Назар аударыңыз. Бұл материалды сайт қолданушысы жариялаған. Егер материал сіздің авторлық құқығыңызды бұзса, осында жазыңыз. Біз ең жылдам уақытта материалды сайттан өшіреміз
Жақын арада сайт әкімшілігі сізбен хабарласады
Бонусты жинап картаңызға (kaspi Gold, Halyk bank) шығарып аласыз
Гүл- ғажайып дүние
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!
Материалдың толық нұсқасын
жүктеп алып көруге болады
Түркістан облысы
Шардара қаласы
№1 М. Әуезов атындағы жалпы орта мектеп
Бағдарлама
Гүл- ғажайып дүние
Құрастырған: Алимбекова М
2020-2021 оқу жылы
«Бекітемін» « Келісемін»
Мектеп директоры Қосымша білім беру педагогы: ............Ақбердиев Е ............. Л.Бибек
Орта жалпы білім беретін мектептің 6, 9сыныптарға биология пәнінен үйірмеге арналған бағдарлама.
Құрастырған: Алимбекова М
Әдістемелік көмек көрсеткендер:
Әдіс-бірлестік жетекшісіі: Абдикеримова Р
Қосымша білім беру педагогы: Л.Бибек
Пікір
Бағдарлама талапқа сай, тілі жатық, курста үйретері көп. Оқушыларға берер бағыт-бағдары жақсы қамтылған. Алған білімдерін болашақта өз тәжірибесінде дұрыс пайдалана алады.Курс мамандық таңдауға бағыт бағдар бере алады, атап айтқанда фитодизайнер, көгалдандырушы, кескіндеуші, флорашы мамандығына баулиды.Бөлме гүлдеріне жалпы жақсы сипаттама беріп, олардың күтімі, тұрмыстағы, халық мидицинасында қолдануы жайында жазылған.
Әр ауланың гүлденгені – мемлекеттің гүлденгені дегендей экологиялық тәрбие бағыты жақсы қамтылған. Курс жобасының алдыға қойылған мақсаттары толығымен орындалған.
ӘБ жетекшісі Абдикеримова Р
Түсінік хат
Адам жаны табиғаттың мың сырлы құпиясына құштар келеді.
9 сыныптарда оқыту орта жалпы білім беру мектептерінде оқушыларды қоршаған орта жайлы танымдық әрекеттерін шыңдауға, табиғаттың сұлулығын көре білуге экологиялық мәдениеттерін қалыптастыру мүмкіндіктеріне сай жүзеге асырылады.
Жер ананың тіршілік иесіне берген сыйы-қоршаған ортасы, құнарлы жері, мөлдір суы және оның ауасы.Адамзат осы теңдесі жоқ асыл байлықты қабылдап, өмір игілігіне жаратты.Табиғаттың байлығы-болашақ ұрпақ игілігі екендігін түсіну керек.Сонда ғана еліміз экологиясы таза, суы мөлдір,нулы орман-тоғайы бар қасиетті мекенге айналады.
Қоғам талабына сай қоғамды көркейтетін, дамытатын жастар тәрбиелеу-ең маңызды мәселе.
Гүл өскен ортада тазалық пен бірліктің, жақсылық пен жарқын болашақтың болары сөзсіз.Гүлге толы ортада тәрбиеленген бала келекшекте әдемілікке ұмытылары хақ. Гүлді жұлмау, оны аялау, күтіп баптау секілді жанашырлық қасиеттерді бойына сіңіріп өскен бала ешқешен жамандыққа бармайды.Мемлекетті гүлдендіруді экологиялық тәрбиесінен бастаған жөн.
Курстың мақсаты:
Оқушыларға табиғатты аялау, қоршаған ортаға деген құндылықты бағыт қалыптастыру, балаларды шығармашылық және интелектуалдық әлеуетін ашу.
Басты мақсаты: -оқушылардың гүл туралы білімдерін тиянақтау, дала гүлдерімен бөлме гүлдерінің атауын үйрету, табиғатқа деген сүйіспеншілігін, эстетикалық талғамын арттыру өсімдіктерді қорғау аялай білуге тәрбиелеу
«Табиғатты аялайық, Табиғатқа жақын болайық»ұранын алға ұстанып, күнделікті өмір тіршілігімізде табиғат пен байланыста болу әрқайсысымыз үшін үлкен бақыт.Қоршаған ортадағы өсімдіктерді білу, аялау, гүлді жұлмау, күтіп-баптау сенімді жанашарлық қасиеттерді бойына сіңіріп өскен бала ешқашан жамандыққа бармайды.
Гүл өскен ортада тазалық пен бірліктің, жақсылық пен жарқын болашақтың болары сөзсіз.Гүлге толы ортада тәрбиеленген бала келешекте әдемілікке ұмтылары көп.Мемлекетті гүлдендіруді жасжеткіншектердің экологиялық тәрбиесінен бастаған жөн.
