Газдалған сусындардың адам ағзасына әсері

Ғылыми жоба тақырыбы:

«Газдалған сусындардың адам ағзасына тигізетін әсері»

2023-2024 оқу жылы

Аннотация

Бүгінде салқын газдалған сусындарсыз өмірді елестету өте қиын.Біз балғын балапандар мен жеткіншектер тіпті,ересектер де күнделікті өмірде газдалған сусындарды жиі пайдаланамыз.

Газдалған сусындардың адам ағзасына тигізер пайдасы мен зияндығын біле тұрсақта оларды күнделікті тұтынамыз.

    Сондықтан мен осы мәселені ең өзекті тақырыптардың бірі деп ойлаймын.Зерттеу жұмысымды дәл осы тақырыпта алуды жөн санадым.

Осы зерттеуім барысында жеткіншек ұрпаққа қандайда бір ой салғым келеді.

 

Аннотация

Сегодня очень сложно представить себе жизнь без холодных газированных напитков.

Мы – дети, подростки ,взрослые часто используем газированные напитки в быту.

Мы пьем газированные напитки ,зная о пользе и вреде для организма человека.

Поэтому я считаю что о вреде и о пользе газированных напитков должен знать каждый человек.

Жобаның негізгі мақсаты:

- газдалған сусындардың химиялық құрамын зерттеу.

- Газдалған сусындардың құрамына кіретін компоненттердің адам ағзасына қалай әсер ететіндігін анықтау.

-келтірілген зияндармен күресу жолдарын зерттеу.

Зерттеу аясы:

Тәтті газдалған сусындармен энергетикалық сусындардың адам ағзасына әсері.

Зерттеу нысаны:

Өзімнің сыныптастарым мен әртүрлі сауда маркаларымен шығарылатын газдалған сусындар.

 Гипотеза:

Газдалған сусындардың адам ағзасына өте қауіпті.

Жобаның міндеттері:

• Газдалған сусындардың шығу тарихы

• Газдалған сусындардың жіктелуі

• Газдалған сусындардың адам ағзасына зияны мен пайдасы

• Сыныптастарым арасында сауалнама өткізу

• Газдалған сусындардың зияндығын тәжірибе барысында анықтау.

Зерттеу әдістері:

Әдеби-танымдылық журналдар,Интернет желісі,кішігірім эксперимент.

Солтүстік Қазақстан облысы

Уәлиханов ауданы

Телжан орта мектебінің

2 «А» сынып оқушысы

Хамзин Асаналидің

«Газдалған сусындардың адам ағзасына тигізетін әсері» зерттеу жұмысына

Пікір

Хамзин Асанали «Газдалған сусындардың адам ағзасына тигізетін әсері» атты тақырыпта біраз уақыттан бері ізденіс жүргізуде. Қарастырылған жобада, газдалған сусындардың адам ағзасына тигізетін пайдалылығы мен зияндылығына тоқталған.Бұл ғылыми жобаны оқушы терең зерттеп,нақты мысалдар мен тәжірибелерді көрсетіп отыр. Жас ерекшелігіне қарамай осындай өзекті тақырыпты алғаны құптарлық іс.

Оқушы өзіндік ізденіс жұмыстарын жүргізіп, ақпараттар жинаған. Жобада қолданылған әдебиеттер санын көбейтіп, ізденіс жалғастыруда. Әлі де болса дерек жағынан молырақ қамтып, тақырыпты одан әрі зерттеу керек.

Бұл ғылыми жоба білімділік пен тәрбиелік мақсаттарын жүзеге асырумен қатар, халқымыздың газдалған сусындардың адамға қаншалықты зиянды екендігіне көз жеткізеді.

«Газдалған сусындардың адам ағзасына тигізетін әсері» тақырыбын одан әрі жалғастырып , оның қолдау табатынына сенім білдіремін.

Пікір беруші: Телжан орта мектебі

Бастауыш сынып мұғалімі

Досханина И.С.

Мазмұны

Кіріспе............................................................................................................. 1

1.Негізгі бөлім

1.1. Газдалған сусындардың құрылу тарихы.................................................2-4

1.2. Газдалған сусындардың жіктелуі

1.3. Газдалған сусындардың құрамы

1.4. Газдалған сусындардың түрлері.................................................................6

1.5. Газдалған сусындардың адам ағзасына әсері......................................... 8

Қорытынды.......................................................................................................9

Қолданылған әдебиеттер.................................................................................10

Қосымша

1. КІРІСПЕ

Заманауи бұқаралық мәдениет пен жаһандану процесін салқын алкогольсіз сусынсыз "Coca-Cola" немесе "Pepsi"сияқты елестету мүмкін емес. Біздің денеміз 60% судан тұрады. Су тепе-теңдігін сақтау үшін біз күн сайын ішеміз. Біреу кофе, шай, шырын, морс, ал біреу газдалған сусындарды жақсы көреді. Газдалған сусындардың адам денсаулығына, әсіресе балалар үшін қаншалықты зиянды екені туралы мәселе әлемде бұрыннан талқылануда.

Біз тәтті газдалған сусындарды ішеміз, олар күнделікті тұтынамыз. Ағзамызға әкелетін зияндылығы мен пайдалылығын ойланбаймызда. Ал бұл зиян өте үлкен, бұл туралы көптеген елдердің ғалымдары зерттеп келеді. Организмге Газдалған сусындардағы қанттың шамадан тыс болуы 4 жағымсыз жанама әсерді тудырады:

Теңгерілмеген тамақтану. Газдалған сусын құрамында қант есебінен 120-дан 180-ге дейін калория бар; сонымен қатар онда қоректік заттар жоқ. Газдалған сусындардың қосымша калориялары май түрінде салынады, бұл көп ұзамай Елеулі болады. Қандағы қант деңгейінің өзгеруі. Қанттың калориясы клетчаткадан айырылғандықтан, олар тез қанға түседі. Организм қандағы қант мөлшерін қалыпты деңгейге дейін төмендету үшін инсулин порциясын бағыттайды; бұл сондай-ақ энергияның құлдырауын тудырады. Мұндай оқиғалардың тізбегі адамға өзінің сергектігін сақтау үшін қайтадан газдалған сусынның басқа бөлігіне немесе қандай да бір тәттілерге созуға мәжбүрлейді.

Ас қорытудың бұзылуы. Құрамында қант бар сусын асқазанға ас қорытумен айналысатын асқорыту баяулауы немесе жаңадан келген калориялар игерілмегенше мүлдем тоқтауы тиіс. Егер сіз газдалған сусын ішсеңіз, онда бұл үлкен мәнге ие болмайды. Бірақ егер бұл күніне бірнеше рет болса, онда ас қорыту баяулайды және асқазан шиеленісті сезінеді. Тіс жегісі. Зерттеу көрсеткендей, тәтті газдалған сусындарды пайдаланатын балалардың тістерде ішпейтіндермен салыстырғанда көп қуыстар пайда болады. Жеміс шырындарына да қатысты. Осыған орай, "ас ішу"үшін тәтті сусындар мен шырындарды ішпеу керек. Егер сіз мұндай сусындарды ұнатсаңыз, оларды орнына қайнаған сумен алмастырған жөн.

2. НЕГІЗГІ БӨЛІГІ

2.1. Газдалған сусындардың құрылу тарихы

1833 жылы Англияда алғашқы газдалған лимонадтар пайда болды. Сол кезде" газдалуды " дәріханаларда сатқан. 1886 жылы алғаш рет "Coca-Cola" және "Dr. Pepper". Бастапқыда" Coca-Cola " Кока жапырақтары тұнбасынан және кола жаңғағынан жасалған, аптекарь Джон Пембертон бас ауруы мен суықты емдеуге арналған сироп рецептін ойлап тапты және газдалған сумен сұйылтуды болжады. 1898 жылы "Pepsi" пайда болды (кейбір нұсқалар бойынша - ішектің бұзылуынан дәрі), ол дәріхана Калеб Брэдхеммен ойлап тапты. 1929 жылы "Lithiated Lemon" лимонад ойлап тапты. Оны алкоголь коктейльдерін жасау құралы ретінде жарнамалаған.

1960 жылы тәтті лимонадтардың жаңа сыныбы пайда болды - "спортивные". Бұл және осындай сусындарда газ жоқ, спортшыларға шөлді ішуге және нәтижелерді жақсартуға көмектесетін дәрумендер мен басқа да заттарға толы болды. 1980-ші жылдары кофеин бар сусындар пайда болды. Оларды жасаушылар студенттерді, бизнесмендерді және шұғыл түрде талап етілетін барлық адамдарды тартуға есептелген. 1990-ші жылдары кофеиннің және басқа да сергіткіш заттардың үлкен дозалары бар "энергетикалық сусындар" ("Red Bull") пайда болды және дискотека келушілері мен спортшыларға арналған. 1990 жылдары АҚШ-та олардың негізіндегі шырындар мен сусындарға, сондай-ақ шай, кофе, көкөніс шырындары мен табиғи стимуляторлар негізіндегі "табиғи" сусындарға көбірек көңіл бөле бастады..

Ал Ресейде жасанды минералды сулардың бірінші өндірісі Санкт-Петербургтің маңындағы XIX ғасырдың басында ашылды. Танымал кондитер Излер сельтерский (неміс көзі Selters) және сода шығарған. Майшабақ тұздары натрий, кальций және магний, сода - тек натрий. Дәміне де, басқа да сортаң болды, бірақ табиғи минералдарға қарағанда, сол кезде де, қазір де емдік қасиеттері жоқ. "Буратино", "Дюшес", "Лимонад", "Ситро" ондаған жылдар бұрын КСРО-да қант, лимон қышқылы мен хош иістендіргіштердің үйлесімін таңдау арқылы құрылды. Қр "Саян" добавляли лимонник, қр "Ситро" - шырындар түрлі цитрус (француз сөздер citron - "лимон").

1.2. Заманауи ассортименттің сипаттамасы және

газдалған сусындардың жіктелуі

Сыртқы түріне байланысты сусындар: ашық және жабық.

Өңдеу тәсіліне байланысты сусындарды келесідей дайындайды:

- пастерленбеген,

- пастерленген,

- консервантты қолдану,

- консервантты қолданбай.

Пайдаланылатын шикізатқа және дайындау технологиясына байланысты сусындар топтарға бөлінеді:

• құрамында шырыны бар сусындар-жасанды қант алмастырғыштардан (тәттілендіргіштерден), жасанды хош иістендіргіштерден және жасанды бояғыштардан басқа, табиғи, спирттелген, қойылтылған шырынды немесе құрамында шырыны бар негізді (базаны) және басқа да компоненттерді қоса отырып дайындалған сусындар. Дайын сусындағы шырынның құрамы жалпы көлемнің кемінде 5% құрауы тиіс (табиғи шырынға шаққанда). Бұл сусындардың түрлері өте кең: "шие", "алмұрт", "анар", "шырын"," таңқурай";

• морстар-жасанды қантты алмастырғыштардан (тәттілендіргіштерден), жасанды хош иістендіргіштерден және жасанды бояғыштардан басқа, шырынды және басқа да компоненттерді қосумен дайындалған сусындар. Дайын сусындағы шырынның құрамы жалпы көлемнің 10% - нан кем болмауы тиіс, оның ішінде сусын атауы бір атаудағы шырындар-5% - дан кем болмауы тиіс (табиғи шырынға қайта есептегенде).

- өсімдік шикізатындағы сусындар-құрамында өсімдік шикізатының экстрактары немесе тұнбалары (өсімдіктер, жемістер, тұқымдар және т. б.) немесе концентрацияланған негіздердің негізінде дайындалған сусындар. Қантты алмастырғыштарды (тәттілендіргіштерді), бояғыштар мен хош иістендіргіштерді қолдануға жол берілмейді. "Искристый", "Пряное яблоко", "Тархун" және т. б.;

- қант алмастырғыштардағы (тәттілегіштердегі) сусындар - қант алмастырғыштарды (тәттілегіштерді) пайдалана отырып дайындалған сусындар. "Буратино", "Лучистый", "Лимон - лайм" және т. б.;

- хош иісті сусындар-табиғи және табиғи бірдей хош иістендіргіштердің, эссенциялардың, эфир майларының және т.б. негізінде жасалған әртүрлі компоненттер қосылған сусындар. Ассортименті: "Орман жидектерінің хош иісі бар Мұз шайы", "бергамот хош иісі бар Мұз шайы", "Крем - сода", "Орман жиегі" және т. б.

- минералды сулардағы сусындар-әр түрлі компоненттер қосылған минералды су негізінде дайындалған сусындар;

• арнайы мақсаттағы сусындар - Диабетпен және басқа аурулармен ауыратын науқастарға арналған сусындар. "Пепси лайт", "Апельсин", "шие", "лимон", " цитрус";

• энергетикалық сусындар - сергітетін әсері бар микронутриенттер, сондай-ақ витаминдер, минералдық элементтер (микроэлементтер) және т. б. қоса дайындалған құрғақ заттардың салмақтық үлесі 12% және одан да көп сусындар: "Саян", "Байкал", "Степной", "Утро", "Космос", "Кола" сериясындағы сусындар (Кока - Кола, Пепси-Кола, Спартак-Кола, Кола және т. б.) және т.;

• витаминделген сусындар-тәуліктік қажеттіліктен кемінде 5% сусынның 100 г (см3) витаминдері бар дайындалған сусындар. "Қызыл телпек", "Алма", "қоңырау", "қара өрік", "Орман букеті" және т. б.

• ашыту квастары-астық, көкөніс, жеміс-жидек және басқа да Өсімдік шикізатын ашыту жолымен дайындалған сусындар. Қантты алмастырғыштарды (тәттілендіргіштер мен т.б.), бояғыштар мен хош иістендіргіштерді қолдануға жол берілмейді. Ассортименті: "квас Крестьянский", "квас столовый"," квас Останкинский " және т. б.;

• квас сусындары-квас ашытқысының концентраты, дән шикізаты негізінде жасалған әртүрлі компоненттер қосылған сусындар. Квас ашытқысы немесе астық шикізаты сығындысы концентратының болуы жалпы көлемнің кемінде 2% құрауы тиіс. Жасанды қантты алмастырғыштарды (тәттілегіштерді), жасанды хош иістендіргіштерді және жасанды бояғыштарды қолдануға жол берілмейді. "Марочный", "қара бидай", "дәстүрлі" және т. б.

Газдалған сусындардың құрамы.

Су. 90% газдалған судан тұрады, сондықтан сусынның дәмі оның сапасына байланысты. Көмірқышқыл газы-газданудың құрамындағы екінші міндетті компонент. Этикеткада ол e290 консерванты ретінде белгіленеді. Себебі көмірқышқыл газы ауыз суында бар микроорганизмдерді жою үшін пайдаланылады және сол арқылы ұзақ сақтауға ықпал етеді. Бұл экономикалық тұрғыдан өте тиімді.

Көмірқышқыл газымен қанығу деңгейі бойынша газдалған су:

Газсыздандырылған (көмірқышқыл газының деңгейі 0,2-ден 0,3 - ке дейін %)

Орташа газдалған (көмірқышқыл газының деңгейі 0,3-тен 0,4 - ке дейін %)

Сильногазированную (более 0,4 %)

Қант. Бәрі интернетте белгілі бір өнімнің жанында қант кесектері бар суретті көрген шығар – ол қанша болса да көп. Газдалған сусындардың жанында әрқашан қант текшелерінің тауы көтеріледі. Бір кішкентай банкіде Пепси-кола-8 қант, ал Кока – кола-6,5. Бұл баланың зат алмасуына да сөзсіз әсер ететін Үлкен сан (балалардағы артық салмақ – қазіргі заманғы күрделі мәселе), қандағы қант деңгейінде және балалар тістерінде бекітілмеген. Осы бір фактіге байланысты балаға осындай сусындар ішуге тыйым салуға болады.

Қышқылдар консерванттар рөлін атқарады. Лимон (Е330), алма (Е296) және ортофосфор қышқылы (Е338) дәмін реттейді және газдануға бұзбауға көмектеседі. Соңғы лимон қарағанда бірнеше есе арзан, бірақ сонша зиянды. Ол Кока-Колада бар және біртіндеп нәзік балалар эмалінің бұзылуына, сондай-ақ кальций алмасуының бұзылуына әкелуі мүмкін.

Консерванттар. Кейбір сусындар олардың арқасында екі жыл бойы сақталуы мүмкін. Ең көп таралған консервант – натрий бензоаты (Е211). Көптеген ғалымдар бұл зат асқазан-ішек жолдарының ауруларына және Паркинсон ауруына әкелуі мүмкін процестерді тудырады деген пікірде. Сонымен қатар, егер балада демікпе болса, екі есе мұқият болыңыз, өйткені бұл қосылыс оның симптомдарын ушықтырады.

