Жетісу облысы білім басқармасының «Кербұлақ ауданы бойынша білім бөлімі» мемлекеттік мекемесінің «Қарашоқы орта мектебі» коммуналдық мемлекеттік мекемесі

Жұмыс атауы: Бақыт атласы. Күлудің пайдасы.

Бағыт: медицина, психология, экология

Орындаушы: Жүніс Еңлік, 2 сынып, Қарашоқы орта мектебі,

Кербұлақ ауданы, Жетісу облысы

Жұмыстың жетекшісі: Курманбаева Акбейл Жумагалиевна

Ғылыми дәрежесі: Информатика пәнінің мұғалімі, педагог-сарапшы,

Қарашоқы орта мектебі

Жұмыс орындалған жыл: 2024 жыл

Aннoтaция

Ғылыми жoбaдa күлу пайдасы жaйлы жaн-жaқты зeрттeулeр жүргiзiлгeн. Ұcынылып oтырғaн ғылыми жoбaдa тaқырыпқa бaйлaныcты жaн-жaқты iздeнiп, дeрeккөздeр нeгiзiндe зeрттeу жұмыcтaрын жүргiзiлдi. Iздeнic бaрыcындa интeрнeт, т.б. aшық мәлiмeттeргe cүйeнe oтырып, дәлeлдeмeлeр кeлтiрiлгeн. Тeoриялық бөлiмдeгi мәлiмeттeргe cүйeнe oтырып, прaктикaлық тaлдaулaр жүргiзiлгeн. Ғылыми жoбaның мaқcaтынaн құрacтырылғaн мiндeттeр бoйыншa жұмыcтaр жүргiзiлiп, тaлдaулaр мeн зeрттeу жұмыcтaры дәлeлдi тәжiрибeмeн ұйқacқaн.

Abstract

The scientific project has conducted comprehensive research on the benefits of laughter. In the proposed scientific project, research work was carried out on the basis of sources, with a comprehensive search on the topic. In the course of the search, the internet, etc., based on open data, evidence is provided. Based on the data in the theoretical part, practical analyzes were carried out. Work was carried out on the tasks compiled from the goal of the scientific project, analysis and research work were combined with evidence-based experience.

Aннoтaция

В научном проекте проведены всесторонние исследования о пользе смеха. В предлагаемом научном проекте были тщательно изучены темы и проведены исследования на основе источников. В ходе поиска были представлены доказательства, основанные на открытых данных интернета и др. На основе данных теоретического раздела были проведены практические анализы. Были проведены работы по задачам, составленным из целей научного проекта, анализ и исследовательская работа пронизаны доказательной практикой.

Кiрicпe

Қайырлы күн! Сіз бүгін күлдіңіз бе? Біз күн сайын күнімізді ата-анамызбен, достарымызбен, жақындарымызбен және жай таныстарымызбен амандасудан бастаймыз. Сонымен бірге біз оларға күлеміз, бірақ біздің ешқайсымыз неге күлетінімізді және бұл біз үшін және айналамыздағы адамдар үшін нені білдіретінін ойламаймыз. Мен өз жұмысымда күлімсіреудің табиғатын, қарым-қатынас процесінде күлімсіреу мен күлудің рөлін зерттегім келеді, сонымен қатар зерттеу мысалында жиі күлетін немесе жай ғана күлетін адамның қабағын түйіп, қайғыратын адамға қарағанда айналасындағыларға көбірек ие екенін дәлелдеуге тырысамын.

Табиғат бізге күлу қабілетін не үшін берді? Неліктен кейбір адамдар жиі күледі, кейбірулері күлмейді? Күлкі біздің әл-ауқатымызға байланысты ма? Мен бұл гипотезаны тексеруді шештім: «егер адам күлімсіресе, онда..»,

- Ол айналасындағылармен жақсы қарым-қатынаста;

- Ол өмірде сәтті;

- Ол сау болады.

Мен өзімді қызықтыратын сұрақтарға жауап таба алатын кітаптарды, әртүрлі дереккөздерді іздей бастадым. Осы тақырыпта жұмыс істей отырып, мен мақсат қойдым:

- күлкі мен күлімсіреу адамның өмірі мен денсаулығына қалай әсер ететінін зерттеу;

- адамның өмірдегі жетістігі үшін күлімсіреудің мағынасын көрсету;

- күлімсіреу, күлу және адам денсаулығының байланысын тексеру.

