет, шыны ыдыс, өсімдіктерді суаруға арналған су құятын ыдыс).

• Ойындарға арналған карталар «Экологиялық жағдайлар»

12

Жобалық жұмыс: біздің ауданда ластану деңгейін қалай төмендетуге болады?

1

• Оқушылардың экологиялық сауаттылығын және белсенді азаматтық ұстанымын дамыту.

• Экологиялық проблемаларды анықтау, олардың себептерін талдау және жергілікті деңгейде шешу жолдарын ұсыну дағдыларын қалыптастыру.

• Өз ауданының қоршаған ортасының жай-күйі үшін жауапкершілік сезімін тәрбиелеу.

• Оқушылар өз аймағындағы (немесе қаласындағы) экологиялық проблемалар туралы біліп, олардың адам денсаулығы мен қоршаған ортаға әсерін түсінуі керек.

• Оқушылар экологиялық проблемалардың себептері мен салдарын анықтай білуі, оларды шешу жолдарын ұсына білуі керек.

• Оқушылар өз ауданындағы (немесе қаласындағы) экологиялық жағдайды жақсартуға белсенді азаматтық ұстаным мен үлес қосуға ұмтылуы керек.

• Тапсырма арналған карталар «Экологиялық мәселелер», «Себептері мен салдары»

• Аудан (қала) картасы.

• Ауданның экологиялық проблемаларын бейнелейтін фотосуреттер немесе суреттер (ауаның, судың, қоқыстың және т.б. ластануы).

• Топтарда жұмыс істеуге арналған материалдар (қағаз парақтары, қарындаштар, киізден жасалған қаламдар, қайшы, желім).

• Презентацияға арналған материалдар (тақта, проектор, экран - міндетті емес).

III бөлім. Салауатты өмір салты және табиғат (8 сағат)

13

Салауатты өмір салтының негізгі принциптері

1

• Оқушыларды салауатты өмір салтының негізгі принциптерімен және олардың денсаулық үшін маңыздылығымен таныстыру.

• Ерте жастан бастап салауатты өмір салтын ұстанудың маңыздылығы туралы түсінік қалыптастыру.

• Өз денсаулығына жауапкершілікпен қарауға және салауатты өмір салтын ұстануға ұмтылуға тәрбиелеу.

• Оқушылар салауатты өмір салтының негізгі принциптері және олардың адам денсаулығы үшін маңызы туралы білуі керек.

• Оқушылар салауатты әдеттердің мысалдарын келтіріп, олардың денсаулыққа қалай әсер ететінін түсіндіре білуі керек.

• Оқушылар өз денсаулығына жауапкершілікпен қарауы және салауатты өмір салтын ұстануға ұмтылуы керек.

• Тапсырма арналған карталар «Пайдалы – зиянды»

• Салауатты өмір салтының әртүрлі аспектілері бейнеленген суреттер (дұрыс тамақтану, физикалық белсенділік, гигиена, күн тәртібі, жаман әдеттерден бас тарту).

• Дені сау және денсаулығы нашар адам бейнеленген суреттер.

• Мультимедиялық презентация

• Топтарда жұмыс істеуге арналған материалдар (қағаз парақтары, қарындаштар, киізден жасалған қаламдар).

• Ойындарға арналған карталар «Иә – Жоқ»

14

Тамақтану және оның денсаулыққа әсері

1

• Оқушыларды "дұрыс тамақтану" ұғымымен және оның денсаулық үшін маңыздылығымен таныстыру.

• Теңдестірілген тамақтану мен тамақтану режимінің маңыздылығы туралы түсінік қалыптастыру.

• Сіздің денсаулығыңызға және дұрыс тамақтану мәдениетіне жауапкершілікпен қарауға тәрбиелеу.

• Оқушылар дұрыс тамақтанудың денсаулық үшін маңыздылығын, теңдестірілген тамақтану мен тамақтану режимінің маңыздылығын білуі керек.

• Оқушылар пайдалы және зиянды тағамдарды ажырата білуі, пайдалы тағамдардан мәзір құра білуі керек.

• Оқушылар өз денсаулығына жауапкершілікпен қарауы және дұрыс тамақтану ережелерін сақтауға ұмтылуы керек.

• Тапсырма арналған карталар «Пайдалы – зиянды», «Ол неден жасалған?»

• Әр түрлі тағамдардың суреттері (көкөністер, жемістер, ет, сүт өнімдері, нан, тәттілер және т.б.).

• Денеге дұрыс тамақтанудың пайдасын көрсететін суреттер (мысалы, күшті сүйектер, Сау тістер, энергия, жақсы көңіл-күй).

• Зиянды өнімдердің суреттері (мысалы, чипсы, сода, фастфуд).

• Мультимедиялық презентация

• Топтарда жұмыс істеуге арналған материалдар (қағаз парақтары, қарындаштар, киізден жасалған қаламдар).

• Жемістер мен көкөністердің муляждар жиынтығы

• Ойындарға арналған карталар «Өнімді тап»

15

Физикалық белсенділіктің денсаулыққа әсері

1

• Оқушыларды "дене белсенділігі" ұғымымен және оның денсаулық үшін маңыздылығымен таныстыру.

• Тұрақты жаттығулардың физикалық және психологиялық әл-ауқатқа пайдасы туралы түсінік қалыптастыру.

• Белсенді өмір салтына деген қызығушылықты және дене шынықтырумен үнемі айналысуға деген ұмтылысты тәрбиелеу.

• Оқушылар физикалық белсенділіктің денсаулық үшін маңыздылығын, тұрақты жаттығулардың физикалық және психологиялық әл-ауқатқа пайдасын білуі керек.

• Оқушылар физикалық белсенділіктің денсаулыққа қалай әсер ететінін түсіндіре білуі және әртүрлі дене жаттығуларының мысалдарын келтіре білуі керек.

• Оқушылар белсенді өмір салтына қызығушылық танытып, үнемі дене шынықтырумен айналысуға ұмтылуы керек.

• Тапсырма арналған карталар «Пайдалы – зиянды»

• Физикалық белсенділіктің әртүрлі түрлерін бейнелейтін суреттер (спорт, ойын, би, жаттығу және т.б.).

• Дене жаттығуларының денсаулыққа пайдасын көрсететін суреттер (бұлшықеттерді күшейту, жүрек пен өкпенің жұмысын жақсарту, көңіл-күйді көтеру және т.б.).

  • Мультимедиялық презентация

• Топтарда жұмыс істеуге арналған материалдар (қағаз парақтары, қарындаштар, киізден жасалған қаламдар).

• Спорттық жабдықтар(доптар, арқан, құрсаулар).

• Ойындарға арналған карталар «Иә-Жоқ»

16

Табиғат денсаулық факторы ретінде

1

• Оқушыларды "табиғат" ұғымымен және оның адам денсаулығы үшін маңыздылығымен таныстыру.

• Адам мен табиғаттың байланысы, табиғаттың физикалық және психологиялық денсаулыққа әсері туралы түсінік қалыптастыру.

• Табиғатқа ұқыпты қарауға және оны сақтаудағы өз рөлін түсінуге тәрбиелеу.

• Оқушылар табиғаттың адам денсаулығы үшін маңызы, оның физикалық және психологиялық жағдайына әсері туралы білуі керек.

• Оқушылар табиғаттың денсаулыққа жағымды әсерінің мысалдарын келтіріп, адамның табиғатты қалай қорғай алатынын түсіндіре білуі керек.

• Оқушылар табиғатқа ұқыпты қарауы керек және оны сақтау жауапкершілігін білуі керек.

• Тапсырма арналған карталар «Табиғи бірлестіктер»

• Әр түрлі табиғи ландшафттарды бейнелейтін суреттер (орман, таулар, өзен, теңіз және т.б.).

• Табиғаттың адам денсаулығына жағымды әсерін бейнелейтін суреттер(мысалы, ашық ауада спортпен шұғылданатын, орманда демалатын, өзенде жүзетін адамдар).

• Адамның табиғатқа теріс әсерін көрсететін суреттер (ластану, ормандарды кесу, қоқыс).

• Мультимедиялық презентация

• Топтарда жұмыс істеуге арналған материалдар (қағаз парақтары, қарындаштар, киізден жасалған қаламдар).

• Ойындарға арналған карталар «Иә-Жоқ»

17

Экология біздің физикалық жағдайымызға қалай әсер етеді?

1

• Оқушыларды "экология" ұғымымен және оның адамның физикалық денсаулығына әсерімен таныстыру.

• Қоршаған орта мен денсаулық жағдайы арасындағы байланыс туралы түсінік қалыптастыру.

• Табиғатқа жауапкершілікпен қарауға және экологияны сақтаудағы өз рөлін түсінуге тәрбиелеу.

• Оқушылар "экология" ұғымын біліп, оның адамның физикалық жағдайына әсерін түсінуі керек.

• Оқушылар экологияны жақсарту және денсаулығын сақтау үшін әр адам жасай алатын нақты әрекеттерге мысалдар келтіре білуі керек.

• Оқушылар табиғатқа және олардың денсаулығына жауапкершілікпен қарау керек.

• Тапсырма арналған карталар «Табиғат – бұл...»

• Табиғат суреттері (Таза орман, гүлді шалғын, мөлдір өзен) және адамның табиғатқа теріс әсері (ластану, ормандарды кесу, қоқыс).

• Дені сау адам мен қоршаған ортаның теріс әсерінен туындаған түрлі аурулары бар адам бейнеленген суреттер.

• Мультимедиялық презентация

• Топтарда жұмыс істеуге арналған материалдар (қағаз парақтары, қарындаштар, киізден жасалған қаламдар).

• Ойындарға арналған карталар «Экологиялық жағдайлар»

18

Жасыл тағам: бұл не?

1

• Оқушыларды "жасыл тағам" ұғымымен және оның негізгі сипаттамаларымен таныстыру.

• "Жасыл тағамның" адам денсаулығы мен қоршаған ортаға пайдасы туралы түсінік қалыптастыру.

• Дұрыс тамақтануға және табиғатқа жауапкершілікпен қарауға деген қызығушылықты тәрбиелеу.

• Оқушылар "Жасыл тағам" ұғымы және оның адам денсаулығы мен қоршаған орта үшін маңызы туралы білуі керек.

• Оқушылар "Жасыл тағамның" денсаулыққа қалай әсер ететінін түсіндіріп, "жасыл" тағамдардың мысалдарын келтіре білуі керек.

• Оқушылар дұрыс тамақтануға және табиғатқа жауапкершілікпен қарауға қызығушылық танытуы керек.

• Тапсырма арналған карталар «Пайдалы – зиянды.»

• Әр түрлі "жасыл тағам" бейнеленген суреттер (көкөністер, жемістер, шөптер, жарма, бұршақ дақылдары және т.б.).

• "Жасыл тамақ" өсіру процесін бейнелейтін суреттер (мысалы, органикалық егіншілік, фермерлік шаруашылық).

• Дені сау адам мен зиянды тамақпен қоректенетін адамның суреттері.

• Мультимедиялық презентация

• Топтарда жұмыс істеуге арналған материалдар (қағаз парақтары, қарындаштар, киізден жасалған қаламдар).

• Жемістер мен көкөністерге арналған муляждар жиынтығы

• Ойындарға арналған карталар «Өнімді тап»

19

Ашық ауада серуендеу және олардың денсаулыққа пайдасы

1

• Оқушыларды "таза ауа" ұғымымен және оның адам денсаулығы үшін маңыздылығымен таныстыру.

• Ашық ауада серуендеудің пайдасы туралы түсінік қалыптастыру.

• Табиғатта белсенді демалуға деген қызығушылықты және қоршаған ортаға ұқыпты қарауды тәрбиелеу.

• Оқушылар ашық ауада серуендеудің денсаулыққа пайдасы туралы білуі керек.

• Оқушылар серуендеудің физикалық және психологиялық денсаулыққа қалай әсер ететінін түсіндіріп, ашық ауада әртүрлі әрекеттерге мысалдар келтіре білуі керек.

• Оқушылар ашық ауада іс-шараларға қызығушылық танытып, ашық ауада көбірек уақыт өткізуге ұмтылуы керек.

• Тапсырма арналған карталар «Пайдалы – зиянды.»

• Табиғатта серуендеп жүрген адамдардың суреттері және ластанған ауа (мысалы, қала үстіндегі түтін).

• Ашық ауада белсенді демалыстың әртүрлі түрлері бейнеленген суреттер (ойындар, спорт, серуендеу және т.б.).

• Мультимедиялық презентация

• Топтарда жұмыс істеуге арналған материалдар (қағаз парақтары, қарындаштар, киізден жасалған қаламдар).

• Ойындарға арналған карталар «Ұсынысты толықтырыңыз»

20

Денсаулықты сақтайтын салауатты әдеттер

1

• Оқушыларды "салауатты әдеттер" ұғымымен және олардың денсаулықты сақтау үшін маңыздылығымен таныстыру.

• Денсаулықты нығайтуға қандай әдеттер ықпал ететіні туралы түсінік қалыптастыру.

• Сіздің денсаулығыңызға саналы көзқарасты және салауатты әдеттерді қалыптастыруға деген ұмтылысты тәрбиелеу.

• Оқушылар "салауатты әдеттер" ұғымы және олардың адам денсаулығы үшін маңызы туралы білуі керек.

• Оқушылар салауатты әдеттердің мысалдарын келтіріп, олардың денсаулыққа қалай әсер ететінін түсіндіре білуі керек.

• Оқушылар өз денсаулығына жауапкершілікпен қарауы және салауатты өмір салтын ұстануға ұмтылуы керек.

IV бөлім. Денсаулықтың экологиялық аспектілері: су, ауа және өсімдіктер (10 сағат)

21

Судың адам өміріндегі рөлі, оның денсаулық үшін маңызы

1

• Оқушыларды судың адам өміріндегі рөлімен және оның денсаулық үшін маңыздылығымен таныстыру.

• Таза суды жеткілікті мөлшерде тұтынудың маңыздылығы туралы түсінік қалыптастыру.

• Құнды табиғи ресурс ретінде суға ұқыпты қарауға тәрбиелеу.

• Оқушылар судың адам өміріндегі рөлі, оның денсаулық үшін маңызы және суға ұқыпты қараудың маңыздылығы туралы білуі керек.

• Оқушылар судың ағзаға тигізетін пайдасы туралы мысалдар келтіріп, неге жеткілікті мөлшерде таза су ішу керектігін түсіндіре білуі керек.

• Оқушылар суға ұқыпты қарауы және су ресурстарын сақтау жауапкершілігін білуі керек.

• Тапсырма арналған карталар «Су тамшысы»

• Су ішетін адамның суреттері, әртүрлі су көздері (өзен, көл, құдық және т.б.) және су процедуралары (жуу, шомылу және т. б.).

• Табиғаттағы су айналымы процесінің суреттері.

• Мультимедиялық презентация

• Топтарда жұмыс істеуге арналған материалдар (қағаз парақтары, қарындаштар, киізден жасалған қаламдар).

• Дәм татуға арналған Таза су шыныаяқтары

• Ойындарға арналған карталар «Сөйлемді аяқта», "Жұмбақ жасау"

22

Судың ластануы және оның адам денсаулығына әсері

1

• Оқушыларды "судың ластануы" ұғымымен және оның көздерімен таныстыру.