Бояғыштар. Газировкаларда мыналар болуы мүмкін: азорубин (Е122 - жасанды қызыл бояғыш), тартразин (Е102 - жасанды сары бояғыш), е133 - жасанды көк бояғыш, е104 - жасанды сары-жасыл бояғыш, Е110 - жасанды апельсин-сары бояғыш, Е124-Понсо 4Р - күшті канцероген болып табылатын жасанды күлгін-қызыл бояғыш. Кока-Кола өнімінің құрамына қант колері (Е150) кіреді. Бұл бояулардың барлығы балаларда зейін шоғырлануының бұзылуын, аздаған қозуды, оқыту процесінің бұзылуын және стрессті тудыруы мүмкін.

Кофеин. Кока-кола сусыны сөрелерде пайда болғанда, бірден танымал болды. Бұған себеп сол еді, оның таңғажайып қуат беретін қасиеті. Бірақ бұл қасиетке жапырақтары кокаин дайындау үшін қолданылған Кока өсімдігінің сығындысы қосылды. 20 ғасырдың басында газдандыруға есірткіні қосып, сусынның сергіткіш әсерін сақтау үшін оны кофеинмен алмастырды. Жүйке жүйесі әлі аяғына дейін қалыптаспаған және кофеиннің ықпалынсыз өте тұрақсыз болып табылатын балаларға оны тіпті аз мөлшерде қолдануға болмайды. Балаға газдалатын сусынды бере отырып, жағдайды ушықтырмау керек: кофеин, одан басқа, шай, шоколад (балалар көп мөлшерде жейді, мұны қалайсыз ба, жоқ па), кофе балмұздағы және тирамис сияқты десерттер бар. Құрамында кофеин бар өнімдерді жиі қолданғанда, балада жүйке қоздырғыштығы артады, ол тітіркендіргіш болады, ұйқы проблемалары басталуы мүмкін.

1.4 Тәтті газдалған сусындардың түрлері

Газдалған алкогольсіз сусындарға сироп қосылған газдалған су кіреді. Сода негізі - газдалған ауыз су. Газдалған сусындардың әртүрлілігі жеміс-жидек шырындары, сироптар мен сығындылар, қант, сорбитол, жеміс-жидек сусындары, жүзім шараптары, тұнбалар, хош иістер, тағамдық қышқылдар, бояғыштар және т.б. қосылатын шикізат түрлерімен анықталады.

Бөтелкедегі газдалған алкогольсіз сусындарды 5 топқа бөлуге болады:

• табиғи шикізат негізіндегі сусындар.

Бұл түрге шырындар, сироптар, сығындылар, тұнбалар негізінде дайындалған газдалған сусындар жатады. Олар қанттың маңызды құрамымен (10-12%) ерекшеленеді. Өндіретін өнімдер: шие, алмұрт, мүкжидек, құлпынай сусындары, лимонад, кілегей содасы және т.б.

• Синтетикалық хош иістері бар сусындар.

Органолептикалық көрсеткіштерге сәйкес, бұл сусындар тиісті жеміс-жидек шикізатына ұқсауы керек. Осы сусындардың бөтелкелерінің жапсырмаларында бөтелкеге ​​енгізілген тағамдық қоспалардың түрі көрсетілуі керек.

• тоникалық сусындар.

 Олардың құрамында тоникті инфузиялар мен сығындылар бар, сондықтан бұл сусындар шаршауды кетіреді және шөлді басатын әсерге ие. Мысалы, Байкал сусынын құрамына эвкалипт, лавр және басқа да өсімдіктердің инфузиясы кіреді; «Саян» ​​сусыны құрамында лимон, левзе инфузиясы бар. «Тониктерге» Cola сериясындағы сусындар кіреді. Оларға кофеинге бай кола жаңғақтарының инфузиясы кіреді. Бұл сусындар тек қант диабетімен ауыратын науқастарға беріледі, ал халықтың қалған санаттары үшін қатаң тыйым салынады, өйткені олар асқазан-ішек жолын бұзадывитаминизированные напитки.