Мақсаттарға сәйкес міндеттер қойдым:

- күлімсіреу, күлудің адам денсаулығына, оның сәттілігіне, басқа адамдармен қарым-қатынасына әсері туралы әдебиеттерді оқып үйрену, табиғат адамға күлу қабілетін неге сыйлағанын білу;

- күлкі мен күлімсіреудің басқа адамдармен қарым-қатынасқа әсері туралы практикалық эксперимент жасаңыз және жақын адамдарыңызға күлкі терапиясының кейбір әдістерін қолдану;

- күлкі мен күлімсіреудің адам денсаулығына, оның жетістігі мен басқа адамдармен қарым-қатынасына әсері туралы қорытынды жасау және күлкінің денсаулыққа пайдасы туралы практикалық кеңестер жасау;

- өз білімімді басқа адамдармен бөлісу.

Зeрттeу пәнi: күлкі.

Гипoтeзa: yy

- Күнде күлу адамның денсаулығына оң пайдасын береді деп болжаймын.

- Мүмкiн, yбaлaлaр caнaмaқтaрыyeceптeугe, жacырынбaқyoйнaғaн кeздe жүргiзушiнi aнықтaуғa aрнaлғaн шығaр.

- Күнделікті күлу, жақсы көңіл-күйде жүру кейбір аурулардың алдын алады.

Зeрттeу әдicтeрi:

- yТақырып бойынша әдeбиeттердi зeрттeу.

- y Сыныпyoқушылaры aрacындa ycaуaлнaмa yжүргiзу.

- Практикалық эксперименттер жасау

1 тaрaу. Тeoриялық бөлiм

1.1 Күнделікті қарым-қатынастағы күлкінің орны

Бірде мен кітапханада «National Geographic» журналында «Бақытты ел қандай болады? деген мақаланы көзім шалып қалды». Бұл мақалада дүние жүзі халқына бақыт индексін есептеу үшін бірнеше сұрақтар қойған екен. Сол сұрақтардың бірі «Сіз бүгін күлдіңіз бе?» деген сұрақ.

Содан мен ойландым неге бұл сұрақ қойылды?. Күлкінің адамның бақытты өмірі үшін маңызы бар екені мені қатты қызықтырды. Адамдардың неге күлетінін білгім келді. Ғалымдар күлімсіреу және оның басқаларға әсер етуінің сиқырлы күші туралы жазды. Күлімсіреу қарым-қатынастың маңызды құралы екенін есте ұстаған жөн. Күлімсіреу – айналаңыздағыларға бәрі жақсы болып жатқанын және оларды көргеніңізге қуанышты екеніңізді көрсету тәсілі. Мысалы, арнайы зерттеулерде: егер сатушылар тұтынушыларға күлімсіресе, дүкендердегі сатылымдар 20%-ға артатыны анықталған. Күлімсіреген бет жиі орналасуды тудырады, яғни әжімдер да пайда боулы баяулайды.

Дейл Карнеги алғашқылардың бірі болып қарым-қатынас процесінде күлімсіреудің рөлі туралы әдістемелік кәсіби түрде айта бастады. Бет поэзиясы ауыз білдіретін сезімдерде жатыр және мәнерлілігі жағынан оған ештеңе жетпейді. Табиғат оны үш мақсатты орындау үшін жасады: амандасу, келісім білдіру және күлімсіреу.

Күлімсіреу – бұл ғылым мен өнер. Кінәсіздік, қайғы, мейірімділіктің күлімсіреудегі өзіндік бейнелері бар. Ешқандай себепсіз күлуге болмайды. Біз күлімсіреп, жанымыздың тұңғиықтағы сезімдеін ашатынымызды есте ұстауымыз керек.

Күлімсіреу барлығын ерекшеліксіз безендіреді. Әрбір күлімсіреудің негізінде адамдарға деген достық қарым-қатынас болуы керек. Нағыз күлімсіреу жүректен шығады. Адамдармен жұмыс істейтіндердің барлығына ұстану керек ереже: «қиындықтарға назар аудармаңыз, бірақ жаман көңіл-күй мен қамқорлықты тек өзіңіз үшін сақтаңыз, сонда олар сіздің бетіңізде оқылмайды. Күліңіз! Күлімсіреу – қарусыздандырады!».

Мейірімді, көңілді күлімсіреу, күлкі, көңілділік жаратылғаннан бері жүректер мен ақыл-ойларды жаулап алды. Бүгін бізді жүздері күлімсіреген адамдар жаулап алады. Күлімсіреусіз оларды елестету мүмкін емес.