• Ластанған судың адам денсаулығына кері әсері туралы түсінік қалыптастыру.

• Суға ұқыпты қарауға және су ресурстарын таза ұстау жауапкершілігіне тәрбиелеу.

• Оқушылар "судың ластануы" ұғымы, оның көздері және адам денсаулығына әсері туралы білуі керек.

• Оқушылар судың ластану көздеріне мысалдар келтіріп, ластанған судың ағзаға қалай әсер ететінін сипаттай білуі керек.

• * Оқушылар судың ластану мәселесіне саналы түрде қарауы және су ресурстарын қорғауға қатысуға ниет білдіруі керек.

• Тапсырма арналған карталар «Таза – лас», «Су көздері»

• Таза және ластанған судың суреттері, әртүрлі ластану көздері (өндірістік ағындар, қоқыс, тыңайтқыштар және т.б.), сондай-ақ ластанған суды пайдалануға байланысты аурулар.

• Суды тазарту процесінің суреттері

• Мультимедиялық презентация

• Топтарда жұмыс істеуге арналған материалдар (қағаз парақтары, қарындаштар, киізден жасалған қаламдар).

• Ойындарға арналған карталар «Иә – Жоқ»

23

Таза ауаның адам денсаулығына әсері

1

• Оқушыларды "таза ауа" ұғымымен және оның адам денсаулығы үшін маңыздылығымен таныстыру.

• Таза ауаның пайдасы мен ластанудың зияны туралы түсінік қалыптастыру.

• Қоршаған ортаға ұқыпты қарауға және ауаны таза ұстаудың маңыздылығын түсінуге тәрбиелеу.

• Оқушылар таза ауаның адам денсаулығы үшін маңызы, таза ауаның пайдасы және ластанған ауаның зияны туралы білуі керек.

• Оқушылар таза және ластанған ауаның денсаулыққа әсері туралы мысалдар келтіріп, ауаның ластану көздерін атай білуі керек.

• Оқушылар қоршаған ортаға ұқыпты қарауы керек және ауаны таза ұстаудың маңыздылығын түсінуі керек.

• Тапсырма арналған карталар «Ауада не бар?», «Тыныс алу органдары»

• Таза және ластанған ауаның суреттері(мысалы, қала үстіндегі түтін және гүлді шалғын).

• Ашық ауада әр түрлі іс-шаралармен айналысатын адамдардың суреттері (спорт, серуендеу, ойын және т.б.).

• Адамның тыныс алу мүшелерінің суреттері (өкпе).

• Мультимедиялық презентация

• Топтарда жұмыс істеуге арналған материалдар (қағаз парақтары, қарындаштар, киізден жасалған қаламдар).

• Ойындарға арналған карталар «Сөйлемді аяқта», «Жағдайлар»

24

Ауаның ластануы және оның ағзаға әсері

1

• Оқушыларды "ауаның ластануы" ұғымымен және оның көздерімен таныстыру.

• Ластанған ауаның адам денсаулығына кері әсері туралы түсінік қалыптастыру.

• Қоршаған ортаға ұқыпты қарауға және ауаны таза ұстау жауапкершілігіне тәрбиелеу.

• Оқушылар "ауаның ластануы" ұғымы, оның көздері және адам денсаулығына әсері туралы білуі керек.

• Оқушылар ауаның ластану көздеріне мысалдар келтіріп, ластанған ауаның ағзаға қалай әсер ететінін сипаттай білуі керек.

• Оқушылар ауаның ластану мәселесіне саналы көзқараспен қарауы және қоршаған ортаны қорғауға қатысуға ниет білдіруі керек.

• Тапсырма арналған карталар «Ауада не бар?», «Ластану көздері»

• Таза және ластанған ауаның суреттері(мысалы, қала үстіндегі түтін және гүлді шалғын).

• Ауаның ластануының әртүрлі көздері бейнеленген суреттер (көлік, өнеркәсіптік кәсіпорындар, өрттер және т.б.).

• Адамның тыныс алу органдары (өкпе) және ауаның ластануымен байланысты аурулар бейнеленген суреттер.

• Мультимедиялық презентация

• Топтарда жұмыс істеуге арналған материалдар (қағаз парақтары, қарындаштар, киізден жасалған қаламдар).

• Ойындарға арналған карталар «Иә – Жоқ», «Жағдайлар»

25

Өсімдіктер денсаулық факторы ретінде

1

• Оқушыларды адам денсаулығын сақтаудағы өсімдіктердің рөлімен таныстыру.

• Өсімдіктердің физикалық және психологиялық денсаулыққа пайдасы туралы түсінік қалыптастыру.

• Өсімдіктерге ұқыпты қарауға және олардың Жердегі тіршілік үшін маңыздылығын түсінуге тәрбиелеу.

• Студенттер Өсімдіктердің адам денсаулығын сақтаудағы рөлі туралы білуі керек, олардың физикалық және психологиялық денсаулыққа қандай пайдасы бар екенін түсінуі керек.

• Оқушылар денсаулыққа пайдалы өсімдіктердің мысалдарын келтіріп, өсімдіктерді қорғаудың неліктен маңызды екенін түсіндіре білуі керек.

• Оқушылар өсімдіктерге ұқыпты қарауы керек және өсімдіктер әлемін сақтау жауапкершілігін білуі керек.

• Тапсырма арналған карталар «Өсімдікті тану», «Өсімдіктер не үшін қажет?»

• Әр түрлі өсімдіктердің суреттері (жабық, орман, дала, бақша).

• Өсімдіктермен өзара әрекеттесетін адамдардың суреттері (күтім, егін жинау, орманда демалу және т.б.).

• Өсімдіктердің пайдасын бейнелейтін суреттер(таза ауа, емдік қасиеттері, эстетикалық ләззат).

• Мультимедиялық презентация

• Топтарда жұмыс істеуге арналған материалдар (қағаз парақтары, қарындаштар, киізден жасалған қаламдар).

• Тірі бөлме өсімдіктері (бірнеше түрі).

• Ойындарға арналған карталар «Өсімдікті тап», «Пайдалы-зиянды»

26

Денсаулықты сақтайтын және қалпына келтіретін табиғи элементтер

1

• Оқушыларды адам денсаулығын сақтайтын және қалпына келтіретін табиғи элементтермен (су, ауа, өсімдіктер, күн) таныстыру.

• Осы элементтердің физикалық және психологиялық денсаулық үшін маңызы туралы түсінік қалыптастыру.

• Табиғатқа ұқыпты қарауға және оның салауатты өмір салты үшін маңыздылығын түсінуге тәрбиелеу.

• Оқушылар адам денсаулығы үшін табиғи элементтердің (су, ауа, өсімдіктер, күн) атаулары мен мағыналарын білуі керек.

• Оқушылар осы элементтердің әрқайсысы физикалық және психологиялық денсаулыққа қалай әсер ететіндігі туралы мысалдар келтіре білуі керек.

• Оқушылар табиғатқа ұқыпты қарауы және оны сақтау жауапкершілігін білуі керек.

• Тапсырма арналған карталар «Төрт элемент», «Төрт элемент»

• Табиғи элементтер (су, ауа, өсімдіктер, күн) және олармен әрекеттесетін адамдар (шомылу, орманда серуендеу, күн ванналары және т.б.) бейнеленген суреттер.

• Табиғи элементтердің денсаулыққа пайдасын көрсететін суреттер (таза ауа, пайдалы тамақ, жақсы көңіл-күй және т.б.).

• Мультимедиялық презентация

• Топтарда жұмыс істеуге арналған материалдар (қағаз парақтары, қарындаштар, киізден жасалған қаламдар).

• Табиғи элементтерді бейнелейтін заттар (мысалы, су бөтелкесі, ағаш бұтағы, күн қояны).

• Ойындарға арналған карталар «Элементті тап», «Пайдалы-зиянды»

27

Жабық ауа сапасын жақсарту үшін өсімдіктердің маңыздылығы

1

• Оқушыларды бөлмедегі ауаны тазартудағы өсімдіктердің рөлімен және олардың адам денсаулығы үшін маңыздылығымен таныстыру.

• Ауа сапасын жақсарту үшін жабық өсімдіктердің пайдасы туралы түсінік қалыптастыру.

• Бөлме өсімдіктеріне деген қызығушылықты арттыру және оларға күтім жасаудың маңыздылығын түсіну.

• Оқушылар үй ішіндегі ауаны тазартудағы бөлме өсімдіктерінің рөлі және олардың адам денсаулығы үшін маңызы туралы білуі керек.

• Оқушылар ауаны тазартуға пайдалы жабық өсімдіктердің мысалдарын келтіріп, оларға қалай күтім жасау керектігін түсіндіре білуі керек.

• Оқушылар бөлме өсімдіктеріне қызығушылық танытып, ауа сапасын жақсарту үшін олардың үйде болуының маңыздылығын түсінуі керек.

• Тапсырма арналған карталар «Өсімдіктер нені ерекшелендіреді?», «Фотосинтез процесі»

• Әр түрлі жабық өсімдіктердің суреттері.

• Фотосинтез процесін бейнелейтін суреттер.

• Бөлмедегі ластанған және таза ауаның суреттері.

• Мультимедиялық презентация

• Топтарда жұмыс істеуге арналған материалдар (қағаз парақтары, қарындаштар, киізден жасалған қаламдар).

• Тірі бөлме өсімдіктері (бірнеше түрі).

• Ойындарға арналған карталар «Өсімдікті тап», «Пайдалы-зиянды»

28

Өсімдіктерді пайдаланып ауаны тазарту

1

• Оқушыларды өсімдіктер арқылы ауаны тазарту процесімен және оның адам денсаулығы үшін маңыздылығымен таныстыру.

• Бөлмедегі сау микроклиматты құрудағы өсімдіктердің рөлі туралы түсінік қалыптастыру.

• * Өсімдіктерге ұқыпты қарауға және оларды сақтаудың маңыздылығын түсінуге тәрбиелеу.

• Оқушылар ауаны тазартудағы өсімдіктердің рөлі және олардың адам денсаулығы үшін маңызы туралы білуі керек.

• Оқушылар ауаны тазартатын өсімдіктердің мысалдарын келтіріп, оларға қалай күтім жасау керектігін түсіндіре білуі керек.

• Оқушылар өсімдіктерге қызығушылық танытып, оларды сақтаудың маңыздылығын білуі керек.

• Тапсырма арналған карталар «Өсімдіктерге не қажет?», «Фотосинтез процесі»

• Әр түрлі өсімдіктердің суреттері (жабық, орман, дала, бақша).

• Фотосинтез процесін бейнелейтін суреттер.

• Бөлмедегі таза және ластанған ауаның суреттері.

• Мультимедиялық презентация (міндетті емес).

• Топтарда жұмыс істеуге арналған материалдар (қағаз парақтары, қарындаштар, киізден жасалған қаламдар).

• Тірі бөлме өсімдіктері (бірнеше түрі).

• Адамның өкпе моделі

• Ойындарға арналған карталар «Өсімдікті тап», «Пайдалы-зиянды»

29

Таза су мен ауаның адамның иммундық жүйесіне әсері

1

• Оқушыларды таза су мен ауаның адамның иммундық жүйесіне әсерімен таныстыру.

• Иммунитетті нығайту үшін гигиенаны сақтаудың және қоршаған ортаны таза ұстаудың маңыздылығы туралы түсінік қалыптастыру.

• Өз денсаулығына жауапкершілікпен қарауға және алдын алу шараларының маңыздылығын түсінуге тәрбиелеу.

• Оқушылар Таза су мен ауаның адамның иммундық жүйесіне әсері туралы білуі керек.

• Оқушылар су мен ауаның иммунитетті нығайтуға қалай көмектесетінін түсіндіріп, су мен ауаға қатысты гигиена ережелеріне мысалдар келтіре білуі керек.

• Оқушылар өз денсаулығына жауапкершілікпен қарауы керек және гигиенаны сақтауға және қоршаған ортаны таза ұстауға тырысуы керек.

• Тапсырма арналған карталар «Пайдалы – зиянды», «Адам ағзалары»

• Дені сау және науқас адамның суреттері.

• Адам ағзасындағы су мен ауаның рөлін бейнелейтін суреттер.

• Су мен ауаның ластануының әртүрлі көздері бейнеленген суреттер.

• Мультимедиялық презентация

• Топтарда жұмыс істеуге арналған материалдар (қағаз парақтары, қарындаштар, киізден жасалған қаламдар).

• Ойындарға арналған карталар «Иә – Жоқ», «Жағдайлар»

30

Экологиялық таза тамақ және оның денсаулыққа әсері

1

• Оқушыларды "экологиялық таза тамақ" ұғымымен және оның адам денсаулығы үшін маңыздылығымен таныстыру.

• Экологиялық таза өнімдерді тұтынудың пайдасы туралы түсінік қалыптастыру.

• Сіздің денсаулығыңызға жауапкершілікпен қарауға және азық-түлікті саналы түрде таңдауға тәрбиелеу.

• Оқушылар "экологиялық таза тамақ" ұғымы және оның адам денсаулығы үшін маңызы туралы білуі керек.

• Оқушылар экологиялық таза тағамның денсаулыққа қалай әсер ететінін түсіндіріп, экологиялық таза тағамдардың мысалдарын келтіре білуі керек.

• Оқушылар өз денсаулығына жауапкершілікпен қарауы және экологиялық таза тағамдарды таңдауға ұмтылуы керек.

• Тапсырма арналған карталар «Пайдалы – зиянды», «Бұл неден жасалған?»

• Әр түрлі тағамдардың суреттері (көкөністер, жемістер, ет, сүт өнімдері және т.б.).

• Экологиялық таза өнімді өсіру процесі бейнеленген суреттер(мысалы, химиялық заттарсыз көкөніс бағы, еркін жүретін Жануарлар фермасы).

• Дені сау және науқас адамның суреттері.

• Мультимедиялық презентация

• Топтарда жұмыс істеуге арналған материалдар (қағаз парақтары, қарындаштар, киізден жасалған қаламдар).

• Жемістер мен көкөністерге арналған муляждар жиынтығы

• Ойындарға арналған карталар «Өнімді тап», «Пайдалы-зиянды»

V бөлім. Экологиялық жауапкершілік және жобалық жұмыс (4 сағат)

31

Экологиялық жауапкершілік ұғымы және әркім экологияға қалай көмектесе алады

1

• Оқушыларды "экологиялық жауапкершілік" ұғымымен және оның табиғатты сақтау үшін маңыздылығымен таныстыру.

• Әр адам қоршаған ортаны қорғауға қалай үлес қоса алатындығы туралы түсінік қалыптастыру.

• Табиғатқа ұқыпты қарауға және оның болашағы үшін жауапкершілікті сезінуге тәрбиелеу.

• Оқушылар "экологиялық жауапкершілік" ұғымын білуі және оның табиғатты қорғаудағы маңыздылығын түсінуі керек.

• Оқушылар экологияға көмектесу үшін әр адам жасай алатын нақты әрекеттерге мысалдар келтіре білуі керек.

• Оқушылар табиғатқа ұқыпты қарауы және оның болашағы үшін жауапкершілігін білуі керек.

• Тапсырма арналған карталар «Табиғат – бұл...», «Табиғатқа не зиян тигізеді?»

• Табиғат суреттері (Таза орман, гүлді шалғын, мөлдір өзен) және адамның табиғатқа теріс әсері (ластану, ормандарды кесу, қоқыс).