Олар аскорбин қышқылы түрінде енгізілген немесе шырындар мен инфузиялардың (лимон, апельсин, қарақат) жоғары витаминді сығындыларының бөлігі ретінде енгізілген С дәруменінің көптігімен ерекшеленеді.

Диабетпен ауыратындар үшін арналған сусындар.

Қанттың орнына сусындардың құрамында сорбитол және басқа да тәттілендіргіштер бар. Дәм үшін лимон мен апельсин тұнбалары, сонымен қатар хош иістер қолданылады. Ассортимент: Pepsi Light, апельсин, шие, лимон, цитрустық сусындар.

1.5 Газдалған сусындардың адам ағзасына әсері

Газдалған сусындар қанттың жоғары болуына байланысты денсаулыққа зиянды екендігі ешкімге құпия емес. Алайда, денсаулыққа газданатын теріс әсердің қандай ауқымға жететінін, жыл сайын қанша адам осындай сусындарды қолданудан өледі деп ойлаған адамдар аз емес.

Тафтса университетінің қызметкері Гитанжали Сингх бастаған американдық және британдық зерттеушілер тобы бұл болжамды жасады, жыл сайын тәтті газдалған сусындардан болатын аурулардан 184 мың адам қайтыс болады.

Ғалымдар 1980 жылдан 2010 жылға дейін әлемнің 51 елінде жүргізілген сауалнамалардың деректерін талдады, қатысушылардың жалпы саны 611 971 адамды құрады. Жұмыс барысында зерттеушілер қант мөлшері жоғары сусындарды (бұл тізімге сода, жеміс шырындары, суық бөтелкедегі шай, энергетикалық сусындар, сондай-ақ үйде жасалған алкогольсіз сусындар) және диабет сияқты аурулардың және адамдардағы проблемалардың арасында нақты байланыс орнатуға мүмкіндік алды. Жүрек-тамыр жүйесі және қатерлі ісік ауруымен ауырады.

Әлемде жыл сайын 133 мың адам қантты сусындар тудыратын қант диабетінен, 6450 адам қатерлі ісіктен, 45 мың адам жүрек-тамыр ауруларынан көз жұмады.

Зиянды сусындардың адамдар денсаулығына әсері әртүрлі елдер мен жас топтарының өкілдерінің арасында айтарлықтай өзгерді: мысалы, Жапонияда 65 жастан асқан адамдардың тек 1% -ы содадан қайтыс болады, ал Мексикада 45 жасқа дейінгі адамдардың өлімінің 30% -ына қантты сусындар жауап береді.

Сондай-ақ, Мексика содадан болған өлімнің жалпы саны бойынша бірінші орынға ие болды, олардың саны миллионға 405-ке жетеді. Екінші орын АҚШ-қа бұйырды, онда жыл сайын миллионнан 125 адам қант бар сусындардың құрбанына айналады. Зерттеушілердің нәтижелері туралы көбірек ақпаратты «Circulation» журналында жарияланған мақаладан білуге болады.

Қантты сусындар тек қант диабеті, қатерлі ісік және жүрек-қан тамырлары ауруларының пайда болуына жауап бермейді. 2014 жылы Инживациялық мінез-құлықты зерттеу қоғамының 22-ші жыл сайынғы жиналысында Оңтүстік Калифорния университетінің Скотт Кановский бастаған ғалымдар тобының нәтижелері ұсынылды. Зерттеушілер ересектерге арналған егеуқұйрықтар мен олардың күшіктеріне эксперимент жүргізді, кеміргіштерді газдалған сусындардағы қант мөлшеріне ұқсас қант бар сұйықтық ішуге мәжбүр етті. (Айтпақшы, бір стақан сусынға орта есеппен 4-5 шай қасық түйіршіктелген қант қажет. Осы бес қасық бір стақан шайға араласқан қанттың мөлшеріне бірдей сәйкес келмейтінін ескеру қажет, өйткені көміртегі диоксиді қантының әсерінен қанда әлдеқайда тиімді сіңеді. .) Эксперимент бір айға созылды, содан кейін ғалымдар кеміргіштердің танымдық қабілеттерін өлшеуге бағытталған сынақтар өткізді.