«Гүл тазартқан тіршіліктің тынысын, гүлдей болмас алтын» менен күмісің дегендей, болашақ жастарымыздың өмірі гүлдей жайнай берсін.
« Жасыл ел» бағдарламасын орындау жолында өз үлестерін қосуға тәрбиелеу.
Осы бағдарламадан алған білімін өз өмірінде пайдаланцға үйрету.
Курстың міндеті:
- Мамандық таңдауға бағыт бағдар беру.
- Атап айтқанда гүлпаздық, фитодизаинер, көгалдандыру, кескіндеуші,флорашы т.б мамандығына жас буынды баулып, тарту
- Биологиялық заңдылықтарды түсіндіру, күнделікті өмірмен байланыстыра отырып, тапқырлыққа тәрбиелеу.
- Практикалық, зертханалық жұмыстарды орындау барысында пайдалана білу.Бала тәрбиесімен оқытуынан бастап шығармашылыққа жетелеп, еңбекке баулып, үйрету біздің міндетіміз.
Оқушыларға дайындық деңгейіне қойылатын талаптар-күтілетін нәтиже:
Атау керек:
. гүлдерді түріне қарап ажырату;
. гүлдердің қай мүшесімен көбейтуге болатынын білу,
. жарық сүйгіш, көлеңкеде өсетін гүлдерді атау керек.
Анықтау керек:
. біржылдық гүлдердің тұқымын қай айларда жинау керек;
. пиязшығымен,тамырсабағымен көбейетін гүлдерді қай айларда көбейтуге болатынын анықтай алу керек;
Құрастыру керек:
. гүлдердің тұқымын жинақтап, материалдық база құру;
. гүлдер жайында материалдар жинақтап кітапшалар жасау;
. гүлдерді суретке түсіріп,слайдтар жасай білу.
Тұжырымдылық бөлім.
Кіріспе.
Гүлдердің адам өміріне маңызы. Курстың мазмұнымен таныстыру, гүлдердің түрлеріне тоқталып, сипаттама беру және гүлдердің адам өміріндегі маңызын түсіндіру.
-
Бөлім. Аулада өсетін жазғы, күзгі гүлдер (қыркүйек,қазан)
Жазда,күзде гүлдейтін гүлдердің түрлерімен танысу. Гүл шоғын, гүлдестелер жасау әдісін үйрену. Гүл мерексін өткізу. Аулада өсетін гүлдердің тұқымын,пиязшғын жинау.Тұқымдарды ажырата білу. Тұқымдарды арнайы қалталарға салып сақтау. Аулада қыстайтын гүлдердің тамырсабақтарын жабу.
-
Бөлім. Бөлме өсімдіктері(қараша,желтоқсан,қаңтар,ақпан).
Бөлмеде өсіп тұрған тірі гүлдер тек әдемілік символы ғана емес. Олар көмір қышқыл ғазын өзіне сіңіріп, оттекті бөледі, яғни бөлмедегі ауаны тазартып, ондағы вирустарды жойып отырады. Сонымен қоса, адамның жүйке жүйесін тыныштандырып,тез ұйықтауға көмектесетін розмарин,мелисса, пеларгония өсімдіктері жатады. Бөлме өсімдіктерінің түрлерін ажырата білу.
Олардың биологиялық ерекшеліктерімен танысу Бөлме өсімдік-тері үйді тек шаңнан тазартып қана қоймай, жиһаздардан және еден мен қабырғадағы синтетикалық жабулардан бөлінетін улы заттарды(бензол,формальдегид) бейтараптан-дырып отырады.Бұл тұрғыда шырмауық (плющ),фикустың Бенджамин түрі және фело-дендрон мен кәдімгі алоэ өсімдіктері өте пайдалы.
Бөлме өсімдіктерін өсіру үшін дұрыстап таңдап алу керек. Олардың өсуіне қажетті жағдайларды жақсы білу керек. Оны табиғат жағдайларына сәйкестендірген дұрыс. Өсімдіктер өсіп өну үшін жарық,температура,ылғал қажет.Өсімдіктің жарықты сүйетін(кактустар,сүттіген, кливия, пеларгония т.б)көлеңкеге төзімді (қырыққұлақтар, монстер, филодендрон, традесканция т.б), сондай-ақ жарықтың шашырап түскенін қажет ететін түрлері (аспарагус,бегония т.б.)болады. Әр түрлі бөле өсімдіктер тобы әр түрлі топырақты қажет етеді. Оларға қорда, қарашірік,шымтезек, шым және күлгін құм араласқан топырақ дайындалады.Отырғызатын қолайлы ыдыстарын таңдап алу керек.
