ІС-ӘРЕКЕТТІ ЗЕРТТЕУ ӘДІСІ АРҚЫЛЫ ОҚУШЫЛАРДЫҢ ҮЛГЕРІМІН АРТТЫРУ: ӨЗ ТӘЖІРИБЕМНЕН

ІС-ӘРЕКЕТТІ ЗЕРТТЕУ ӘДІСІ АРҚЫЛЫ ОҚУШЫЛАРДЫҢ ҮЛГЕРІМІН АРТТЫРУ: ӨЗ ТӘЖІРИБЕМНЕН

Сауран ауданы «№4 жалпы білім беретін мектеп»

коммуналдық мемлекеттік мекемесі

Бастауыш сынып мұғалімі

Мамбетова Феруза Бабахановна

Бүгінгі таңда білім беру жүйесінде оқушылардың белсенділігін арттыру, олардың сабаққа деген ынтасын күшейту өзекті мәселелердің бірі. Бұл ретте мен өз тәжірибемде іс-әрекетті зерттеу әдісін қолданып, оқу жылы бойы 3-сынып оқушыларының математикалық үлгерімін арттыруға бағытталған әртүрлі әдіс-тәсілдерді енгіздім. Осы мақалада мен өзімнің нақты жұмыс тәжірибемді сипаттай отырып, қандай нәтижелерге қол жеткізгенімді бөліскім келеді.

Менің бастауыш сынып оқушыларына сабақ беру тәжірибем көрсеткендей, балалардың көбі дәстүрлі сабақтарда белсенділік таныта бермейді. Әсіресе математика пәнінде кейбір оқушылар тапсырмаларды орындаудан қашқақтайды немесе өз бетінше ойлау қиынға соғады. Бұл мәселені шешу үшін мен алдымен оқушыларымның сабақты меңгеру деңгейін зерттей бастадым. Жыл басында мен олардың білім деңгейін анықтау үшін диагностикалық бақылау жұмыстарын өткізіп, әр оқушының математикалық білімі мен қабілеттерін бағаладым. Нәтижесінде, сыныптағы оқушылардың басым бөлігі қарапайым есептерді тез орындай алатыны, бірақ күрделі тапсырмаларға келгенде қиналатыны анықталды. Сонымен қатар, кейбір оқушылар сабаққа белсенді қатыспай, тапсырмаларды орындауға құлықсыздық танытатынын байқадым.

Осы мәселелерді шешу мақсатында мен іс-әрекетті зерттеу әдісін қолдануды шештім. Яғни, сабақтарымды оқушылар үшін қызықты әрі тартымды етіп өткізу үшін әртүрлі ойын элементтерін енгіздім. Ойын арқылы оқыту әдісі оқушылардың белсенділігін арттырып қана қоймай, олардың пәнге деген қызығушылығын оятуға, логикалық ойлауын дамытуға мүмкіндік береді. Мысалы, мен сабақ барысында «Математикалық марафон» атты әдісті жиі қолдандым. Бұл әдісте оқушылар екі командаға бөлініп, есептерді жылдам шешуге тырысады. Әр дұрыс жауап үшін команда ұпай алады. Мұндай ойын түріндегі жарыстар балалардың математикаға деген қызығушылығын арттырып қана қоймай, олардың жылдам ойлау қабілетін дамытты. Бірнеше сабақтан кейін оқушылар есептерді тезірек шығаруға дағдыланып, логикалық ойлау қабілеттерін жетілдіре бастады.

Сонымен қатар, мен «Сиқырлы сандық» әдісін қолдандым. Сабақ басында сыныптың алдына бір сандық қойып, оның ішіне математикалық тапсырмалар жасырылғанын айттым. Әр оқушы кезекпен сандықтан тапсырма алып, оны шешіп, жауап берді. Бұл әдіс арқылы балалар тапсырмаларды еркін орындауға, өз ойларын сенімді түрде жеткізуге дағдыланды. Кейбір балалар сабақ барысында қысылып, жауап беруден қашқақтайтын болса, бұл әдісті қолданғаннан кейін олар өздеріне деген сенімділіктерін арттыра бастады.