Нәтижелер ақыл-ой дамуы мен ересек егеуқұйрықтардағы жаңа ақпаратты есте сақтау қабілетінің өзгермегенін көрсетті, бірақ текшелермен жағдай мүлдем басқаша болды: олар жаңа ақпаратты білуге және есте сақтауға бейім бола бастады. Зерттеудің авторлары: тәтті сода балалар мен жасөспірімдердің жадына бірдей әсер етуі мүмкін.

Белгілі болғандай, қант адамдардың күйзеліске әсер етуіне, кортизол гормонының өндірілуіне әсер ететін және гиппокампус, мидың эмоцияны қалыптастыруға жауап беретін аймағын бәсеңдетеді. Соның нәтижесінде адам қалыпты жағдайда стресстен арылу мүмкіндігін жоғалтады, бұл оның психологиялық жағдайына теріс әсер етеді.

Газдалаудың біздің ағзамызға әсерін зерттейтін осындай елеулі нәтижелерге қарамастан, ғалымдар: алкогольсіз қанты бар сусындарды күнделікті пайдаланудың аз ғана қысқаруы олармен байланысты аурулардың пайда болу қаупін айтарлықтай төмендетуге мүмкіндік береді деп мәлімдейді. тұтынушылар біртіндеп тәтті сусындардың қауіптілігін түсінеді және дүкен сөрелерінде құрамында қант орнына оның алмастырғыштары бар калориясы төмен "диеталық" газдалау банкаларын жиі көруге болады. Жарнаманың "жеңіл" газдануы денсаулыққа зиянсыз екеніне қарамастан, ғалымдар былай дейді: бұл олай емес. "Диеталық" сусындар салмақ жинап, метаболикалық синдромның даму қаупін 36%-ға арттырады.

1.5.1 Газдалған сусындардың жасөспірімдердің ағзасына әсері

Алкогольсіз тәтті газдалған сусындар балаларда өте танымал. Егер үлкендер олардың зиянын түсінсе, онда балаларға барлық нипоче: ішкісі келді – Колу немесе Спрайт сатып алды. Статистика бойынша орта ресейлік азамат жылына 50 литр газдан ішеді, ал 7-10 жас аралығындағы балалардың 56% - ы күн сайын ішеді. 18 ғасырда Англияда алғаш рет газдалған суды алды. Одан әрі шведтер қосылды. Швецияда суды көмірқышқыл газымен қанықтыру жөніндегі бірінші аппарат құрылды және 1783 жылы газдалаудың өнеркәсіптік өндірісі басталды. Балалар арасында ең танымал сусындар-Кола, Спрайт және Фанта. Оларды тұтынуға барлық газдандырудың 85% - дан астамы келеді.

1.5.2 Газдалған сусындарды қолданудың салдары

Семіздік және диабет

Көптеген ғалымдар тәтті газдалған сусындар семіздік пен диабетке себеп болуы мүмкін деген пікірде. Қанттың мұндай рекордты мөлшері ағзаны зерттей алмайды және мұндай сусындардың барлық калориялары май түрінде жиналады.

Тістің бұзылуы

Тәтті газдалған сусындардағы қант ауыз қуысындағы бактерияларға өсуге көмектеседі. Бактериялар өседі және эмальды жояды. Сусын құрамында бар қышқылдар эмаль мен дентин бұзады. Ал бұл кариеске әкеледі. Балалар эмалі ғана қалыптасады, егер ол ерте кезеңде бұзылған болса, онда оны қалпына келтіру өте ұзақ және қымбат.

Сүйек сынғыштығы

Фосфор адамның ішегіндегі кальций сіңірілмейтін қалыпқа байланыстырады. Тиісінше, кальций аз болады,сондықтан ағза оны сүйектен алады, нәтижесінде сүйек сынғыш болады. Сүйектің тығыз құрылымы бос, рентген суреттерінде мөлдір болады. Осының бәрі сүйектердің сынуына, яғни остеопорозға және сынықтардың жиілеуіне әкеледі. Әсіресе, сүйек жүйесі әлі қалыптаспаған балаларға газдалған сусындар зиянды.

