І. Жансүгіров "Құлагер" поэмасындағы астарлы ой және тарихи шындық.

Күні: 02.2025 ж

Сынып: 9 Түркістан облысы Мақтаарал ауданы «С.Торайғыров атындағы № 30 ЖББМ» қазақ тілі мен әдебиеті мұғалімі Тилеуова Асия Орныбасарқызы

Бөлім: Адам жанының құпиясы І.Жансүгіров «Құлагер» поэмасы

Сабақтың тақырыбы

І. Жансүгіров "Құлагер" поэмасындағы астарлы ой және тарихи шындық.

Оқу бағдарламасына сәйкес оқыту мақсаттары

9.3.1.1 шығарманы басқа өнер түрлеріндегі осы мазмұндас туындылармен салыстырып, тарихи және көркемдік құндылығын бағалау;

Сабақтың мақсаты

"Құлагер" поэмасын басқа осы мазмұндас көркем туындылармен салыстыру

"Құлагер" поэмасының тарихи және көркемдік құндылығын бағалау

Бағалау

критерийлері

• Поэманы басқа көркем туындымен салыстыра алады;

• осы мазмұндас көркем туындылардан айырмашылығын, ерекшелігін салыстырады.

Ойлау дағдыларының

Деңгейі

Бағалау ,

Оқу сауаттылығы

1. Мәтіндегі ақпаратты табу және игеру 2.Ақпаратты кіріктіру және интерпретациялау

3. Ақпараттың мазмұны мен формасын түсіну және бағалау. 4. Мәтіндегі ақпаратты қолдану

Сабақ барысы

Сабақтың кезеңі/ уақыт

Педагогтің әрекеті

Оқушының әрекеті

Бағалау

Ресурстар

Сабақтың басы

І. Ұйымдастыру кезеңі:

Оқушылармен амандасу. Назарын сабаққа аудару.

Оқылым алды. «Миға шабуыл» әдісі арқылы

• Қандай өнер түрлерін білесіңдер?

• «Құлагер» поэмасы қай өнер түріне арналған туынды ?

• Басқа өнер түрлерінен қандай айырмасы бар екенін білесіңдер

1.Қанапия Телжанов «Көкпар» картинасы .2.Құлагер ескерткішінің авторы Сәдібек Түгел

• 

• 

• Абай Аттың сыны

Шоқпардай кекілі бар, қамыс құлақ,

Қой мойынды, қоян жақ, бөкен қабақ.

Ауызомыртқа шығыңқы, майда жалды,

Ой желке, үңiрейген болса сағақ.

Теке мұрын, салпы ерін, ұзын тісті,

Қабырғалы, жоталы, болса күшті.

Ойынды еті бөп-бөлек, омыраулы,

Жуан, тақыр бақайлы, жұмыр тұяқ,

Шынтағы қабырғадан тұрса аулақ.

Жерсоғарлы, сіңірлі, аяғы тік,

Жаурыны етсіз, жалпақ тақтайдай-ақ.

Кең сауырлы, тар мықын, қалбағайлы,  Сингапур

Алды-арты бірдей келсе ерге жайлы.

• Топтық жұмыс. 1-тапсырма Абай Құнанбаевтың «Аттың сыны» өлеңі мен І.Жансүгіровтің «Құлагер» поэмасындағы Құлагер бейнесінің сипатын анықтаңыз. Жылқыны суреттеудегі эпитет, теңеу бейнелі сөздерді анықтаңыз Абай Атты сыны

Шоқпардай кекілі бар, қамыс құлақ,

Қой мойынды, қоян жақ, бөкен қабақ.

Ауызомыртқа шығыңқы, майда жалды,

Ой желке, үңiрейген болса сағақ.

Теке мұрын, салпы ерін, ұзын тісті,

Қабырғалы, жоталы, болса күшті.

Ойынды еті бөп-бөлек, омыраулы,

Жуан, тақыр бақайлы, жұмыр тұяқ,

Шынтағы қабырғадан тұрса аулақ.

Жерсоғарлы, сіңірлі, аяғы тік,

Жаурыны етсіз, жалпақ тақтайдай-ақ.

Кең сауырлы, тар мықын, қалбағайлы,

Алды-арты бірдейкелсеергежайлы.

Салпы ерін, сала сүйек, салбыр тірсек,

Қатыбас, қаншыр мойын, ит өндіршек.

Бітімі ойқы-шойқы, орда-шорқы,

Пішкендей жануарды олақ өлшеп.

Алмайды мынау бәйге, жылқы көрсек,

Көк еті кедір-бұдыр,

Оқушы назары сабаққа аударылады.

Оқушылар сұрақтарға жауап беру арқылы Өнер туралы білімдерін тақырыппен байланыстырады

Оқушылар сабақтың тақырыбы мен оқу мақсатын, бағалау критерийлерін анықтайды

. Мәтіндегі ақпаратты табу және игеру

Сұраққа жауап іздейді

І. Жансүгіровтың «Құлагер» поэмасы мен А.Құнанбаевтың «Аттың сыны» өлеңін детальді түрде оқиды, көркемдік құндылығын анықтайды.

