Мен өз сабағымның мақсатын «оқушылардың тарихи оқулардың себептері мен салдарын талдау арқылы ұжымдастырудың салдарын бағалауы, сондай-ақ тарихи дәлелдер мен сын тұрғысынан ойлау дағдыларын дамыту» деп анықтадым. Кәсіби даму шеңберінде мен өз алдыма «оқытудың сындарлы стратегиясын пайдалана отырып, себеп-салдарлық байланыстарды бағалауда дәлелдеу дағдыларын жетілдіру» міндетін қойдым.

Осы екі мақсатқа қол жеткізу үшін мен оқушылардың талдау, бағалау және салыстыру сияқты маңызды дағдыларын дамытуға баса назар аудара отырып, сабақ өткізудің бірнеше сценарийін әзірледім.

Сабақты жоспарлау - мұғалімнің көп уақытын алатын және ерекше назар аударуды қажет ететін жауапты кезең. Осы кезеңде мен өзімнің кәсіби дамуымның мақсаттары мен оқу міндеттерінің арасындағы теңгерімді табуға ұмтылдым.

Оқушылардың жан-жақты дамуына жағдай жасауға, оқу уақытын тиімді пайдалануға, олардың жас ерекшеліктеріне сәйкес тапсырмаларды әзірлеуге, сондай-ақ білімді толыққанды меңгеруге ықпал ететін орта құруға ерекше назар аудардым.

Менің оқушыларымның сыртқы жиынтық бағалау кезінде деректермен жұмыс істеу дағдыларын қалай жетілдіре алатынын елестете отырып, мен осы ұжымда зерттеу жүргізу арқылы өз тәжірибемді дамыту үшін 9-сыныппен жұмыс істеуді ұйғардым.

Мен оқу процесінде қандай деректерді пайдалану керектігіне ерекше назар аудардым. Өйткені, оқушылар өздеріндегі ақпаратты ұғыну және себептерді жүйелі түрде түсіну үшін оқудың сыни стратегиясына негізделген нақты, мұқият пысықталған материалдар қажет.

Оқушылардың деректерді талдауда және тарихи оқиғалардың себептері мен салдарын анықтауда жиі қиындықтарға тап болатынын өз тәжірибемнен білемін. Сондықтан мен оқулықтан бір-бірін толықтыратын деректерді алуға тырыстым.

Мен оқушыларды ТЖБ мен ІЖБ нәтижелерінің негізінде топтарға бөліп жасырын саралауды жүргізе алдым. Топтарды қалыптастыру кезінде мектеп психологтары жүргізген темпераменттерді талдауға негізделе отырып, олардың әрқайсысының ішінде үйлесімді өзара іс-қимылды және өзара қолдауды қамтамасыз етуге тырыстым.

Жоспарлау процесінде пәнаралық байланыстарды ескеру өте маңызды. Оқушылар тарих сабақтарында басқа пәндерден алған білімдерін пайдаланғанда, олардың танымдық көкжиегі едәуір кеңейтіліп, тақырып туралы толық түсінік алуға мүмкіндік береді.

Мысалы, 9-сыныпта «Қазақ тілі мен әдебиеті» пәні бойынша «Отандық үлгі болуға лайық тұлғалар» бөлімін осы сабақта талқыланатын тақырыптармен байланыстыруға болады. Бұл мүмкін, себебі ұжымдастыру кезеңінде елден кеткен адамдардың рөлі мен ұстанымдары туралы айтуға болады.

Ал 8-сыныпта «Демографиялық саясат» география тақырыбы ұжымдастырудың демографиялық салдарын түсіну үшін қажет. Атап айтқанда, демографиялық көрсеткіштерге ұжымдастырудан кейінгі аштық, жұт, халықтың жаппай көші-қоны және осы кезеңде болған экономикалық және әлеуметтік өзгерістер сияқты оқиғалар қалай әсер еткеніне нақты мысалдар келтіруге болады.

