Интернет және қауіпсіздік: желіде қалай болу керек

№

Сабақтың тақырыбы

Уақыт

Сабақтың мақсаттары

Күтілетін нәтиже

Ресурстар

I бөлім: Интернетке кіріспе (4 сағат)

1

Интернет дегеніміз не?

• Оқушыларды интернет ұғымымен, оның функциялары мен компоненттерімен таныстыру.

• Интернеттің негізгі компоненттерін ажырата білуге және оның жұмысын түсінуге үйрету.

• Ақпаратты іздеу үшін интернет-ресурстармен жұмыс істеу дағдыларын дамыту.

• Оқушылар интернеттің не екенін, оның қалай жұмыс істейтінін және оның компоненттерінің (серверлер, клиенттер, хаттамалар) өзара әрекеттесуін түсіндіре алады.

• Оқушылар интернеттің негізгі функцияларын біледі және ақпаратты желіден таба алады.

• Оқушылар топтарда жұмыс істей алады, талқылай алады, ақпарат іздей алады және нәтижелерімен бөлісе алады.

• Интернетке қол жетімді компьютерлер.

• "Интернет дегеніміз не?"

• Талқылауға арналған сұрақтары бар үлестірме материалдар.

• Топтарда жұмыс істеуге арналған тапсырмалары бар карточкалар.

• Интернеттің жұмыс принциптері туралы бейнематериал.

2

Интернет қалай жұмыс істейді?

• Оқушыларды интернет жұмысының принциптерімен таныстыру, серверлер, клиенттер, IP-мекен-жайлар мен хаттамалар деген не екенін түсіндіру.

• Интернетте ақпарат жіберу және алу кезінде болатын негізгі процестерді түсіндіруге үйрету.

• Топта жұмыс істеу дағдыларын, өз білімдерімен және қорытындыларымен бөлісу қабілетін дамыту.

• Оқушылар интернеттің қалай жұмыс істейтінін, серверлер мен клиенттердің не екенін, интернет арқылы деректер қалай берілетінін түсіндіре алады.

• Оқушылар топтық жұмыс барысында интернет жұмысының негізгі кезеңдерін көрсете алады.

• Оқушылар интернеттегі хаттамалар мен IP мекенжайларының маңыздылығын біледі.

• Интернетке қол жетімді компьютерлер.

• "Интернет қалай жұмыс істейді?"

• Интернеттегі деректерді беру процесі туралы бейне.

• Топтық жұмысқа арналған сұрақтар карточкалары.

• Үлестірме материалдар: интернет жұмысының схемасы.

• Физикалық минутқа арналған ойын материалдары.

3

Интернет-ресурстар: пайдалы не табуға болады?

• Оқушыларды оқу және бос уақыт үшін пайдалы болуы мүмкін әртүрлі интернет-ресурстармен таныстыру.

• Интернетті оқу пәндері бойынша ақпарат іздеуге, мәселелерді шешуге және өзін-өзі тәрбиелеуге үйрету.

• Пайдалы ақпарат алу үшін интернетті қауіпсіз және тиімді пайдалану дағдыларын дамыту.

• Оқушылар қандай интернет-ресурстар оқуға, ақпарат іздеуге және ойын-сауыққа пайдалы болуы мүмкін екенін тізіп, түсіндіре алады.

• Оқушылар ақпаратты табу үшін іздеу жүйелерін өз бетінше пайдалана алады.

• Оқушылар ресурстарды дұрыс таңдаудың маңыздылығын түсінеді және пайдалы және сенімді ақпаратты қалай тануға болатындығын біледі.

• Интернетке қол жетімді компьютерлер.

• "Интернет-ресурстар: пайдалы не табуға болады?"

• Топтық жұмыс үшін тапсырмалары бар карточкалар.

• Оқушыларға арналған пайдалы сайттардың мысалдары (оқу сайттары, онлайн-энциклопедиялар, бос уақытты өткізуге арналған ресурстар).

• Іздеу жүйелері мен интернет-ресурстар туралы бейне.

• Интернет қауіпсіздігі тақырыбындағы дене шынықтыру минуты.

4

Интернеттің негізгі қызметтері

• Оқушыларды Интернеттің негізгі қызметтерімен таныстыру (мысалы, веб-сайттар, пошта, FTP, іздеу жүйелері).

• Қандай интернет-платформа қызметтері әртүрлі функцияларды орындайтынын және олардың өзара әрекеттесуін түсіндіруге үйрету.

• Оқу тапсырмаларын орындау үшін әртүрлі интернет қызметтерімен және қызметтерімен жұмыс істеу дағдыларын дамыту.

• Студенттер веб-шолғыштар, электрондық пошта, іздеу жүйелері, FTP және т.б. сияқты негізгі интернет қызметтерін тізімдей және түсіндіре алады.

• Оқушылар бұл қызметтердің қандай тапсырмаларды орындайтынын және олардың күнделікті өмірмен қалай байланысты екенін түсіндіре алады.

• Оқушылар ақпаратты іздеу және хабарламалар жіберу үшін интернет қызметтерін сенімді түрде пайдаланады.

• Интернетке қол жетімді компьютерлер.

• "Интернеттің негізгі қызметтері"тақырыбындағы Презентация.

• Топтық жұмыс үшін тапсырмалары бар карточкалар.

• Пошта қызметтерімен, іздеу жүйелерімен және FTP қызметтерімен жұмыс істеу мысалдары.

• Интернеттің негізгі қызметтерінің жұмысы туралы бейнематериал.

• Ойын элементтері бар дене шынықтыру минуты.

II бөлім: Интернеттегі қауіпсіздік (7 сағат)

5

Интернеттегі қауіпсіздік неге маңызды?

• Оқушыларды Интернеттегі қауіпсіздік негіздерімен таныстыру.

• Интернетті пайдалану кезінде жеке ақпаратты қорғау және қауіпсіздік ережелерін сақтау неліктен маңызды екенін түсінуге үйрету.

• Интернеттегі қауіпсіздік мәселелерінде оқушылардың хабардарлығын дамыту, оларды желідегі қауіпсіз мінез-құлықтың негізгі ережелеріне үйрету.

• Оқушылар интернет қауіпсіздігінің не екенін және оның не үшін маңызды екенін түсіндіре алады.

• Оқушылар интернетте оларды күте алатын қауіптер туралы біледі (вирустар, алаяқтық, фишинг).

• Оқушылар интернеттегі қауіпсіздіктің негізгі ережелерін сипаттай алады, мысалы, жеке деректерді қорғау және желіде сөйлесу кезінде сақтық.

• Интернетке қол жетімді компьютерлер.

• "Интернеттегі қауіпсіздік" тақырыбындағы Презентация.

• Интернеттегі қауіпсіздік ережелері туралы бейне.

• Топтық жұмыс үшін тапсырмалары бар карточкалар.

• Ойын элементтері бар дене шынықтыру минуты.

• Интернет қауіпсіздігінің негізгі ережелері бар плакаттар.

6

Негізгі қауіптер: вирустар мен зиянды бағдарламалар

• Оқушыларды вирустар мен зиянды бағдарламалар ұғымымен, олардың қауіптілігімен таныстыру.

• Вирустардан және басқа қауіптерден қорғау үшін антивирустық бағдарламалық құралды пайдалануды үйрету.

• Интернеттегі қауіптерді анықтау және олардың алдын алу үшін шаралар қабылдау қабілетін дамыту.

• Оқушылар вирустар мен зиянды бағдарламалардың не екенін, олардың компьютерге қалай әсер ететінін біледі.

• Оқушылар құрылғыны қорғау үшін антивирустық бағдарламаны пайдалануды үйренеді.

• Оқушылар вирустың алдын-алуды және шабуыл болған жағдайда қалай әрекет ету керектігін түсінеді.

• Антивирустық бағдарламалық жасақтама орнатылған компьютерлер.

• Презентацияға арналған Проектор.

• Вирустар мен зиянды бағдарламалар туралы Презентация.

• Практикалық жұмыс үшін Интернетке кіру.

7

Интернеттегі алаяқтық және фишинг

• Оқушыларды интернет-алаяқтық және фишинг ұғымымен таныстыру.

• Оқушыларды жалған сайттар мен күдікті сілтемелерді тануға үйрету.

• Интернеттегі қауіпсіз қарым-қатынас дағдыларын дамыту және ықтимал қауіптерден сақтану.

• Оқушылар интернеттегі алаяқтық пен фишингтің не екенін түсіндіре алады.

• Оқушылар жалған сайттар мен күдікті сілтемелерді анықтауды үйренеді.

• Оқушылар өздерінің жеке деректерін алаяқтардан қалай қорғауға болатынын түсінеді.

• Интернетке қол жетімді компьютерлер.

• Фишинг мысалдары бар Проектор және презентация.

• Сайттар мен сілтемелерді талдау бойынша тапсырмалары бар жұмыс парақтары.

• Практикалық тапсырмаларды орындауға арналған антивирустық бағдарлама.

• "Шындық немесе өтірік" ойынына арналған ойын карталары (фишинг тақырыбында).

8

Жеке деректер және құпиялылықты қорғау

• Оқушыларды жеке деректер ұғымымен және оларды интернетте қорғаудың маңыздылығымен таныстыру.

• Оқушыларды әлеуметтік желілердегі жеке деректері мен құпия ақпараттарын қауіпсіз басқаруға үйрету.

• Жеке деректерді қорғау үшін танымал әлеуметтік желілерде құпиялылықты орнату дағдыларын дамыту.

• Оқушылар жеке деректердің не екенін және оларды интернетте қорғаудың неліктен маңызды екенін түсіндіре алады.

• Оқушылар жеке деректерін қорғау үшін әлеуметтік медиа құпиялылығын реттеуді үйренеді.

• Оқушылар желіде жеке ақпаратты ашумен байланысты тәуекелдерді біледі және өз деректерін қорғау бойынша ұсыныстарды қолдана алады.

• Интернетке қол жетімді компьютерлер.