• Қоршаған ортаны қорғауға бағытталған әртүрлі әрекеттерді бейнелейтін суреттер (қоқыстарды сұрыптау, суды үнемдеу, ағаш отырғызу және т.б.).

• Мультимедиялық презентация

• Топтарда жұмыс істеуге арналған материалдар (қағаз парақтары, қарындаштар, киізден жасалған қаламдар).

• Көрсетуге арналған әртүрлі заттар(мысалы, пластикалық бөтелке, қағаз пакет, шыны ыдыс).

• Ойындарға арналған карталар «Экологиялық жағдайлар», «Менің экологиялық уәделерім»

32

Жеке жауапкершіліктің экология мен денсаулықты жақсартуға әсері

1

• Оқушыларды экология және денсаулық контекстінде "жеке жауапкершілік" ұғымымен таныстыру.

• Әр адамның іс-әрекеті қоршаған орта мен денсаулыққа қалай әсер ететіні туралы түсінік қалыптастыру.

• Өз іс-әрекеттері үшін жауапкершілік сезімін және экологиялық салауатты өмір салтын ұстануға деген ұмтылысты тәрбиелеу.

• Оқушылар "жеке жауапкершілік" ұғымын біліп, оның экология мен денсаулықты жақсартудағы маңыздылығын түсінуі керек.

• Оқушылар экология мен денсаулықты жақсарту үшін әр адам жасай алатын нақты әрекеттерге мысалдар келтіре білуі керек.

• Оқушылар өз іс-әрекеттеріне жауапкершілікпен қарауы және экологиялық салауатты өмір салтын ұстануға ұмтылуы керек.

• Тапсырма арналған карталар «Жақсы – жаман», «Салдары»

• Қоршаған ортаға қатысты жауапкершілік пен жауапсыздықты көрсететін әртүрлі жағдайларды бейнелейтін суреттер (мысалы, қоқысты сұрыптайтын адам және қоқысты сыртқа лақтыратын адам).

• Жауапты мінез-құлықтың экология мен денсаулыққа оң әсерін көрсететін суреттер (мысалы, Таза қала, дені сау адамдар).

• Мультимедиялық презентация

• Топтарда жұмыс істеуге арналған материалдар (қағаз парақтары, қарындаштар, киізден жасалған қаламдар).

• Әр түрлі әрекеттерді бейнелейтін заттар (мысалы, өсімдіктерді суаруға арналған суару ыдысы, қоқыстарды сұрыптауға арналған қоқыс дорбасы, гигиеналық тіс щеткасы).

• Ойындарға арналған карталар «Сұрақ-жауап», «Менің іс-әрекеттерім»

33

Біз күн сайын табиғатқа қалай қамқорлық жасай аламыз?

1

• Оқушыларды күнделікті өмірде табиғатқа қамқорлық жасаудың қарапайым және қол жетімді тәсілдерімен таныстыру.

• Әр адам қоршаған ортаны қорғауға қалай үлес қоса алатындығы туралы түсінік қалыптастыру.

• Табиғатқа ұқыпты қарауға және оның болашағы үшін жауапкершілікті сезінуге тәрбиелеу.

• Оқушылар күнделікті өмірде табиғатқа қамқорлық жасаудың қарапайым және қол жетімді тәсілдерін білуі керек.

• Оқушылар қоршаған ортаны сақтау үшін әр адам жасай алатын нақты әрекеттерге мысалдар келтіре білуі керек.

• Оқушылар табиғатқа ұқыпты қарауы және оның болашағы үшін жауапкершілігін білуі керек.

• Тапсырма арналған карталар «Табиғат – бұл..», «Табиғатқа не зиян тигізеді?»

• Табиғатқа деген қамқорлықты көрсететін әртүрлі жағдайларды бейнелейтін суреттер (мысалы, қоқыстарды сұрыптау, суды үнемдеу, өсімдіктерді отырғызу, жануарларға ұқыпты қарау).

• Адамның табиғатқа теріс әсерін бейнелейтін суреттер (ластану, ормандарды кесу, қоқыс).

• Мультимедиялық презентация

• Топтарда жұмыс істеуге арналған материалдар (қағаз парақтары, қарындаштар, киізден жасалған қаламдар).

• Көрсетуге арналған әртүрлі заттар (мысалы, пластикалық бөтелке, қағаз пакет, шыны ыдыс, өсімдіктерді суаруға арналған су құятын ыдыс).

• Ойындарға арналған карталар «Экологиялық жағдайлар», «Менің экологиялық уәделерім»

34

Қорытынды сабақ: экология және денсаулық викторинасы

1

• Оқушылардың экология және денсаулыққа қатысты тақырыптар бойынша білімдерін жалпылау және жүйелеу.

• Алған білімдерін ойын түрінде бекіту.

• Экология мен салауатты өмір салтына қызығушылықты дамыту.

• Оқушылар экология мен денсаулыққа қатысты негізгі ұғымдар мен ережелерді білуі керек.

• Оқушылар алған білімдерін іс жүзінде қолдана білуі, табиғатты қалай қорғауға және денсаулығына қамқорлық жасауға болатындығын түсіндіре білуі керек.

• Оқушылар экология мен салауатты өмір салтына қызығушылық танытуы керек.

• Тапсырма арналған карталар «Экологиялық бірлестіктер», «Жылыту»

• "Экологиялық жауапкершілік" бөлімінде зерттелген тақырыптар бойынша сұрақтары бар карточкалар.

• Викторина сұрақтарына қатысты суреттер немесе иллюстрациялар.

• Мультимедиялық презентация

• Топтарда жұмыс істеуге арналған материалдар (қағаз парақтары, қарындаштар, киізден жасалған қаламдар).

• Викторина жеңімпаздарына арналған сыйлықтар

I бөлім

Экология және денсаулық курсына кіріспе

Сабақ № 1

Сабақтың тақырыбы

Экология дегеніміз не?

Сабақтың мақсаты

• Оқушыларды "экология" ұғымымен және оның мағынасымен таныстыру.

• Адам мен қоршаған ортаның байланысы туралы түсінік қалыптастыру.

• Экологияны зерттеуге деген қызығушылықты және табиғатқа ұқыпты қарауды тәрбиелеу.

Күтілетін нәтиже:

• Оқушылар экологияның анықтамасын біліп, оның мағынасын түсінуі керек.

• Оқушылар табиғаттағы тірі организмдердің өзара байланысына мысалдар келтіріп, адамның қоршаған ортаға қалай әсер ететінін түсіндіре білуі керек.

• Оқушылар экологияны зерттеуге қызығушылық танытып, табиғатқа ұқыпты қарауы керек.

Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері

Кезеңдердің мазмұны

Ресурстар

Сабақтың басталуы

• Ұйымдастырушылық сәт:

Оқушыларды қарсы алу.

Сабаққа дайындықты тексеру.

• Мотивация:

Мұғалім жұмбақ жасайды: "бізді барлық жерде не қоршап тұр, бірақ біз оны әрдайым байқай бермейміз?"(Табиғат).

Табиғат деген не және оған не қатысты екендігі туралы әңгіме.

• Білімді өзектендіру:

Ойын "Тірі – жансыз": мұғалім табиғаттың әртүрлі нысандарын (мысалы, ағаш, тас, су, жануар) атайды, ал балалар тірі зат болса, қолдарын шапалақтайды, ал егер жансыз болса, аяқтарын тепкілейді.

Тапсырма " Кім қайда тұрады?": тақтада әртүрлі экожүйелер мен жануарлар бейнеленген суреттер бар. Балалар жануарларды тіршілік ету ортасымен байланыстыруы керек.

Тақырыпқа кіріспе:

Мұғалім білімді жаңартуды қорытындылайды және сабақтың тақырыбын жариялайды: "Бүгін біз экологияның таңғажайып әлемімен танысамыз және оның біз үшін неге соншалықты маңызды екенін білеміз".

Ойынға арналған карталар " Тірі-жансыз?"тапсырма үшін" кім қайда тұрады?"

Сабақтың ортасы

• Жаңа тақырыппен танысу:

• Мұғалімнің экология туралы әңгімесі (бұл тірі организмдердің бір-бірімен және қоршаған ортамен қарым-қатынасы туралы ғылым).

• Әр түрлі табиғи экожүйелер мен оларда өмір сүретін тірі организмдер бейнеленген суреттерді көрсету.

• Табиғаттағы барлық тірі организмдердің бір-бірімен қалай байланысатынын түсіндіру (мысалы, қоректік тізбектер).

• Адамның табиғатқа қандай әсер ететінін талқылау (оң және теріс).

• Адамның табиғатқа оң және теріс әсерін бейнелейтін суреттерді көрсету.

Әр түрлі табиғи экожүйелер бейнеленген суреттер (орман, өзен, өріс, таулар және т.б.).

Осы экожүйелерде өмір сүретін өсімдіктер мен жануарлардың суреттері.

Адамның табиғатқа оң және теріс әсерін бейнелейтін суреттер.

Мультимедиялық презентация (міндетті емес).

Топтарда жұмыс істеуге арналған материалдар (қағаз парақтары, қарындаштар, киізден жасалған қаламдар).

Сергіту сәт "Ағаш"

Балалар тік тұрып, қолдарын жоғары көтеріп, ағаштар сияқты күнге қарай созылады.

Топтарда жұмыс істеу:

Балалар топтарға бөлініп, тапсырма алады: "Біз табиғаттың достарымыз"постерін ойлап табу және салу.

Әр топ өз постерін ұсынады және олар бейнелегісі келетін нәрселер туралы айтады.

"Жел" үні: балалар желдің соғуын имитациялай отырып, қолдарын бір жағынан екінші жағына шайқайды.

Жануарлар: балалар әртүрлі экожүйелерде өмір сүретін әртүрлі жануарлардың қозғалысына еліктейді.

Сабақтың соңы

• Оқу материалын бекіту:

Ойын " Кім екенін тап?": мұғалім кез-келген жануарды немесе өсімдікті сипаттайды, ал балалар оны болжауы керек.

"Азық-түлік тізбегін құрастыру" тапсырмасы: тақтада әртүрлі тірі организмдер бейнеленген суреттер бар. Балалар олардан тамақ тізбегін құруы керек.

• Қорытындылау:

Мұғалім сұрақтар қояды: "Экология дегеніміз не?", "Табиғатты қорғау неге маңызды?", "Қоршаған ортаны сақтау үшін не істей аламыз?".

Мұғалім балаларға сабақта жұмыс істегені үшін алғыс айтады.

• Үй тапсырмасы

Әр адам экологиялық жағдайды жақсартуға қалай көмектесетіні туралы қысқаша хабарлама дайындаңыз.

• Кері байланыс

Ойындарға арналған карталар «Кім екенін тап», «Азық-түлік тізбегін құрастыру»

I бөлім

Экология және денсаулық курсына кіріспе

Сабақ № 2

Сабақтың тақырыбы

Экологиялық тепе-теңдік және оның денсаулық үшін маңызы

Сабақтың мақсаты

• Оқушыларды "экологиялық тепе-теңдік" ұғымымен және оның адам денсаулығы үшін маңыздылығымен таныстыру.

• Табиғаттағы тірі организмдердің өзара байланысы және осы тепе-теңдіктің бұзылуының салдары туралы түсінік қалыптастыру.

• Табиғатқа ұқыпты қарауға және экологиялық тепе-теңдікті сақтаудағы өз рөлін түсінуге тәрбиелеу.

Күтілетін нәтиже:

• Оқушылар "экологиялық тепе-теңдік" ұғымын және оның адам денсаулығы үшін маңыздылығын білуі керек.

• Оқушылар экологиялық тепе-теңдіктің бұзылуы адам денсаулығына қалай әсер ететінін түсіндіре білуі керек және тепе-теңдіктің бұзылуына әкелуі мүмкін әрекеттердің мысалдарын келтіре білуі керек.

• Оқушылар табиғатқа ұқыпты қарауы және экологиялық тепе-теңдікті сақтау жауапкершілігін білуі керек.

Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері

Кезеңдердің мазмұны

Ресурстар

Сабақтың басталуы

• Ұйымдастырушылық сәт:

Оқушыларды қарсы алу.

Сабаққа дайындықты тексеру.

• Мотивация:

Мұғалім жұмбақ жасайды: "Бәрі байланысты, бәрі маңызды, бірақ оны бұзу оңай."(Экологиялық тепе-теңдік).

Табиғат дегеніміз не және ол жердегі тіршілік үшін неге маңызды екендігі туралы әңгіме.

• Білімді өзектендіру:

"Өрмекші торы" ойыны: мұғалім табиғатқа қатысты сұрақ қойып, бір оқушыға жіп шарын лақтырады. Студент жауап бере отырып, допты екіншісіне береді және т.б. табиғаттағы байланысты бейнелейтін "тор" пайда болғанға дейін.

"Тамақтану тізбегі" тапсырмасы: тақтада әр түрлі тірі организмдер бейнеленген суреттер бар (мысалы, өсімдік, жәндік, құс, жыртқыш). Балалар олардың өзара байланысын түсіндіре отырып, олардан тамақ тізбегін құруы керек.

• Тақырыпқа кіріспе:

Мұғалім білімді жаңартуды қорытындылайды және сабақтың тақырыбын жариялайды:"Бүгін біз экологиялық тепе-теңдік дегеніміз не және ол біздің денсаулығымыз үшін неге маңызды екендігі туралы сөйлесетін боламыз".

Жіптердің шары

Тапсырма арналған карталар «Өрмекші торы»

Сабақтың ортасы

• Жаңа тақырыппен танысу:

Мұғалімнің экологиялық тепе-теңдік деген не екендігі туралы әңгімесі (бұл табиғатта бәрі бір-бірімен байланысты және тепе-теңдікте болатын жағдай).

• Экологиялық тепе-теңдіктің бұзылуы адам денсаулығына қалай әсер етуі мүмкін екенін түсіндіру (ауа мен судың ластануы, түрлердің жойылуы, аурудың таралуы).

• Экологиялық тепе-теңдіктің бұзылуының мысалдары және олардың салдары бар суреттерді көрсету.

• Адамның қандай әрекеттері экологиялық тепе-теңдіктің бұзылуына әкелуі мүмкін екенін талқылау (ластану, ормандарды кесу, жануарларды аулау және т.б.).

Әр түрлі экожүйелер (орман, көл, шалғын және т.б.) және оларда өмір сүретін тірі организмдер бейнеленген суреттер.

Экологиялық тепе-теңдіктің бұзылуының мысалдарын суреттейтін суреттер (мысалы, жануарлардың немесе өсімдіктердің бір түрінің жойылуы, су объектілерінің ластануы).

Экологиялық тепе-теңдіктің адам денсаулығына әсерін көрсететін суреттер (мысалы, таза ауа, пайдалы тамақ, ашық ауада демалу мүмкіндігі).

Мультимедиялық презентация (міндетті емес).

Топтарда жұмыс істеуге арналған материалдар (қағаз парақтары, қарындаштар, киізден жасалған қаламдар).

Сергіту сәт "Ағындар" үні: балалар қозғалыстарға еліктейді, олар ағын сияқты ағып, таза су алып жүргендей..

Топтарда жұмыс істеу:

Балалар топтарға бөлініп, тапсырма алады: "экологиялық тепе-теңдікті қалай сақтау керек"постерін ойлап табу және салу.