Кім тыныш күлімсіреп, өзін қиыншылықтарға қарсы тұра алады, ол әрқашан өзін және өзінің зұлымдықтарын жеңеді. Психикалық тепе-теңдікті сақтау, өзін-өзі ұстай білу, жақсы көңіл-күй, өзіне сену және сүйкімділік өмірдегі таптырмас көмекшілер болып табылады.

Күлімсіреудің керемет жері – оның жұқпалылығы. Сіз біреуге күлгенде, адам сізге міндетті түрде күледі.

Сондықтан үнемі күлімсіреу біздің дене тіліміздің маңызды бөлігіне айналуы керек. Сіз қаламаған кезде де күліңіз. Күлімсіреу басқа адамдарға тікелей әсер етеді және олардың сізге деген көзқарасына әсер етеді.

Адам күн сайын кездесетін күлімсіреудің ең көп таралған бес түрі бар.

1.2 Күлу ең жақсы дәрі

Күлкі, күлімсіреу сияқты, адамға достар табуға көмектеседі, денсаулықты нығайтады және өмірді ұзартады. Күлкі дененің барлық мүшелеріне оң әсер етеді. Күлкіден тыныс алу жиілейді, диафрагма, мойын, іш, бет және иық дамиды. Күлкі қандағы оттегінің мөлшерін арттырады, қан айналымын жақсартады және тері бетіне іргелес қан тамырларын кеңейтеді. Сондықтан күлкі адамдардың бетін қызартады. Күлкі жүрек соғу жиілігін төмендетеді, артерияларды кеңейтеді, тәбетті ынталандырады және калорияларды күйдіреді.

Невропатолог Генри Рубинштейн бір минуттық сау күлкі келесі қырық бес минут ішінде дененің босаңсуын қамтамасыз ететінін анықтады. Стэнфорд университетінің профессоры Уильям Фрай ұзақ күлкі денеге жаттығу машинасында он минуттық жаттығулармен салыстыруға болатын физикалық күш беретінін байқады. Сондықтан шынайы, шынайы күлкі денсаулыққа өте пайдалы.

Күлкі денеде табиғи ауырсынуды басатын заттарды, сондай-ақ эндорфиндер деп аталатын жақсы көңіл-күй гормондарын өндіруді ынталандырады.

Егер адам күніне кемінде он жеті минут күлсе, ол өмірін бір жылға ұзартады деп есептеледі. Осының бәрін ескере отырып, өздеріне шын жүректен күле алатын, яғни шынайы әзіл сезімі бар адамдардың болашаққа деген ең жақсы болжамы деп айтуға болады. Егер сізде проблема болса және оған күлімсіреп қарасаңыз, онда сіз бұл мәселені өзіңіз шеше аласыз немесе психологтың аз көмегімен шеше аласыз. Тиімділігі бойынша күлкіні тек жақсы аэробты жүктемемен салыстыруға болады: ол 80 бұлшықет тобын тартады.

Күлкі иммундық және жүйке жүйесінің жұмысын ынталандырады, ауырсынуды басады, стрессті жеңілдетеді және ішектің жұмысын қалыпқа келтіреді. Кейбір сарапшылар күлудің соңғы әсері йога тыныс алу жаттығуларының әсеріне тең деп сендіреді.

Өйткені, жаулап алған адамдар көңіл көтере бастағанда, біз қуанамыз, күлкі ауруға төзімділікті арттырады. Бұл өте маңызды түсініктеме бар: күлкі лимфоциттердің (инфекциямен күресетін жасушалар) және эндорфиндердің өндірісін ынталандырады.

Күлкі әртүрлі. біреу қарапайым күледі, алақанында күлімсіреді, ал біреу күлгісі келеді, сондықтан айналасындағылардың бәрі бірден күлгісі келеді, ал біреу үнемі қабағын түйеді. 10 минуттық күлкі бір литр айран сияқты көп пайда әкелетіні белгілі! Ғалымдар әзілдің 3 түрін анықтады: өзін-өзі жоғары сезінетін әзіл; адамды күнделікті жағымсыз шындықтардан алшақтатады; күлкілі, сөз тіркесіне негізделген.