Ағзаның сусыздандырылуы

Көптеген адамдар сұйықтықты ішеді, олар шөлді жояды. Газдан кейін ауызда қалатын тәтті дәм бізді тағы да ішуге мәжбүрлейді. Газдаудың құрамына рецепторларға әсер ететін заттар қосылады: біз көбірек ішеміз. Тіл рецепторлары қанығу алдамшы импульсін алады, бірақ іс жүзінде су емес, таза қант, және организм оны бейтараптандыру үшін көбірек суды талап етеді. Сонымен қатар, кофеин – несеп айдайтын құрал: организм сұйықтықтан көп жоғалтады.

Асқазан-ішек жолдарының аурулары

Газда болатын көмір қышқылы асқазанның шырышты қабығының тітіркенуін тудырады және қабыну процестерін, жараның пайда болуын тудырады. Бұл қышқыл ішекте газдың жиналуын тудырады және кебуді, іркілісті, тамақтың сіңірілуін және қорытылуын, ауырсынуды тудырады. Газдар асқазанның кеңеюін тудырады, қышқыл өңешке көтеріле бастайды және сығу мен ыңғайсыздық тудырады.

Жүйке жүйесінің ауруы

Аспартам (жасанды қант алмастырғыш) фенилаланиннің көзі болып табылады, ол жүйке жүйесінің сезімталдығын өзгертеді және серотониннің ("қуаныш гормоны") қорын азайтады. Сондықтан үлкен мөлшерде аспартамен азық-түлікті қолдансаңыз, бұл маниакальды депрессия, үрей, ашулану және агрессивтіліктің дамуына әкелуі мүмкін. Бұл АҚШ ғалымдары 3000 баланы зерттеген. Олардың әрқайсысы күн сайын бір немесе бірнеше газдалған сусындарды қолданған. Нәтижесінде ғалымдар газдалған сусындардың санына қарамастан, баланың мінез-құлқы қатыгез және агрессивті болатынын анықтады. Газдалған сусындарды балалар қолданған сайын, соғұрлым агрессивті мінез - құлық белгілері байқалды.

Жүрек-қантамыр жүйесінің аурулары

Газдалған көп мөлшерде болатын кофеин балаларда аритмияны және артериялық қысымның жоғарылауын тудыруы мүмкін.

Гормондық бұзылулар

Бұл сусындардың өзіне емес, оларды сататын алюминий банктерге қатысты. Ол газдаудағы қышқылдар металмен реакцияға түспеуі үшін қажет. Бисфенол А адамның гормондық жүйесіне әсер ететіні ғылыми дәлелденген, бедеулікті және репродуктивті жүйеге байланысты онкологиялық аурулардың түрлі түрлерін тудырады.

Тәтті газдалған сусындардың теріс әсерлері:

• 3 жасқа дейінгі балаларға

• созылмалы аурулары бар адамдарға

• толық адамдарға немесе арықтағысы келетіндерге

• жүкті және бала емізетін әйелдерге

II.Қорытынды

Газдалған сусындардың адам денсаулығына қаншама зиян келтіріп жатқанын байқағанда,Қазақстанның кішкентай азаматы бола тұра бейжай қарап отыра алмадым.Менің кішкентайда,азғана зерттеу жұмыстарымның нәтижесі басқа балаларға ой салар деген үміттемін.

Менің ұсынысым

Дені сау ұрпақ өссің десең,пайдасынан зияны көп газдалған сусындардың орнына су пайдалану керек.

Газдалған сусындардың зияны,толықтай құрамы жөнінде қорапшада жазылса,ыңғайлы қорапта,қолжетімді бағамен олардың орнын ұлттық сусындар алмастырса нұр үстіне нұр болар еді.

Қолданылған әдебиеттер тізімі:

1. Денсаулықтың бала энциклопедиясы «сау өсу», М: дене тәрбиесi және спорт, 1992.

2. И.М.Скурихин, В.А.Шатерников «Қалай дұрыс және тиiмдi қоректену керек. М: «дәрiгер» журналы, 1986.

3. Ю.Ф.Змановский « Сау бала тәрбиелеймiз», М: «дәрiгер» журналы, 1989

4. Н.Я.Дмитриев, қоршаған әлем: 4 сынып үшiн оқулық. Самара: Баспахана «Оқу әдебиетi», 2008.

5. Дональд Дакка «асханасының құпиялары. дәмдi және көңiлдi азықтың 20 рецепттерi.»

Пайдаланылған әдебиеттер

1

2.

3. ғаламтор желісі: //kkwikipidia.org/wiki/

Қосымша