Зейдин Каламкас
Зейдиновна
Алматы қаласы, Әуезов ауданы,
“№132
Гимназия” КММ
Информатика пәнінің мүғалімі
«Информатика» оқу пәніндегі жобалау қызметі білім
алушыны ерте бейіндеу құралы ретінде
Қазіргі заман ақпараттық қоғам дәуірі.
Ақпараттық технологиялардың қарқынды дамуы білім
беру жүйесіне жаңа талаптар қояды. Оқу үрдісінде оқушылардың
шығармашылық қабілеттерін дамыту, олардың болашақ мамандығын ерте
кезеңде анықтау маңызды мәселеге айналды. Осы тұрғыда «Информатика»
пәніндегі жобалау қызметі білім алушыларды ерте бейіндеуге, олардың
кәсіби қызығушылықтарын қалыптастыруға тиімді құрал ретінде
қарастырылады. Ақпараттық технологиялар (АТ)
барлық салаға еніп, адам өмірінің барлық қырын түбегейлі
өзгертті. Осы
өзгерістерге бейімделу үшін жаңа ұрпақты сапалы біліммен қамтамасыз
ету міндеті алдында білім беру жүйесі тұр. Бұл пән білім алушыларға
ақпараттық технологиялардың негізін үйретіп қана қоймай, оларды
шығармашылық тұрғыда дамытып, мамандықты ерте кезеңде таңдауға
бағыттайды. Осыған байланысты жобалау қызметі — оқушыларды кәсіби
тұрғыдан ерте бейіндеу құралы ретінде өзектілігі арта түсетін
әдіс.
Жобалау қызметінің маңызы мен
ерекшеліктері
Жобалау қызметі — бұл білім алушылардың теориялық
білімдерін практикалық іс-әрекетке айналдыратын, олардың
шығармашылық және зерттеушілік қабілеттерін дамытатын оқу тәсілі.
Информатика пәнінде жобалау оқушыларға ақпараттық технологиялар
саласындағы нақты мәселелерді шешуді үйретеді, оларды логикалық
ойлауға, алгоритмдерді құруға, бағдарламалау тілдерін меңгеруге
баулиды.
Жобалау қызметінің ерекшелігі — білім алушы өз
бетімен жұмыс істеп, өзінің қызығушылықтары мен қабілеттеріне сай
бағыт-бағдар алады. Бұл әдіс оқушыларға өз болашақ мамандығын
таңдау кезінде нақты түсінік қалыптастыруға
көмектеседі.
-
теориялық білімдерді тәжірибеде іске
асыруға;
-
өз
бетінше іздену мен зерттеу жүргізуге;
-
креативті ойлауды дамытуға;
-
командада жұмыс жасау қабілетін қалыптастыруға
мүмкіндік береді.
Ерте бейіндеу ұғымы және оның
маңызы
Ерте бейіндеу — оқушылардың кәсіби бағдарын ерте
кезеңде анықтау, олардың жеке қабілеттері мен қызығушылықтарына
сәйкес мамандық таңдауға жәрдемдесу процесі. Бұл тәсіл болашақ
мамандарды дайындаудың тиімділігін арттырады, оқу мотивациясын
көтереді, әрі еңбек нарығындағы қажеттіліктерді ескере отырып,
маман дайындауға жағдай жасайды.
оқу
мотивациясын арттыруда;
«Информатика» пәніндегі жобалау қызметі арқылы
ерте бейіндеудің жүзеге асуы
Информатикада жобалау қызметін жүзеге асыру
бірнеше бағыттарда жүзеге асады:
1. Практикалық тапсырмалар мен
жобалар
Мысалы, оқушыларға төмендегі бағыттарда жобалар
жасау ұсынылады:
Бағдарламалау: қарапайым ойындар, қосымшалар
жасау;
Веб-дизайн: сайт құру және өңдеу;
Робототехника: роботтарды программалау және
басқару;
Мәліметтер қоры: ақпаратты сақтау және өңдеу жүйесін
құру.
Бұл бағыттар оқушыларға нақты мамандықтар туралы
түсінік береді және олардың кәсіби бейіндерін
қалыптастырады.
Информатика пәнінде жобалау қызметі оқу
материалын тек теориялық түрде меңгерумен шектелмей, оны
практикалық тұрғыда іске асыруға мүмкіндік береді. Мысалы,
оқушылар: веб-сайттар, мобильді қосымшалар жасау жобаларын
орындай отырып, бағдарламалаушы немесе веб-дизайнер мамандығына
бейімделеді;мәліметтер қорын құру арқылы деректер аналитигі
бағытында дамиды; робототехника жобалары арқылы техникалық
инженерлік дағдыларды меңгереді.
Осылайша, оқушылар өздерінің қызығушылықтарын
нақты жобалар арқылы анықтап, сол бағытта кәсіби бағдар
алады.
Кәсіби бағыттағы факультативтер мен
клубтар
Мектеп ішінде информатика бағытындағы
факультативтер мен клубтар ұйымдастырылып, оқушыларға тереңірек
білім алуға, нақты жобалар орындауға мүмкіндік беріледі. Мұндай
топтарда жұмыс істеу оқушылардың ынтасын арттырып, кәсіби
қызығушылығын дамытады.
Тәжірибелік дағдыларды
қалыптастыру
-
Жобалау қызметі арқылы
оқушылар:
-
алгоритм құру және оны бағдарламалық түрде жүзеге
асыру;
-
деректерді талдау және өңдеу;
-
техникалық құралдармен жұмыс істеу қабілеттерін
жетілдіреді.
Бұл
дағдылар еңбек нарығында сұранысқа ие, әрі кәсіби бейінін ерте
кезеңнен анықтауға септігін тигізеді.
Педагогикалық тәжірибе мен зерттеулер
нәтижелері
Зерттеулер көрсеткендей, информатика пәніндегі
жобалау қызметіне қатысатын оқушылардың кәсіби бағдарлануы
әлдеқайда жоғары деңгейде дамиды. Олар оқу материалын тез
меңгереді, өз мамандығын таңдауда нақты түсінікке ие болады.
Сонымен бірге, жобалау жұмыстары оқушылардың сыни ойлау, топтық
жұмыс жасау және уақытты тиімді пайдалану сияқты дағдыларын
жетілдіреді.
Жобалау қызметінің
артықшылықтары
Практикалық дағдыларды
қалыптастыру: Теория мен практиканың үйлесімі оқушылардың
кәсіби біліктілігін арттырады.
Шығармашылық қабілеттерді
дамыту: Жобалау барысында оқушылар жаңа идеялар
туындатып, оларды жүзеге асырады.
Командалық жұмыс дағдылары:
Жиі топпен жұмыс істеу оқушылардың коммуникация
және ынтымақтастық қабілеттерін
жетілдіреді.
Мамандықты ерте таңдауға жағдай
жасау: Оқушы өзінің қызығушылығы мен қабілетін анықтап,
келешек мамандығына бағыт алады.
Қорыта
келе, «Информатика» пәніндегі жобалау қызметі білім
алушыны ерте бейіндеу үшін маңызды құрал болып табылады. Ол
оқушылардың теориялық білімін практикада қолдануға, шығармашылық
және кәсіби дағдыларын дамытуға, сондай-ақ өз мамандығын ерте
кезеңде анықтауға мүмкіндік береді. Осылайша, жобалау қызметі
қазіргі білім беру жүйесінде кәсіби бағыт-бағдар беру үрдісін
жетілдіруге ықпал етеді.