Жоспарлау барысында мен өзімнің кәсіби өсуім үшін тапсырмалардың саны мен сапасын үйлестіруге тырыстым. Мен тапсырмаларды екі деңгейге бөлдім, оқушылар тарихи оқулықтардың себептері мен салдарын бірлесіп зерттеп, қажетті мәліметтерді пайдалана алады.

Мен тақырыптың негізгі мазмұнын ашып, өзімнің кәсіби мақсатыма қол жеткізудің нәтижелерін қадағалауға тырыстым. Ол үшін мен сабақтың басында және соңында екі тапсырма қойдым, сондай-ақ оның ортасына екі тапсырма қойдым.

Сабақтың басында мен «Мұзжарғыш» стратегиясы арқылы жаңа тақырыпқа байланысты оқиғалардың өзара байланысын көрсеткім келеді. Ол үшін мен «Wordwall» платформасындағы сөздерді дайындадым, олар логикалық тізбекпен байланысқан, содан кейін екі санатқа бөлінген: «Кеңестік ұрандар» және «Ұлт зиялы қауымы принциптері». Мұндай тәсіл оқушыларға оқытудың басты мақсаттарына назар аударуға көмектеседі.

Сабақ соңында мен «Доңғалақты фортуна» қағидасы бойынша алты түске бөлінген алты сұрақты дайындап кері байланыс алуды жоспарладым. Оқушылар «тоқта» кезінде түсетін сұрақтарға жауап береді. Барлық сұрақтар әр оқушының жеке қабілеттерін ескеру үшін әр түрлі күрделілік деңгейінде жасалды.

Оқушыларды таңдау үшін мен «Classroomscreen» платформасындағы рандомайзерді пайдаланғым келді. Алайда оған алдын ала таңдалған оқушылар ғана қосылады.

Келесі тапсырмада мен топтарға өткен тарихи кезеңдердегі оқиғаларды, ағымдағы тақырыптың өзектілігін және оның болашаққа әсерін жүйелі түрде зерттеуді ұсынамын. Біз оқулықтың деректеріне негізделген «Бұрын, қазір, кейін» әдісін қолданатын боламыз.

Бұл тәсіл оқушыларға өздерінің бұрынғы білімдерін жаңа ақпаратпен салыстыруға, тарихи оқиғалардың себептері мен салдарын түсінуге және өз ойларын дәлелдеуге көмектеседі. Тапсырманы орындау барысында кейбір топтар «дейін» оқиғаларымен, ал басқалары «кейін» оқиғаларымен жұмыс істейтін болады.

Сондай-ақ, сіздерге қазақ ауылының ұжымдастыруға дейінгі және одан кейінгі жағдайын әртүрлі көзқарастармен салыстыру үшін арнайы кесте толтыруды ұсынамын. Бұл тапсырма оқушылардың бойында «ескі білімді» жаңа ақпаратпен біріктіретін жаңа идеяларды қалыптастыруға бағытталған.

Бұл тапсырманы орындау үшін мен алдыңғы тапсырманы бір деңгейде орындай алмаған оқушыларды біріктірдім және өзара тәжірибе алмасуға жағдай жасадым. Кестені толтыру кезінде біз саралау жасырылған алдын ала дайындалған сөздердің жиынтығын пайдаландық. Егер оқушылар қажетті сөзді таба алмаса, олар оны өз қалауы бойынша енгізе алады. Бұл әрбір оқушының жеке қабілеттерін ескере отырып, шығармашылық және сыни дағдыларын дамытуға ықпал етті.

Сабақтың басында мен ТЖБ мен ІЖБ нәтижелерін талдадым және жасырын саралау қағидаттарына сүйене отырып, оқушыларды алты топқа бөлдім. Бұл ретте мен әрбір топта үлгерім пайызы бірдей болуына ерекше назар аудардым. Мұндай тәсіл білім деңгейі бірдей оқушыларға бір-бірімен ынтымақтаса отырып, өз әлеуетін толық ашуға мүмкіндік берді. Бұдан басқа, әдетте табысты сыныптастарының көлеңкесінде қалғысы келетін кейбір оқушылар топтық жұмыс аясында өз белсенділіктерін көрсете алды.

Сабақтың басында «Мұзжарғыш» әдісі қолданылды. Бұл тапсырмада оқушылар түрлі сөздер жазылған платформада жұмыс істеді. Ұран құрастырғаннан кейін олар топ ішіндегі ұрандар кімге, қандай мақсатта немесе қандай саяси ұстаным аясында арналғанын талқылады.

Мысалы, «Жұдырықтар мен байларды қатты қысайық!», «Астықты жасырма - түрме!», «Жұдырықпен күресте ұжымшарлар құра!» деген ұрандар айтылды. Осы талқылаулар барысында оқушылар кеңестік кезеңдегі ұжымдастыру саясатының мәнін біртіндеп түсініп, топтық пікірталастар арқылы өз ойларын білдіре алды.

Белгілі бір уақыттан кейін әр топтан спикер сөз сөйлеп, жасалған ұрандарды ұсынды. Басқа топтар олардың белгіленген критерийлерге сәйкестігін тексерді.

Содан кейін қатысушылар бір-бірінің жұмыс нәтижелерін талқылап, ұрандарды дұрыс сәйкестендіру мәселесінде келісімге келді. Соңында барлық тексерулер сәтті өткені атап өтілді.

Сабақтың басында біз «Ұжымдастыру саясаты неге үлкен апатқа әкелді?» атты жаңа тақырыпты таныстырып, оқушылармен оқу мен сабақтың мақсаттарын талқыладық. Сондай-ақ, мен алдыңғы тапсырманы және тақырыптың өзектілігін осы тапсырма аясында қарастырып, оқушылардың пікірлерін тыңдадым.

Біз оқушылардың ұсыныстарын ескере отырып, алдын ала дайындалған бағалау критерийлерін толықтырдық.

Келесі кезеңде мен топтарға ұжымдастыру саясатына дейінгі және одан кейінгі оқиғаларды салыстыруды, мысалы, бір жыл бұрын немесе бір күн бұрын, және тарихи өзгерістердің себептері мен салдарын анықтауды тапсырдым. Ол үшін біз арнайы кесте дайындадық. Сол топтар 1927 жылы жарияланған «ұжымдастыру саясатына» дейінгі оқиғаларды зерттеп, оқулықтағы деректермен жұмыс істеді. Кестені толтыра отырып, олар уақыттағы оқиғалар қалай өзгергенін және қандай тарихи шешімдер қабылданғанын түсіне алды.

Жұмыс аяқталғаннан кейін ұжымдастыруға дейінгі оқиғаларды зерттеген топтар өз материалдарын кейін болған оқиғаларды зерттеген топтармен бөлісті. Мен зерттеу нәтижелерімен таныстық, пікір алмастық және бір-біріміздің жұмыстарын бағалау процесін ұйымдастырдық. Осы диалог барысында оқушылар сындарлы диалог жүргізуді, өз зерттеулерінің нәтижелерін қорғауды және тарихи оқиғаларды неғұрлым кең тұрғыдан қарауды үйренді.

Топтық жұмыста алған білімімді тереңдету үшін оқушыларға жұптық тапсырманы орындауды ұсындым. Осы кезеңде олар түрлі көзқарастарды пайдалана отырып, ұжымдастыруға дейінгі және одан кейінгі қазақ ауылының жағдайын салыстыруға тиіс болатын. Жұптық жұмысты тиімді ұйымдастыру үшін тақырыпқа жан-жақты талдау жүргізуге мүмкіндік беретін міндетті және қосымша сөз тіркестері ұсынылды.