Әр топ өз постерін ұсынады және экологиялық тепе-теңдікті сақтау үшін қандай шаралар маңызды деп санайтындығы туралы айтады.

Сабақтың соңы

• Оқу материалын бекіту:

"Иә – Жоқ" ойыны: мұғалім сабақ тақырыбына қатысты сұрақтар қояды, ал балалар "иә" немесе "жоқ"деп жауап беруі керек.

Тапсырма "Жағдайлар": мұғалім адам мен табиғаттың өзара әрекеттесуіне байланысты әртүрлі жағдайларды сипаттайды, ал балалар экологиялық тепе-теңдікті бұзбау үшін әр жағдайда қалай дұрыс әрекет ету керектігін түсіндіруі керек.

• Қорытындылау:

Мұғалім сұрақтар қояды: "Біз бүгін сабақта не туралы сөйлестік?", "Сіз қандай қорытынды жасадыңыз?", "Экологиялық тепе-теңдікті сақтау неге маңызды?".

Мұғалім балаларға сабақта жұмыс істегені үшін алғыс айтады..

• Үй тапсырмасы

"Экологиялық тепе-теңдік пен денсаулықты қалай сақтауға болады?»

• Кері байланыс

Ойындарға арналған карталар «Иә – Жоқ», «Жағдайлар»

I бөлім

Экология және денсаулық курсына кіріспе

Сабақ № 3

Сабақтың тақырыбы

Экология біздің денсаулығымызға қалай әсер етеді?

Сабақтың мақсаты

• Оқушыларды "экологиялық тепе-теңдік" ұғымымен және оның адам денсаулығы үшін маңыздылығымен таныстыру.

• Табиғаттағы тірі организмдердің өзара байланысы және осы тепе-теңдіктің бұзылуының салдары туралы түсінік қалыптастыру.

• Табиғатқа ұқыпты қарауға және экологиялық тепе-теңдікті сақтаудағы өз рөлін түсінуге тәрбиелеу.

Күтілетін нәтиже:

• Оқушылар "экологиялық тепе-теңдік" ұғымын және оның адам денсаулығы үшін маңыздылығын білуі керек.

• Оқушылар экологиялық тепе-теңдіктің бұзылуы адам денсаулығына қалай әсер ететінін түсіндіре білуі керек және тепе-теңдіктің бұзылуына әкелуі мүмкін әрекеттердің мысалдарын келтіре білуі керек.

• Оқушылар табиғатқа ұқыпты қарауы және экологиялық тепе-теңдікті сақтау жауапкершілігін білуі керек.

Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері

Кезеңдердің мазмұны

Ресурстар

Сабақтың басталуы

• Ұйымдастырушылық сәт:

Оқушыларды қарсы алу.

Сабаққа дайындықты тексеру.

• Мотивация:

Мұғалім балаларға табиғат бейнеленген әдемі суреттерді көрсетіп, сұрақ қояды: "сіз осындай әлемде өмір сүргіңіз келе ме?".

Табиғат дегеніміз не және ол жердегі тіршілік үшін неге маңызды екендігі туралы әңгіме.

• Білімді өзектендіру:

"Табиғат – бұл...": мұғалім сөйлемді бастайды, ал балалар оны аяқтауы керек (мысалы, " табиғат – Бұл...", "Табиғат-біздің үйіміз", "табиғат-өмірдің қайнар көзі" және т. б.).

Тапсырма " Табиғатқа не зиян тигізеді?": тақтада адамның табиғатқа теріс әсерінің әртүрлі түрлері бейнеленген суреттер (ластану, ормандарды кесу, қоқыс). Балалар бұл әрекеттерді атап, табиғатқа қалай зиян тигізетінін түсіндіруі керек.

• Тақырыпқа кіріспе:

Мұғалім білімді жаңартуды қорытындылайды және сабақтың тақырыбын жариялайды: "Бүгін біз экологияның физикалық жағдайымызға қалай әсер ететіні туралы сөйлесеміз".

Тапсырма арналған карталар «Табиғат – бұл...»

Сабақтың ортасы

• Жаңа тақырыппен танысу:

Мұғалімнің экология туралы әңгімесі (бұл тірі организмдердің қоршаған ортамен байланысы туралы ғылым).

• Қоршаған ортаның жағдайы адам денсаулығына қалай әсер ететінін түсіндіру (ауа мен судың ластануы әртүрлі ауруларға әкелуі мүмкін, таза су мен пайдалы тағамның болмауы иммунитетті әлсіретуі мүмкін және т.б.).

• Дені сау адам мен қоршаған ортаның теріс әсерінен туындаған түрлі аурулары бар адам бейнеленген суреттерді көрсету.

• Экологияны жақсарту және денсаулығын сақтау үшін әркім қандай қарапайым қадамдар жасай алатынын талқылау (су мен энергияны үнемдеу, қоқыстарды сұрыптау, ағаш отырғызу, жануарлар мен өсімдіктерге ұқыпты қарау және т.б.).

Табиғат суреттері (Таза орман, гүлді шалғын, мөлдір өзен) және адамның табиғатқа теріс әсері (ластану, ормандарды кесу, қоқыс).

Дені сау адам мен қоршаған ортаның теріс әсерінен туындаған түрлі аурулары бар адам бейнеленген суреттер.

Мультимедиялық презентация (міндетті емес).

Топтарда жұмыс істеуге арналған материалдар (қағаз парақтары, қарындаштар, киізден жасалған қаламдар).

Сергіту сәт

"Ағаш" сөзі: балалар тік тұрып, қолдарын жоғары көтеріп, ауаны тазартатын ағаштар сияқты күнге қарай созылады.

Топтарда жұмыс істеу:

Балалар топтарға бөлініп, тапсырма алады: "табиғат пен денсаулықты қалай сақтау керек"постерін ойлап табу және салу.

Әр топ өз постерін ұсынады және қоршаған ортаны қорғау және денсаулықты сақтау үшін қандай әрекеттерді ең маңызды деп санайтыны туралы айтады.

Сабақтың соңы

• Оқу материалын бекіту:

"Экологиялық жағдайлар" ойыны: мұғалім адам мен табиғаттың өзара әрекеттесуіне байланысты әртүрлі жағдайларды сипаттайды, ал балалар әр жағдайда қалай дұрыс әрекет ету керектігін түсіндіруі керек.

"Менің экологиялық уәделерім" тапсырмасы: балалар жапырақтарға экологияға қалай көмектесетіні және денсаулығына қамқорлық жасайтыны туралы бірнеше уәделерді жазады (мысалы, "мен суды үнемдеймін", "мен қоқыстарды сұрыптаймын", "мен көкөністер мен жемістерді көбірек жеймін" және т.б.)..

• Қорытындылау:

Мұғалім сұрақтар қояды: "біз бүгін сабақта не туралы сөйлестік?", "Сіз қандай қорытынды жасадыңыз?", "Табиғатқа және денсаулығыңызға қамқорлық жасау неге маңызды?".

Мұғалім балаларға сабақта жұмыс істегені үшін алғыс айтады.

• Кері байланыс

Ойындарға арналған карталар «Экологиялық жағдайлар»

I бөлім

Экология және денсаулық курсына кіріспе

Сабақ № 4

Сабақтың тақырыбы

Экологиялық жағдайды жақсарту және аурулардың алдын алу шаралары

Сабақтың мақсаты

• Оқушыларды "экологиялық тепе-теңдік" ұғымымен және оның адам денсаулығы үшін маңыздылығымен таныстыру.

• Табиғаттағы тірі организмдердің өзара байланысы және осы тепе-теңдіктің бұзылуының салдары туралы түсінік қалыптастыру.

• Табиғатқа ұқыпты қарауға және экологиялық тепе-теңдікті сақтаудағы өз рөлін түсінуге тәрбиелеу.

Күтілетін нәтиже:

• Оқушылар "экологиялық тепе-теңдік" ұғымын және оның адам денсаулығы үшін маңыздылығын білуі керек.

• Оқушылар экологиялық тепе-теңдіктің бұзылуы адам денсаулығына қалай әсер ететінін түсіндіре білуі керек және тепе-теңдіктің бұзылуына әкелуі мүмкін әрекеттердің мысалдарын келтіре білуі керек.

• Оқушылар табиғатқа ұқыпты қарауы және экологиялық тепе-теңдікті сақтау жауапкершілігін білуі керек.

Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері

Кезеңдердің мазмұны

Ресурстар

Сабақтың басталуы

• Ұйымдастырушылық сәт:

Оқушыларды қарсы алу, қатысушыларды тексеру.

Белсенді жұмыс үшін оң көзқарас қалыптастыру, оқушыларды сабаққа қатысуға бейімдеу.

• Мотивация:

Оқушыларға сұрақ: "Біздің қалада/ауданда экологияны жақсарту үшін қандай шаралар қолдануға болады деп ойлайсыз? Бұл шаралар біздің денсаулығымызға қалай әсер етуі мүмкін?»

Аурулардың алдын алу және халықтың денсаулығын сақтау үшін экологияны жақсартудың маңыздылығын талқылау.

Мысал: ауаның, судың, топырақтың ластануы және оның тыныс алу жолдарының ауруларымен, аллергиямен, инфекциялармен байланысы.

• Білімді өзектендіру:

"Шешімдер суреттері" ойыны-оқушыларға таратылады

Шағын сауалнама: "Сіз адам денсаулығының қандай алдын алу шараларын білесіз?"(Жауаптар мыналарды қамтуы мүмкін.

• Тақырыпқа кіріспе:

Экологиялық проблемалар көптеген ауруларға әкелуі мүмкін, бірақ егер сіз осы мәселелерді шешуге дұрыс қарасаңыз, олардың алдын алуға болады.

Қысқаша айтқанда, сабақта экологиялық жағдайды жақсарту шаралары қарастырылады және аурудың алдын алу экологияны жақсартумен байланысты.

Тапсырма арналған карталар «Шешімдер суреттері»

Сабақтың ортасы

• Жаңа тақырыппен танысу:

Тақырыбы: экологиялық жағдайды жақсарту шаралары:

• Экологиялық жағдайды жақсарту жөніндегі негізгі шараларды қарастыру:

• Ауаның ластануын азайту (экологиялық таза энергия көздеріне көшу, жасыл аймақтарды құру, шығарындыларды азайту

• Су тазарту және су ресурстарын қорғау (тазарту құрылыстарын салу, су ресурстарын ұтымды пайдалану).

• Қалдықтарды азайту (қайта өңдеу, пластикті пайдалануды азайту).

• Энергия үнемдеу және биоәртүрлілікті сақтау.

• Бұл шаралар респираторлық аурулар, аллергия, ішек аурулары және инфекциялар сияқты әртүрлі аурулардың алдын алуға көмектеседі.

• Нақты өмірден мысалдар келтіріңіз: табысты экологиялық бастамалар (мысалы, кейбір қалалардағы ауа сапасын жақсарту, көгалдандыру бағдарламалары

Табиғат суреттері (Таза орман, гүлді шалғын, мөлдір өзен) және адамның табиғатқа теріс әсері (ластану, ормандарды кесу, қоқыс).

Дені сау адам мен қоршаған ортаның теріс әсерінен туындаған түрлі аурулары бар адам бейнеленген суреттер.

Мультимедиялық презентация (міндетті емес).

Топтарда жұмыс істеуге арналған материалдар (қағаз парақтары, қарындаштар, киізден жасалған қаламдар).

Сергіту сәт

Оқушылар сыныпта жасай алатын қарапайым жаттығулар: иілу, айналу, созылу, тыныс алу жаттығулары. Өкпенің қалыпты жұмыс істеуі және денсаулықты сақтау үшін таза ауаның маңыздылығын атап өту..

Топтарда жұмыс істеу:

Әр топ келесі тақырыптардың бірімен жұмыс істейді:

1-топ: Біздің қаладағы экологиялық жағдайды жақсарту шаралары.

2-топ: Суды тазарту және судың ластануына байланысты аурулардың алдын алу.

3-топ: Табиғатты қорғау және Ормандарды қорғау шаралары.

4-топ: Экожүйелерді сақтаудағы және табиғат тепе-теңдігін сақтаудағы биоәртүрліліктің рөлі.

Әр топ өз тақырыбын зерттейді, қабылдануы мүмкін шараларды талқылайды және өз нәтижелерін басқаларға ұсынады

Сабақтың соңы

• Оқу материалын бекіту:

"Экологиялық жоспар" ойыны-оқушылар өз қалалары немесе мектептері үшін экологияны жақсарту және аурулардың алдын алу бойынша іс-шаралар жоспарын жасайды. Олар ауа, су және топырақ сапасын жақсартудың нақты шараларын, сондай-ақ халықтың денсаулығын нығайту шараларын ұсынуы керек.

Викторина: сабақ материалына негізделген сұрақтар:

"Ауа сапасы мен адамдардың денсаулығын жақсартуға қандай шаралар көмектеседі?»

"Суды тазарту арқылы қандай аурулардың алдын алуға болады?»

Қалдықтарды қайта өңдеу экожүйе мен денсаулыққа қалай әсер етеді?»

"Қандай шаралар экологияның ластануына байланысты аурулардың санын азайтуға көмектеседі?»

• Қорытындылау:

Сабақ нәтижелерін талқылау. Біздің әрқайсымыз экологияны жақсартуға және аурудың алдын алуға қалай үлес қоса аламыз.

Оқушыларға сұрақтар: "экологиялық жағдайды жақсарту және денсаулықты сақтау үшін күнделікті өмірде қандай нақты әрекеттер жасауға болады?"(мысалы, қоқыстарды сұрыптау, ағаш отырғызу, тазалықты сақтау).

Экологияны жақсарту және аурулардың алдын алу шаралары қоғам, мемлекет және әр адам деңгейінде шешілуі керек кешенді міндет екенін атап өту..

• Кері байланыс

Ойындарға арналған карталар «Экологиялық жоспар»

II бөлім

Қоршаған ортаның ластануы және оның денсаулыққа әсері

Сабақ № 5

Сабақтың тақырыбы

Ауаның ластану көздері, олардың адамға әсері

Сабақтың мақсаты

• Оқушыларды ауаның ластануының негізгі көздерімен және олардың адам денсаулығына әсерімен таныстыру.

• Таза ауаның өмір мен денсаулық үшін маңыздылығы туралы түсінік қалыптастыру.

• Қоршаған ортаға ұқыпты қарауға және ауаны таза ұстау үшін жауапкершілікті сезінуге тәрбиелеу.

Күтілетін нәтиже:

• Студенттер ауаның ластануының әртүрлі көздері және олардың адам денсаулығына әсері туралы білуі керек.

• Оқушылар ауаның ластану көздеріне мысалдар келтіріп, ластанған ауаның ағзаға қалай әсер ететінін сипаттай білуі керек.

• Оқушылар ауаның ластану мәселесіне саналы көзқараспен қарауы және қоршаған ортаны қорғауға қатысуға ниет білдіруі керек.

Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері

Кезеңдердің мазмұны

Ресурстар

Сабақтың басталуы

• Ұйымдастырушылық сәт:

Оқушыларды қарсы алу.

Сабаққа дайындықты тексеру.

• Мотивация:

Мұғалім жұмбақ жасайды: "Біз көрмейміз, қол тигізбейміз, онсыз өмір сүре алмаймыз."(Ауа).

Ауа дегеніміз не және ол өмір үшін неге маңызды екендігі туралы әңгіме.

• Білімді өзектендіру:

"Таза – лас" ойыны: мұғалім ауада болуы мүмкін әртүрлі заттарды атайды, ал егер бұл пайдалы зат болса (мысалы, оттегі) балалар қол шапалақтайды және зиянды болса (мысалы, пайдаланылған газдар, шаң) аяқтарын таптайды.

"Ластану көздері" тапсырмасы: тақтада Ауаның ластануының әртүрлі көздері бейнеленген суреттер бар. Балалар бұл көздерді атап, ауаны қалай ластайтынын түсіндіруі керек.

• Тақырыпқа кіріспе:

Мұғалім білімді жаңартуды қорытындылайды және сабақтың тақырыбын жариялайды: "Бүгін біз ауаны қандай көздер ластайтыны және бұл біздің денсаулығымызға қалай әсер ететіні туралы сөйлесетін боламыз".

Тапсырма арналған карталар «Таза – лас»

Сабақтың ортасы

• Жаңа тақырыппен танысу:

Мұғалімнің ауаның ластануы дегеніміз не және оны қандай заттар ластауы мүмкін екендігі туралы әңгімесі (пайдаланылған газдар, өнеркәсіптік шығарындылар, шаң, түтін және т.б.).

• Ауаның ластануының әртүрлі көздері және осы ластанудың салдары (тыныс алу жолдарының аурулары, аллергия, астма және т.б.) бейнеленген суреттерді көрсету.

• Ластанған ауаның адам ағзасына қалай енетінін және оның денсаулыққа қандай зиян тигізетінін түсіндіру (шырышты қабықтың тітіркенуі, өкпенің қабынуы, жүректің нашарлауы және т.б.).

Ауаның ластануының әртүрлі көздері бейнеленген суреттер (көлік, өнеркәсіптік кәсіпорындар, өрттер, тұрмыстық көздер және т.б.).

Ластанған ауаның адам денсаулығына кері әсерін көрсететін суреттер (тыныс алу жолдарының аурулары, аллергия, астма және т.б.).

Ауаны тазарту процесінің суреттері (міндетті емес).

Топтарда жұмыс істеуге арналған материалдар (қағаз парақтары, қарындаштар, киізден жасалған қаламдар).

Сергіту сәт «Тыныс алу»

Балалар мұрын арқылы терең дем алады, қолдарын жоғары көтереді, содан кейін қолдарын төмен түсіріп, аузынан баяу дем шығарады. Бірнеше рет қайталаңыз.

Топтарда жұмыс істеу:

Балалар топтарға бөлініп, тапсырма алады: "ауаны ластанудан қалай қорғауға болады"постерін ойлап табу және салу.

Әр топ өз постерін ұсынады және ауаны қорғаудың қандай шаралары ең маңызды деп санайтыны туралы айтады.

Сабақтың соңы

• Оқу материалын бекіту:

"Иә – Жоқ" ойыны: мұғалім сабақ тақырыбына қатысты сұрақтар қояды, ал балалар "иә" немесе "жоқ"деп жауап беруі керек.

"Жағдайлар" тапсырмасы: мұғалім ауа сапасына байланысты әртүрлі жағдайларды сипаттайды, ал балалар бұл жағдайдың неліктен пайдалы немесе зиянды екенін түсіндіруі керек.

• Қорытындылау:

Мұғалім сұрақтар қояды: "Біз бүгін сабақта не туралы сөйлестік?", "Сіз қандай қорытынды жасадыңыз?", "Неліктен ауаны қорғау және оның ластануын болдырмау маңызды?".

Мұғалім балаларға сабақта жұмыс істегені үшін алғыс айтады.

• Кері байланыс

Ойындарға арналған карталар «Иә – Жоқ»

II бөлім

Қоршаған ортаның ластануы және оның денсаулыққа әсері

Сабақ № 6

Сабақтың тақырыбы

Судың ластануы: адам денсаулығына әсері

Сабақтың мақсаты

• Оқушыларды судың ластану проблемасымен және оның адам денсаулығына тигізетін зардаптарымен таныстыру.

• Таза судың өмір мен денсаулық үшін маңыздылығы туралы түсінік қалыптастыру.

• Су ресурстарына ұқыпты қарауға және оларды сақтау үшін жауапкершілік сезімін тәрбиелеу.

Күтілетін нәтиже:

• Оқушылар "Судың ластануы" ұғымы, оның көздері және адам денсаулығына әсері туралы білуі керек.

• Оқушылар судың ластану көздеріне мысалдар келтіріп, ластанған судың ағзаға қалай әсер ететінін сипаттай білуі керек.

• Оқушылар судың ластану мәселесіне саналы түрде қарауы және су ресурстарын қорғауға қатысуға ниет білдіруі керек.

Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері

Кезеңдердің мазмұны

Ресурстар

Сабақтың басталуы

• Ұйымдастырушылық сәт:

Оқушыларды қарсы алу.

Сабаққа дайындықты тексеру.

• Мотивация:

Мұғалім жұмбақ жасайды: "Ағады, ағады – ағып кетпейді, төгілмейді, төгілмейді – төгілмейді."(Су).

Су дегеніміз не және ол өмір үшін неге маңызды екендігі туралы әңгіме..

• Білімді өзектендіру:

"Таза – лас" ойыны: мұғалім суды пайдаланумен байланысты әртүрлі жағдайларды атайды, ал егер су таза болса, балалар қол шапалақтайды, ал егер лас болса, аяқтарын таптайды (мысалы, қолды сабынмен жуу, зауыттың жанында өзенге шомылу, ағын су ішу, бақшаны батпақты сумен суару және т. б.).

"Су көздері" тапсырмасы: тақтада әртүрлі су көздері (өзен, көл, теңіз, құдық, су шүмегі және т.б.) бейнеленген суреттер бар. Балалар бұл көздерді атауы керек және әр жағдайда судың қайдан келетінін түсіндіруі керек..

• Тақырыпқа кіріспе:

Мұғалім білімді жаңартуды қорытындылайды және сабақтың тақырыбын жариялайды: "Бүгін біз судың ластануы денсаулығымызға қалай әсер ететіні туралы сөйлесеміз".

Тапсырма арналған карталар «Таза – лас»

Сабақтың ортасы

• Жаңа тақырыппен танысу:

Мұғалімнің судың ластануы дегеніміз не және оны қандай заттар ластауы мүмкін екендігі туралы әңгімесі (қоқыс, химиялық заттар, кәсіпорындардың қалдықтары, тыңайтқыштар және т.б.).

• Судың ластануының әртүрлі көздері және осы ластанудың салдары (аурулар, жануарлар мен өсімдіктердің өлімі) бейнеленген суреттерді көрсету.

• Ластанған судың адам ағзасына қалай енуі және денсаулыққа қандай зиян тигізуі мүмкін екендігі түсіндіріледі (ас қорыту бұзылыстары, тері аурулары, улану және т.б.).

Таза және ластанған судың суреттері, әртүрлі ластану көздері (өндірістік ағындар, қоқыс, тыңайтқыштар және т.б.), сондай-ақ ластанған суды пайдалануға байланысты аурулар.

Суды тазарту процесінің суреттері (міндетті емес).

Топтарда жұмыс істеуге арналған материалдар (қағаз парақтары, қарындаштар, киізден жасалған қаламдар).

Сергіту сәт «Жаңбыр тамшысы»: балалар қолдарын жоғары көтеріп, жаңбыр тамшыларына еліктеп, оларды шайқайды. Содан кейін жаңбыр тамшылары жерге түскендей еңкейеді..

Топтарда жұмыс істеу:

Балалар топтарға бөлініп, тапсырма алады: "Суды ластанудан қалай қорғауға болады"постерін ойлап табу және салу.

Әр топ өз постерін ұсынады және суды қорғаудың қандай шаралары ең маңызды деп санайтыны туралы айтады.

Сабақтың соңы

• Оқу материалын бекіту:

"Иә – Жоқ" ойыны: мұғалім сабақ тақырыбына қатысты сұрақтар қояды, ал балалар "иә" немесе "жоқ"деп жауап беруі керек.

Қатені табу тапсырмасы: мұғалім судың ластануына байланысты жағдайдың суретін көрсетеді және балалардан қатені тауып, оның неліктен дұрыс емес екенін түсіндіруді сұрайды..

• Қорытындылау:

Мұғалім сұрақтар қояды: "біз бүгін сабақта не туралы сөйлестік?", "Сіз қандай қорытынды жасадыңыз?", "Неліктен суды үнемдеу және оның ластануын болдырмау маңызды?".

Мұғалім балаларға сабақта жұмыс істегені үшін алғыс айтады.

• Кері байланыс

Ойындарға арналған карталар «Иә – Жоқ»

II бөлім

Қоршаған ортаның ластануы және оның денсаулыққа әсері

Сабақ № 7

Сабақтың тақырыбы

Топырақтың ластануы және оның денсаулыққа әсері

Сабақтың мақсаты

• Оқушыларды "топырақтың ластануы" ұғымымен және оның көздерімен таныстыру.

• Ластанған топырақтың адам денсаулығына кері әсері туралы түсінік қалыптастыру.

• Топыраққа маңызды табиғи ресурс ретінде ұқыпты қарауға және оны сақтау үшін жауапкершілікті сезінуге тәрбиелеу.

Күтілетін нәтиже:

• Оқушылар "топырақтың ластануы" ұғымы, оның көздері және адам денсаулығына әсері туралы білуі керек.

• Оқушылар топырақтың ластану көздеріне мысалдар келтіріп, ластанған топырақтың ағзаға қалай әсер ететінін сипаттай білуі керек.

• Оқушылар топырақтың ластану мәселесіне саналы көзқараспен қарауы керек және маңызды табиғи ресурс ретінде топырақты қорғауға қатысуға ниет білдіруі керек.

Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері

Кезеңдердің мазмұны

Ресурстар

Сабақтың басталуы

• Ұйымдастырушылық сәт:

Оқушыларды қарсы алу.

Сабаққа дайындықты тексеру.

• Мотивация:

Мұғалім жұмбақ жасайды: "бБізді не тамақтандырады?"(Топырақ).

Топырақ дегеніміз не және ол жердегі тіршілік үшін неге маңызды екендігі туралы әңгіме.

• Білімді өзектендіру:

Ойын " Жерде не өседі?": мұғалім жерде өсетін әртүрлі өсімдіктерді атайды, ал балалар өздері білетін басқа өсімдіктерді атауы керек.

Тапсырма " Топырақ не үшін қажет?": балалар топырақтың не үшін қажет екенін айтады (өсімдіктерді өсіру, үй салу, жануарлардың тіршілігі және т.б.)...

• Тақырыпқа кіріспе:

Мұғалім білімді жаңартуды қорытындылайды және сабақтың тақырыбын жариялайды: "Бүгін біз топырақтың ластануы денсаулығымызға қалай әсер ететіні туралы сөйлесеміз".

Тапсырма арналған карталар «Жерде не өседі?»

Сабақтың ортасы

• Жаңа тақырыппен танысу:

Мұғалімнің топырақтың ластануы дегеніміз не және оны қандай заттар ластауы мүмкін екендігі туралы әңгімесі (қоқыс, химиялық заттар, тыңайтқыштар мен пестицидтер, Өндірістік қалдықтар және т.б.).

• Топырақтың ластануының әртүрлі көздері және осы ластанудың салдары (аурулар, өсімдіктер мен жануарлардың өлімі) бейнеленген суреттерді көрсету.

• Ластанған топырақтың адам ағзасына қалай енуі және денсаулыққа қандай зиян тигізуі мүмкін екендігі түсіндірілді (улану, тері аурулары, аллергия және т.б.).

• Топырақты ластанудан қорғау үшін қандай шаралар қолдануға болатынын талқылау (қоқысты дұрыс жою, ауыл шаруашылығында химиялық заттарды пайдаланудан бас тарту, топырақты ластанудан тазарту және т.б.).

Таза және ластанған топырақ, әртүрлі ластану көздері (қоқыс, химиялық заттар, тыңайтқыштар мен пестицидтер, Өндірістік қалдықтар және т.б.), сондай-ақ топырақтың ластануына байланысты аурулар бейнеленген суреттер.

Таза және ластанған топырақта өсірілген өсімдіктердің суреттері.

Топтарда жұмыс істеуге арналған материалдар (қағаз парақтары, қарындаштар, киізден жасалған қаламдар).

Сергіту сәт

"Өсімдік өседі" деген сөз: балалар еңкейіп, содан кейін баяу көтеріліп, қолдарын күнге созылып жатқан өсімдіктер сияқты жайып жібереді.

Топтарда жұмыс істеу:

Балалар топтарға бөлініп, тапсырма алады: "Топырақты ластанудан қалай қорғауға болады"постерін ойлап табу және салу.

Әр топ өз постерін ұсынады және топырақты қорғаудың қандай шаралары ең маңызды деп санайтыны туралы айтады..

Сабақтың соңы

• Оқу материалын бекіту:

"Иә – Жоқ" ойыны: мұғалім сабақ тақырыбына қатысты сұрақтар қояды, ал балалар "иә" немесе "жоқ"деп жауап беруі керек.

"Жағдайлар" тапсырмасы: мұғалім топырақтың ластануына байланысты әртүрлі жағдайларды сипаттайды, ал балалар әр жағдайда қалай дұрыс әрекет ету керектігін түсіндіруі керек.

• Қорытындылау:

Мұғалім сұрақтар қояды: "біз бүгін сабақта не туралы сөйлестік?", "Сіз қандай қорытынды жасадыңыз?", "Неліктен топырақты қорғау және оның ластануын болдырмау маңызды?".

Мұғалім балаларға сабақта жұмыс істегені үшін алғыс айтады.

• Кері байланыс

Ойындарға арналған карталар «Иә – Жоқ»

II бөлім

Қоршаған ортаның ластануы және оның денсаулыққа әсері

Сабақ № 8

Сабақтың тақырыбы

Пластмасса және қоқыс: олар табиғат пен денсаулыққа қалай әсер етеді?

Сабақтың мақсаты

• Оқушыларды қоршаған ортаның пластикпен және қоқыспен ластану проблемасымен таныстыру.

• Пластмасса мен қоқыстың адам табиғаты мен денсаулығына кері әсері туралы түсінік қалыптастыру.

• Қоқысты кәдеге жарату және пластикті пайдалануды азайту мәселесіне жауапкершілікпен қарауға тәрбиелеу.

Күтілетін нәтиже:

• Оқушылар қоршаған ортаны пластикпен және қоқыспен ластау мәселесі, пластик пен қоқыстың адам табиғаты мен денсаулығына кері әсері туралы білуі керек.

• Оқушылар пластик пен қоқыстың ластануын шешу үшін әр адам жасай алатын нақты әрекеттерге мысалдар келтіре білуі керек.

• Оқушылар қоқысты кәдеге жарату және пластикті пайдалануды азайту мәселесіне жауапкершілікпен қарауы керек.

Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері

Кезеңдердің мазмұны

Ресурстар

Сабақтың басталуы

• Ұйымдастырушылық сәт:

Оқушыларды қарсы алу.

Сабаққа дайындықты тексеру.