Өсімдіктер қоректік тұздары бар суды тамыры арқылы бойына сіңіріп,біртіндеп топырақты құнарсыздардырады,сондықтан оларды әлсін-әлсін алмастырып,жаңа топыраққа отырғызу керек. Көбейту жолдарымен таныстыру.Көшіріп, аударып отырғызу жолдарын жасау. Бөлме өсімдіктерін кабинетте жарық түсуіне байланысты орналастыру. Үстеп қоректендіру жолдарын көрсету. Зиянкестерімен ауруларынан күресу жолдарымен таныстыру. Суғару уақытымен жиілігі туралы мағлұмат беру. Бөлме өсімдіктерінің адам өміріне маңызы туралы білім беру. Дәрілік қасиеті бар өсімдіктермен таныстыру.
-
Бөлім. Аулада өсетін көктемде гүлдейтін гүлдер(наурыз,сәуір,мамыр)
Көпжылдық гүлдерді сирету жұмыстарын жүргізу. Көктемде гүлдейтін алғашқы гүлдермен танысу(құртқашаш,наурызгүл,қызғалдақ,нәркес т.б.) Біржылдық гүлдердің тұқымын отырғызуға дайындау(қырмызыгүл,дәрілік түймедақ, үлпек т.б.). Алдын ала, ерте көктемде бөлмеде көшет дайындап өсіру түрімен (жұлдызгүл,петунья)таныстыру. Екі жылдыққа қоңыраугүл, дәстүргүл, т.б. жатады. Ал көп жылдыққа морфологиялық ерекшеліктеріне қарай: тамырсабақты-шоғыргүл, қияқ, інжугүл, таушымылдық;
Пиязшықты-лалагүл,нәркес,қызғалдақ, баршынгүл; түйнекті-нарғызгүл ләйләгүл т.б. жатады. Гүлдерді күтіп баптау,суғару,арамшөптерден тазарту,үстеп қоректендіру, зиянкестерінен қорғау жолдары.
Көктемгі гүлдерден гүлшоғырын жасау. Ауланы гүлдендірудің маңызы. Қазіргі заманға сай ауланы гүлдендірудің түрлерімен таныстыру.
Гүлдестені бір жылдық,көпжылдық және үй гүлдерінен жасайды. Біржылдық гүлдерге-ақсәуле, шырайгүл,сәлбен, үлпет сияқты жыл сайын тұқымын егіп өсіретін өсімдіктер жатады. Ал көпжылдық гүлдер деп түнгі шырақ, бақытгүл,раушан,т.б. жатады.
Гүл, гүлшоғырын сыйлағанда, гүлшоғын жасағанда гүлдің түрі,түсі,саны-гүл сыйлайтын адамның жасы,жақындығы,мерекеге байланысты таңдап алынады.
Оқу- әдістемелік жоспар.
«Гүл- ғажайып дүние» курсы бойынша бағдарлама
9-сынып барлығы (34 сағ аптасына 1сағат)
№ |
Сабақтың тақырыбы |
Сағат саны |
Мерзімі |
Сабақтың түрлері |
|
Кіріспе (1-сағат ) Қоршаған орта және біз І-тарау (5-сағат) |
1 |
|
Дәріс |
1 |
Сүйіне білсең, табиғат- сұлулыққа тұнып тұр |
1 |
|
Дәріс Жаттықтыру |
2 |
Гүл отырғыза білесіз бе? |
1 |
|
|
3 |
Гүлзар ғажайыптары |
1 |
|
|
4 |
Аулаңызды аялай білесізбе ? |
|
|
|
5 |
Бағыңның бағын ойла |
1 |
|
сабағы |
|
ІІ- тарау Гүлдерді күту жұмыстары (4сағат) |
|
|
|
6 |
Әр гүлдің өз құпиясы |
1 |
|
Ізденіс сабағы |
7 |
Гүлге орансын жеріміз |
1 |
|
|
8 |
Күзгі жұмыстар |
1 |
|
|
9 |
Гүл тұқымдарын жинау |
1 |
|
|
|
ІІІ-тарау Бөлме гүлдері |
|
|
Білімді байқау сабағы |
10 |
Хлорофитум |
1 |
|
|
11 |
Жүсіптің сұлулығы |
1 |
|
|
12 |
Үш жолақты сансевьера |
1 |
|
|
13 |
Сыныптағы бөлме гүлдері |
1 |
|
|
|
ІҮ-тарау Табиғат сырлары (5-сағат) |
|
|
|
14 |
Сегіз қырлы бір сырлы |
1 |
|
|
15 |
Әр гүлдің өз құпиясы |
1 |
|
|
16 |
Табиғат таңғажайыптары |
1 |
|
|