Тапсырманы орындау барысында әрбір оқушы өзіне белгілі бір рөл алды. Біреуі тарихи өзгерістердің негізгі себептеріне, екіншісі олардың салдары мен дәлелдеріне назар аударды. Жұмыс аяқталғаннан кейін оқушылар өздерін бағалады.

Жауаптарды жан-жақты талдау және тексеру процесін бақылау үшін үш деңгейден тұратын арнайы жұптар құрылды. Әр жұп өз жұмысының нәтижесін ұсынды. Мұндай тәсіл әрбір оқушының пікірін ескеруге, оның талдамалық қабілеттерін дамытуға және сабақтарға толыққанды қатысуын қамтамасыз етуге мүмкіндік берді.

Бұл кезеңнің басты артықшылығы оқушылардың тарихи деректерді сыни тұрғыдан қарастырып, нақты мысалдармен дәлелдеу мүмкіндігіне ие болуы болды. Олар «қазақ даласында ұжымдастырудан кейін қандай өзгерістер болғанын» ғана емес, нақты қандай өзгерістер болғанын, бұл процесте кім жеңгенін және кім ұтылғанын, сондай-ақ оның қандай саяси және әлеуметтік салдары болғанын жүйелі түрде түсіндіріп отырды. Осының арқасында оқушылар тарихи оқиғаларды талдауда нақты фактілерге сүйене отырып, терең ойларын білдіріп, өз дәлелдерін дәлелдей алды.

Сабақ соңында қорытынды жасау мақсатында «Дөңгелек фортуна» әдісімен бірнеше оқушыдан жауап алдым. Үлгерімнің жоғары, орташа және төмен деңгейін көрсеткен оқушылар сұрақтарға кезекпен жауап берді. Тапсырмалар деңгейі ортадан жоғары болғандықтан, олардың барлығы оқу мақсаттарына жеткенін дәлелдеді. Нәтижесінде оқушылардың білім деңгейіндегі айырмашылық сұрақтарға жауап бергенде байқалмады.

Оқушылардың жауаптарынан оқу мақсатына қол жеткізілгенін түсіндім, сабақтың қорытындысын шығардым және келесі сабаққа осы тақырыпқа қатысты ойлармен келу керектігін ескерттім.

Тәжірибесіне қарамастан, бағалау оқу процесіндегі ең күрделі кезеңдердің бірі болып табылады. Бұл оқушылардың білімін тексеру, бағалау критерийлерін әзірлеу және нәтижелерді дескрипторлар негізінде өлшеу қажеттілігіне байланысты. Нәтижесінде сабақта жұмысты ұйымдастыру нысанына байланысты бағалаудың әртүрлі нысандарын пайдалану қажеттілігі туындады. Атап айтқанда, мен «өзін-өзі бағалау», «өзара бағалау» және «мұғалімнің бағалауы» комбинациясын қолдандым.

«Өзін-өзі бағалау» кезеңінде оқушылар белгілі бір критерийлерге сүйене отырып, өз жұмыстарын талдады. Мысалы, мен: «Тапсырмада көрсетілген оқиғалардың себептері мен салдарын толық түсіндіре алдым ба?», «Тарихи деректерді қаншалықты дәлме-дәл пайдаландым?»

«Өзара бағалау» кезеңінде топ мүшелері немесе жұптар бір-бірінің жұмысына қарап, сындарлы пікір білдірді. Себебі оларға алдын ала бағалау критерийлері ұсынылды. Бұл тәсіл оқушыларды ашықтық рухында тәрбиелеуге, өз пікірлерін дәлелдеуге және кері байланыс алуға мүмкіндік берді.

Мен сабақ барысында, сабақ соңында және топтардың жауаптарын тыңдау кезінде кері байланыс жасадым. Мен оқушыларға өз жұмыстарын қалай жақсарту керектігін және қандай жетістіктерге қол жеткізгенін түсінуге көмектестім. Мысалы, мен: «Сіз тарихи деректерді себеп-салдарлық байланыстарды орнату үшін сәтті пайдаландыңыз, бірақ сіздің уақыт кестеңізді нақтылау керек» және «Сіздің дәлелдеріңіз бұрынғысынша тарихи фактілермен толықтыруды қажет етеді» дедім.