• Мотивация:

Мұғалім балаларға әдемі табиғат бейнеленген суреттерді көрсетіп, сұрақ қояды: "Сіз осындай әлемде өмір сүргіңіз келе ме?".

Содан кейін мұғалім пластикпен және қоқыспен ластанған табиғаттың суреттерін көрсетіп: "Сіз бұл қоқыстың бізді барлық жерде қоршап алғанын қалайсыз ба?".

Қоқыс дегеніміз не және ол қайдан пайда болатыны туралы әңгіме..

• Білімді өзектендіру:

"Қоқысты сұрыптау" ойыны: мұғалім қоқыстың әртүрлі түрлерін атайды, ал балалар оны қандай контейнерге тастау керектігін айтуы керек (пластик, қағаз, шыны, тамақ қалдықтары).

Тапсырма " Бұл қайдан пайда болды?": тақтада пластиктен жасалған әртүрлі заттар бейнеленген суреттер бар. Балалар бұл заттардың неден жасалғанын және қолданғаннан кейін қайда түсетінін түсіндіруі керек.

• Тақырыпқа кіріспе:

Мұғалім білімді жаңартуды қорытындылайды және сабақтың тақырыбын жариялайды: "Бүгін біз пластик пен қоқыстың табиғат пен денсаулыққа қалай әсер ететіні туралы сөйлесетін боламыз".

Тапсырма арналған карталар «Қоқысты сұрыптау»

Сабақтың ортасы

• Жаңа тақырыппен танысу:

Мұғалімнің пластик деген не және ол табиғатқа қандай зиян келтіруі мүмкін екендігі туралы әңгімесі (топырақ пен судың ластануы, жануарлардың өлімі, микропластикаға ыдырауы).

• Қоқыстың адам денсаулығына қалай әсер ететінін түсіндіру (ауа мен судың ластануы, аурудың таралуы, жануарлар мен құстарға қауіп).

• Пластмасса мен қоқыстың табиғат пен адам денсаулығына кері әсерін көрсететін суреттерді көрсету.

• Қоқыстың қандай түрлерін қайта өңдеуге болатынын және оның табиғатты сақтауға қалай көмектесетінін талқылау.

Пластмассамен және қоқыспен ластанған табиғаттың суреттері (мысалы, жағажайлар, ормандар, су қоймалары).

Пластмасса мен қоқыстың адам денсаулығына кері әсерін көрсететін суреттер (мысалы, жануарлардың улануы, су мен ауаның ластануы).

Әр түрлі қоқыстардың суреттері (пластик, қағаз, шыны, тамақ қалдықтары).

Топтарда жұмыс істеуге арналған материалдар (қағаз парақтары, қарындаштар, киізден жасалған қаламдар).

Әр түрлі қаптамалар (пластикалық бөтелкелер, сөмкелер, қағаз қораптар, шыны банкалар және т.б.).

Сергіту сәт "Қоқысты сұрыптау" сөзі: балалар қоқысты әртүрлі контейнерлерге сұрыптағандай қимылдарға еліктейді.

Топтарда жұмыс істеу:

Балалар топтарға бөлініп, тапсырма алады: "Қоқысты қалай азайтуға болады"постерін ойлап табу және салу.

Әр топ өз постерін ұсынады және қоқысты азайтудың ең маңызды жолдары туралы айтады..

Сабақтың соңы

• Оқу материалын бекіту:

"Иә – Жоқ" ойыны: мұғалім сабақ тақырыбына қатысты сұрақтар қояды, ал балалар "иә" немесе "жоқ"деп жауап беруі керек.

Тапсырма "Жағдайлар": мұғалім қоқысты жоюға байланысты әртүрлі жағдайларды сипаттайды, ал балалар әр жағдайда қалай дұрыс әрекет ету керектігін түсіндіруі керек..

• Қорытындылау:

Мұғалім сұрақтар қояды: "Біз бүгін сабақта не туралы сөйлестік?", "Сіз қандай қорытынды жасадыңыз?", "Неліктен табиғатты пластик пен қоқыстың ластануынан қорғау маңызды?".

Мұғалім балаларға сабақта жұмыс істегені үшін алғыс айтады..

• Кері байланыс

Ойындарға арналған карталар «Иә – Жоқ»

II бөлім

Қоршаған ортаның ластануы және оның денсаулыққа әсері

Сабақ № 9

Сабақтың тақырыбы

Химиялық заттардың ластануы: бұл денсаулыққа қалай әсер етеді?

Сабақтың мақсаты

• Оқушыларды "химиялық ластану" ұғымымен және оның көздерімен таныстыру.

• Химиялық заттардың адам денсаулығына теріс әсері туралы түсінік қалыптастыру.

• Қоршаған ортаға ұқыпты қарауға және химиялық ластанудың алдын алу жауапкершілігіне тәрбиелеу.

Күтілетін нәтиже:

• Оқушылар "химиялық ластану" ұғымы, оның көздері және адам денсаулығына әсері туралы білуі керек.

• Оқушылар химиялық ластану көздеріне мысалдар келтіріп, химиялық заттардың ағзаға қалай әсер ететінін сипаттай білуі керек.

• Оқушылар химиялық ластану мәселесіне саналы түрде қарауы керек және қоршаған ортаның ластануын болдырмауға қатысуға ниет білдіруі керек.

Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері

Кезеңдердің мазмұны

Ресурстар

Сабақтың басталуы

• Ұйымдастырушылық сәт:

Оқушыларды қарсы алу.

Сабаққа дайындықты тексеру.

• Мотивация:

Мұғалім жұмбақ жасайды: "көрінбейтін, бірақ өте қауіпті не болуы мүмкін?"(Химиялық зат).

Химиялық заттар дегеніміз не және оларды күнделікті өмірде қайдан табуға болатындығы туралы әңгіме.

• Білімді өзектендіру:

Ойын "Қауіпті – қауіпсіз": мұғалім химиялық қауіпті болуы мүмкін әртүрлі заттарды немесе заттарды атайды, ал егер балалар қауіпті болса, қолдарын шапалақтайды және қауіпсіз болса, аяқтарын таптайды (мысалы, ыдыс жуғыш зат, кір жуғыш зат, сірке суы, тұз, су және т.б.).

"Химиялық ластану көздері" тапсырмасы: тақтада әртүрлі химиялық ластану көздері бейнеленген суреттер бар. Балалар бұл көздерді атап, қоршаған ортаны қалай ластайтынын түсіндіруі керек.

• Тақырыпқа кіріспе:

Мұғалім білімді жаңартуды қорытындылайды және сабақтың тақырыбын жариялайды: "Бүгін біз химиялық ластану денсаулығымызға қалай әсер ететіні туралы сөйлесеміз".

Тапсырма арналған карталар «Қауіпті – қауіпсіз»

Сабақтың ортасы

• Жаңа тақырыппен танысу:

Мұғалімнің химиялық ластану дегеніміз не және оны қандай заттар тудыруы мүмкін екендігі туралы әңгімесі (ауыр металдар, пестицидтер, гербицидтер, Өндірістік қалдықтар, тұрмыстық химия және т.б.).

• Химиялық ластанудың әртүрлі көздерін және осы ластанудың адам денсаулығына әсерін бейнелейтін суреттерді көрсету.

• Химиялық заттардың адам ағзасына қалай енетінін (тыныс алу жолдары арқылы, тамақ пен су арқылы, тері арқылы) және олардың денсаулыққа қандай зиян тигізетінін (әртүрлі аурулар, аллергия, улану және т.б.) түсіндіру.

• Тұрмыстық химиямен қауіпсіз жұмыс істеу ережелерін талқылау (нұсқаулықты оқыңыз, әртүрлі құралдарды араластырмаңыз, қолғапты қолданыңыз және т.б.).

Химиялық ластанудың әртүрлі көздері бейнеленген суреттер (өнеркәсіптік кәсіпорындар, көлік, тұрмыстық химия, тыңайтқыштар мен пестицидтерді ауыл шаруашылығында қолдану, қоқыс полигондары және т.б.).

Химиялық заттардың адам денсаулығына теріс әсерін көрсететін суреттер (тыныс алу жолдарының аурулары, аллергия, улану, тері аурулары және т.б.).

Күнделікті өмірде қолданылатын тұрмыстық химияның әртүрлі түрлерін бейнелейтін суреттер.

Мультимедиялық презентация

Топтарда жұмыс істеуге арналған материалдар (қағаз парақтары, қарындаштар, киізден жасалған қаламдар).

Сергіту сәт

"Қол жуу" сөзі: балалар химиялық заттарды жуу үшін қолды сабынмен жууға еліктейді.

Топтарда жұмыс істеу:

Балалар топтарға бөлініп, тапсырма алады: "Өзіңізді химиялық ластанудан қалай қорғауға болады"постерін ойлап табу және салу.

Әр топ өз постерін ұсынады және химиялық ластанудан қандай қорғаныс шараларын ең маңызды деп санайтыны туралы айтады.

Сабақтың соңы

• Оқу материалын бекіту:

"Иә – Жоқ" ойыны: мұғалім сабақ тақырыбына қатысты сұрақтар қояды, ал балалар "иә" немесе "жоқ"деп жауап беруі керек.

"Жағдайлар" тапсырмасы: мұғалім күнделікті өмірде химиялық заттарды қолдануға байланысты әртүрлі жағдайларды сипаттайды, ал балалар әр жағдайда қалай дұрыс әрекет ету керектігін түсіндіруі керек.

• Қорытындылау:

Мұғалім сұрақтар қояды: "біз бүгін сабақта не туралы сөйлестік?", "Сіз қандай қорытынды жасадыңыз?", "Неліктен өзіңізді химиялық ластанудан қорғау маңызды?".

Мұғалім балаларға сабақта жұмыс істегені үшін алғыс айтады.

• Кері байланыс

Ойындарға арналған карталар «Иә – Жоқ»

II бөлім

Қоршаған ортаның ластануы және оның денсаулыққа әсері

Сабақ № 10

Сабақтың тақырыбы

Күнделікті өмірде ластануды қалай болдырмауға болады?

Сабақтың мақсаты

• Оқушыларды күнделікті өмірде ластанудың алдын алудың қарапайым және қол жетімді әдістерімен таныстыру.

• Қоршаған ортаны таза ұстауға әр адамның жеке үлесінің маңыздылығы туралы түсінік қалыптастыру.

• Табиғатқа жауапкершілікпен қарауға және ластанудың алдын алудағы өз рөлін білуге тәрбиелеу.

Күтілетін нәтиже:

• Оқушылар күнделікті өмірде ластанудың алдын алудың қарапайым және қолжетімді жолдарын білуі керек.

• Оқушылар ластанудың алдын алу үшін әр адам жасай алатын нақты әрекеттерге мысалдар келтіре білуі керек.

• Оқушылар табиғатқа жауапкершілікпен қарауы және ластанудың алдын алудағы рөлін білуі керек.

Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері

Кезеңдердің мазмұны

Ресурстар

Сабақтың басталуы

• Ұйымдастырушылық сәт:

Оқушыларды қарсы алу.

Сабаққа дайындықты тексеру.

• Мотивация:

Мұғалім балаларға таза табиғаттың әдемі суреттерін көрсетіп, сұрақ қояды: "Сіз осындай әлемде өмір сүргіңіз келе ме?".

Ластану дегеніміз не және ол табиғат пен адамға қауіпті екендігі туралы әңгіме.

• Білімді өзектендіру:

Ойын " Не ластайды?": мұғалім әртүрлі заттарды немесе әрекеттерді атайды, ал егер бұл ластануға әкелуі мүмкін болса, балалар қол шапалақтайды, егер жоқ болса, аяқтарын таптайды (мысалы, пластикалық бөтелке, қағаз пакет, көшеде лақтырылған қоқыс, суару ыдысынан гүлдерді суару және т.б.).

"Ластану көздері" тапсырмасы: тақтада әртүрлі ластану көздері (көлік, өнеркәсіптік кәсіпорындар, қоқыс полигондары және т.б.) бейнеленген суреттер бар. Балалар бұл көздерді атап, қоршаған ортаны қалай ластайтынын түсіндіруі керек.

• Тақырыпқа кіріспе:

Мұғалім білімді жаңартуды қорытындылайды және сабақтың тақырыбын жариялайды: "Бүгін біз күнделікті өмірде ластануды қалай болдырмауға болатындығы туралы сөйлесеміз".

Тапсырма арналған карталар «Не ластайды?»

Сабақтың ортасы

• Жаңа тақырыппен танысу:

Мұғалімнің әр адам ластанудың алдын алу үшін не істей алатындығы туралы әңгімесі, тіпті күрделі әрекеттер жасамай-ақ.

• Ластанудың алдын алу неліктен маңызды екенін түсіндіру (болашақ ұрпақ үшін таза және сау әлемде өмір сүру үшін табиғатты сақтау үшін).

• Ластанудың алдын алуды көрсететін әртүрлі жағдайларды бейнелейтін суреттерді көрсету.

• Ластанудың алдын алудың нақты жолдарын талқылау:

Бұл тұтынуды азайту: қажет нәрсені ғана сатып алыңыз, артық заттарды сатып алмаңыз.

Қайта пайдалануға болатын заттарды пайдалану: полиэтилен пакеттерінің орнына қайта пайдалануға болатын сөмкелерді пайдаланыңыз, бір рет қолданылатын ыдыстардың орнына қайта пайдалануға болатын ыдыстарды пайдаланыңыз, пластикалық бөтелкелердің орнына қайта пайдалануға болатын су бөтелкелерін пайдаланыңыз.

Қоқыс сұрыптау: қоқысты одан әрі өңдеу үшін әр түрлі контейнерлерге бөліңіз (қағаз, пластик, шыны, тамақ қалдықтары).

Суды үнемдеу: тістерді тазалау кезінде шүмекті жабыңыз, ванна емес, душ қабылдаңыз, су буланып кетпес үшін кешке өсімдіктерді суарыңыз.

Электр қуатын үнемдеу: бөлмеден шыққан кезде шамдарды өшіріңіз, энергияны үнемдейтін шамдарды қолданыңыз.

Табиғатқа ұқыпты қарау: Көшеде қоқыс тастамаңыз, ағаш бұтақтарын сындырмаңыз, гүл жыртпаңыз, жануарларды ренжітпеңіз.

Пластмассадан бас тарту: пластикалық өнімдерді пайдаланудан аулақ болуға тырысыңыз, экологиялық таза қаптамадағы өнімдерді таңдаңыз.

Әр түрлі заттарды көрсету: мұғалім пластикалық бөтелкені, қағаз пакетті, шыны ыдысты, қайта пайдалануға болатын сөмкені көрсетеді және балалармен осы заттардың қайсысын қайта пайдалануға болатынын және оның ластанудың алдын алуға қалай көмектесетінін талқылайды.

Ластанудың алдын алуды көрсететін әртүрлі жағдайларды бейнелейтін суреттер (мысалы, қоқыстарды сұрыптау, суды үнемдеу, қайта пайдалануға болатын заттарды пайдалану, пластиктен бас тарту).

Ластанудың адам табиғаты мен денсаулығына теріс әсерін бейнелейтін суреттер.

Мультимедиялық презентация

Топтарда жұмыс істеуге арналған материалдар (қағаз парақтары, қарындаштар, киізден жасалған қаламдар).

Көрсетуге арналған әртүрлі заттар (мысалы, пластикалық бөтелке, қағаз пакет, шыны ыдыс, қайта пайдалануға болатын сөмке).

Сергіту сәт

"Құстар ұшады" сөзі: балалар құстардың қанаттары сияқты қолдарын бұлғап, жер үстіндегі ұшуды және таза табиғатты көруді имитациялайды.

Топтарда жұмыс істеу:

Балалар топтарға бөлініп, тапсырма алады: "күнделікті өмірде ластануды қалай болдырмауға болады"постерін ойлап табу және салу.

Әр топ өз постерін ұсынады және ластанудың алдын алудың қандай тәсілдерін ең маңызды деп санайтыны туралы айтады.

Сабақтың соңы

• Оқу материалын бекіту:

"Экологиялық жағдайлар" ойыны: мұғалім ластанудың алдын алу мүмкіндігімен байланысты әртүрлі жағдайларды сипаттайды, ал балалар әр жағдайда қалай дұрыс әрекет ету керектігін түсіндіруі керек.

"Менің экологиялық уәделерім" тапсырмасы: балалар күнделікті өмірде ластанудан қалай аулақ болуға тырысатыны туралы бірнеше уәделерді парақтарға жазады (мысалы, "Мен қоқыстарды сұрыптаймын", "Мен суды үнемдеймін", "Мен қайта пайдалануға болатын сөмкені қолданамын" және т.б.)..

• Қорытындылау:

Мұғалім сұрақтар қояды: "Біз бүгін сабақта не туралы сөйлестік?", "Сіз қандай қорытынды жасадыңыз?", "Күнделікті өмірде ластанудан аулақ болу неге маңызды?".

Мұғалім балаларға сабақта жұмыс істегені үшін алғыс айтады..

• Кері байланыс

Ойындарға арналған карталар «Экологиялық жағдайлар»

II бөлім

Қоршаған ортаның ластануы және оның денсаулыққа әсері

Сабақ № 11

Сабақтың тақырыбы

Күнделікті өмірде ластануды қалай болдырмауға болады?

Сабақтың мақсаты

• Оқушыларды күнделікті өмірде ластанудың алдын алудың қарапайым және қол жетімді әдістерімен таныстыру.

• Қоршаған ортаны таза ұстауға әр адамның жеке үлесінің маңыздылығы туралы түсінік қалыптастыру.

• Табиғатқа жауапкершілікпен қарауға және ластанудың алдын алудағы өз рөлін білуге тәрбиелеу.

Күтілетін нәтиже:

• Оқушылар күнделікті өмірде ластанудың алдын алудың қарапайым және қолжетімді жолдарын білуі керек.

• Оқушылар ластанудың алдын алу үшін әр адам жасай алатын нақты әрекеттерге мысалдар келтіре білуі керек.

• Оқушылар табиғатқа жауапкершілікпен қарауы және ластанудың алдын алудағы рөлін білуі керек.

Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері

Кезеңдердің мазмұны

Ресурстар

Сабақтың басталуы

• Ұйымдастырушылық сәт:

Оқушыларды қарсы алу.

Сабаққа дайындықты тексеру.

• Мотивация:

Мұғалім балаларға таза табиғаттың әдемі суреттерін көрсетіп, сұрақ қояды: "Сіз осындай әлемде өмір сүргіңіз келе ме?".

Ластану дегеніміз не және ол табиғат пен адамға қауіпті екендігі туралы әңгіме.

• Білімді өзектендіру:

Ойын " Не ластайды?": мұғалім әртүрлі заттарды немесе әрекеттерді атайды, ал егер бұл ластануға әкелуі мүмкін болса, балалар қол шапалақтайды, егер жоқ болса, аяқтарын таптайды (мысалы, пластикалық бөтелке, қағаз пакет, көшеде лақтырылған қоқыс, суару ыдысынан гүлдерді суару және т.б.).

"Ластану көздері" тапсырмасы: тақтада әртүрлі ластану көздері (көлік, өнеркәсіптік кәсіпорындар, қоқыс полигондары және т.б.) бейнеленген суреттер бар. Балалар бұл көздерді атап, қоршаған ортаны қалай ластайтынын түсіндіруі керек..

• Тақырыпқа кіріспе:

Мұғалім білімді жаңартуды қорытындылайды және сабақтың тақырыбын жариялайды: "Бүгін біз күнделікті өмірде ластануды қалай болдырмауға болатындығы туралы сөйлесеміз".

Тапсырма арналған карталар «Не ластайды?»

Сабақтың ортасы

• Жаңа тақырыппен танысу:

Мұғалімнің әр адам ластанудың алдын алу үшін не істей алатындығы туралы әңгімесі, тіпті күрделі әрекеттер жасамай-ақ.

• Ластанудың алдын алу неліктен маңызды екенін түсіндіру (болашақ ұрпақ үшін таза және сау әлемде өмір сүру үшін табиғатты сақтау үшін).

• Ластанудың алдын алуды көрсететін әртүрлі жағдайларды бейнелейтін суреттерді көрсету.

• Ластанудың алдын алудың нақты жолдарын талқылау:

Қайта пайдалануға болатын заттарды пайдалану: полиэтилен пакеттерінің орнына қайта пайдалануға болатын сөмкелерді пайдаланыңыз, бір рет қолданылатын ыдыстардың орнына қайта пайдалануға болатын ыдыстарды пайдаланыңыз, пластикалық бөтелкелердің орнына қайта пайдалануға болатын су бөтелкелерін пайдаланыңыз.

Қоқыс сұрыптау: қоқысты одан әрі өңдеу үшін әр түрлі контейнерлерге бөліңіз (қағаз, пластик, шыны, тамақ қалдықтары).

Суды үнемдеу: тістерді тазалау кезінде шүмекті жабыңыз, ванна емес, душ қабылдаңыз, су буланып кетпес үшін кешке өсімдіктерді суарыңыз.

Электр қуатын үнемдеу: бөлмеден шыққан кезде шамдарды өшіріңіз, энергияны үнемдейтін шамдарды қолданыңыз.

Табиғатқа ұқыпты қарау: Көшеде қоқыс тастамаңыз, ағаш бұтақтарын сындырмаңыз, гүл жыртпаңыз, жануарларды ренжітпеңіз.

Пластмассадан бас тарту: пластикалық өнімдерді пайдаланудан аулақ болуға тырысыңыз, экологиялық таза қаптамадағы өнімдерді таңдаңыз.

Бұл тұтынуды азайту: қажет нәрсені ғана сатып алыңыз, артық заттарды сатып алмаңыз.

Әр түрлі заттарды көрсету: мұғалім пластикалық бөтелкені, қағаз пакетті, шыны ыдысты, қайта пайдалануға болатын сөмкені көрсетеді және балалармен осы заттардың қайсысын қайта пайдалануға болатынын және оның ластанудың алдын алуға қалай көмектесетінін талқылайды.

Ластанудың алдын алуды көрсететін әртүрлі жағдайларды бейнелейтін суреттер (мысалы, қоқыстарды сұрыптау, суды үнемдеу, қайта пайдалануға болатын заттарды пайдалану, пластиктен бас тарту).

Ластанудың адам табиғаты мен денсаулығына теріс әсерін бейнелейтін суреттер.

Мультимедиялық презентация

Топтарда жұмыс істеуге арналған материалдар (қағаз парақтары, қарындаштар, киізден жасалған қаламдар).

Көрсетуге арналған әртүрлі заттар (мысалы, пластикалық бөтелке, қағаз пакет, шыны ыдыс, қайта пайдалануға болатын сөмке).

Сергіту сәт "Өсімдіктер өседі" деген сөз: балалар еңкейіп, содан кейін баяу көтеріліп, қолдарын күнге созылып жатқан өсімдіктер сияқты жайып жібереді.

Топтарда жұмыс істеу:

Балалар топтарға бөлініп, тапсырма алады: "күнделікті өмірде ластануды қалай болдырмауға болады"постерін ойлап табу және салу.

Әр топ өз постерін ұсынады және ластанудың алдын алудың қандай тәсілдерін ең маңызды деп санайтыны туралы айтады.

Сабақтың соңы

• Оқу материалын бекіту:

"Экологиялық жағдайлар" ойыны: мұғалім ластанудың алдын алу мүмкіндігімен байланысты әртүрлі жағдайларды сипаттайды, ал балалар әр жағдайда қалай дұрыс әрекет ету керектігін түсіндіруі керек.

"Менің экологиялық уәделерім" тапсырмасы: балалар күнделікті өмірде ластанудан қалай аулақ болуға тырысатыны туралы бірнеше уәделерді парақтарға жазады (мысалы, "мен қоқыстарды сұрыптаймын", "мен суды үнемдеймін", "мен қайта пайдалануға болатын сөмкені қолданамын" және т.б.).

• Қорытындылау:

Мұғалім сұрақтар қояды: "біз бүгін сабақта не туралы сөйлестік?", "Сіз қандай қорытынды жасадыңыз?", "Күнделікті өмірде ластанудан аулақ болу неге маңызды?".

Мұғалім балаларға сабақта жұмыс істегені үшін алғыс айтады..

• Кері байланыс

Ойындарға арналған карталар «Экологиялық жағдайлар»

II бөлім

Қоршаған ортаның ластануы және оның денсаулыққа әсері

Сабақ № 12

Сабақтың тақырыбы

Денсаулықты сақтау үшін табиғатқа қалай күтім жасау керек?

Сабақтың мақсаты

• Оқушыларды табиғатқа қамқорлық жасаудың адам денсаулығын сақтауға көмектесетін қарапайым және қол жетімді әдістерімен таныстыру.

• Адам денсаулығы мен қоршаған орта жағдайының байланысы туралы түсінік қалыптастыру.

• Табиғатқа ұқыпты қарауға және оны сақтау үшін жауапкершілікті сезінуге тәрбиелеу.

Күтілетін нәтиже:

• Оқушылар табиғатқа қамқорлық жасаудың адам денсаулығын сақтауға көмектесетін қарапайым және қол жетімді тәсілдерін білуі керек.

• Оқушылар қоршаған ортаны және олардың денсаулығын сақтау үшін әр адам жасай алатын нақты әрекеттерге мысалдар келтіре білуі керек.

• * Оқушылар табиғатқа ұқыпты қарауы және оның болашағы үшін жауапкершілігін білуі керек.

Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері

Кезеңдердің мазмұны

Ресурстар

Сабақтың басталуы

• Ұйымдастырушылық сәт:

Оқушыларды қарсы алу.

Сабаққа дайындықты тексеру.

• Мотивация:

Мұғалім балаларға табиғаттың әдемі суреттерін көрсетіп, сұрақ қояды: "Сіз бұл сұлулықты біздің планетада сақтағыңыз келе ме?".

Табиғат дегеніміз не және ол жердегі тіршілік үшін неге маңызды екендігі туралы әңгіме.

• Білімді өзектендіру:

"Табиғат – бұл...": мұғалім сөйлемді бастайды, ал балалар оны аяқтауы керек (мысалы, " табиғат – Бұл...", "Табиғат-біздің үйіміз", "табиғат-өмірдің қайнар көзі" және т. б.).

Тапсырма " Табиғатқа не зиян тигізеді?": тақтада адамның табиғатқа теріс әсерінің әртүрлі түрлері бейнеленген суреттер (ластану, ормандарды кесу, қоқыс). Балалар бұл әрекеттерді атап, табиғатқа қалай зиян тигізетінін түсіндіруі керек.

• Тақырыпқа кіріспе:

Мұғалім білімді жаңартуды қорытындылайды және сабақтың тақырыбын жариялайды: "Бүгін біз денсаулығымызды сақтау үшін табиғатқа қалай қамқорлық жасай алатынымыз туралы сөйлесеміз".

Тапсырма арналған карталар «Табиғат – бұл...»

Сабақтың ортасы

• Жаңа тақырыппен танысу:

Мұғалімнің әр адам табиғатты сақтау үшін не істей алатындығы туралы әңгімесі, тіпті қандай да бір үлкен істер жасамай-ақ.

• Неліктен табиғатқа күн сайын қамқорлық жасау маңызды екенін түсіндіру (оны болашақ ұрпақ үшін таза және сау әлемде өмір сүру үшін сақтау үшін).

• Күнделікті өмірде табиғатқа деген қамқорлықты көрсететін әртүрлі жағдайларды бейнелейтін суреттерді көрсету.

• Табиғатқа қамқорлық жасаудың нақты тәсілдерін талқылау:

Суды үнемдеу: тістерді тазалау кезінде шүмекті жабыңыз, ванна емес, душ қабылдаңыз, су буланып кетпес үшін кешке өсімдіктерді суарыңыз.

Электр қуатын үнемдеу: бөлмеден шыққан кезде шамдарды өшіріңіз, энергияны үнемдейтін шамдарды қолданыңыз.

Қоқыс сұрыптау: қоқысты әртүрлі контейнерлерге бөліңіз (қағаз, пластик, шыны, тамақ қалдықтары).

Өсімдіктерге ұқыпты қарау: Гүлдерді жыртпау, ағаш бұтақтарын сындырмау, өсімдіктерді отырғызу.

Жануарларға ұқыпты қарау: жануарларды ренжітпеңіз, қаңғыбас жануарларға көмектесіңіз.

Экологиялық таза көлікті пайдалану: велосипедпен жүру немесе жаяу жүру, қоғамдық көлікті пайдалану.

Пластмассадан бас тарту: қайта пайдалануға болатын сөмкелерді, бөтелкелерді, контейнерлерді пайдаланыңыз.

Әртүрлі заттарды көрсету: мұғалім пластикалық бөтелкені, қағаз пакетті, шыны ыдысты көрсетеді және балалармен осы заттардың қайсысын қайта өңдеуге болатынын және оның экологияға қалай көмектесетінін талқылайды.

Табиғатқа деген қамқорлықты көрсететін әртүрлі жағдайларды бейнелейтін суреттер (мысалы, қоқыстарды сұрыптау, суды үнемдеу, өсімдіктерді отырғызу, жануарларға ұқыпты қарау).

Адамның табиғатқа теріс әсерін бейнелейтін суреттер (ластану, ормандарды кесу, қоқыс).

Мультимедиялық презентация

Топтарда жұмыс істеуге арналған материалдар (қағаз парақтары, қарындаштар, киізден жасалған қаламдар).

Көрсетуге арналған әртүрлі заттар (мысалы, пластикалық бөтелке, қағаз пакет, шыны ыдыс, өсімдіктерді суаруға арналған су құятын ыдыс).

Сергіту сәт "Құстар ұшады" сөзі: балалар құстардың қанаттары сияқты қолдарын бұлғап, жер үстіндегі ұшуды және табиғатты көруді имитациялайды..

Топтарда жұмыс істеу:

Балалар топтарға бөлініп, тапсырма алады: "денсаулықты сақтау үшін табиғатқа қамқорлық жасаудың 10 тәсілі"постерін ойлап табу және салу.

Әр топ өз постерін ұсынады және олар қандай жолдарды ең маңызды деп санайтыны туралы айтады.

Сабақтың соңы

• Оқу материалын бекіту:

"Экологиялық жағдайлар" ойыны: мұғалім адам мен табиғаттың өзара әрекеттесуіне байланысты әртүрлі жағдайларды сипаттайды, ал балалар әр жағдайда қалай дұрыс әрекет ету керектігін түсіндіруі керек.

