Использование информационных технологий на уроках казахского язык

Использование информационных технологий  на уроках казахского

   языка.

Современное  общество ставит перед  учителями задачу развития личностно- значимых качеств учащихся, а не только передачу знаний. Главной компетенцией преподавателя-предметника становится его обновлённая роль-роль проводника знаний, своего рода  «навигатора»,  помогающего учащимся ориентироваться в безграничном море информации.

В связи с этим возрастает потребность в учителях – словесниках, владеющих информационными технологиями, умеющих проектировать, моделировать новые идеи и направления в школьной практике преподавания, обладающего образованностью и культурой знаний. Применение информационных технологий в преподавании казахского языка на данном этапе модернизации –это не дань моде, а необходимость , так как они способствуют совершенствованию практических умений и навыков; позволяют эффективнее организовать самостоятельную работу и индивидуализировать процесс обучения; повышают интерес  к урокам ; активизирует познавательную деятельность учащихся, развивает интеллектуальные творческие способности учащихся, их умение самостоятельно приобретать новые знания, работать с различными источниками информации.

Сам факт проведения урока казахского языка и литературы  в кабинете, оснащенном техникой, интригует детей, у них появляется мотивация. Учащийся чувствует потребность в знаниях. Ему не терпится узнать, что будет дальше.  Из   внешней мотивации «вырастает » интерес к предмету. Учащемуся интересно при помощи компьютера усваивать новый материал, проверять  свой уровень компетенций, навыки  профессионального  общения.

Задача любого учителя – сделать каждый урок привлекательным и по-настоящему современным. Поэтому в целях достижения нового качества подготовки учащихся по казахскому языку и литературе активно внедрять в учебный процесс современные проектные и информационные технологии.

Компьютер в урочной деятельности использовать на всех этапах обучения: при объяснении нового материала; закреплении; повторении; контроле знаний, умений, навыков. При этом для учащегося он выполняет различные функции: учителя, рабочего инструмента, объекта обучения, сотрудничающего коллектива, игровой средой.  В функции  учителя компьютер представляет источник учебной информации;  наглядное пособие;   средство диагностики и контроля.

С какой целью применять компьютер на уроках?

Во-первых, для того чтобы решать практические задачи, формирование  прочных орфографических и пунктуационных умений и навыков; формировании   общеучебных  умений и навыков;

Во – вторых, при организации самостоятельной работы учащихся. Текстовый контроль и формирование умений и навыков с помощью компьютера предполагает  возможность быстрее  и объективнее, чем при традиционном способе, выявить, знает или не знает предмета обучающийся. Этот способ организации учебного процесса удобен и прост для оценивания в современной системе обработки информации.

В-третьих, применение информационных технологий позволяют формировать ключевые компетенции учащихся. Помогают решить эти проблемы и учебные компьютерные программы.

Учебные компьютерные программы позволяют одновременно решать ряд проблем:

-помогают повысить уровень своих знаний;

-повысить интерес учащихся к предмету;

-повысить успеваемость и качество знаний учащихся;

-сэкономить время на опрос учащихся;

-дают возможность учащимся самостоятельно заниматься не только на уроках, но и в домашних условиях.

К наиболее эффективным формам представления материала по казахскому языку следует отнести  мультимедийные   презентации. Одним из инструментов ИКТ на уроках является программа Power Point. В данной программе преподавателем и учащимися составляются презентации, которые позволяют создать информационную поддержку при подготовке, проведении уроков, а так же во внеклассной работе. Данная методика подразумевает использование  мультимедийного  проектора.

  Презентации позволяют преподавателю иллюстрировать свой рассказ. Одним  из  достоинств  применения мультимедиа в обучении является повышения качества обучения за счёт новизны деятельности, интереса к работе с компьютером.

Создание  мультимедийных  презентаций как педагогам, так и учащимся, выполнение творческих и научно-исследовательских работ, а так же проектная деятельность учащихся с использованием информационно-коммуникационных технологий способствуют обучению сотрудничества, групповой  работе, формирование и развитию аналитических навыков учащихся, повышению информационной грамотности.

Мультимедийные  презентации я использую для того, чтобы выступающий смог на большом экране или мониторе наглядно продемонстрировать дополнительные материалы к своему сообщению, например, видеозапись отрывка  из художественного фильма, снимки, иллюстрации.