Сабақ кезінде біз топтық жұмыста «Мұзжарғыш» әдісін қолдандық. Оқушылар «Wordwall» платформасында сөздерді ретке келтіре отырып, түрлі ұрандар жасады. Жұмыс барысында олар бір-бірінің ұрандарын талдап, олардың кімге бағытталғанын және қандай саяси мақсаттарды көздейтінін анықтады.

Нәтижесінде топтар ұрандарды дұрыс тұжырымдап қана қоймай, олардың тереңдігі мен саяси маңыздылығын да бағалады. Бұл жұмыс үшін алдын ала бағалау критерийлері әзірленді: ұранды жасаудың дұрыстығы, оның тарихи және саяси мәнін ашу, топтық ынтымақтастық және уақытты тиімді пайдалану.

Көптеген оқушылар осы талаптарды орындауға тырысты, бір-бірін тексерді және қажет болған жағдайда қателерді түзеді. Алайда, кейбір топтар оның саяси құрамдас бөлігіне аз көңіл бөле отырып, ұранды тұжырымдаумен ғана шектелетіні байқалды.. Бұдан басқа, жылдам қарқынмен жұмыс істейтін оқушылар мен баяу жылжитын оқушылар арасында айырмашылық пайда болды. Бұл мені олардың әрқайсысына қалай жеке көмектесе алатыным туралы ойландыруға мәжбүр етті.

Ұжымдастыру саясатына дейінгі және одан кейінгі оқиғаларды салыстыру міндеті оқушылардың тарихи талдау және дәлелдеу дағдыларын дамытуға ықпал етті. Бір топ ұжымдастыру алдындағы оқиғаларды зерттеп жатқанда, екіншісі одан кейінгі өзгерістерді талдады. Содан кейін топтар жұмыс алмасып, өзара бағалауға кірісті.

Осы процесс барысында оқушылар тек өз топтарының ғана емес, басқа да материалдарын белсенді талқылады. Тарихи деректердің дұрыстығына, себеп-салдарлық байланыстарды терең түсінуге, сондай-ақ топішілік ынтымақтастық пен кері байланыстың ашықтығына ерекше назар аударылды.

Оқушылардың көпшілігі күндер мен оқиғаларды анық көрсете алса да, кейбір топтар оларға қосымша ақпарат көздері қажет екенін түсінді. Алдағы уақытта мен оқушылардың зерттеу дағдыларын дамытып, мұрағаттардан алынған материалдармен, фотосуреттермен және статистикамен толықтыруды жоспарлап отырмын.

Жұмыс аясында оқушыларға түрлі көзқарастарға сүйене отырып, ұжымдастыруға дейінгі және одан кейінгі Қазақ ауылының жағдайын салыстыру тапсырылды. Тапсырманы орындау үшін міндетті және қосымша сөйлемдер ұсынылды.

Әрбір жұп өзінің рөлін анықтап, тарихи өзгерістердің негізгі себептерін, олардың салдары мен дәлелдерін егжей-тегжейлі қарастырды. Тапсырма аяқталғаннан кейін және өзін-өзі бағалау беттерін толтырғаннан кейін жұптардың жетістіктері де, кемшіліктері де айқын бола бастады.

Көптеген жұптар тарихи фактілерді дәл пайдалану, себеп-салдарлық байланыстарды нақты түсіну және тапсырманы орындаудағы рөлдерді нақты бөлу сияқты оң нәтижелерді атап өтті. Міндетті және қосымша сөз тіркестері сөйлеу мәдениетін жетілдіруге және ойларды жүйелі түрде білдіруге ықпал етті.

Алайда, кемшіліктер арасында көбінесе уақытты тиімсіз пайдалану, деректердің шектелуі, бір жақты талдау және жұптың ішінде жеткіліксіз талқылау кездеседі.

Өзін-өзі бағалаудан кейін түрлі деңгейдегі жұптар өз жетістіктерін және әлсіз тұстарын көрсете отырып, өз жұмыстарын сыныпқа көрсетті.

Бірінші деңгейдегі жұптар себептері мен салдарын қорытындылай отырып, статистикалық деректер мен мұрағаттық мысалдарды аз пайдаланды.

Екінші деңгейдегі жұптар уақытша шектеулерге байланысты барлық аспектілерді ашуға үлгермегенін мойындады, алайда олар тарихи оқиғаларды мұқият талдап, себептер мен салдарлар арасындағы байланысты көрсетті.

Үшінші деңгейдегі жұптар мұрағаттық деректер мен статистиканы жүйелі түрде пайдаланып, баламалы тәсілдерді қарастырды, бірақ бұған дейін ұсынылған дәлелдерге мұқият қарау қажеттігін атап өтті.

Осылайша, өзін-өзі бағалау және түрлі деңгейдегі презентациялар әрбір оқушыға өзінің жеке жетістіктері мен олқылықтарын көруге мүмкіндік берді, басқа жұптар үшін үлгі болды және ортақ қателіктерді болдырмауға көмектесті. Болашақта оқушылар көздерді кеңейтуге, талдауды тереңдетуге және жұп ішінде пікір алмасуды жетілдіруге көбірек көңіл бөлетін болады.

Қорытындылай келе, «Доңғалақты фортуна» әдісі бойынша сабақтар кейбір оқушылардың байқалмай қалатынын көрсетті, алайда бұл әдіс белсенділігі төмен немесе дайындығы жеткіліксіз оқушыларды тартуға мүмкіндік береді.

Бұдан басқа, барлық сұрақтар бірдей күрделілікте болғандықтан, жоғары және төмен деңгейдегі оқушылар арасындағы айырмашылық онша байқалмады. Бұл бізді болашақта мәселелерді күрделілік деңгейі бойынша жіктеу немесе бірнеше раунд өткізу туралы ойлануға мәжбүрледі.

Жалпы алғанда, өзін-өзі бағалау, өзара бағалау, мұғалімді бағалау, сондай-ақ сандық платформалар арқылы жедел кері байланыс сияқты бағалау әдістері сабақтардағы белсенділікті айтарлықтай арттырып, оқушылардың зерттеу, сыни ойлау және командада жұмыс істеу дағдыларын нығайтты.

Болашақта бағалау жүйесін одан әрі жетілдіру жоспарланып отыр. Біз міндеттерді орындау кезеңдерін барынша егжей-тегжейлі құрылымдауға, ақпарат көздерін кеңейтуге, рөлдерді айқындауға және саралауды тереңдетуге ниеттіміз. Бұл шаралар оқушылардың оқу мақсаттарына қол жеткізу деңгейін неғұрлым нақты бағалауға, сондай-ақ зерттеу процесінде оларда дербестік пен жауапкершілікті тәрбиелеуге мүмкіндік береді.

Өз сабағымда оқушылардың танымдық қызығушылығын арттырып, тарихты зерттеудегі басты себеп болып табылатын себеп-салдарлық байланыстар қағидатына сүйендім. Біз «Доңғалақты фортуна», «Мұзжарғыш» және «Wordwall» сияқты түрлі әдістерді қолдандық, бұл сыныпта қызу атмосфера қалыптастыруға және оқушылардың тарихи ойлауын дамытуға көмектесті.

Алайда мен кейбір топтар ұрандардың саяси уәждерін толық түсінбейтінін байқадым. Келесі сабақтарда мен саяси және тарихи контексті егжей-тегжейлі зерделеуге көбірек уақыт бөліп, күрделі тапсырмалар әзірлеуді жоспарлап отырмын.

