Күні:_______ Сыныбы:_9 «а»,«б»___

І. Сабақтың тақырыбы:

Электролиттік диссоциациялану теориясы тұрғысынан қышқыл ерітіндісінің химиялық қасиеттері

ІІ. Сабақтың мақсаты:

Білімділігі: Электролиттік диссоциация тұрғысынан қышқылдардың қасиеттерін оқып үйренуді тереңдете түсу.

Дамытушылығы: Қышқылдардың химиялық қасиеттерін еске түсіре отырып, оқушыларды толық және қысқартылған иондық

теңдеуді жаза білуге және ерігіштік кестені пайдалануға, реакция өнімін дұрыс анықтауға жаттықтыру, икемділіктерін қалыптастыру.

Тәрбиелілігі: Оқушыларды ізденуге, ой-пікірін айтуға тәрбиелеу.

ІІІ. Керекті құралдар: реактивтер: HCl, H₂SO₄, Na₂SO₄, BaCl₂, NaOH, CuSO₄, AgNO₃, NaCl ерітінділері, мырыш түйірі, темір

шеге, мыс(ІІ) оксиді, Са(ОН)_2, сынауықтар, ерігіштік кесте, электрондық оқулық, тірек – нұсқа, компьютер, кодаскоп.

ІV. Өткізу әдісі: Сұрақ – жауап, оқулықпен жұмыс.

V. Сабақтың түрі: Жаңа сабақ.

VІ. Сабақтың жүрісі:

І. Кезеңі. Миға шабуыл.

Лезде жауап.

1) Төмендегі заттарды кластарға бөліп, иондарға ажыратыңдар және анықтамасы қалай айтылады. HCl, CuO, BaS, H₂SO₄, Na₂SO₄, H₂SiO₃, NaOH, Na₂O, Fe(OH)_3, AgNO₃.

2) Қышқылдардың, негіздердің судағы ерітіндісінде лакмус қандай иондардың әсерінен, қандай түске өзгереді?

3) HCl, Na₂SO₄, NaOH қосылыстарындағы байланысты анықтаңдар.

ІІ. Ақпараттық кезең.

І. Қышқылдардың химиялық қасиеті:

1) Қышқылдардың индикаторға әсері:

1-ші тәжірибе:

Үш сынауыққа да фосфор қышқылының ерітіндісін құйып, біріншісіне лакмус, екіншісіне метилоранж, үшіншісіне фенолфталеин ерітіндісін тамызып сынаңдар, қандай өзгеріс болды? Қорытынды:

3) Күшті қышқылдар негіздік оксидтермен тұз және су түзе әрекеттеседі (әлсіз қышқылдар әрекеттеспейді).

2 – ші тәжірибе.

Сынауыққа аздап мыс (ІІ) оксидін салып, үстіне күкірт қышқылы ерітіндісінен құйып, спирт шамы жалынында еппен қыздырайық.

Қорытынды:

4) Барлық қышқылдар сілтілермен тұз және су түзе отырып әрекеттеседі.

3 – ші тәжірибе. Электронды оқулықтан қарау.

А) Тұз қышқылының ерітіндісіне лакмус тамызып, оның үстіне қызыл түсі күлгін түске ауысқанша сілті құямыз. Бұл кезде тұнба да түспейді, газда бөлінбейді, тек лакмустың түсі өзгеріп, термометр жылу бөлінгенін көрсетеді.

Қорытынды: Б) Қышқылдар суда ерімейтін негіздермен де әрекеттеседі.

4-ші тәжірибе:

2HCl + Cu(OH)₂↓ =

Cu(OH)₂↓ + 2H⁺ =

5) Қышқылдар тұздармен әрекеттесіп, алмасу реакциясы жүреді, нәтижесінде ерімейтін тұз немесе әлсіз қышқыл түзіледі.

4-ші тәжірибе:

А) H₂SO₄ + BaCl₂ =

Ә) Na₂SiO₃ + 2HCl =

Б) CaCO₃ + 2HCl =

ІІІ Кері байланыс

2-74 е/ж И. Нұғыманов 67 бет.

Тест сұрақтары

1. Электролитке жататын затты көрсетіңіз: