География ғылымының дамуы

Ұзақ мерзімді жоспардың тарауы: 7.1. Зерттеу және зерттеушілер

Күні: 6.04.18ж

Сынып: 7

Мектеп: № 55

Мұғалімнің аты-жөні:Абылаева Б.А

Қатысқандар саны: 24 Қатыспағандар:0

Сабақтың тақырыбы

География ғылымының дамуы

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары(оқу бағдарламасына сәйкес)

7.1.1.2 -саяхатшылар мен зерттеушілердің география ғылымының дамуына қосқан үлесін сипаттап, баға береді

Сабақтың мақсаты

1. Саяхатшылар мен зерттеушілердің география ғылымының дамуына қосқан үлесін сипаттайды және анықтайды.

2. Саяхатшылар мен зерттеушілердің география ғылымына жасаған еңбектерін зерттейді, дүниежүзі физикалық картадан географиялық нысаналарды көрсетеді.

3. Саяхатшылар мен зерттеушілердің география ғылымының дамуына қосқан үлесінің маңыздылығын кезеңдерге жинақтап баға береді және зерттелген географиялық нысаналарды кескін картаға түсіреді.

Бағалау критерийі

1.Білу: Саяхатшылар мен зерттеушілердің география ғылымының дамуына қосқан үлесін сипаттайды және анықтай біледі.

2. Түсіну: Саяхатшылар мен зерттеушілердің география ғылымына жасаған еңбектерін зерттейді, дүниежүзі физикалық картадан географиялық нысаналарды көрсете алады.

3. Жинақтау: Саяхатшылар мен зерттеушілердің география ғылымының дамуына қосқан үлесінің маңыздылығын кезеңдерге жинақтап баға береді және зерттелген географиялық нысаналарды кескін картаға түсіре алады.

Тілдік мақсаттар

Оқылым: Саяхатшылар мен зерттеушілердің география ғылымына қосқан үлестерін оқиды.

Айтылым: Саяхатшылар мен зерттеушілердің ашқан географиялық нысаналарын дүниежүзі физикалық картадан көрсетіп айта алады.

Талдау: Саяхатшылар мен зерттеушілердің ашқан жерлерін картадан көрсете алады.

Негізгі сөздер мен терминдер: география, картография, акваланг, саясат, экономика т.б

Құндылықтарға баулу

Шығармашылық және сын тұрғысынан ойлау. Қарым- қатынас жасау.

Пәнаралық байланыс

Жаратылыстану, д.ж тарихы.

Алдыңғы білім

Географияны зерттеу нысандарын біледі

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Сабақта жоспарланған жаттығу түрлері

Ресурстар

Сабақтың басы

Ұйымдастыру кезеңі. Сәлемдесу, түгендеу.

Психологиялық ахуал қалыптастыру:

«Көрші» әдісі арқылы

Мақсаты: әрбір қатысушының сол топтың бір мүшесі екендігін сезінуі, бір-біріне жылылық сыйлау.

Нұсқаулық:

Көршіңді оң жақтан құшақта,

Көршіңді сол жақтан құшақта.

Оң жақтағы көршіңе бір жымиып,

Сол жақтағы көршіңе бір жымиып,

Бүгінгі тренинг барысы, Біз үлкен отбасы.

«Пазл» әдісі арқылы топқа бөлу. Топқа саяхатшылардың аттарын жазу арқылы үш топқа бөлемін.

Эратосфен, Ф Магеллан, Ш. Уалиханов .

«Кім жылдам» әдісі арқылы үй тапсырмасын сұрау. Әр топ бір-біріне сұрақтарды параққа жазып бір-біріне қояды.

1. География сөзі қай тілден алынған? ж/бы: грек.

2. География сөзінің мағынасы? ж/бы жерді сипаттап жазу.

3. География терминін кім еңгізді? ж/бы Эратосфен т.б

Оқушыларды мұғалім мадақтамасы арқылы бағаланады.

Парақтар

Суреттер, қима қағаз

Сабақтың ортасы

1. «Географиялық ашылулар» туралы бейнетаспа көрсетіледі. Бейнебаян көріп сабақ мақсаты ашылады.

2. Синтез «ойлан –жұптас-талқыла» әдісі бойынша

Топтарға тапсырма:

1 топ. Ежелгі замандардағы география ғылымына үлес қосқан саяхатшылар мен зерттеушілерді анықтап, еңбектерін атаңыздар.

Дескриптор: Ежелгі замандардағы география ғылымына үлес қосқан саяхатшылар мен зерттеушілерді анықтап еңбектерін таниды.

2. топ. Ұлы географиялық ашылулар кезеңіндегі саяхатшылар мен зерттеушілерді анықтаңыздар.

Дескриптор: Ұлы географиялық ашылулар кезеңіндегі саяхатшылар мен зерттеушілердің саяхаттаған аймақтарын анықтай алады.

3. топ. Орта ғасырлардан осы күнге дейінгі саяхатшылар мен зерттеушілерді анықтаңыздар.

Дескриптор: Орта ғасырлардан осы күнге дейінгі саяхатшылар мен зерттеушілерді анықтай алады.

Бағалау: әр топ өзін қол шапалақтау арқылы бағалайды.

Парақтар, Суреттер, карта, АКТ

Сабақтың

соңы

3. «Семантикалық карта» әдісі арқылы алған білімдерін тексеремін.

Дескрипторы: 1.Тынық мұхитына атау берген саяхатшыны біледі. 2. М. Поло қай елдің көпес саяхатшысы екенін ажырата алады.

3. Жак Иф Кусто қай саланың маманы екенін біледі.

Дұрыс белгілеген топқа смайлик таратылады.

4. «Адасқан нысандар» әдісі. Картада тақырыпта кездескен географиялық нысандар әр жерде орналасады, бырақ өз орнында емес, соны оқушылар әр топтан шығып өз орнына іледі. дұрыс тапқан топқа смайлик беремін.

1топ. Саргас теңізі. Кариб теңізі. Багам аралдарын орналастырыңыздар.

2 топ. Тынық мұхиты, Африка материгі, Үндістан түбегін тауып орналастырыңыздар.

3 топ.Оңтүстік Америка, Антиль аралдары, Қытай мемлекетін тауып орналастырыңыздар.

Дескрипторы: Берілген нысандарды картадан дұрыс әрі нақты таба алады. Дұрыс тапқан топқа смайлик беру арқылы бағалаймын.

«Алтын балыққа арналған аквариум» әдісі

Оқушыларға жасырын суреттер таратылады, кімге балық түссе, сол алтын балық болады, оқушы алтын балықтың маскасын киіп, ортаға шығады. Басқа оқушылар оған сұрақтар қояды. Егер жауап бере алмаса топ мүшелері көмектесуіне болады. Бағалау «Баспармақ» арқылы бағаланды.

«Бағдаршам» әдісі арқылы сабаққа кері байланыс жасадым.

Д.ж картасы, нысандар жазылған парақтар,

Смайлик таратылады

«Алтын балыққа арналған аквариум» , сурет қималары.

Қосымша ақпарат

Саралау – Сіз қандай тәсілмен қолдау көрсетпексіз? Сіз басқаларға қарағанда

қабілетті оқушыларға қандай тапсырма бересіз?

Бағалау – Сіз оқушылардың материалды игеру деңгейін қалай тексеруді

Жоспарлап отырсыз?

Денсаулық және қауіпсіздік техникасын сақтау

Саралаудың сабақ барысында мынадай тәсілдерін пайдаландым.

1.Тапсырма тәсілінде: «Ойлан –жұптас-талқыла» әдісі,

2. Қарқын тәсілінде «Кім жылдам» әдісі, «Семантикалық карта» әдісі, «Адасқан нысандар» әдісі,

3. Диалог және қолдау көрсету тәсілінде «Алтын балыққа арналған аквариум» әдісі

4. Дереккөз тәсілінде «Бейнебаян» әдісін пайдаландым.

Бүгінгі сабағымда қалыптастырушы бағалау мынандай түрлерін пайдаландым. Смайликтермен, қол шапалақтаумен, мұғалімнің мадақтама сөздері, басбармақ әдісі арқылы бағаланады.

Жас ерекшелігіне байланысты бейнетаспа уақыты қадағаланды.

Сабақ бойынша рефлексия

Сабақ / оқу

мақсаттары

шынайы қолжетімді болды ма?

Барлық оқушылар оқу мақсатына қол жеткізді ме? Егер оқушылар оқу мақсатына жетпеген болса, неліктендеп ойлайсыз?Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме? Сабақ кезеңдерінде уақытты тиімді пайдаландыңыз ба?Сабақ жоспарынан ауытқулар болды ма және неліктен?

Сабақ мақсаты және оқу мақсаты

шынайы әрі қолжетімді болды. Оқушылар оқу мақсатына қол жеткізді.Сабақта саралау дұрыс жүргізілді.Сабақ кезеңдерінде уақытты тиімді пайдаландым.Сабақ жоспарынан ауытқулар болған жоқ.