Сіз қаншалықты әзілге құмар болсаңыз да, бір нәрсені есте ұстауыңыз керек – күлкі сіздің өміріңізді ұзартады! Шетелдік ғалымдардың соңғы әдістермен, соның ішінде компьютерлерде жасалған күлкі үлгілерімен жүргізілген зерттеулері бет бұлшықеттерінен күлген кезде жүйке жүйесіне және мидың жұмысына пайдалы әсер ететін, кернеуді жеңілдететін арнайы импульстар бар екенін көрсетті.

Күлкі денсаулыққа пайдалы – Мэриленд штатының Балтимор қаласындағы медициналық орталықтың кардиологтары осындай қорытындыға келді. Белсенді әзіл сезімімен қатар, күлкі сізді инфаркттан қорғауға көмектеседі.

Зерттеушілер өз нәтижелерін сау адамдар мен жүрек ауруы бар адамдар туралы мәліметтермен негіздейді. Жүрек-қан тамырлары ауруларымен ауыратын респонденттердің 40% - ы сол жастағы, бірақ жүрек ауруы жоқ адамдарға аз күлетіні белгілі болды. Зерттеуге 300-ге жуық адам қатысты. Тестіленушілердің жартысы немесе инфаркт немесе операция жасалды. Қалған 150 адам дені сау және жасына сәйкес келді. Қатысушылар екі сауалнамамен тексерілді.

Жүректі сау күйде ұстау үшін ұсыныс күніне бірнеше рет күлу керек. Өз кезегінде дәрігерлер әзілмен дос және жақсы көңіл-күйде болған адамның тұмау мен ЖРВИ-мен ауыру ықтималдығы, тіпті эпидемияның шыңы кезінде де аз болатынын атап өтті. Дәрігерлердің зерттеулерінің бірі тіпті күлкілі аналардың сәбилерінде ЖРВИ-мен ауыру ықтималдығы аз екенін көрсетті.

Сонымен қатар, жапон ғалымдары күлкі қандағы қант деңгейіне де тікелей әсер ететінін анықтады. Барлық адамдарда тамақтанғаннан кейін ол жоғарылайды, диабетиктерде – қауіпті деңгейге дейін. Зерттеу барысында егер үстелде көңілді және күлкі болса, қант диабетімен ауыратындарда да, сау адамдарда да қандағы қант деңгейі айтарлықтай төмендейтіні белгілі болды!. Қандай жағдай болмасын, алдын алу және емдеу үшін күліңіз! Бұл дәрі тегін таратылады, ауа арқылы беріледі, ал жалғыз жанама әсері – жақсы көңіл-күй.

2 тaрaу. Прaктикaлық бөлiм

2.1 Қалай күліп үйренеміз?

Әлемде бірнеше ғасырлар бойы адамдарға дұрыс күлуді үйренуге көмектесетін түрлі әдістер бар. Атап айтқанда, күлкі терапиясының бүкіл жүйесі бұрыннан дамыған. Израильде тіпті «Медициналық клоун» мамандығы бар, оның өкілдері балалар ауруханаларына келіп, ақ халат киіп, күлкілі тексерулер ұйымдастырады.

Аурудан, дәрігерлерден немесе ауруханадан қорқатын балалар тезірек қалпына келеді. Үндістанда хаася Йога деп аталатын арнайы йога жасалды. Бұл йога әдістеріне негізделген ақымақ күлкі әдісі. Мұндай ерекше бағыттың негізін қалаушы Мумбай дәрігері Мадан Катария болды. Ол жасаған жаттығулар толығымен негізделген йога созу, тыныс алу және ынталандырылған күлкінің әртүрлі түрлері. Имитация ынталандыруға ықпал ететіні сияқты, күлкіні ынталандыру – бұл табиғи күлкіні алмастырмайды – оның жиілігін арттырады. Бұл әдіс адамдарға көмектеседі: күлу қабілетін арттыру; өзіне сенімді болу және өз ойын білдіруден қорықпау; жағымды қасиеттерді дамытады, осылайша жағымсыз эмоцияларды жояды қызғаныш; қорқыныш кінә кешені және ашу.

Егер біреу Шығыс техникасын ұнатпаса, Мәскеуде Хаася йога – күлкі клубына тамаша балама бар. Бұл мекеме әлемнің 54 еліндегі 5000-нан астам күлкі клубтарының ресми мәліметтері бойынша ғана кіретін әйгілі «Халықаралық күлкі қозғалысына» тиесілі. Күлкі клубының мыңдаған мүшелері күлкі арқылы жөтелу және ауыру ықтималдығы аз болғанын айтады.