• Құпиялылықты бұзу мысалдары бар Проектор және презентация.

• Facebook, ВКонтакте, Instagram) құпиялылық параметрлерін көрсету үшін әлеуметтік желілер.

• Практикалық жұмыс үшін жұмыс парақтары.

• Интернеттегі жеке деректерді қорғау бойынша кеңестері бар жадынамалар.

9

Интернеттегі байланыс қауіпсіздігі ережелері

• Интернеттегі байланыс кезінде оқушыларды қауіпсіздіктің негізгі ережелерімен таныстыру.

• Балаларды қауіпті жағдайларды тануға және Желідегі қарым-қатынас кезінде қауіп-қатерден аулақ болуға үйрету.

• Желіде қауіпсіз қарым-қатынас жасау бойынша ұсыныстар жасау дағдыларын дамыту.

• Оқушылар желіде сөйлесу кезінде қауіпсіздіктің негізгі ережелерін тізімдей алады.

• Оқушылар фишинг, кибербуллинг сияқты қауіпті жағдайларды тануды үйренеді және олардан аулақ бола алады.

• Оқушылар интернеттегі қауіпсіз байланыс бойынша ұсыныстар жасай алады.

• Интернетке қол жетімді компьютерлер.

• Интернеттегі қауіпсіз және қауіпті байланыс мысалдары бар Презентация.

• Ұсыныстар жасауға арналған жұмыс парақтары.

• Интернеттегі қауіптерді бейнелейтін бейнелер немесе суреттер (мысалы, фишинг, кибербуллинг, онлайн алаяқтық).

• Мәтінмен жұмыс істеуге арналған бағдарламалық жасақтама(мысалы, Google Docs немесе Microsoft Word).

10

Кибербуллинг және онымен қалай күресуге болады

• Оқушыларды кибербуллинг ұғымымен және оның көріністерімен таныстыру.

• Балаларды кибербуллингті және онымен күресу жолдарын тануға үйрету.

• Интернеттегі қауіпсіз қарым-қатынас дағдыларын және кибербуллингке тап болған кезде көмек сұрай білуді дамыту.

• Оқушылар кибербуллингтің не екенін түсіндіріп, оның белгілерін тізімдей алады.

• Оқушылар кибербуллингке тап болса, қалай әрекет ету керектігін және достарына қалай көмектесу керектігін біледі.

• Оқушылар интернетте қауіпсіз қарым-қатынас ережелерін жасай алады және оларды постер түрінде көрсете алады.

• Интернеті бар компьютерлер.

• Кибербуллинг мысалдары бар Презентация.

• Топтарда жұмыс істеуге арналған қағаз, маркерлер, түрлі-түсті қарындаштар.

• Кибербуллинг мысалдарын бейнелейтін бейнелер немесе суреттер.

• Постер жасауға арналған жұмыс парақтары.

11

Спамнан және қажетсіз хабарламалардан қорғау

• Оқушыларды спам және қажетсіз хабарламалар ұғымымен таныстыру.

• Балаларды спамды тануға және одан қалай қорғануға үйрету.

• Электрондық пошта мен мессенджерлердің спамынан қорғау үшін сүзгілерді теңшеу дағдыларын дамыту.

• Оқушылар спамның не екенін және оның қаншалықты қауіпті екенін түсіндіре алады.

• Оқушылар спам-хабарламаларды қалай тануға болатынын және оларды қалай блоктау керектігін біледі.

• Оқушылар электрондық поштаның спамынан қорғау үшін сүзгілерді орнатуды үйренеді.

• Интернетке қол жетімді компьютерлер.

• Спам және одан қорғау жолдары туралы Презентация.

• Сүзгілерді реттеуге арналған жұмыс парақтары.

• Спам-хабарламалардың мысалдарын бейнелейтін бейнелер.

• Сүзгі параметрлері бар бағдарламалар немесе электрондық пошта қызметтері (мысалы, Gmail немесе Outlook).

III бөлім: Интернеттегі мінез-құлық ережелері (4 сағат)

12

Интернеттегі байланыс этикеті

• Оқушыларды интернет-этикет ұғымымен және оның интернеттегі қауіпсіз қарым-қатынас үшін маңыздылығымен таныстыру.

• Оқушылардың онлайн-кеңістікте сыпайы және дұрыс қарым-қатынас жасау қабілетін дамыту.

• Балаларды интернеттегі этикетсіз мінез-құлық көріністерін тануға және болдырмауға үйрету.

• Оқушылар интернет этикетінің не екенін түсінеді және оның негізгі принциптерін түсіндіре алады.

• Оқушылар интернетте құрметпен сөйлесуді, жанжалдар мен жағымсыз жағдайлардан аулақ болуды үйренеді.

• Оқушылар интернет-этикеттің негізгі ережелерін күнделікті өмірде қолдана алады.

• Интернет-этикет тақырыбы бойынша презентация.

• Интернеттегі қарым-қатынастың жақсы және жаман мысалдарын көрсететін бейнелер немесе хат алмасу мысалдары.

• Интернет этикетін талдауға арналған жұмыс парақтары.

• Интернетке қол жетімді компьютерлер.

13

Жалған жаңалықтар мен қауесеттерге қалай жол бермеуге болады?

• Оқушыларды интернеттегі жалған жаңалықтар мен қауесеттер ұғымымен таныстыру.

• Сыни тұрғыдан ойлау және ақпаратты талдау дағдыларын дамыту.

• Балаларды сенімді және шынайы емес ақпарат көздерін ажыратуға, манипуляциялар мен фейктерден аулақ болуға үйрету.

• Оқушыларды интернеттегі жалған жаңалықтар мен қауесеттер ұғымымен таныстыру.

• Сыни тұрғыдан ойлау және ақпаратты талдау дағдыларын дамыту.

• Балаларды сенімді және шынайы емес ақпарат көздерін ажыратуға, манипуляциялар мен фейктерден аулақ болуға үйрету.

• "Жалған жаңалықтарға қалай түспеу керек"тақырыбындағы презентация.

• Жалған жаңалықтар мен қауесеттердің мысалы (мақалалардан үзінділер, скриншоттар).

• Жаңалықтарды талдауға арналған жұмыс парақтары.

• Интернетке қол жетімді компьютерлер.

• Жалған жаңалықтарды қалай тануға болатындығы туралы бейне.

14

Әлеуметтік желілердегі мінез-құлық ережелері

• Оқушыларды әлеуметтік желілердегі мінез-құлық ережелерімен таныстыру.

• Оқушыларға әлеуметтік желілерде қауіпсіздікті орнатуға, жеке деректерді қорғауға үйрету.

• Интернетте дұрыс қарым-қатынас жасау, басқа пайдаланушыларға құрмет көрсету және этикетті сақтау дағдыларын дамыту.

• Оқушылар әлеуметтік желілердегі мінез-құлықтың негізгі ережелерін сипаттай алады.

• Оқушылар әлеуметтік медиа профилінің қауіпсіздігін реттеуді және жеке деректерді қорғау үшін әртүрлі мүмкіндіктерді пайдалануды үйренеді.

• Оқушылар интернеттегі қарым-қатынас этикетін қолдана алады және әлеуметтік желілердегі жанжалды жағдайлардан аулақ бола алады.

• "Әлеуметтік желілердегі мінез-құлық ережелері"тақырыбындағы презентация.

• Танымал әлеуметтік желілерде қауіпсіздік параметрлерін көрсету.

• Әлеуметтік медиа мінез-құлқының мысалы (өзін қалай ұстау керек және қалай ұстамау керек).

• Интернетке қол жетімді компьютерлер.

• Тапсырмаларды орындауға арналған жұмыс парақтары.

• Әлеуметтік желілердегі қауіпсіздік туралы бейне.

15

Авторлық құқық дегеніміз не және оларды қалай сақтау керек?

• Оқушыларды авторлық құқық ұғымымен және олардың интернеттегі маңыздылығымен таныстыру.

• Интернеттегі мазмұнды пайдалану кезінде авторлық құқықты сақтауға үйрету.

• Авторлық құқықты сақтау және бұзу мысалдарын талқылау арқылы сыни ойлау дағдыларын дамыту.

• Оқушылар авторлық құқықтың не екенін түсіндіре алады.

• Оқушылар авторлық құқықты бұзу жағдайларын анықтауға және олардың салдарын түсінуге үйренеді.

• Оқушылар интернетте авторлық құқықты сақтау бойынша ұсыныстар жасай алады.

• Авторлық құқық туралы презентация.

• Авторлық құқықты бұзатын суреттер мен мәтіндердің мысалдары.

• Авторлық құқықты бұзу мысалдары бар үлестірме материалдар.

• Мысалдарды іздеу үшін Интернетке кіру.

IV бөлім: Курстың қорытындысы және практикалық жұмыс (2 сағат)

16

Практикалық сабақ: Интернеттегі қауіпсіздік жобасын құру

• Курс барысында алған оқушылардың Интернеттегі қауіпсіздік мәселелері бойынша білімдерін бекіту.

• Интернеттегі қауіпсіздік жобаларын құру кезінде сандық құралдармен жұмыс істеу дағдыларын дамыту.

• Оқушыларға басқаларға Интернеттегі қауіпсіздік ережелерін сақтаудың маңыздылығын түсінуге көмектесетін презентациялар немесе плакаттар жасауға үйрету.

• Оқушылар Интернеттегі қауіпсіздік тақырыбы бойынша жоба (презентация, бейнеролик, плакат) жасай алады.

• Оқушылар ақпараттық және пайдалы жобалар жасай отырып, интернеттегі қауіпсіздік туралы білімді іс жүзінде қолдана алады.

• Оқушылар топта жұмыс істей алады, жобалау қызметін жоспарлай және ұйымдастыра алады.

• Интернетке қол жетімді және презентациялар (PowerPoint, Google Slides) немесе бейнелер жасау үшін бағдарламалық жасақтама орнатылған компьютерлер.

• Постер жасау бағдарламалары (Canva, Pictochart және басқалары).

• Интернеттегі қауіпсіздік туралы презентация(мүшелер үшін көмекші ресурс ретінде).

• Плакаттар жасауға арналған материалдар (қағаз, маркерлер, киізден жасалған қаламдар және т.б.).

17

Қорытынды сабақ: курсты қорытындылау

• Интернеттегі қауіпсіздік курсын зерттеуді қорытындылау.

• Оқушылардың "Интернет және қауіпсіздік"тақырыбы бойынша білімдерін бекіту және жүйелеу.

• Ойын тапсырмалары мен практикалық жұмыс арқылы оқушылардың материалды меңгеру деңгейін бағалау.

• Командада жұмыс істеу, сыни тұрғыдан ойлау және өзін-өзі көрсету дағдыларын дамыту.

• Оқушылар Интернеттегі қауіпсіздік туралы білімдерін көрсете алады, курс тақырыбы бойынша сұрақтарға дұрыс жауап бере алады.

• Оқушылар алған білімдерін топтық тапсырма мен талқылауға қатысу арқылы іс жүзінде қолдана алады.

• Оқушылар өздерінің жетістіктерін бағалай алады және интернеттегі қауіпсіздіктің қандай аспектілерін жақсы меңгергенін түсіне алады.

• Интернетке қол жетімді компьютерлер.

• Курс материалын жалпылауға арналған Презентация.

• Ойын тапсырмалары және сұрақ карталары.

• Топтық жұмыс үшін қағаз және киізден жасалған қаламдар.

• Техникалық құралдар (проектор, тақта).

I бөлім.

Интернетке кіріспе

Сабақ № 1

Сабақтың тақырыбы

Интернет дегеніміз не?

Сабақтың мақсаттары

• Оқушыларды интернет ұғымымен, оның функциялары мен компоненттерімен таныстыру.

• Интернеттің негізгі компоненттерін ажырата білуге және оның жұмысын түсінуге үйрету.

• Ақпаратты іздеу үшін интернет-ресурстармен жұмыс істеу дағдыларын дамыту.

Күтілетін нәтиже

• Оқушылар интернеттің не екенін, оның қалай жұмыс істейтінін және оның компоненттерінің (серверлер, клиенттер, хаттамалар) өзара әрекеттесуін түсіндіре алады.

• Оқушылар интернеттің негізгі функцияларын біледі және ақпаратты желіден таба алады.

• Оқушылар топтарда жұмыс істей алады, талқылай алады, ақпарат іздей алады және нәтижелерімен бөлісе алады.

Ресурстар

• Интернетке қол жетімді компьютерлер.

• "Интернет дегеніміз не?"

• Талқылауға арналған сұрақтары бар үлестірме материалдар.

• Топтарда жұмыс істеуге арналған тапсырмалары бар карточкалар.

• Интернеттің жұмыс принциптері туралы бейнематериал.

Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері

Кезеңдердің мазмұны

1. Сабақтың басталуы (10 минут)

• Ұйымдастыру сәті :

Сәлемдесу, оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру, жұмыс орнын дайындау.

• Білімді ынталандыру және өзектендіру :

Ойын: "Интернет саяхаты".

Мұғалім сұрақ қояды: "интернет қалай жұмыс істейді деп ойлайсыз?"және оқушыларға өз болжамдарымен бөлісуді ұсынады. Ол үшін балаларға интернеттен ақпаратты қалай табуға болатындығы, қандай сайттарға кіретіндігі, күнделікті өмірде қандай ресурстарды қолданатындығы туралы не білетіндерін айтуға болады.

• Талқылауға арналған сұрақтар:

Сіздің өміріңізде қандай интернет ресурстарын пайдаланасыз?

Неліктен біз интернеттен ақпарат іздейміз?

Интернетте ақпарат қалай пайда болады деп ойлайсыз?

• Тақырыпқа кіріспе:

Мұғалім бүгін сабақта олар Интернеттің не екенін, оның қалай жұмыс істейтінін және оны қалай ақылмен пайдалану керектігін түсінуіміз керек екенін айтады.

2. Сабақтың ортасы (15 минут)

• Жаңа тақырыппен танысу:

"Интернет дегеніміз не?"

Интернеттің анықтамасы.

• Интернет қалай жұмыс істейді (жұмыс принципі түсіндірілді: серверлер, клиенттер, хаттамалар).

• Интернеттің негізгі компоненттері: веб-сайттар, іздеу жүйелері, браузерлер, интернет-ресурстар.

• Интернеттің маңызды функциялары: ақпаратты іздеу, байланыс (электрондық пошта, чаттар), әртүрлі қызметтерге қол жеткізу.

• Түсіндіру барысында мұғалім Интернеттің қалай жұмыс істейтінін нақты түсіндіретін бейнені немесе анимацияны көрсете алады (мысалы, браузерде сұрау жіберу және серверлерден жауап алу).

Сергіту сәт. "Интернет тұзағы".

Мұғалім: "Интернет тез жұмыс істейді, сондықтан сіз де тез қозғалуыңыз керек!"

Оқушылар сұрақтарға жауап бере отырып, "желіге" кезекпен "секіреді". Егер жауап дұрыс болса - "желіге" секіру сәтті болады. Егер жауап дұрыс болмаса, оқушы стартқа оралып, қайтадан тырысуы керек.

Практикалық жұмыс: браузерлермен танысу және ақпарат іздеу :

Оқушылар компьютерлерді ашып практикалық жұмыстарды орындайды:

1. Браузерді ашыңыз(мысалы, Google Chrome).

2. Іздеу сұрауларын орындауды үйрену(мысалы, интернет дегеніміз не немесе оны құру тарихы туралы ақпаратты табу).

3. Тақырып бойынша ақпаратты қамтитын пайдалы сайттарды табыңыз.

Мұғалім оқушыларға көмектеседі, егер біреу қиындыққа тап болса. Балалардың ақпаратты табуға тырысуы және браузермен жұмыс істеуді үйренуі маңызды.

3. Сабақтың соңы (10 минут)

• Оқу материалын бекіту

"Суреттер мен терминдер"ойыны

Ойынның мақсаты:

Ассоциативті суреттер арқылы Интернет компоненттері туралы білімді бекіту.

Ойын барысы:

Суреттері мен терминдері бар карталарды дайындаңыз. Мысалы, бір картада компьютердің суреті ("компьютер" термині), екіншісінде глобустың суреті ("ғаламдық желі"термині) болуы мүмкін.

Суреттерді көрсетіңіз және оқушылардан оларды тиісті терминдермен байланыстыруды сұраңыз.

Оқушылар жұппен немесе жеке жұмыс істей алады.

Суреттер мен терминдердің мысалы:

Сурет: компьютер суреті → Термин: Компьютер

Сурет: глобус → Термин: ғаламдық желі

Сурет: шолғыш белгішесі → Термин: шолғыш

Балалар мұғалімнің сұрақтарына жауап береді және сабақтың негізгі тұстарын қайталайды:

• Интернет дегеніміз не?

• Интернеттің қандай компоненттерін білдіңіз?

• Интернет қалай жұмыс істейді?

• Интернеттің бірнеше негізгі функцияларын атаңыз.

Мұғалім қысқа сауалнама жүргізе алады немесе интерактивті элементтерді қолдана отырып викторина өткізе алады (мысалы, онлайн сауалнамалар немесе карталар арқылы)."

• Сабақты қорытындылау:

• Сабақта не жаңалық білді?

• Интернеттің не екенін және оның қалай жұмыс істейтінін енді қалай түсінесіз?

• Интернеттің қандай мүмкіндіктері сізге пайдалы болып көрінеді?..

• Кері байланыс. «Жетістік баспалдағы»

Сабақтың қорытындысы:

Бұл сабақ жоспары студенттерге Интернеттің негізгі принциптерін және оның компоненттерін түсінуге көмектеседі, сонымен қатар интернетті қауіпсіз және тиімді пайдалануға үйретеді.

I бөлім.

Интернетке кіріспе

Сабақ № 2

Сабақтың тақырыбы

Интернет қалай жұмыс істейді?

Сабақтың мақсаттары

• Оқушыларды интернет жұмысының принциптерімен таныстыру, серверлер, клиенттер, IP-мекен-жайлар мен хаттамалар деген не екенін түсіндіру.

• Интернетте ақпарат жіберу және алу кезінде болатын негізгі процестерді түсіндіруге үйрету.

• Топта жұмыс істеу дағдыларын, өз білімдерімен және қорытындыларымен бөлісу қабілетін дамыту.

Күтілетін нәтиже

• Оқушылар интернеттің қалай жұмыс істейтінін, серверлер мен клиенттердің не екенін, интернет арқылы деректер қалай берілетінін түсіндіре алады.

• Оқушылар топтық жұмыс барысында интернет жұмысының негізгі кезеңдерін көрсете алады.

• Оқушылар интернеттегі хаттамалар мен IP мекенжайларының маңыздылығын біледі.

Ресурстар

• Интернетке қол жетімді компьютерлер.

• "Интернет қалай жұмыс істейді?"

• Интернеттегі деректерді беру процесі туралы бейне.

• Топтық жұмысқа арналған сұрақтар карточкалары.

• Үлестірме материалдар: интернет жұмысының схемасы.

• Физикалық минутқа арналған ойын материалдары.

Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері

Кезеңдердің мазмұны

1. Сабақтың басталуы (10 минут)

• Ұйымдастыру сәті :

Сәлемдесу, оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Сабақта және компьютерлермен жұмыс істеу ережелерін еске салу.

• Білімді ынталандыру және өзектендіру :

Ойын: "Интернет нұсқаулық ".

Мұғалім сұрақтар қояды:

• Интернеттегі ақпарат қалай беріледі деп ойлайсыз?

• Интернетте жұмыс істеу үшін қандай құрылғыларды қолданасыз?

• Сіз қандай сайттарға кіресіз және олар сіздің экраныңызға қалай "түседі" деп ойлайсыз?

Балалардың жауаптары Интернеттің не екенін және оның қалай жұмыс істейтіні туралы білімді жаңартуға көмектеседі.

• Тақырыпқа кіріспе:

Мұғалім бүгін сабақта оқушылар интернеттің қалай жұмыс істейтінін нақты білетінін түсіндіреді: сайт мекенжайын енгізгенде не болады, деректер қалай беріледі және ол үшін қандай технологиялар қолданылады..

2. Сабақтың ортасы (15 минут)

• Жаңа тақырыппен танысу:

Интернеттің негізгі принциптерін түсіндіретін Презентация:

Сервер және клиент дегеніміз не?

• Интернет арқылы деректерді беру процесі қалай жұмыс істейді? (негізгі кезеңдер: браузер сұрауы, сервер, маршрутизаторлар, хаттамалар, серверден жауап)

• IP мекенжайлары мен домендік атаулардың рөлі.

• Хаттамалар: HTTP, HTTPS-олар не үшін қажет?

• Қарапайым анимация немесе бейне мысалында интернет арқылы сұраныс пен деректерді беру қалай болатынын дәл көрсетеді. Мысалы, сіз сайтқа сұраныс жіберіп, серверден жауап аласыз.

Сергіту сәт. " Интернетке саяхат".

Мұғалім сұрақтар қояды, ал балалар дұрыс жауап беретініне байланысты секіруі немесе белгілі бір қимылдар жасауы керек.

Сұрақтардың мысалы:

"Егер Мен Интернетке сұраныс жіберетін болсам, бұл процеске қандай құрылғылар қатысады?"

"Сайт туралы ақпарат сақталатын орын қалай аталады?"

Балалар тиісті қимылдарды орындайды: Алға (дұрыс болса) немесе артқа (дұрыс емес болса) қадам жасаңыз.

Практикалық жұмыс: іздеу жүйелерінде ақпарат іздеу

Оқушылар практикалық жұмыстарды орындайды:

1. Браузерді ашып, іздеу жүйесін (Google немесе Yandex) пайдаланыңыз.

2. Мұғалім интернеттен жауап табу үшін бірнеше сұрақтар қояды:

• әлемдегі ең биік ғимарат қандай?

• интернетті кім ойлап тапты?

• кибербуллинг дегеніміз не және онымен қалай күресуге болады?

3. Оқушылар осы мәселелер бойынша ақпаратты іздеу үшін іздеу сұрауларын жасауы керек.

4. Мұғалім балаларға егер біреу қиындыққа тап болса, сұраныстарды дұрыс тұжырымдауға көмектеседі.

5. Әр оқушы ақпаратты тауып, нәтижелерін сыныппен бөліседі.

3. Сабақтың соңы (10 минут)

• Оқу материалын бекіту

Ойын: "Интернет-блиц"

Мұғалім " интернет қалай жұмыс істейді?». Сұрақтар күрделілігі бойынша әр түрлі болуы мүмкін.

Әр оқушы немесе команда (егер командалық түрде ойналса) сұраққа 10 секунд ішінде жауап беруі керек.

Егер жауап дұрыс болса, оқушыға 1 ұпай беріледі, егер қате болса — ұпай берілмейді.

Сабақтың негізгі ұғымдарын қысқаша қайталау:

• Интернет қалай жұмыс істейді? Процеске қандай компоненттер қатысады?

• Сервер және клиент дегеніміз не?

• Неліктен хаттамалар мен IP мекенжайлары маңызды?

Мұғалім сабақтың материалы негізінде оқушыларға сұрақтар қояды:

Браузерге сайт мекенжайын енгізгенде не болатынын енді қалай түсінесіз?

Интернет арқылы деректерді беру қадамдарын атаңыз..

• Сабақты қорытындылау:

Сабақ қорытындысын талқылау:

• сабақта не жаңалық білді?

• интернет қалай жұмыс істейді? Деректерді жіберу кезінде қандай процестер жүреді?

• деректерді беру қадамдарының бірі жұмыс істемесе не болады деп ойлайсыз?

• Кері байланыс. «Бағдаршам»

Сабақтың қорытындысы:

Бұл сабақ студенттерге Интернеттің қалай жұмыс істейтіні туралы түсінік береді, деректер негіздерін және желінің әртүрлі компоненттерінің маңыздылығын түсінуге көмектеседі. Сабақ барысында оқушылар негізгі ұғымдарды (серверлер, клиенттер, хаттамалар, IP-мекен-жайлар) меңгеріп, топтарда жұмыс істеуді, өз білімдерімен бөлісуді және шығармашылық тапсырмаларды орындауды үйренеді.

I бөлім.

Интернетке кіріспе

Сабақ № 3

Сабақтың тақырыбы

Интернет-ресурстар: пайдалы не табуға болады?

Сабақтың мақсаттары

• Оқушыларды оқу және бос уақыт үшін пайдалы болуы мүмкін әртүрлі интернет-ресурстармен таныстыру.

• Интернетті оқу пәндері бойынша ақпарат іздеуге, мәселелерді шешуге және өзін-өзі тәрбиелеуге үйрету.

• Пайдалы ақпарат алу үшін интернетті қауіпсіз және тиімді пайдалану дағдыларын дамыту.

Күтілетін нәтиже

• Оқушылар қандай интернет-ресурстар оқуға, ақпарат іздеуге және ойын-сауыққа пайдалы болуы мүмкін екенін тізіп, түсіндіре алады.

• Оқушылар ақпаратты табу үшін іздеу жүйелерін өз бетінше пайдалана алады.

• Оқушылар ресурстарды дұрыс таңдаудың маңыздылығын түсінеді және пайдалы және сенімді ақпаратты қалай тануға болатындығын біледі.

Ресурстар

• Интернетке қол жетімді компьютерлер.

• "Интернет-ресурстар: пайдалы не табуға болады?"

• Топтық жұмыс үшін тапсырмалары бар карточкалар.

• Оқушыларға арналған пайдалы сайттардың мысалдары (оқу сайттары, онлайн-энциклопедиялар, бос уақытты өткізуге арналған ресурстар).

• Іздеу жүйелері мен интернет-ресурстар туралы бейне.

• Интернет қауіпсіздігі тақырыбындағы дене шынықтыру минуты.

Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері

Кезеңдердің мазмұны

1. Сабақтың басталуы (10 минут)

• Ұйымдастыру сәті :

Сәлемдесу, оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Сабақта және компьютерлермен жұмыс істеу ережелерін еске салу.

• Білімді ынталандыру және өзектендіру :

Жылыту

Мұғалім қыздыру үшін сұрақтар қояды:

• Сіз қай сайттарға жиі кіресіз?

• Үй тапсырмасы туралы ақпаратты интернеттен қайдан табуға болады?

• Сізге қандай ресурстар оқуға немесе көңіл көтеруге көмектеседі?

Оқушылар сыныпта талқылайды, өз білімдерімен бөліседі, бұл тақырыпты өзекті етеді.

• Тақырыпқа кіріспе:

Мұғалімнің айтуынша, бүгін сабақта олар қандай интернет-ресурстар оқу мен бос уақытты өткізуге пайдалы болатынын біледі. Тапсырмаларды шешуге көмектесетін, жаңа нәрселерді үйрететін, сондай-ақ ойын-сауық мүмкіндіктерін жасайтын сайттарды қарастырыңыз.

2. Сабақтың ортасы (15 минут)

• Жаңа тақырыппен танысу:

Интернет-ресурстар: пайдалы не табуға болады?"

• Интернет-ресурстардың түрлері (оқу сайттары, энциклопедиялар, онлайн курстар, білім беру ойындары, тәжірибе алмасу форумдары).

• Іздеу жүйелерін (Google, Yandex) пайдаланып қажетті ақпаратты қалай іздеуге болады.

• Оқушыларға арналған пайдалы сайттардың мысалдары:

• Википедия (онлайн энциклопедия),

• Яндекс.Білім,

• Фильмдерді іздеу,

• Курсерлер (өзін-өзі тәрбиелеуге арналған онлайн курстар),

• Оқушыларға арналған математика (есептерді шешуге арналған сайттар).

• Ақпараттың сапасын қалай бағалауға және сенімді сайттарды таңдауға болады.

Мұғалім әртүрлі тақырыптар бойынша қажетті ақпаратты қалай тиімді іздеу керектігін көрсету үшін іздеу жүйелерімен жұмыс істеудің мысалын көрсетеді..

Сергіту сәт. "Вирустардан қорғау":

Мұғалім интернеттегі ықтимал қауіптерді атайды (мысалы, вирустар, фишинг, кибербуллинг).

Оқушылар қимылдарды орындайды: "вирустар" арқылы секіру, бетін "фишингтен" жабу, жеке ақпаратты қорғау үшін шеру..

Практикалық жұмыс: берілген тақырып бойынша ақпаратты іздеу және оның дұрыстығын бағалау:

• Оқушылар практикалық жұмыстарды орындайды:

• Әр оқушыға келесі тақырыптардың бірі бойынша ақпаратты табу тапсырмасы беріледі:

o Дүниежүзілік Желінің тарихы.

O Египет пирамидалары.

o ұлы ғалымның өмірбаяны (мысалы, Исаак Ньютон, Мари Кюри).

o қазіргі заманғы спорт түрлері.

• Оқушылар іздеу жүйелерін (Google, Yandex және басқалары) пайдаланып интернеттен ақпарат іздейді.

• Оқушылар ұсынылған әдістерді қолдана отырып, табылған ақпараттың дұрыстығын бағалайды:

o көздерді тексеру.

o басқа ресурстармен салыстыру.

o өзектілігін бағалау.

Әр оқушы іздеу нәтижелерін қай көздердің пайдаланылғанын көрсетіп жазады және ақпараттың неліктен дұрыс немесе дұрыс емес екенін түсіндіреді.

3. Сабақтың соңы (10 минут)

• Оқу материалын бекіту

Ойын: "Интернет-ресурстық квест"

Әр командаға сұрақ қойылған карта беріледі. Сұрақтар интернет-ресурстармен байланысты (мысалы, оқу, ақпарат іздеу, ойын-сауық, көмек және т.б.).