Сабақтың жалпы қарқынына байланысты баяу оқушыларға қиын болды. Мұндай жағдайда сараланған тәсілді дамыту және қажет болған жағдайда жеке немесе топтық қолдау көрсету қажет деп санаймын.

Тарихи фактілермен жұмыс жасау оқушыларға себеп-салдарлық байланыстарды жақсы түсінуге көмектесті. Біз сабақтарда қолданған стратегиялар оларды қызықтырып қана қоймай, сыни ойлау мен зерттеу дағдыларын дамытуға да ықпал етті.

Бұл бағытты одан әрі дамыту үшін мұрағаттық құжаттар мен статистикалық деректерді кеңінен қолдану керек деп санаймын. Сондай-ақ жоғары сынып оқушылары үшін неғұрлым күрделі тапсырмаларды әзірлеу пайдалы болар еді.

Сабақтың соңында топішілік және топаралық бағалау оқушылардың жауапкершілік сезімін тәрбиелеп, ынтымақ сезімін қалыптастырды. Бағалау критерийлерін алдын ала түсіндіру оң нәтиже берді: тарихи ұғымдарды терең түсіну және зерттеу дағдыларын жетілдіру - сабақтың басты нәтижесі. Бұдан әрі топаралық бағалау кезінде әрбір топтың өзін-өзі бағалау парағын толтыру немесе ауызша қорытынды жасау практикасын жалғастыруға және қалыптастырушы бағалауда уақытты тиімді бөлу тәсілдерін жетілдіруге ниетті.

Сабақ барысында біз бірқатар әдістемелерді табысты қолданғанымызға қарамастан, топтардың түрлі дайындық деңгейі мен жұмыс қарқынын ескере отырып, саралауды күшейту қажеттігін байқадық. Кейбір топтар ұранды тұжырымдаумен ғана шектелді, сондықтан оның саяси мазмұнын толық ашу үшін қосымша материалдар дайындау маңызды.

Сабақтың басында әр түрлі тапсырмаларды орындау үшін нақты уақыт шегін көрсету пайдалы болар еді, мысалы, ұран жасауға 1 минут және оны талдауға 3 минут. Мен баяу жұмыс істейтін оқушыларға қолдау көрсету және анағұрлым озық топтар үшін күрделі тапсырмалар беру арқылы саралауды жетілдіруді жалғастыруды жоспарлап отырмын.

Жұптық және топтық тапсырмалар тиімді оқытуға, сыни ойлауды дамытуға және зерттеу дағдыларын жақсартуға ықпал етті. Болашақта әріптестеріммен «себеп-салдары» тарихи тұжырымдамасын қолданудағы табысты тәжірибеммен бөлісуді және оны география, әдебиет және тағы басқа пәндерде пайдалану мүмкіндігін талқылауды жоспарлап отырмын.

Мен осы тәсілдің нәтижелерін көрсету және қатысушылармен негізгі сын-қатерлер мен оларды еңсеру жолдарын талқылау үшін мектеп ішіндегі семинарлар мен шеберлік сыныптарын өткізуді жоспарлап отырмын.

Жалпы, мен сабақтың мақсатына қол жеткіздім деп есептеймін. Себеп-салдарлық байланыстарды терең зерттеу оқушылардың тарихи санасын қалыптастыруға және сыни ойлау дағдыларын дамытуға ықпал етті.

Бағалау критерийлерінің тиімділігі топтық, сондай-ақ өзін-өзі бағалау барысында дәлелденді. Оқушылар өздерінің жетістіктері мен кемшіліктерін көріп, бір-бірінен оқу мүмкіндігіне ие болды.

Болашақта мен сабақ құрылымын нақты кезеңдерге бөліп, қосымша интерактивті құралдарды пайдаланып, оқушылардың жұмыс қарқынына байланысты дифференциалды тапсырмаларды ұсынып, кері байланыс түрлерін кеңейтуді жалғастыра отырып, сабақ сапасын жақсартуды жоспарлап отырмын.