Ресей күлкі клубы 2008 жылдың 19 қаңтарында ашылды. Онда күлкі жаттықтырушысы болып табылатын 17 жұмыс өтілі бар практик психолог Римма Умярова жұмыс істейді. Негізінде Р. Умярова - елдегі жалғыз тіркелген күлкі терапевті және күлу әдетін "дамытуға" бағытталған сабақтарын өткізеді.

Клубтағы әр сабақта адам ағзасында қуаныш гормондары көбейеді, нәтижесінде адам оңай күледі, жиі күледі және өзін бақытты сезінеді. Бірақ сіз өзіңіз үшін таңдамауыңыз үшін: ақшаға күлкі сатып алыңыз немесе комедияларды жиі көріңіз, ең бастысы, қайғыру немесе жылау әрдайым себеп болатынын есте ұстаған жөн, бірақ сіз күн сайын шын жүректен күле алмайсыз. Дейл Карнеги өз кітабында адамның мейірлене жымиғаны «Сенің арқаңда мен бақыттымын. Сені көргеніме қуаныштымын» деген сөздерді үнемі жеткізіп тұрады. Осы кітапта Мичиган университетінің психологі, профессор Джеймс В. Макконел күлкі жайлы өз ойымен бөліскен еді. «Үнемі күлімдеп жүретін адамдар» - дейді ол, - «Басқаларды тиімді басқарып, оларға үлгі болады және балаларының бақытты болуына ықпал ете алады дейді»

Сондықтан денсаулығыңызға күліңіз және жақындарыңызбен жақсы көңіл-күймен бөлісіңіз!

Практикалық бөлім № 1

Күлкіге бейімделу практикалық жұмыстары

1. Күлкі йогасы

Күлкі йогасы – бұл арнайы жаттығулар арқылы күлуді ынталандыратын әдіс. Оның мақсаты — стрессті төмендетіп, психологиялық әл-ауқатты жақсарту. Күлкі йогасы сабақтары келесі әдістерді қамтиды:

- Жеңіл күлу: Жеңіл әрі қысқа күлкілер арқылы денені тыныштандыруға және көңіл-күйді көтеруге көмектеседі.
- Қарқылдап күлу: Энергияны арттырып, бойдағы шиеленісті азайтуға ықпал етеді.
- Көзді жұмып күлу: Оқушылар көздерін жұмып, күлкіге зейін қою арқылы өз эмоцияларын еркін шығарады, бұл ұяңдықты жоюға көмектеседі.
- Топтық күлкі жаттығулары: Бүкіл сыныппен бірге күлу арқылы бірлік сезімін арттыру және көңіл-күйді көтеру.

Оқушыларға күлкі йогасын жүйелі түрде өткізу оларды позитивті эмоциялармен қанықтырып, стрессті басқаруға дағдыландырады.

Бұл жаттығуды мен өзімнің әпкеме орындаттым, себебі, әпкем үнемі өкпелеп жүреді, тез жылап қалады. Сондықтан әпкеме осы практиканы жасаттым

Осы практикадан кейін әпкемде өз эмоциясын басқару кішкене жеңілдеді.

Мектебіміздің психологы Ж. Мирзаканованың авторлық күнделігін пайдаланып көңіл-күй эмоциямды бақыладым. Күнделікте әр күнгі эмоциямды тіркеп отырдым.

Практикалық бөлім №2 Сынып oқушылaрынa caуaлнaмa жүргiзу

Caуaлнaмaғa 20 оқушы қaтыcты, oның iшiндe 2-ші cынып oқушылaры.

Cұрaқ: ceн күлгенді жaқcы көрeciң бe?

Бaрлығы «иә» дeп жaуaп бeрдi

Күлу сенің денсаулығыңа пайдалы дeп oйлaйcыз бa?

Барлық оқушылар бірауыздан пайдалы деп жауап берді

Мектептегі достарыңмен күлкілі оқиғалармен өзара бөлісесіңдер ма?Барлығы «иә» деп жауап берді

Сабақ үстінде күлген мұғалімге кедергі келтіреді деп ойлайсың ба?

Иә – 20 оқушы

Жоқ – 8 оқушы

Бір нәрсеге күлгенне кейін көңіл-күйің көтерілгенін сезесің бе?

Барлық оқушы «иә» деп жауап берді

Қoрытынды: caуaлнaмa нәтижeciндe балалар күлгенді жақсы көретіні, күлу арқылы көңіл-күйлері жақсаратынын анықтадым.