К примеру, при подготовке к открытому уроку по казахскому языку по теме «Обычаи и традиции  казахского народа» для реализации лексической темы, мною были представлены презентации, видео, слайды.

Подача учебного материала в виде мультимедийной презентации сокращает время обучения. Использование мультимедийных  презентаций целесообразно на любом этапе урока.

Ученик при создании каждого слайда презентации превращается в компьютерногохудожника ( слайд должен быть красивым и отражать внутреннее отношение автора к излагаемому вопросу).Данный вид учебной деятельности позволяет развивать у ученика логическое мышление .Ранее бесцветные, порой не подкрепляемые даже иллюстрациями ,выступления превращаются в яркие и запоминающие. В процессе демонстрации презентации ученики приобретают опыт публичных  выступлений,  который безусловно пригодится в дальнейшей жизни. Включается элемент соревнования, что позволяет повысить самооценку ученика, т.к. умение работать с компьютером является одним из элементов современной молодежной культуры.

Программа Power Point дает возможность использовать на уроке рисунки, портреты , видеофрагменты, диаграммы.

На уроках казахского языка использую электронные учебники. Эти учебники помогают мне решить следующие задачи:

-усвоить базовые знания по предмету;

-систематизировать усвоенные знания;

-сформировать мотивацию  к  учению предмета;

В последнее время наблюдается массовое внедрение Интернета в учебный процесс. Увеличивается число информационных ресурсов по всем предметам. Интернет действительно становится доступным для использования в образовательном процессе. Например,  при изучении тем учащиеся ,пользуясь  Интернетом  находят  много дополнительной, интересной информации. Ученики самостоятельно готовят доклады,рефераты, составляют проекты.Применение Интернета так же  дает возможность учащимся  принимать  участие в различных видах олимпиад.

Использование  новых технологий на уроках позволяют провести урок интересно и нестандартно, закрепить полученные на уроке знания.

Информационные технологии не только облегчают доступ к информации, но и позволяют по–новому организовать взаимодействие всех субъектов обучения, построить образовательную систему, в которой учащийся был активным и равноправным участником образовательной деятельности.

Внедрение новых информационных технологий в учебный процесс позволяет активизировать процесс обучения, реализовать идеи развивающего обучения, повысить темп урока, увеличить объем самостоятельной работы учащихся.

Использование информационных технологий в обучении – большая трудная работа. Она требует от учителя не только большой эрудиции, но и высокого методического уровня. Но эти  технологии оснащены всеми необходимыми компонентами, которые в совокупности с правильно отобранными другими технологиями обучения  становятся базой современного образования, гарантирующей необходимый уровень качества, вариативности, дифференциации и индивидуализации обучения и воспитания.

Включая эти приемы в образовательный процесс, учитель делает урок интересным, содержательным и  увлекательным. Современный учитель должен использовать  ИКТ  в своей деятельности ,т.к. главная задача -воспитать новое поколение грамотных, думающих, умеющих самостоятельно получать знания граждан.

Построение различных образовательных информационных систем основывается на картах развития умственных навыков учащихся и творческого потенциала учителя.

Литература:

Народное образование 2001г. №1 стр 39 – 49

Народное образование 2009г №8 стр 67 – 72

Учитель 2007 №5

Русский  язык в школе 2012г №4

  Қазіргі таңда мемлекеттік  тілді оқытуда жаңа идеяларды әр сабақта жан-жақты қолданып, жаңаша оқытудың тиімді жолдарын тауып, жүйелі түрде қолдану – заман талабы. Әлемдік оқу үрдісінің өзегі - жаңа технологиялар екені мәлім. Әрбір технология өзіндік жаңа әдіс-тәсілдермен ерекшеленеді