Әр сұрақты шешуге 30 секунд беріледі (қажет болса, Таймерді орнатуға болады).

Команда сұраққа сәйкес келетін дұрыс интернет-ресурсты таңдауы керек немесе бұл ресурсты не үшін пайдалануға болатынын түсіндіруі керек.

Әрбір дұрыс жауап үшін команда ұпай алады.

Ойынның соңында ұпайлар есептеледі және ең көп ұпай жинаған команда жеңеді.

Бекітуге арналған сұрақтар:

• Қандай интернет-ресурстар оқу үшін пайдалы, ал қайсысы бос уақыт үшін пайдалы?

• Қажетті ақпаратты табу үшін іздеу жүйелерін қалай пайдалануға болады?

• Сенімді сайтты сенімсізден қалай ажыратуға болады?

Болашақта оқу және демалу үшін пайдалануға болатын бірнеше пайдалы сайттарды атаңыз.

• Сабақты қорытындылау:

Мұғалім сабақтың негізгі тұстарын еске түсіреді:

• Оқу үшін интернет-ресурстарды қалай пайдалануға болады.

• Қажетті ақпаратты қалай табуға болады.

• Қауіпсіз және пайдалы ресурстарды қалай таңдауға болады.

• Кері байланыс. «Жеміс»

Сабақтың қорытындысы:

Бұл сабақ студенттерге оқу және бос уақытты өткізу үшін интернет-ресурстарды саналы түрде таңдауға көмектеседі. Оқушылар желіде қажетті ақпаратты іздеп қана қоймай, сонымен қатар интернетті қауіпсіз пайдалану дағдыларын қалыптастыруға ықпал ететін ресурстарды олардың пайдалылығы мен сенімділігіне қарай бағалауды үйренеді.

I бөлім.

Интернетке кіріспе

Сабақ № 4

Сабақтың тақырыбы

Интернет-ресурстар: пайдалы не табуға болады?

Сабақтың мақсаттары

• Оқушыларды Интернеттің негізгі қызметтерімен таныстыру (мысалы, веб-сайттар, пошта, FTP, іздеу жүйелері).

• Қандай интернет-платформа қызметтері әртүрлі функцияларды орындайтынын және олардың өзара әрекеттесуін түсіндіруге үйрету.

• Оқу тапсырмаларын орындау үшін әртүрлі интернет қызметтерімен және қызметтерімен жұмыс істеу дағдыларын дамыту.

Күтілетін нәтиже

• Студенттер веб-шолғыштар, электрондық пошта, іздеу жүйелері, FTP және т.б. сияқты негізгі интернет қызметтерін тізімдей және түсіндіре алады.

• Оқушылар бұл қызметтердің қандай тапсырмаларды орындайтынын және олардың күнделікті өмірмен қалай байланысты екенін түсіндіре алады.

• Оқушылар ақпаратты іздеу және хабарламалар жіберу үшін интернет қызметтерін сенімді түрде пайдаланады.

Ресурстар

• Интернетке қол жетімді компьютерлер.

• "Интернеттің негізгі қызметтері"тақырыбындағы Презентация.

• Топтық жұмыс үшін тапсырмалары бар карточкалар.

• Пошта қызметтерімен, іздеу жүйелерімен және FTP қызметтерімен жұмыс істеу мысалдары.

• Интернеттің негізгі қызметтерінің жұмысы туралы бейнематериал.

• Ойын элементтері бар дене шынықтыру минуты.

Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері

Кезеңдердің мазмұны

1. Сабақтың басталуы (10 минут)

• Ұйымдастыру сәті :

Сәлемдесу, оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Сабақта және компьютерлермен жұмыс істеу ережелерін еске салу.

• Білімді ынталандыру және өзектендіру :

Жылыту

Мұғалім білімді өзектендіру үшін сұрақтар қояды:

• Сіз күнделікті өмірде қандай интернет қызметтерін қолданасыз?

• Қандай қолданбалар ақпаратты іздеуге көмектеседі?

• Досыңызға хат жіберу үшін қандай интернет қызметі қажет?

Бұл сұрақтар студенттерді сабақ тақырыбына бейімдеуге және қандай интернет қызметтерін қолданғанын есте сақтауға көмектеседі.

• Тақырыпқа кіріспе:

Мұғалім бүгін олар бізге жұмыс істеуге, оқуға және сөйлесуге көмектесетін негізгі интернет қызметтерімен танысады деп хабарлайды.

2. Сабақтың ортасы (15 минут)

• Жаңа тақырыппен танысу:

"Интернеттің негізгі қызметтері"презентациясы:

• Веб-шолғыштар-браузер дегеніміз не және ол сайттарға кіруге қалай көмектеседі.

• Электрондық пошта (Email) — интернет арқылы хаттарды қалай жіберуге және алуға болады.

• Іздеу жүйелері-Google, Yandex және басқалардың көмегімен интернеттен ақпарат іздеу сияқты.

• Ftp (File Transfer Protocol) — интернет арқылы файлдарды тасымалдау қызметі.

• Әлеуметтік желілер мен чаттар-ақпарат алмасу және бөлісу үшін мессенджерлер мен әлеуметтік медианы пайдалану.

Мұғалім бұл қызметтердің экранда қолдану мысалдарын көрсету арқылы қалай жұмыс істейтінін түсіндіреді (мысалы, электрондық пошта қызметі арқылы хат жіберу, іздеу жүйесі арқылы ақпарат іздеу).

Сергіту сәт. "Интернет жұмысы":

Мұғалім тақырып бойынша сұрақтар қояды, ал балалар жауаптың дұрыстығына байланысты қимылдар жасайды.

Сұрақтардың мысалдары:

Браузерді қашан қолданасыз? (Балалар сынып бойынша жүреді).

Электрондық пошта не үшін қажет? (Балалар орнында секіреді).

Іздеу жүйесі арқылы ақпаратты қалай табуға болады? (Балалар қолдарын бұлғап "іздейді").

Практикалық жұмыс: электрондық хаттарды жіберу және чаттарға қатысу:

* 1 бөлім:

Оқушылар "информатика сабағы қалай өтті" тақырыбымен мұғалімге жолданған электрондық поштаны жасау, сабақтың қысқаша есебімен хатқа мәтіндік файлды тіркеу тапсырмаларын алады. Мұғалім қажет болған жағдайда көмектеседі.

2 бөлім:

Оқушылар топтарға бөлінеді және чатқа қатысу тапсырмаларын алады. Міндет-Интернеттегі қауіпсіздік ережелері сияқты бір-біріне сұрақтар қою арқылы әңгіме ұйымдастыру. Чаттарда олар сыпайылық пен қауіпсіздікті сақтай отырып, пікір алмасуы керек (жеке деректерді ашпау керек).

3. Сабақтың соңы (10 минут)

• Оқу материалын бекіту

Ойын: "Интернет қызметтері: кім не істейді?"

Ойынға арналған сұрақтар:

1-сұрақ: "Бұл қызмет хабар алмасуға, хаттар жіберуге, тіркемелер жіберуге мүмкіндік береді. Ең танымал қызметтер: Gmail, Yandex.Пошта, Mail.ru. біз қандай қызмет туралы айтып отырмыз?"

Жауап: электрондық пошта.

2-сұрақ: "Бұл қызмет сұраныс бойынша ақпаратты іздеуге көмектеседі. Танымал қызметтер: Google, Yandex, Bing. Біз қандай қызмет туралы айтып отырмыз?"

Жауап: іздеу жүйелері.

3-сұрақ: "Бұл қызметтер достарыңызбен сөйлесуге, фотосуреттер мен жаңалықтармен бөлісуге мүмкіндік береді. Мысалдар: Facebook, Instagram, ВКонтакте."

Жауап: әлеуметтік медиа.

4-сұрақ: "Бұл қызмет арқылы нақты уақыт режимінде сөйлесуге, мәтіндік хабарламалар мен файлдарды жіберуге болады. Мысал: WhatsApp, Telegram, Viber."

Жауап: Мессенджерлер.

5-сұрақ: "Бұл ресурстар бейнелерді, фильмдерді, оқу материалдарын көруге мүмкіндік береді. Мысал: YouTube, Vimeo, RuTube."

Жауап: Бейне Хостинг.

6-сұрақ: "Бұл сайттар музыка мен подкасттарды тыңдауға мүмкіндік береді. Мысалдар: Spotify, Apple Music."

Жауап: музыкалық қызметтер.

Бекітуге арналған сұрақтар:

Мұғалім материалды бекіту үшін сұрақтар қояды:

• 3 негізгі Интернет қызметін атаңыз.

• Іздеу жүйесі арқылы сабақ туралы ақпаратты қалай табуға болады?

• Веб-шолғыш пен Электрондық поштаның айырмашылығы неде?

• Неліктен сенімді электрондық пошта қызметтерін пайдалану маңызды?

Сондай-ақ, студенттердің болашақта қандай интернет қызметтерін пайдаланғаны немесе пайдаланғысы келетіні туралы қысқаша сауалнама жүргізуге болады.

• Сабақты қорытындылау:

Сабақ нәтижелерін талқылау:

• Интернет қызметтерінің жұмысы туралы не білді?

• Қандай интернет қызметтері оқу үшін ең пайдалы?

• Бұл қызметтерді қалай қауіпсіз пайдалануға болады?.

• Кері байланыс. «Текше»

Сабақтың қорытындысы:

Бұл сабақ студенттерге күнделікті пайдалану үшін қандай интернет қызметтері бар екенін және оларды қалай қауіпсіз және тиімді пайдалану керектігін түсінуге көмектеседі. Сабақ барысында оқушылар интернеттің негізгі қызметтерімен танысады, ақпарат іздеуді, хабарламалар жіберуді және әртүрлі онлайн-ресурстарды пайдалануды үйренеді.

II бөлім.

Интернеттегі қауіпсіздік

Сабақ № 5

Сабақтың тақырыбы

Интернеттегі қауіпсіздік неге маңызды?