Практикалық бөлім №3 Сауалнама «Сіз бүгін күлдіңіз бе?»

Бастауыш, орта буын сынып оқушыларынан, мектеп мұғалімдерінен «Сіз бүгін күлдіңіз бе?» деген сұраққа жауап алу мақсатында сауалнама жүргіздім. Осы сауалнама нәтижесінде «Бақыт атласын» құрастырдым. Бақыт атласы ретінде интернет желісінен дайын картаға сыныптың жауаптарын смайлик ретінде орналастырдым.

Осы бақыт атласына қарап біздің мектептің оқушылары, мұғалімдеріміз бақытты екенін көруге болады. Себебі олардың көбі бұл сұраққа «иә» деп жауап берді. Мен осы мысалдан кейін -ақ өз мектебімнің жетістіктері көп болатынына сенімім мол.

Практикалық бөлім №4

Мен мектебімізде үнемі күліп жүретін бір қызды байқап жүрдім. Біраз бақылау жүргізгенен кейін ол қызбен сұхбат құрдым. Сұхбатта ол қыздан үнемі күліп жүруінің себебін сұрадым. А. есімді қыздың үлгерімі өте жақсы, сабақа күнде дайындалып келеді. Көптеген пәндік жарыстардың жүлдегері. Осы мысалға қарап, күліп жүру, көңілді жүрудің адам өміріндегі жетістігіне ықпалы зор екенін байқауға болады. Өзімде осы қыз сияқты үнемі көңілді жүре отырып, көптеген жетістіктерге жеткім келеді.

Қорытынды

Осы тақырыпта жұмыс істей отырып, мен бұл эксперимент айналадағы адамдармен қарым-қатынас мысалында, сондай-ақ адамдардың эмоцияларын күнделікті өмірде бақылау, фотосуреттерді бақылау және зерттелген әдебиеттердің деректері басқа адамдармен қарым-қатынас кезінде күлімсіреу маңызды рөл атқарады деген қорытындыға келемін. Табиғат адамды күлу қабілетімен марапаттады. Күлімсіреген адам өзіне көбірек ие, ол өмірде сәтті, достары көп, адамдар оның пікірін тыңдайды. Сондай-ақ, күлімсіреген адам ең сау болады. Дәрігерлер жақсы көңіл-күйде болған адамның тұмау мен ЖРВИ-мен ауыру ықтималдығы тіпті эпидемияның шыңы кезінде де аз болатынын атап өтті. Күлкі қандағы қант деңгейіне тікелей әсер етеді. Барлық адамдарда тамақтанғаннан кейін ол көтеріледі. Егер үстелде көңілді және күлкі болса, қандағы қант айтарлықтай азаяды.

Қабақ пен күлімсіреу керісінше әсер ететіні анық. Күлкі – бұл адамға табиғаттың өзі берген емдік құрал және ең бастысы, бұл дәрі-дәрмектің жанама әсерлері жоқ. Әрине, күлкінің өзі емдемейді, бірақ ол үмітсіздік сезімін жояды, нәтижесінде қалпына келтіруге көмектесетін жағымды эмоциялар тудырады. Сондықтан аз ауырып, проблемаларыңызды тез шешіп, ең қиын жағдайдан шығудың жолын табу үшін сіз күле білуіңіз керек. Барлық адамдар ұстанатын ереже: «Күліңіз! Жақсы көңіл-күй, денсаулықтың кепілі!»

Демек, біз күнделікті өмірде басқа адамдармен қарым-қатынас орнату маңызды екеніне көз жеткіздік. Бұл қоғамда, ұжымда өмір сүретін әрбір адам үшін өте маңызды, өйткені адам достары көп, қарым-қатынасы кең болған кезде ғана өзін сәтті сезіне алады.

Сіз бүгін күлдіңіз бе? ...

Пaйдaлaнғaн әдeбиeттeр тiзiмi:

1. «National Geographik Қазақстан» журналы, «Бақытты ел қандай

ел?», қараша, 2017 жыл

2. Дейл Карнеги «Дос табу және адамдарға ықпал ету өнері»,

2021 жыл, 99-107 беттер

3. https://kk.healthy-food-near-me.com/laughter-therapy/

4. https://baq.kz/kulki-terapiyasy-zhayly-bilesiz-be-315976/

5. https://martebe.kz/k-lki-e-zha-sy-d-ri-ony-pajdasy-nede/