Жалпы бағалау

Сабақта ең жақсы өткен екі нәрсе (оқыту мен оқуға қатысты)?

1: «Алтын балыққа арналған аквариум» әдісі өте тиімді болды.

2: «Кім жылдам» әдісі бойынша сабақ өте пайдалы болды.

Сабақтың бұдан да жақсы өтуіне не оң ықпал етер еді (оқыту мен оқуға қатысты)?

1:Алдағы сабақтарымда белсенді әдіс-тәсілдермен және саралаудың тәсілдерін қолдана отырып сабағымды бұдан да жақсарта түсемін.

2:Сабақтың барысында мен сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістіктері/қиыншылықтары туралы нені анықтады, келесі сабақтарда не нәрсеге назар аудару қажет?

Сабақ барысында үлгерімі төмен оқушыларға баса назар аудару, дарынды оқушыларға үйге қосымша тапсырма беру.

Ұзақ мерзімді жоспардың тарауы: Географиялық зерттеу әдістері.

Күні:6.04.18ж

Сынып: 7

Мектеп: № 55

Мұғалімнің аты-жөні:Абылаева Б.А

Қатысқандар саны: 24 Қатыспағандар:0

Сабақтың тақырыбы

7.1. Зерттеулер және зерттеушілер

Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары(оқу бағдарламасына сәйкес)

7.1.1.2 -саяхатшылар мен зерттеушілердің география ғылымының дамуына қосқан үлесін сипаттап, баға береді

Сабақтың мақсаты

4. Барлық оқушылар: Саяхатшылар мен зерттеушілердің география ғылымының дамуына қосқан үлесін сипаттайды және анықтайды.

5. Оқушылардың басым бөлігі: Саяхатшылар мен зерттеушілердің география ғылымына жасаған еңбектерін зерттейді, дүниежүзі физикалық картадан географиялық нысаналарды көрсетеді.

6. Кейбір оқушылар: Саяхатшылар мен зерттеушілердің география ғылымының дамуына қосқан үлесінің маңыздылығын кезеңдерге жинақтап баға береді және зерттелген географиялық нысаналарды кескін картаға түсіреді.

Бағалау критерийі

1.Білу: Саяхатшылар мен зерттеушілердің география ғылымының дамуына қосқан үлесін сипаттайды және анықтай біледі.

2. Түсіну: Саяхатшылар мен зерттеушілердің география ғылымына жасаған еңбектерін зерттейді, дүниежүзі физикалық картадан географиялық нысаналарды көрсете алады.

3. Жинақтау: Саяхатшылар мен зерттеушілердің география ғылымының дамуына қосқан үлесінің маңыздылығын кезеңдерге жинақтап баға береді және зерттелген географиялық нысаналарды кескін картаға түсіре алады.

Тілдік мақсаттар

Оқылым: Саяхатшылар мен зерттеушілердің география ғылымына қосқан үлестерін оқиды.

Айтылым: Саяхатшылар мен зерттеушілердің ашқан географиялық нысаналарын дүниежүзі физикалық картадан көрсетіп айта алады.

Талдау: Саяхатшылар мен зерттеушілердің ашқан жерлерін картадан көрсете алады.

Негізгі сөздер мен терминдер: география, картография, акваланг, саясат, экономика т.б

Құндылықтарға баулу

Шығырмашылық және сын тұрғысынан ойлау. Қарым- қатынас жасау.

Пәнаралық байланыс

Жаратылыстану, д.ж тарихы.

Алдыңғы білім

Географияны зерттеу нысандарын біледі

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Сабақта жоспарланған жаттығу түрлері

Ресурстар

Сабақтың басы

Ұйымдастыру кезеңі. Сәлемдесу, түгендеу.

Психологиялық ахуал қалыптастыру:

«Көрші»

Мақсаты: әрбір қатысушының сол топтың бір мүшесі екендігін сезінуі, бір-біріне жылылық сыйлау.

Нұсқаулық:

Көршіңді оң жақтан құшақта,

Көршіңді сол жақтан құшақта.

Оң жақтағы көршіңе бір жымиып,

Сол жақтағы көршіңе бір жымиып,

Бүгінгі тренинг барысы, Біз үлкен отбасы.

«Пазл» әдісі арқылы топқа бөлу. Топқа саяхатшылардың аттарын жазу арқылы үш топқа бөлемін.

Эратосфен, Ф Магеллан, Ш. Уалиханов .