Сабақтың мақсаттары

• Оқушыларды Интернеттегі қауіпсіздік негіздерімен таныстыру.

• Интернетті пайдалану кезінде жеке ақпаратты қорғау және қауіпсіздік ережелерін сақтау неліктен маңызды екенін түсінуге үйрету.

• Интернеттегі қауіпсіздік мәселелерінде оқушылардың хабардарлығын дамыту, оларды желідегі қауіпсіз мінез-құлықтың негізгі ережелеріне үйрету.

Күтілетін нәтиже

• Оқушылар интернет қауіпсіздігінің не екенін және оның не үшін маңызды екенін түсіндіре алады.

• Оқушылар интернетте оларды күте алатын қауіптер туралы біледі (вирустар, алаяқтық, фишинг).

• Оқушылар интернеттегі қауіпсіздіктің негізгі ережелерін сипаттай алады, мысалы, жеке деректерді қорғау және желіде сөйлесу кезінде сақтық.

Ресурстар

• Интернетке қол жетімді компьютерлер.

• "Интернеттегі қауіпсіздік" тақырыбындағы Презентация.

• Интернеттегі қауіпсіздік ережелері туралы бейне.

• Топтық жұмыс үшін тапсырмалары бар карточкалар.

• Ойын элементтері бар дене шынықтыру минуты.

• Интернет қауіпсіздігінің негізгі ережелері бар плакаттар.

Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері

Кезеңдердің мазмұны

1. Сабақтың басталуы (10 минут)

• Ұйымдастыру сәті :

Сәлемдесу, оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Сабақта және компьютерлермен жұмыс істеу ережелерін еске салу.

• Білімді ынталандыру және өзектендіру :

Жылыту

Мұғалім білімді өзектендіру үшін сұрақтар қояды:

• Интернетте қандай қауіптер болуы мүмкін?

• Жеке ақпарат дегеніміз не және оны қалай қорғауға болады?

• Неліктен бейтаныс адамдармен желіде сөйлескенде абай болу керек?

Бұл сұрақтар студенттерді сабақ тақырыбына және Интернеттегі қауіпсіздік туралы ойлауға көмектеседі.

• Тақырыпқа кіріспе:

Мұғалім сабақта оқушылар интернеттегі қауіпсіздікті сақтау неліктен маңызды екенін және желідегі ықтимал қауіптерден қалай қорғану керектігін біледі деп хабарлайды.

2. Сабақтың ортасы (15 минут)

• Жаңа тақырыппен танысу:

Интернеттегі қауіпсіздік неге маңызды?":

• Интернеттегі қауіптер: вирустар, алаяқтық, фишинг, кибербуллинг.

• Жеке ақпарат: жеке деректер дегеніміз не және оны қалай қорғауға болады.

• Антивирустар мен бағдарлама жаңартуларын орнатудың маңыздылығы.

• Әлеуметтік желілерде және мессенджерлерде қауіпсіз байланыс ережелері.

• Интернеттегі қауіпсіз және қауіпті мінез-құлықтың мысалдары.

Мұғалім Интернеттегі қауіпсіздік ережелері туралы бейнероликті көрсетеді, онда нақты қауіптер мен олардың алдын алу жолдары нақты көрсетілген.

Сергіту сәт. "Қауіпсіз интернет":

Мұғалім балалардың интернетте кездесетін жағдайларын атайды (мысалы, вирустар, күмәнді сайттар, бейтаныс адамдармен танысу). Балалар әр жағдайда дұрыс әрекет ететініне байланысты белгілі бір қимылдарды орындайды (мысалы, қауіпсіз болса секіру, қауіпті болса, артқа шегіну).

Практикалық жұмыс: күшті парольдер жасау

1-тапсырма: Электрондық поштаның құпия сөзін жасау

Электрондық пошта жәшігіңіз үшін күшті құпия сөз жасаңыз.

Талаптар:

• Құпия сөздің ұзындығы кемінде 8 таңба.

• Кем дегенде бір бас әріпті, бір кіші әріпті, бір санды және бір арнайы таңбаны (мысалы,@,#,%,!).

• Құпия сөзде пайдаланушы аты немесе жеке ақпарат болмауы керек.

2-тапсырма: әлеуметтік медиа паролін жасау

Instagram, VK, Facebook сияқты әлеуметтік желідегі есептік жазбаның құпия сөзін жасаңыз.

Талаптар:

• Құпия сөздің ұзындығы кемінде 8 таңба.

• Сандарды, бас әріптерді және кіші әріптерді, сондай-ақ арнайы таңбаларды қосу.

• Құпия сөз айқын немесе қарапайым болмауы керек (мысалы, "123456" немесе "qwerty"қолданбаңыз).

3. Сабақтың соңы (10 минут)

• Оқу материалын бекіту

Ойын: " Интернеттегі қауіпсіздік"

Әр командаға кезек-кезек карточкадан жағдай беріледі. Ойлану және талқылау үшін — 30 секунд.

Үлгі карталар-жағдайлар:

1-жағдай: "сіз бейтаныс адамнан сілтемеге өтіп, жеке деректеріңізді енгізуді сұрайтын электрондық хат алдыңыз. Не істеу керек?"

Дұрыс жауап: сілтемені ашпаңыз, жеке деректерді енгізбеңіз.

2-жағдай: "сізге фотосуреттерін жіберуді сұрайтын бейтаныс адамнан әлеуметтік желіде хабарлама жіберілді. Не істеу керек?"

Дұрыс жауап: фотосуреттерді жібермеңіз, ересек адамға хабарлаңыз.

3-жағдай: "сіз қолданбаны белгісіз сайттан жүктеп алдыңыз және компьютеріңіз баяу жұмыс істей бастады. Не істеу керек?"

Дұрыс жауап: қолданбаны жойыңыз, компьютерді антивируспен тексеріңіз.

4-жағдай: "егер сіз өз деректеріңізді енгізсеңіз, сайтта жүлдені ұтып алуды ұсынатын терезе пайда болады. Не істеу керек?"

Дұрыс жауап: терезені жабыңыз, деректерді енгізбеңіз.

• Бекітуге арналған сұрақтар:

• Интернетте бізді қандай қауіптер күтіп тұр?

• Желідегі жеке деректер мен ақпаратты қалай қорғауға болады?

• Интернеттегі қауіпсіз қарым-қатынастың бірнеше ережелерін атаңыз.

• Егер сіз күмәнді веб-сайтты немесе Интернеттегі хабарламаны кездестірсеңіз не істеу керек?

• Сабақты қорытындылау:

Мұғалім сабақтың негізгі тұстарын еске түсіреді:

• Интернеттегі қауіпсіздік неге маңызды?

• Интернетті пайдалану кезінде қандай сақтық шараларын сақтау керек?

• Өзімізді және желідегі деректерімізді қорғау үшін әрқайсымыз не істей аламыз?

• Кері байланыс. «Бас бармақ»

Сабақтың қорытындысы:

Бұл сабақ студенттерге интернет қауіпсіздігінің маңыздылығын түсінуге және желідегі деректері мен жеке ақпаратын қорғауды үйренуге көмектеседі. Оқушылар интернетте қауіптен қалай аулақ болу керектігі туралы практикалық білім алады және қауіп төнген жағдайда әрекет етуді үйренеді.

II бөлім.

Интернеттегі қауіпсіздік

Сабақ № 6

Сабақтың тақырыбы

Негізгі қауіптер: вирустар мен зиянды бағдарламалар

Сабақтың мақсаттары

• Оқушыларды вирустар мен зиянды бағдарламалар ұғымымен, олардың қауіптілігімен таныстыру.

• Вирустардан және басқа қауіптерден қорғау үшін антивирустық бағдарламалық құралды пайдалануды үйрету.

• Интернеттегі қауіптерді анықтау және олардың алдын алу үшін шаралар қабылдау қабілетін дамыту.

Күтілетін нәтиже

• Оқушылар вирустар мен зиянды бағдарламалардың не екенін, олардың компьютерге қалай әсер ететінін біледі.

• Оқушылар құрылғыны қорғау үшін антивирустық бағдарламаны пайдалануды үйренеді.

• Оқушылар вирустың алдын-алуды және шабуыл болған жағдайда қалай әрекет ету керектігін түсінеді.

Ресурстар

• Антивирустық бағдарламалық жасақтама орнатылған компьютерлер.

• Презентацияға арналған проектор.

• Вирустар мен зиянды бағдарламалар туралы презентация.

• Практикалық жұмыс үшін Интернетке кіру.

Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері

Кезеңдердің мазмұны

1. Сабақтың басталуы (10 минут)

• Ұйымдастыру сәті :

Сәлемдесу, оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Сабақта және компьютерлермен жұмыс істеу ережелерін еске салу.

• Білімді ынталандыру және өзектендіру :

"Шындық немесе өтірік" ойыны:

Мұғалім вирустар мен зиянды бағдарламаларға қатысты сұрақтар қояды, ал оқушылар бұл шындық па, өтірік пе деп жауап беруі керек.

Сұрақтардың мысалдары:

"Барлық вирустар бірдей."(Өтірік)

"Зиянды бағдарлама" жеке деректерді ұрлауы мүмкін."(Рас)

"Антивирустар Windows ОЖ құрылғыларында қажет емес."(Өтірік).

• Тақырыпқа кіріспе:

Мұғалімнің вирустар мен зиянды бағдарламалар деген не, олар компьютерлер мен жеке деректерге қалай зиян тигізуі мүмкін екендігі туралы қысқаша мәлімет беріңіз.

Вирустар мен зиянды бағдарламалардың суреттері мен мысалдары бар презентация..

2. Сабақтың ортасы (15 минут)

• Жаңа тақырыппен танысу:

• Вирустар, Трояндар, шпиондық бағдарламалар және зиянды бағдарламалардың басқа түрлері туралы түсініктеме.

• Вирустар компьютерлерге қалай енеді (файлдарды жүктеу, зиянды сайттарға кіру, электрондық пошта арқылы).