    Орта арнаулы  оқу орындарының техникалық бөлімдерінде кәсіби қазақ тілін оқыту әдістемесі теориялық білім берумен қатар болашақ мамандыққа баулиды.  Өзімнің тәжірибемде оқыту барысында алдыма қойған мақсатым - оқушыны  оқу ісіне өзінше қызықтыратын, оған қабілетін арттыратын жағдай туғызу. Ең  бастысы оқу  үрдісін жаңаша ұйымдастыру. Сондықтан жаңа технологияны пайдалану дегенде, өз басым интерактивті тақтаны барынша көп қолдануға тырысамын. Өзім қызмет жасайтын колледжде  жаңа ақпараттық технологияларды қолдану кеңінен қарастырылған. Колледжде  соның ішінде қазақ тілі кабинетінде интерактивті тақта орнатылған. Сондықтан бұл тақтамен әр сабақты қызықты өткізуді ойластырып, жоспарлаймын, себебі қолда бар мүмкіндіктерді пайдалану арқылы оқушыларды жаңа заман технологиясымен жұмыс жасауға үйретеміз.  Бұл жағдайда интерактивті тақта көп рөл атқарады. Яғни, уақытты ұтымды әрі тиімді пайдалануға мол мүмкіншілік береді. Білім берудегі интерактивті технология  - мұндағы интерактивті сөзі- inter (бірлесу), act (әрекет жасау) ұғымын білдіреді. Сабақ барысында оқушының топпен жұмыс жасауға қатыспауы мүмкін емес, бірін-бір толықтыратын, сабақ барысында барлық оқушылардың қатысуын ұйымдастыратын оқыту барысы.  Интерактивті  технология  қағидаларын іске асыру  барысында оқушылардың танымдық белсенділіктерін, білім сапасын, қазақ тіліне деген қызығушылығын  жоғарылатуға  көмектеседі.

    Кәсіби қазақ тілі сабағында жұмыстың көптеген түрлерін жүргізуге болады.Мысалы : «Ауыл шаруашылығын механикаландыру»  мамандарында кәсіби мәтінді өткенде оқушылардың мәтінді түсініп, есте сақтауын қамтамасыз ету мақсатында интерактивті тақтаның көмегі зор. Кәсіби қазақ тілін оқытудағы негізгі құралдарының бірі – мәтін.Грамматикалық тақырыптарда берілген мәтінге лайықталып таңдалады. Мәтіндерді түсіну үшін оқушы мәтінде берілген басқа лексикамен қатар кәсіби сөздерді, терминдерді түсініп, қолдана білуі керек. Оқушы өз мамандығына байланысты мәтінді қызыға оқиды, ол арқылы болашақ маманға кәсібі бойынша өте қажетті, пайдалы мағлұмат беріледі, мәтін оқушының білімін, танымын толықтырады. Оқытушы тақтаға жаңа сөздердің атауларын суреттер арқылы береді. Бұл бір жағынан оқушылардың сөздік қорын да байытады, осы тақырыпқа деген қызығушылығын арттырады да.

Кәсіби терминдерді байланыстыра сөйлеудің заңдылықтарын студентке ереже түрінде емес, практикалық жолдармен үйретуде, грамматикалық анықтамаларды, тілдік нормаларды игертуде интерактивті тақтаның көмегі мол. Құрылысшы мамандарына   кәсіптік терминдерді  өту барысында     құрылысшылар үйлерді, ғимараттарды салу үшін қандай еңбек құралдарын қолданды? деген сұрақтарға  оқушылар кәсіби сөздердің атауларын орыс тілінің баламасынсыз суреттер арқылы таба алады. (интерактивті тақта арқылы) таба алады.Мысалы:

1. күрек-лопата

2. леса - ағаштар

3. подмости - төсем – саты,

4. мінбелер- стремянки

5.  верстаки - шебер үстелі

6. қол құрал – сайманы (сүймен, күрек, балға, ара,)

7. ақ сыр, ақ бояу –белила

8. балшық-глина

9. шов-жік

10. ғимарат-здание

11. тегістеу-затирка

12. қалақша-мастерок

13. дулыға- шлем

14. жағым –мастика

15. балға-молоток

16. қолара- пила ножовка

17. ағаш шебері-плотник

 Осындай жұмыстар студенттердің  қызығушылығын тудырады.Тілді үйренуге деген ынталарын, зейіндерін арттырады. Кәсіптік қазақ тілін оқытуда интерактивті әдістерді тиімді пайдалана отырып, студенттердің белсенділігін арттыру, ой өрісін дамыту, рухани бай жан-жақты дамыған, өз мамандығын қалтқысыз меңгерген жеке тұлға қалыптастыру. 

 Бәсекеге қабілетті болу тікелей білімге байланысты. Біз жаңа технологияға, жаңа өркениетті дамуға байланысты басқа өркенді елдердің көптен бері пайдаланып келе жатқан нитерактивті құралдарды қолданып отырмыз. Бұл – біздің Қазақстанның алға қарай   жылжуының нышаны болып табылады. Ғылыми білім беруде интерактивті тақтаның мүмкіндігі мол. Интерактивті құралдарды қолдану арқылыстудент  білім кеңістігіне еркін бойлай алады. 