«Кім жылдам» әдісі арқылы үй тапсырмасын сұрау. Әр топ бір-біріне сұрақтарды параққа жазып бір-біріне қояды.

4. География сөзі қай тілден алынған? ж/бы: грек.

5. География сөзінің мағынасы? ж/бы жерді сипаттап жазу.

6. География терминін кім еңгізді? ж/бы Эратосфен т.б

Оқушылар баспармақ әдісі арқылы бір –бірін бағалайды.

Парақтар

Суреттер, мұғалім мадақтамасы арқылы бағаланады

Сабақтың ортасы

1. «Географиялық ашылулар» туралы бейнетаспа көрсетіледі. Бейнебаян көріп сабақ мақсаты ашылады.

2. «ойлан –жұптас-талқыла» әдісі

Топтарға тапсырма:

1 топ. Ежелгі замандардағы география ғылымына үлес қосқан саяхатшылар мен зерттеушілер.

Дескриптор: 1 топ. Ежелгі замандардағы география ғылымына үлес қосқан саяхатшылар мен зерттеушілерді біледі.

2. топ. Ұлы географиялық ашылулар кезеңіндегі саяхатшылар мен зерттеушілерді біледі.

3. топ. Орта ғасырлардан осы күнге дейін, саяхатшылар мен зерттеушілерді біледі.

Эратосфен (шамамен б.ғ.б 275-194) ежелгі ғалым, астроном, географ, және математик. Ғылыми географияның негізін қалаушы. Эратосфен өзінің «География» атты еңбегінде табиғатты зерттеулердің барлық бағыттарын біріктірмек болды. Ол үш кітаптан тұратын «Географиясында» географиялық жаңалықтар қамтылды, «Жер домалақ пішінді» деген болжам және жердің беткі қабатының сипаттамасы, географияда бірқатар физикалық әрі математикалық проблемалар қарастырылды.

Б.з.б. 1—2 ғасырдағы күрделі географиялық еңбектерге Страбонның «Географиясы» (ел тануы), Птолемейдің «География жөніндегі нұсқауы» (географиялық координаттары көрсетілген елді мекендер тізімі) жатады.

Орта ғасырларда география Қытайда, Парсыда, Орталық Азияда және Араб елдерінде жақсы дамиды.

2. топ. Ұлы географиялық ашылулар

Ұлы географиялық ашылулар

Фернан Магеллан(1480-1521жж) португалдық теңізші, ол тұңғыш д.ж саяхатын ұйымдастырды. Ол Тынық мұхитқа атау берген.

Х. Колумб (1451-1506)әйгілі жихангез Саргасов теңізі, Кариб теңізі, Багам ар. Антиль ар. Оңтүстік Американың солт. жағалауы бөлігін Орталық Американың карибтік жағалауын ашқан адам. 1492-1493 ж. Үндістанға аттанды сөйтіп жол жөнекей бірнеше аралдар мен теңіздер ашты.

3. топ. Орта ғасырлардан осы күнге дейін. Экспедициялар кезеңі, XVII — XVIII ғасырларда түрлі елдердің табиғат жағдайларын зерттеуге және оларда өтіп жатқан табиғи процестерді түсіндіруге қызығушылық арта түсті (Г. Лейбниц, Ж. Бюффон, М. В. Ломоносов). Ресейде экономикалық географияның қалыптасуына И. К. Кирилов, В. Н. Татищев, М. В. Ломоносов зор үлес қосты. Жаратылыстану ғылымының XVIII — XIX ғасырлардың I жартысындағы аса көрнекті жетістіктері бұрынғы натурфилософиялық жорамалдардан бас тартуға, "табиғаттағы процестердің бәрінің өзіне тән себептері бар" деген ғылыми тұжырым жасауға мүмкіндік берді. Бұл кезеңде география жөнінде екі түрлі пікір туды: XIX ғасырда неміс саяхатшысы А. Гумбольдт өзінің “Космос” (1845—1862) атты еңбегінде "Физикалық географияның міндеті — табиғат құбылыстарының жалпы заңдарын және олардың ішкі өзара байланыстарын зерттеу", — десе, неміс географы Карл Риттер өзінің “«Dіe Erdkunde іm Verhalt-nіs zur Natus und zur Geoschhіchte des Menschen»” (1822 — 1859) еңбегінде "Географияның басты міндеті — табиғаттың адамға тигізер әсерін зерттеу ғана", — деп түсіндірді.

Синтез «Ойлан – жұптас – бөліс» әдісі

«Семантикалық карта» әдісі арқылы алған білімдерін тексеремін.