• Вирустың зияны (мысалы, файлдарды жою, деректерді ұрлау, құрылғыны баяулату).

Сергіту сәт. "Біздің денеміздегі вирустар "

оқушылар денеге" енетін", содан кейін" антивирусқа " айналатын және денені инфекциялардан қорғайтын (мысалы, секіру, иілу) вирустар сияқты жаттығулар жасайды.

Практикалық жұмыс: антивирустық бағдарламаны пайдалану:

Оқушылар компьютерлерінде антивирустық бағдарламалық құралды ашады.

• Жүйені вирустық тексеруді қалай бастау керектігі түсіндірілді.

• Оқушылар жүйені сканерлейді және іс жүзінде қауіптерді тексереді.

• Мұғалім оқушыларға антивируста қиындықтар немесе ақаулар туындаған жағдайда көмектеседі.

3. Сабақтың соңы (10 минут)

• Оқу материалын бекіту

"Вирусты тап"ойыны

Әр командаға кезек-кезек вирус немесе зиянды бағдарлама сипатталған карта көрсетіледі. Әр командада талқылауға және дұрыс жауапты таңдауға 30 секунд бар.

Картада келесі сипаттамалар болуы мүмкін:

"Троян" вирусы: "бұл вирус өзін пайдалы бағдарлама ретінде жасырады және жеке деректерге қол жеткізе алады."

Дұрыс жауап: Троян.

"Құрт" вирусы: "бұл вирус желі арқылы таралады, олар қосылған барлық құрылғыларды жұқтырады."

Дұрыс жауап: құрт.

"Ransomware" вирусы (Ransomware): "Бұл вирус компьютердегі деректерге қол жеткізуді блоктайды және қол жеткізуді қалпына келтіру ақысын талап етеді."

Дұрыс жауап: Ransomware.

"Тыңшы" зиянды бағдарламасы: "бұл бағдарлама пайдаланушының әрекетін бақылайды және ақпаратты үшінші тұлғаларға береді."

Дұрыс жауап: шпиондық бағдарлама.

Әрбір дұрыс жауап үшін команда ұпай алады.

• Сабақты қорытындылау:

Мұғалім вирустар мен зиянды бағдарламалар туралы ақпаратты қорытындылайды, антивирустық бағдарламаны қолдануды еске салады.

• Кері байланыс. «Білім сандығы»

Сабақтың қорытындысы:

Сабақ оқушыларға вирустар мен зиянды бағдарламаларға байланысты қауіптерді түсінуге және құрылғыларын қорғауды үйренуге көмектеседі. Оқушылар қауіптерді анықтау және олардың алдын алу үшін шаралар қабылдау бойынша практикалық дағдыларға ие болады, бұл компьютерлер мен интернетті қауіпсіз пайдалануға ықпал етеді.

II бөлім.

Интернеттегі қауіпсіздік

Сабақ № 7

Сабақтың тақырыбы

Интернеттегі алаяқтық және фишинг

Сабақтың мақсаттары

• Оқушыларды интернет-алаяқтық және фишинг ұғымымен таныстыру.

• Оқушыларды жалған сайттар мен күдікті сілтемелерді тануға үйрету.

• Интернеттегі қауіпсіз қарым-қатынас дағдыларын дамыту және ықтимал қауіптерден сақтану.

Күтілетін нәтиже

• Оқушылар интернеттегі алаяқтық пен фишингтің не екенін түсіндіре алады.

• Оқушылар жалған сайттар мен күдікті сілтемелерді анықтауды үйренеді.

• Оқушылар өздерінің жеке деректерін алаяқтардан қалай қорғауға болатынын түсінеді.

Ресурстар

• Интернетке қол жетімді компьютерлер.

• Фишинг мысалдары бар проектор және презентация.

• Сайттар мен сілтемелерді талдау бойынша тапсырмалары бар жұмыс парақтары.

• Практикалық тапсырмаларды орындауға арналған антивирустық бағдарлама.

• "Шындық немесе өтірік" ойынына арналған ойын карталары (фишинг тақырыбында).

Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері

Кезеңдердің мазмұны

1. Сабақтың басталуы (10 минут)

• Ұйымдастыру сәті :

Сәлемдесу, оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Сабақта және компьютерлермен жұмыс істеу ережелерін еске салу.

• Білімді ынталандыру және өзектендіру :

"Шындық немесе өтірік" ойыны:

Мұғалім фишинг және интернеттегі алаяқтық туралы мәлімдемелер жасайды, ал оқушылар бұл шындық па, өтірік пе, соны шешуі керек.

Мысалдар:

". Com бар барлық сайттар-бұл ресми сайттар."(Өтірік)

"Фишинг" — бұл сізді жеке ақпаратты ашуға алдау әрекеті."(Рас)

"Егер сіз танысыңыздан оғаш хабарлама алсаңыз, оны қауіпсіз ашуға болады."(Өтірік)

• Тақырыпқа кіріспе:

Мұғалім интернеттегі алаяқтық пен фишинг ұғымын түсіндіреді, алаяқтардың жеке деректерді немесе ақшаны ұрлау үшін жалған сайттар мен хаттарды қалай қолданатынын айтады.

Фишингтің нақты жағдайларының мысалдары бар презентация.

2. Сабақтың ортасы (15 минут)

• Жаңа тақырыппен танысу:

Фишинг дегеніміз не, алаяқтар жеке ақпаратты жинау үшін жалған сайттар мен электрондық хаттарды қалай пайдаланады.

Жалған сайттардың белгілерін талқылау:

• Сайт мекен-жайының ресми мекен-жайға сәйкес келмеуі.

• Мәтіндегі қате немесе URL мекенжайындағы оғаш таңбалар.

• Жеке деректерді ұсынуға ерекше сұраныстар.

• Компания туралы байланыс пен ақпараттың болмауы.

Сергіту сәт. "Деректерді сақтау":

Оқушылар өздерінің жеке деректерін сақтап қалғандай секірулер жасауы керек немесе компьютерлерін фишингтен қорғағандай қолдарын сермеуі керек.

Практикалық жұмыс: күдікті сілтемелер мен сайттарды талдау:

Мұғалім экранда бірнеше сілтемелер мен сайттарды көрсетеді, олардың арасында жалған және нақты сілтемелер бар.

• Топтағы студенттер бұл сайттарды критерийлер бойынша талдайды:

• Мекенжайының дұрыстығы.

• Фишинг белгілері (сайттағы қателер, оғаш сұраулар және т.б.).

Оқушылар өз нәтижелерін хабарлайды және белгілі бір сайттың неге жалған болуы мүмкін екенін түсіндіреді.

3. Сабақтың соңы (10 минут)

• Оқу материалын бекіту

"Фишингті анықтаңыз"ойыны

Әр командаға кезек-кезек фишингке немесе Интернеттегі алаяқтыққа байланысты жағдайды немесе мысалды сипаттайтын карта көрсетіледі.

Команда оның фишинг немесе алаяқтық екенін анықтап, қорғаныс шараларын ұсынуы керек.

Карточкалардың мысалдары:

1 жағдай: "Сізге банктік шотыңыз бұғатталған деген хат келді және оны ашу үшін сілтемеге өтуіңізді сұрайды."

Дұрыс жауап: бұл фишинг. Сілтеме бойынша өтпеу және банктің ресми арналары арқылы ақпаратты тексеру қажет.

2 жағдай: "егер сіз жеке деректер формасын толтырсаңыз, экранда үлкен ақша алуға шақыратын терезе пайда болады."

Дұрыс жауап: бұл алаяқтық. Терезені жауып, жеке ақпаратты енгізбеу керек.

3 жағдай: "сіз әлеуметтік желіде өткізілетін конкурсқа қатысу үшін телефон нөміріңізді сұрайтын хабарлама аласыз."

Дұрыс жауап: бұл фишинг болуы мүмкін. Жеке деректерді бейтаныс көздерге бермегеніңіз жөн.

Әр командаға талқылауға және дұрыс жауапты таңдауға 30 секунд беріледі.

Әрбір дұрыс жауап үшін команда ұпай алады.

Сұрақтар мен жауаптар:

• Фишинг дегеніміз не?

• Жалған сайтты қалай тануға болады?

• Егер сіз жалған сілтемеге кірдім деп күдіктенсеңіз ше?

• Интернеттегі жеке ақпаратты беру кезінде абай болу неге маңызды?

Оқушылар сұрақтарға жауап береді, пікірлерімен бөліседі, мұғалім түсініксіз болып қалған сәттерді түсіндіреді.

• Сабақты қорытындылау:

Мұғалім фишинг және интернет-алаяқтық туралы ақпаратты жинақтай отырып, сабақты қорытындылайды.

Интернеттегі деректерді қорғаудың негізгі тәсілдеріне ұқсайды.

• Кері байланыс. «СМС» әдісі

Сабақтың қорытындысы:

Сабақ оқушылардың интернеттегі қауіпсіз мінез-құлық, фишингті тану және интернет-алаяқтық дағдыларын дамытуға, сондай-ақ интернетті сақтықпен пайдалану қабілетін қалыптастыруға бағытталған.

II бөлім.

Интернеттегі қауіпсіздік

Сабақ № 8

Сабақтың тақырыбы

Жеке деректер және құпиялылықты қорғау

Сабақтың мақсаттары

• Оқушыларды жеке деректер ұғымымен және оларды интернетте қорғаудың маңыздылығымен таныстыру.

• Оқушыларды әлеуметтік желілердегі жеке деректері мен құпия ақпараттарын қауіпсіз басқаруға үйрету.

• Жеке деректерді қорғау үшін танымал әлеуметтік желілерде құпиялылықты орнату дағдыларын дамыту.

Күтілетін нәтиже

• Оқушылар жеке деректердің не екенін және оларды интернетте қорғаудың неліктен маңызды екенін түсіндіре алады.

• Оқушылар жеке деректерін қорғау үшін әлеуметтік медиа құпиялылығын реттеуді үйренеді.

• Оқушылар желіде жеке ақпаратты ашумен байланысты тәуекелдерді біледі және өз деректерін қорғау бойынша ұсыныстарды қолдана алады.