Сондай-ақ, мен оқушылардың логикалық ойлауын дамыту мақсатында «Математикалық детектив» ойынын ұйымдастырдым. Бұл ойын барысында оқушылар математикалық есептерді шешу арқылы бір оқиғаның жұмбағын ашуы керек болды. Мысалы, мен «Кім тәттілерді жеп қойды?» деген тапсырманы бердім. Бұл жерде әр оқушы есепті шешіп, дұрыс жауабын тауып, оқиға желісін жалғастыруы керек болды. Мұндай әдістер балаларға дәстүрлі есептерді ойын түрінде ұсынуға, олардың қызығушылығын арттыруға көмектесті.

Сонымен бірге, мен оқушылардың шығармашылық қабілеттерін дамыту үшін «Математикалық комикстер» әдісін қолдандым. Бұл әдісте балаларға математикалық есептерді суреттер арқылы беру ұсынылды. Яғни, олар өздері кішкентай комикстер ойлап тауып, есептердің шешімін сол арқылы көрсетуі керек болды. Мысалы, бір сабақта мен оқушыларға «Сан патшалығында» болған оқиғаларды ойлап тауып, оны комикс түрінде бейнелеуді тапсырдым. Бұл балалардың сабаққа деген қызығушылығын арттырып қана қоймай, олардың қиялын дамытып, математикалық ойлау қабілеттерін жетілдірді.

Жыл бойы жүргізілген зерттеу нәтижесінде мен оқушыларымның оқу үлгерімінің айтарлықтай жақсарғанын байқадым. Егер оқу жылының басында сабаққа белсенді қатысатын оқушылар саны 60 пайыз болса, жыл соңына қарай бұл көрсеткіш 90 пайызға жетті. Сонымен қатар, диагностикалық бақылау нәтижелері бойынша оқушылардың есептеу дағдыларының жақсарғаны анықталды. Мысалы, жылдам есептеу тапсырмаларын орындау уақыты орта есеппен 40 пайызға қысқарды.

Менің тәжірибем көрсеткендей, ойын технологияларын сабақта жүйелі түрде қолдану оқушылардың пәнге деген қызығушылығын арттырып қана қоймай, олардың логикалық ойлауын, шығармашылық қабілетін және топпен жұмыс жасау дағдыларын жетілдіруге ықпал етеді. Бұдан бөлек, бұл әдістер оқушылардың өзін-өзі бағалау қабілеттерін дамытып, олардың өз күшіне деген сенімін арттырады. Әсіресе үлгерімі төмен оқушылар үшін бұл тәсілдер үлкен мотивация көзіне айналды. Олар ойын арқылы өздерінің қабілеттерін дамытып, бірте-бірте математикаға деген қызығушылықтарын арттыра бастады.

Алдағы уақытта мен өз сабақтарымда ойын технологияларын одан әрі жетілдіріп, жаңа әдістерді енгізуді жоспарлап отырмын. Сонымен қатар, цифрлық технологияларды кеңінен қолдану арқылы оқушылардың қызығушылығын арттыру жолдарын іздестіремін. Бастауыш сынып оқушыларын оқыту барысында олардың жас ерекшеліктеріне сәйкес келетін әдістерді таңдау өте маңызды. Сондықтан мен болашақта іс-әрекетті зерттеу әдісі арқылы жаңа педагогикалық тәсілдерді дамытып, тәжірибеммен әріптестеріммен бөлісуді көздеймін.

Қорыта айтқанда, мен жүргізген зерттеу барысында сабақ барысында ойын әдістерін қолдану оқушылардың оқу үлгерімін жақсартуға көмектесетінін дәлелдедім. Ойын элементтері сабақтарды қызықты әрі тартымды етіп қана қоймай, оқушылардың ойлау қабілеттерін жетілдіруге және оларды өздігінен білім алуға ынталандыруға үлкен ықпал етеді. Мұндай әдістерді қолдану арқылы мен өз сабағымды тек білім беру ғана емес, оқушылардың қызығушылығын оятып, олардың қабілеттерін дамытуға бағытталған ерекше ортаға айналдырдым. Осылайша, мен өз жұмысымды халықаралық стандарттарға сай, заман талабына бейімделген деңгейде жүргізуге тырысудамын.