І топ:

Дескриптор

1. Американы кім ашқанын біледі 1балл

2. Жердің шар тәріздес екенін іс жүзінде дәлелдеген саяхатшыны анықтай алады 1 балл

3. Мұхитты «Тынық мұхит» деп атаған саяхатшыны біледі. 1 балл

ІІ топ :

Дескриптор:

1. «Жер өлшемі туралы» туралы трактатты кім жазғанын біледі. 1балл

2. Құрлық Еуропа, Азия, Африкадан құралған деп кім айттықанын біледі. 1балл

3. Марко Поло қай елдің көпес саяхатшысы екенін анықтай алады. 1балл

ІІІ топ

Дескриптор :1. А. Гумбольдт қай елдін зерттеушісі мен саяхатшысы екенін біледі 1балл

2.Миклухо – Маклай қай халықтарды зерттегенін анықтайды 1балл

3. Жак Иф Кусто кім екенін біледі 1балл

«Адасқан нысандар» әдісі. Картада тақырыпта кездескен географиялық нысандар әр жерде тұрады, бырақ өз орнында емес, соны оқушылар әр топтан шығып өз орнына іледі, дұрыс тапқан топқа смайлик беремін.

Парақтар, маркерлер,

Суреттер

Д.ж картасы, нысандар жазылған парақтар

Смайлик таратылады

Сабақтың

соңы

«Алтын балыққа арналған аквариум» әдісі

Оқушыларға жасырын суреттер таратылады, кімге балық түссе, сол алтын балық болады, оқушы алтын балықтың маскасын киіп, ортаға шығады. Басқа оқушылар оған сұрақтар қояды. Егер жауап бере алмаса топ мүшелері көмектесуіне болады.

«Бағдаршам» әдісі арқылы сабаққа кері байланыс жасадым.

«Алтын балыққа арналған аквариум» әдісі, қол шапалақтау арқылы бағаланады

Қосымша ақпарат

Саралау – Сіз қандай тәсілмен қолдау көрсетпексіз? Сіз басқаларға қарағанда

қабілетті оқушыларға қандай тапсырма бересіз?

Бағалау – Сіз оқушылардың материалды игеру деңгейін қалай тексеруді

Жоспарлап отырсыз?

Денсаулық және қауіпсіздік техникасын сақтау

Саралаудың сабақ барысында мынадай тәсілдерін пайдаландым.

Қарқын тәсілінде «Кім жылдам» әдісі, «Семантикалық карта» әдісі, Тапсырма тәсілінде: «ойлан –жұптас-талқыла» әдісі, «Бағдаршам» әдісі арқылы

Диалог және қолдау көрсету тәсілінде «Алтын балыққа арналған аквариум» әдісі

Бүгінгі сабағымда қалыптастырушы бағалау түрлерін пайдаландым. Смайликтермен, қол шапалақтаумен. Мұғалімнің мадақтама сөздері, бағдаршам арқылы бағаланады.

Жас ерекшелігіне байланысты бейнетаспа уақыты қадағаланды.

Сабақ бойынша рефлексия

Сабақ / оқу

мақсаттары

шынайы қолжетімді болды ма?

Барлық оқушылар оқу мақсатына қол жеткізді ме? Егер оқушылар оқу мақсатына жетпеген болса, неліктендеп ойлайсыз?Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме? Сабақ кезеңдерінде уақытты тиімді пайдаландыңыз ба?Сабақ жоспарынан ауытқулар болды ма және неліктен?

Сабақ мақсаты және оқу мақсаты

шынайы әрі қолжетімді болды. Оқушылар оқу мақсатына қол жеткізді.Сабақта саралау дұрыс жүргізілді.Сабақ кезеңдерінде уақытты тиімді пайдаландым.Сабақ жоспарынан ауытқулар болған жоқ.

Жалпы бағалау

Сабақта ең жақсы өткен екі нәрсе (оқыту мен оқуға қатысты)?

1: «Алтын балыққа арналған аквариум» әдісі өте тиімді болды.

2: «Кім жылдам» әдісі бойынша сабақ өте пайдалы болды.

Сабақтың бұдан да жақсы өтуіне не оң ықпал етер еді (оқыту мен оқуға қатысты)?

1:Алдағы сабақтарымда белсенді әдіс-тәсілдермен және саралаудың тәсілдерін қолдана отырып сабағымды бұдан да жақсарта түсемін.

2:Сабақтың барысында мен сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістіктері/қиыншылықтары туралы нені анықтады, келесі сабақтарда не нәрсеге назар аудару қажет?