"Менің экологиялық уәделерім" тапсырмасы: балалар денсаулығын сақтау үшін табиғатқа қалай қамқорлық жасайтыны туралы бірнеше уәделерді жапырақтарға жазады (мысалы, "мен суды үнемдеймін", "мен қоқыстарды сұрыптаймын", "мен өсімдіктерді отырғызамын" және т.б.).

• Қорытындылау:

Мұғалім сұрақтар қояды: "Біз бүгін сабақта не туралы сөйлестік?", "Сіз қандай қорытынды жасадыңыз?", "Денсаулықты сақтау үшін табиғатқа қамқорлық жасау неге маңызды?".

Мұғалім балаларға сабақта жұмыс істегені үшін алғыс айтады.

• Кері байланыс

Ойындарға арналған карталар «Экологиялық жағдайлар»

III бөлім

Салауатты өмір салты және табиғат

Сабақ № 13

Сабақтың тақырыбы

Салауатты өмір салтының негізгі принциптері

Сабақтың мақсаты

• Оқушыларды салауатты өмір салтының негізгі принциптерімен және олардың денсаулық үшін маңыздылығымен таныстыру.

• Ерте жастан бастап салауатты өмір салтын ұстанудың маңыздылығы туралы түсінік қалыптастыру.

• Өз денсаулығына жауапкершілікпен қарауға және салауатты өмір салтын ұстануға ұмтылуға тәрбиелеу.

Күтілетін нәтиже:

• Оқушылар салауатты өмір салтының негізгі принциптері және олардың адам денсаулығы үшін маңызы туралы білуі керек.

• Оқушылар салауатты әдеттердің мысалдарын келтіріп, олардың денсаулыққа қалай әсер ететінін түсіндіре білуі керек.

• Оқушылар өз денсаулығына жауапкершілікпен қарауы және салауатты өмір салтын ұстануға ұмтылуы керек.

Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері

Кезеңдердің мазмұны

Ресурстар

Сабақтың басталуы

• Ұйымдастырушылық сәт:

Оқушыларды қарсы алу.

Сабаққа дайындықты тексеру.

• Мотивация:

Мұғалім жұмбақ жасайды: "Адамның ең құндысы қандай?"(Денсаулық).

Денсаулық дегеніміз не және ол неге маңызды екендігі туралы әңгіме..

• Білімді өзектендіру:

Ойын "Пайдалы – зиянды": мұғалім денсаулыққа байланысты әр түрлі әрекеттерді атайды, ал егер балалар пайдалы болса, қолдарын шапалақтайды, егер зиянды болса, аяқтарын тепкілейді (мысалы, жаттығу жасау, тәттілерді көп жеу, тістерін тазалау, темекі шегу және т.б.).

"Күн режимі" тапсырмасы: балалар өз күндерін қалай өткізетінін айтады және денсаулықты сақтау үшін күн тәртібінде не жақсартуға болатынын талқылайды..

• Тақырыпқа кіріспе:

Мұғалім білімді өзектендіруді қорытындылайды және сабақтың тақырыбын жариялайды: "Бүгін біз салауатты өмір салтының негізгі принциптері туралы сөйлесетін боламыз".

Тапсырма арналған карталар «Пайдалы – зиянды»

Сабақтың ортасы

• Жаңа тақырыппен танысу:

Мұғалімнің салауатты өмір салты деген не және ол қандай принциптерді қамтитыны туралы әңгімесі (дұрыс тамақтану, тұрақты физикалық белсенділік, гигиенаны сақтау, жақсы демалу және ұйықтау, жаман әдеттерден бас тарту).

• Салауатты өмір салтының әртүрлі аспектілері бейнеленген суреттерді көрсету.

• Осы принциптердің әрқайсысы адам денсаулығына қалай әсер ететінін түсіндіру (мысалы, дұрыс тамақтану денені энергиямен және қажетті заттармен қамтамасыз етеді, физикалық белсенділік бұлшықеттер мен жүректі нығайтады, гигиена аурулардан қорғайды, күнделікті режим жақсы демалуды қамтамасыз етеді, жаман әдеттерден бас тарту денсаулықты ұзақ жылдар сақтайды).

• Салауатты өмір салтына тағы қандай әдеттерді жатқызуға болатынын талқылау (мысалы, оқу, шығармашылықпен айналысу, достарыңызбен және отбасыңызбен қарым-қатынас жасау).

Салауатты өмір салтының әртүрлі аспектілері бейнеленген суреттер (дұрыс тамақтану, физикалық белсенділік, гигиена, күн тәртібі, жаман әдеттерден бас тарту).

Дені сау және денсаулығы нашар адам бейнеленген суреттер.

Мультимедиялық презентация

Топтарда жұмыс істеуге арналған материалдар (қағаз парақтары, қарындаштар, киізден жасалған қаламдар).

Сергіту сәт

"Дұрыс тамақтану" сөзі: балалар пайдалы тағамдарды (мысалы, жемістер, көкөністер, ботқа) қалай жейтініне еліктейді.

Топтарда жұмыс істеу:

Балалар топтарға бөлініп, тапсырма алады: "Біз салауатты өмір салтын қолдаймыз"постерін ойлап табу және салу.

Әр топ өз постерін ұсынады және салауатты өмір салтының қандай принциптерін ең маңызды деп санайтыны туралы айтады.

Сабақтың соңы

• Оқу материалын бекіту:

"Иә – Жоқ" ойыны: мұғалім салауатты өмір салтына қатысты сұрақтар қояды, ал балалар "иә" немесе "жоқ"деп жауап беруі керек.

"Жағдайлар" тапсырмасы: мұғалім денсаулыққа байланысты әртүрлі жағдайларды сипаттайды, ал балалар әр жағдайда қалай дұрыс әрекет ету керектігін түсіндіруі керек.

• Қорытындылау:

Мұғалім сұрақтар қояды: "біз бүгін сабақта не туралы сөйлестік?", "Сіз қандай қорытынды жасадыңыз?", "Салауатты өмір салтын ұстану неге маңызды?".

Мұғалім балаларға сабақта жұмыс істегені үшін алғыс айтады.

• Кері байланыс

Ойындарға арналған карталар «Иә – Жоқ»

III бөлім

Салауатты өмір салты және табиғат

Сабақ № 14

Сабақтың тақырыбы

Тамақтану және оның денсаулыққа әсері

Сабақтың мақсаты

• Оқушыларды "дұрыс тамақтану" ұғымымен және оның денсаулық үшін маңыздылығымен таныстыру.

• Теңдестірілген тамақтану мен тамақтану режимінің маңыздылығы туралы түсінік қалыптастыру.

• Сіздің денсаулығыңызға және дұрыс тамақтану мәдениетіне жауапкершілікпен қарауға тәрбиелеу.

Күтілетін нәтиже:

• Оқушылар дұрыс тамақтанудың денсаулық үшін маңыздылығын, теңдестірілген тамақтану мен тамақтану режимінің маңыздылығын білуі керек.

• Оқушылар пайдалы және зиянды тағамдарды ажырата білуі, пайдалы тағамдардан мәзір құра білуі керек.

• Оқушылар өз денсаулығына жауапкершілікпен қарауы және дұрыс тамақтану ережелерін сақтауға ұмтылуы керек.

Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері

Кезеңдердің мазмұны

Ресурстар

Сабақтың басталуы

• Ұйымдастырушылық сәт:

Оқушыларды қарсы алу.

Сабаққа дайындықты тексеру.

• Мотивация:

Мұғалім жұмбақ жасайды: "Адамның дені сау және мықты болуы үшін күн сайын не қажет?"(Тамақ).

Тамақ дегеніміз не және оның өмір үшін не үшін маңызды екендігі туралы әңгіме.

• Білімді өзектендіру:

Ойын "Пайдалы – зиянды": мұғалім әртүрлі тағамдарды атайды, ал балалар пайдалы өнім болса, қолдарын шапалақтайды, ал егер зиянды болса, аяқтарын таптайды (мысалы, алма, чипсы, сәбіз, сода және т.б.).

Тапсырма " Ол неден жасалған?": тақтада әртүрлі тағамдардың суреттері бар. Балалар осы тағамдарды дайындайтын негізгі ингредиенттерді атауы керек.

• Тақырыпқа кіріспе:

Мұғалім білімді жаңартуды қорытындылайды және сабақтың тақырыбын жариялайды: "Бүгін біз тамақтанудың денсаулығымызға қалай әсер ететіні туралы сөйлесеміз".

Тапсырма арналған карталар «Пайдалы – зиянды», «Ол неден жасалған?»

Сабақтың ортасы

• Жаңа тақырыппен танысу:

Мұғалімнің дұрыс тамақтану туралы әңгімесі (бұл денені барлық қажетті қоректік заттармен қамтамасыз ететін теңдестірілген диета).

• Әр түрлі азық-түлік топтары (көкөністер, жемістер, ет, сүт өнімдері, нан, жарма және т.б.) бейнеленген суреттерді көрсету.

• Тағамдардың әр тобының денсаулыққа қандай пайдасы бар екенін түсіндіру (мысалы, көкөністер мен жемістерде витаминдер, ет – ақуыз, сүт өнімдері – кальций және т.б. бар).

• Тамақтану режимінің маңыздылығын талқылау (үнемі тамақтану, тамақты өткізіп алмау, артық тамақтанбау).

• Зиянды өнімдер бейнеленген суреттерді көрсету және олардың денсаулыққа қандай зиян келтіруі мүмкін екенін түсіндіру (мысалы, семіздік, жүрек ауруы, ас қорыту проблемалары және т.б.).

Әр түрлі тағамдардың суреттері (көкөністер, жемістер, ет, сүт өнімдері, нан, тәттілер және т.б.).

Денеге дұрыс тамақтанудың пайдасын көрсететін суреттер (мысалы, күшті сүйектер, Сау тістер, энергия, жақсы көңіл-күй).

Зиянды өнімдердің суреттері (мысалы, чипсы, сода, фастфуд).

Мультимедиялық презентация

Топтарда жұмыс істеуге арналған материалдар (қағаз парақтары, қарындаштар, киізден жасалған қаламдар).

Жемістер мен көкөністердің муляждар жиынтығы

Сергіту сәт

« Салауатты түскі ас»: балалар пайдалы тағамдарды қалай жейтінін көрсетеді (мысалы, алма шайнау, сүт ішу).

Топтарда жұмыс істеу:

Балалар топтарға бөлініп, тапсырма алады: тек пайдалы өнімдерді қолдана отырып, бір күндік мәзір жасаңыз.

Әр топ өз мәзірін ұсынады және неге осы өнімдерді таңдағанын түсіндіреді.

Сабақтың соңы

• Оқу материалын бекіту:

"Өнімді тап" ойыны: мұғалім өнімді сипаттайды, ал балалар оны болжауы керек.

Тапсырма "Пайдалы-зиянды": мұғалім өнімді атайды, ал балалар оның пайдалы немесе зиянды екенін айтуы керек..

• Қорытындылау:

Мұғалім сұрақтар қояды: "Біз бүгін сабақта не туралы сөйлестік?", "Сіз қандай қорытынды жасадыңыз?", "Неліктен дұрыс тамақтану маңызды?".

Мұғалім балаларға сабақта жұмыс істегені үшін алғыс айтады.

• Кері байланыс

Ойындарға арналған карталар «Өнімді тап»

III бөлім

Салауатты өмір салты және табиғат

Сабақ № 15

Сабақтың тақырыбы

Физикалық белсенділіктің денсаулыққа әсері

Сабақтың мақсаты

• Оқушыларды "дене белсенділігі" ұғымымен және оның денсаулық үшін маңыздылығымен таныстыру.

• Тұрақты жаттығулардың физикалық және психологиялық әл-ауқатқа пайдасы туралы түсінік қалыптастыру.

• Белсенді өмір салтына деген қызығушылықты және дене шынықтырумен үнемі айналысуға деген ұмтылысты тәрбиелеу.

Күтілетін нәтиже:

• Оқушылар физикалық белсенділіктің денсаулық үшін маңыздылығын, тұрақты жаттығулардың физикалық және психологиялық әл-ауқатқа пайдасын білуі керек.

• Оқушылар физикалық белсенділіктің денсаулыққа қалай әсер ететінін түсіндіре білуі және әртүрлі дене жаттығуларының мысалдарын келтіре білуі керек.

• Оқушылар белсенді өмір салтына қызығушылық танытып, үнемі дене шынықтырумен айналысуға ұмтылуы керек.

Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері

Кезеңдердің мазмұны

Ресурстар

Сабақтың басталуы

• Ұйымдастырушылық сәт:

Оқушыларды қарсы алу.

Сабаққа дайындықты тексеру.

• Мотивация:

Мұғалім жұмбақ жасайды: "Бізді күшті, жылдам және сау ететін не?"(Физикалық белсенділік).

Физикалық белсенділік дегеніміз не және ол не үшін қажет екендігі туралы әңгіме.

• Білімді өзектендіру:

Ойын "Пайдалы – зиянды": мұғалім өмір салтына байланысты әр түрлі әрекеттерді атайды, ал балалар денсаулыққа пайдалы болса, қолдарын шапалақтайды, егер зиянды болса, аяқтарын тепкілейді (мысалы, жаттығу жасау, компьютерде ұзақ отыру, спортпен шұғылдану, көп тәттілер жеу және т.б.).

"Күн режимі" тапсырмасы: балалар өз күндерін қалай өткізетіндерін айтып, физикалық белсенділікке жеткілікті уақыт бөлетінін талқылайды..

• Тақырыпқа кіріспе:

Мұғалім білімді жаңартуды қорытындылайды және сабақтың тақырыбын жариялайды: "Бүгін біз физикалық белсенділіктің денсаулығымызға қалай әсер ететіні туралы сөйлесеміз".

Тапсырма арналған карталар «Пайдалы – зиянды»

Сабақтың ортасы

• Жаңа тақырыппен танысу:

Мұғалімнің физикалық белсенділік дегеніміз не және физикалық жаттығулардың қандай түрлері бар (спорт, ойын, би, жаттығу, серуендеу және т.б.) туралы әңгімесі.

• Тұрақты жаттығулардың денсаулыққа қандай пайдасы бар екенін түсіндіру (бұлшықеттер мен сүйектерді нығайтады, жүрек пен өкпенің жұмысын жақсартады, салмақты бақылауға көмектеседі, көңіл-күйді көтереді, ұйқыны жақсартады және т.б.).

• Жаттығудың денсаулыққа пайдасын көрсететін суреттерді көрсету.

• Ләззат пен пайда әкелетін физикалық белсенділіктің түрін қалай таңдауға болатынын талқылау.

Физикалық белсенділіктің әртүрлі түрлерін бейнелейтін суреттер (спорт, ойын, би, жаттығу және т.б.).

Дене жаттығуларының денсаулыққа пайдасын көрсететін суреттер (бұлшықеттерді күшейту, жүрек пен өкпенің жұмысын жақсарту, көңіл-күйді көтеру және т.б.).

* Мультимедиялық презентация

Топтарда жұмыс істеуге арналған материалдар (қағаз парақтары, қарындаштар, киізден жасалған қаламдар).

Спорттық жабдықтар(доптар, арқан, құрсаулар).

Сергіту сәт

«Спортшылар»: балалар әртүрлі спорт түрлерінің қозғалысына еліктейді (жүгіру, секіру, жүзу және т.б.).