Ресурстар

• Интернетке қол жетімді компьютерлер.

• Құпиялылықты бұзу мысалдары бар Проектор және презентация.

• Facebook, ВКонтакте, Instagram) құпиялылық параметрлерін көрсету үшін әлеуметтік желілер.

• Практикалық жұмыс үшін жұмыс парақтары.

• Интернеттегі жеке деректерді қорғау бойынша кеңестері бар жадынамалар.

Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері

Кезеңдердің мазмұны

1. Сабақтың басталуы (10 минут)

• Ұйымдастыру сәті :

Сәлемдесу, оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Сабақта және компьютерлермен жұмыс істеу ережелерін еске салу.

• Білімді ынталандыру және өзектендіру :

"Мен өзімді қалай қорғаймын"ойыны:

Мұғалім оқушыларға сұрақтар қояды: "интернетте қандай жеке деректерді көрсеткіңіз келмейді?"және" сіз өзіңіздің ақпаратыңызды әлеуметтік желілерде қалай қорғайсыз?»

Оқушылар өз ойларымен бөліседі және жеке деректерді қорғаудың неліктен маңызды екенін талқылайды.

• Тақырыпқа кіріспе:

Мұғалім жеке деректердің не екенін түсіндіреді (аты, жасы, мекен-жайы, телефон нөмірі, фотосуреттері және т.б.).

Интернеттегі жеке деректерді қорғаудың неліктен маңызды екенін түсіндіру: алаяқтық, жеке басын ұрлау, әлеуметтік медиа алаяқтық және жеке қауіпсіздікке әсер ету.

Интернеттегі жеке деректердің бұзылуының мысалдары және оның салдары бар презентация.

2. Сабақтың ортасы (15 минут)

• Жаңа тақырыппен танысу:

Біз желідегі жеке деректерді ашуға байланысты тәуекелдер туралы айтамыз: жеке басын ұрлау, ақпараттың ағуы, манипуляциялар.

Біз сіздің деректеріңізді қалай қорғауға болатындығын түсіндіреміз:

• Күрделі парольдерді қолдану.

• Геолокацияны өшіру.

Бұл әлеуметтік желілердегі құпиялылықты орнату (сіздің деректеріңізді кім көре алады, сізге кім хабарлама жібере алады).

Сергіту сәт.

Оқушылар өз ақпаратын "қалаусыз" пайдаланушылардан қорғайтынын білдіретін қарапайым жаттығулар жиынтығы (денені созу және бұру).

Практикалық жұмыс: әлеуметтік желілерде құпиялылықты орнату:

Танымал әлеуметтік желілердің мысалында демонстрация (мысалы, Facebook немесе ВКонтакте) құпиялылықты қалай орнатуға болады:

Бұл жеке ақпаратқа қол жеткізуді орнату (фотосуреттер, хабарламалар, күй).

"Менің жазбаларымды кім көре алады"параметрлерін орнату.

Бейтаныс адамдар үшін ақпаратты көру мүмкіндігін шектеу.

Бұл фотосуреттер мен жарияланымдар үшін құпиялылықты орнату.

Оқушылар өз есептік жазбасындағы құпиялылық параметрлерін реттеу арқылы компьютерлерде практикалық тапсырманы орындайды.

3. Сабақтың соңы (10 минут)

• Оқу материалын бекіту

"Шындық немесе өтірік" ойыны

Әр командаға кезекпен жеке деректерге байланысты жағдайы бар карточка көрсетіледі.

Команда бұл жағдайда дұрыс немесе бұрыс әрекет жасау керектігін шешіп, өз таңдауын түсіндіруі керек.

Карточкалардың мысалдары:

1-жағдай: "сіз бейтаныс адамнан ұтыс ойынына қатысу үшін телефон нөміріңізді бөлісуді сұрайтын хат алдыңыз."

Дұрыс жауап: бұл қауіпті. Телефон нөмірі сияқты жеке деректерді бейтаныс адамдарға беруге болмайды. Бұл алаяқтық әрекеті болуы мүмкін.

2-жағдай: "сіз жаңа сайтқа тіркелгіңіз келеді. Сайт сізден атыңызды, поштаңызды және үй мекенжайыңызды енгізуді сұрайды."

Дұрыс жауап: сайттың сенімді екеніне және деректерді қорғауға ие екеніне көз жеткізу керек. Сайттың қауіпсіздігін тексермей мекенжайды енгізбеңіз.

3-жағдай: "сіз сайтқа кіріп, пароль мен банк картасын енгізу туралы сұранысты көресіз. Сайт ресми болып көрінеді."

Дұрыс жауап: бұл фишинг болуы мүмкін. Күдікті сайттарға жеке деректерді енгізуге болмайды. Сайттың URL мекенжайын тексеріп, мынаны тексеру керек

Сұрақтар мен жауаптар:

• Жеке деректер дегеніміз не? Неліктен оларды қорғау маңызды?

• Жеке деректерді қорғаудың қандай тәсілдерін білесіз?

• Неліктен әлеуметтік желілердегі құпиялылық параметрлерін бақылау маңызды?

• Сіз өзіңіздің жеке өміріңізді әлеуметтік желілерде қалай орнаттыңыз?

Мұғалім қорытындылайды және негізгі ойларды түсіндіреді.

• Сабақты қорытындылау:

Түйіндеме: жеке деректер-бұл біз бөгде адамдарға бергіміз келмейтін ақпарат. Біз өз деректерімізді құпиялылық параметрлері, күрделі құпия сөздер және интернетте жеке ақпаратты кіммен және қалай бөлісетінімізге мұқият болу арқылы қорғай аламыз.

• Кері байланыс. «Күн мен бұлт»

Сабақтың қорытындысы:

Сабақ оқушылардың интернеттегі жеке деректерді қорғауға саналы көзқарасын қалыптастыруға, сондай-ақ әлеуметтік желілерде құпиялылықты орнатудың практикалық дағдыларын дамытуға бағытталған.

II бөлім.

Интернеттегі қауіпсіздік

Сабақ № 9

Сабақтың тақырыбы

Интернеттегі байланыс қауіпсіздігі ережелері

Сабақтың мақсаттары

• Интернеттегі байланыс кезінде оқушыларды қауіпсіздіктің негізгі ережелерімен таныстыру.

• Балаларды қауіпті жағдайларды тануға және Желідегі қарым-қатынас кезінде қауіп-қатерден аулақ болуға үйрету.

• Желіде қауіпсіз қарым-қатынас жасау бойынша ұсыныстар жасау дағдыларын дамыту.

Күтілетін нәтиже

• Оқушылар желіде сөйлесу кезінде қауіпсіздіктің негізгі ережелерін тізімдей алады.

• Оқушылар фишинг, кибербуллинг сияқты қауіпті жағдайларды тануды үйренеді және олардан аулақ бола алады.

• Оқушылар интернеттегі қауіпсіз байланыс бойынша ұсыныстар жасай алады.

Ресурстар

• Интернетке қол жетімді компьютерлер.

• Интернеттегі қауіпсіз және қауіпті байланыс мысалдары бар Презентация.

• Ұсыныстар жасауға арналған жұмыс парақтары.

• Интернеттегі қауіптерді бейнелейтін бейнелер немесе суреттер (мысалы, фишинг, кибербуллинг, онлайн алаяқтық).

• Мәтінмен жұмыс істеуге арналған бағдарламалық жасақтама(мысалы, Google Docs немесе Microsoft Word).

Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері

Кезеңдердің мазмұны

1. Сабақтың басталуы (10 минут)

• Ұйымдастыру сәті :

Сәлемдесу, оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру. Сабақта және компьютерлермен жұмыс істеу ережелерін еске салу.

• Білімді ынталандыру және өзектендіру :

"Қауіпті тап" ойыны:

Мұғалім интернеттегі әртүрлі қарым-қатынас көріністерін көрсетеді (мысалы, бейтаныс адамдардан хабарламалар, оғаш сілтемелер, жеке деректерді беру туралы өтініштер). Оқушылар қауіпті жағдайларды анықтауы керек.

Жағдайды талқылау: "Неге бұл қауіпті болуы мүмкін?", "Мұндай жағдайда қалай әрекет ету керек?"

• Тақырыпқа кіріспе:

Интернеттегі қарым-қатынас кезінде қауіпсіздік ережелерін сақтаудың маңыздылығы туралы мұғалімнің әңгімесі: жеке деректерді ашпау, бейтаныс адамдармен сөйлеспеу, күдікті сілтемелерге өтпеу қаншалықты маңызды.

Фишинг, кибербуллинг, интернет-алаяқтық сияқты нақты қауіптерді көрсететін презентация.

2. Сабақтың ортасы (15 минут)

• Жаңа тақырыппен танысу:

Интернеттегі байланыс қауіпсіздігінің негізгі ережелерін түсіндіру:

• Бейтаныс адамдармен араласпау.

• Ешқашан жеке деректерді (парольдер, мекен-жайлар, телефондар) бөліспеңіз.

• Сілтемелерге өтпес бұрын ақпаратты тексеріңіз.

• Құрметті қарым-қатынас ережелерін ұстану.

• Бұл бейтаныс адамдармен онлайн ойындар мен чаттардан аулақ болу.

Нақты оқиғалар немесе анимациялық бейнелер арқылы қауіп-қатер мысалдарын (фишинг, кибербуллинг) қарастыру.

Сергіту сәт.

Мұғалім оқушыларға қауіпсіздік туралы түсініктемелермен тұрып, жаттығулар (созылу, бұрылу) жасауды ұсынады

• Интернеттегі деректерімді қалай қорғаймын?"(дене шынықтыру кезінде ойлануға арналған сұрақтар).

Практикалық жұмыс: қауіпсіз қарым-қатынас бойынша ұсыныстар жасау:

Оқушыларды топтарға бөлу. Әр топқа интернеттегі қауіпсіз байланыс бойынша ұсыныстар тізімін жасау тапсырылады.