эпитет, теңеу бейнелі сөздерді табады, Түсіндірме сөздіктен сөз мағынасын анықтайды

Қалыптастырушы бағалау

-керемет жауап!

Сабақтың ортасы

Ақпаратты кіріктіру және интерпретациялау

Сабақтың соңы

Жұптық жұмыс

2. -Тапсырма.

1. ««Ақан сері» кинофильмі мен «Құлагер» поэмасындағы Ақан бейнесін салыстырыңыз , екі туынды арасындағы байланысты анықтап,

«Құлагер» поэмасы

«Ақан сері кинофильмі

Ұқсастығы

«Құлагер» к/ф (реж. Болат Мансуров, 1972

Ақан сері». Деректі фильм («Қазақфильм», 1993

https://www.youtube.com/@kazakhfilmkz

\

1«Қазақ қоғамындағы сал-серілер»

Инфографикасының негізінде сал-серілердің тарихи құндылығы мен беделін бағалайтын тұтас мәтін немесе 4 сұрақ әзірлеңіз

І. Жансүгіровтің "Құлагер" поэмасындағы астарлы ой және тарихи шындық арасындағы байланысты айқындау

1-тапсырма

1. Мәтінді оқыңыздар.

2.Тұтас емес мәтіннен алынған ақпаратты пайдаланып, поэмадағы астарлы ой мен тарихи шындықты болжаңыздар. Эссе құрылымын сақтап «Қазақ және жылқы» тақырыбында дәлелді эссе жазыңыз .

2-тапсырма . Құлагер» кинофильмі және тұтас емес мәтіндегі ақпартқа сүйеніп, тарихи құндылықты салыстырыңыз кестені толтырыңыз

2.Ақпаратты кіріктіру және интерпретациялау

Поэма мен кинофильмдегі ақпараттарды салыстырады, екі туынды арасындағы байланысты анықтап, кейіпкер мінез-құлқын түсінеді.

Дескриптор 2

Ақан бейнесін сипаттайды

Поэмадан үзінді келтіре алады

Шығармадаығ байланысты анықтайды

Ұсынылған ақпарат негізінде қорытынды жасайды.

Тұтас емес мәтінмен жұмыс жасайды. , Мәтіннің әртүрлі бөліктерінен немесе әртүрлі мәтіндерден алынған ақпаратты біріктіру негізінде қорытынды жасау.

Дескриптор 1

1.Мәтін құрылымын сақтайды.

2.Тарихи құндылығына баға береді

Ақпараттың мазмұны мен формасын түсіну және бағалау

І. Жансүгіровтің "Құлагер" поэмасындағы астарлы ой және тарихи шындық арсындағы байланысты айқындау

1-топ. «Қазақ және жылқы» тақырыбында дәлелді эссе жазыңыз

Дескриптор:

• Тақырыпқа қатысты өз көзқарасын білдіреді;

• Эссе құрылымын сақтайды;

• Дәлелді мысалдар келтіре алады;

• мәселенің маңыздылығын түсінеді..

ҚБ

Дескриптор 1

1.Автор қолданған тәсілдің мақсатын түсінеді .

2.Мәтіннен оқығаны мен заман шындығының арасындағы байланысты айқындайды.

Қалыптастырушы бағалау

-керемет жауап!

Қалыптастырушы бағалау

-керемет жауап!

Қалыптастырушы бағалау

-керемет жауап!

Ақын шығармалар жинағы

https://www.youtube.com/watch?v=XxVgLpqfCTE

Рефлексия

5 минут

Кері байланыс.

Бекіту тапсырмасы

«Төрт сөйлем» әдісі арқылы келесі сұраққа жауап беріңіз:

«Құлагер» поэмасының тарихи және көркемдік құндылығы неде?

Менің ойымша...

Себебі, мен оны мен былай түсіндіремін...

Оны мен мына фактілермен, мысалдармен дәлелдей аламын...

Осыған байланысты мен мынадай қорытындыға келдім...

Сабақта не қиын болды? Не оңай болды?

Оқушылар стикерге пікір жазып қалдырады.

Мен үшін маңызды бір ақпарат...

Қиындық тудырған тапсырма не сұрақ...

Мен үйрендім не білдім...

Үйге тапсырма:

« Ілияс шығармаларын тақырыптарына қарай топтастырып жазыңдар

Сабақ бойынша рефлексия

1. Оқушылардың барлығы оқу мақсатына жетті ме? Жетпесе, неліктен?

2. Қолданылған дифференциация сабақтың мақсатына жетуге қалай ықпал етті?

3. Сабақ кезеңдері уақытқа сай жүзеге асты ма?

4. Сабақ жоспарында қандай ауытқулар болды? Неліктен?

5. Сабақты жақсартуда не ықпал етер еді (оқыту мен оқу туралы ойланыңыз)?