Интерактивті құралдарды сабаққа пайдаланғанда дидактикалық бірнеше мәселелерді шешуге көмектеседі :
 - Пән бойынша базалық білімді меңгеру ;
  - Алған білімді жүйелеу ;
  - Өзін – өзі бақылау дағдыларын қалыптастыру;
  - Жалпы оқуға деген ынтасын арттыру
  -Студенттерге  оқу материалдарымен өздігінен жұмыс істегенде әдістемелік көмек беру.
Бұл технологияны оқу материалын хабарлау және студенттердің  ақпаратты меңгеруін ұйымдастыру арқылы, көзбен көру жадын іске қосқанда арта түсетін қабылдау     

   Оқу процесінде,оның ішінде практикалық сабақтарда интерактивті тақтаны қолдану студенттің жеке тәжіреибесіне,шығармашылық ізденісіне байланысты.Интерактивті тақта оқыту формасын ұйымдастыруды түрлендіруге,дәстүрлі оқыту әдістеріне жаңа элементтер енгізуге мүмкіншіліктер жасайды.Бұл студенттің пәнге деген қызығушылығын
арттырады.

  «Қазіргі заманда жастарға ақпараттық технологиямен байланысты әлемдік стандартқа сай мүдделі жаңа білім беру өте қажет» деп, Елбасы атап көрсеткендей жас ұрпаққа білім беру жолында ақпараттық технологияны оқу үрдісінде оңтайландыру мен тиімділігін арттырудың маңызы өте зор.
Флипчарт – бұл бірнеше қажетті беттерден тұратын негізгі жұмыс аймағы. Бұл аймақта презентацияны құруға және оны көрсетуге қажетті құралдардың барлығы көрсетіледі. Бірнеше флипчарттарды бірден ашып, бір флипчарттан келесі флипчартқа, объектілерге сілтемелер қоюға немесе объектілерді бір мезетте келесі бетке көшіруге болады. Флипчартты басу құрылғысынан шығаруға немесе әр түрлі форматтарда экспорттауға болады.
  Ақ тақта режимі – ең қарапайым режим. Ақ тақта режимін қолданғанда оны ақ бет қағазбен жұмыс жасағандай және мәтіндегі грамматикалық тапсырмаларды орындағанда, негізгі ұғымдарын ерекшелеу үшін түрлі түсті қаламды қолдануға болады. Ақ беттің артына фон ретінде мазмұнды суретті пайдалануға болады.

  Инновациялық білім беру – іскерліктің жаңа түрі. Инновациялық қызмет оқу ісін дамытуға, пәндердің мәнін тереңдетуге, оқытушының кәсіптік шеберлігін арттыруға басқа жаңа технологияларды енгізуге, пайдалануға және шығармашылық жұмыстар жүргізуге бағытталған. Мұндай технологияларды қолдану - біріншіден, оқытушы ұтады, яғни ол сабақты тиімді ұйымдастыруға көмектеседі, оқушының пәнге деген қызығушылығы артады, екіншіден, оқушы ұтады, себебі оның тақырып бойынша  танымы кеңейеді.         Осылайша білім берудің қалыптасқан әдістемесіне оқытудың жаңа технологиясы тұрғысынан өзгерістер енгізілсе, білім сапасы да арта түспек деп ойлаймын.

  Қорыта айтқанда, жаңа ақпараттық технологияларды соның ішінде интерактивті әдістерді  кәсіптік қазақ тілі сабағында қолдану келесі нәтижелерге жеткізеді: аудармасыз сурет арқылы лексикалық қорды байыту жұмысын іске асыруға болады. сабақтағы уақыттың үнемделуі, сабақ материалының мейлінше тығыз ұсынылуы, аз уақытта көп ақпарат көзіне қол жеткізе білу.Тест жұмыстарын нәтижелі өткізуге көмегі мол және тағы сол сияқты толып жатқан оң мақсаттарға қол жеткізуге болады.

   Сондықтан біз тек Қазақстанның ішінде ғана емес, әлем деңгейінде бәсекеге қабілетті жаңа мамандарды дайындай білуіміз керек. Жаңа егемен еліміздің ұрпағын,  білім нәрін сусындаған, ақпаратты технологияны терең меңгерген, жылдам өзгеріп жататын бүгінгі заманға лайықты, жаңашыл тұлғаны қалыптастыру.