Желтоқсан көтерілісі: Тәуелсіздік жолындағы күрес

Желтоқсан оқиғасы — Қазақстан тарихындағы елеулі оқиғалардың бірі. Бұл көтеріліс 1986 жылдың 16-18 желтоқсанында Алматы қаласында орын алды. Қазақ жастарының бұл қозғалысы КСРО билігіне қарсы шыққан алғашқы маңызды қарсылықтардың бірі болып табылады және тәуелсіздікке қол жеткізу жолындағы күрестің бастауы ретінде бағаланады.

Тарихи негіздері

1986 жылы 16 желтоқсанда Қазақстан Компартиясы Орталық Комитетінің пленумы республиканың бірінші басшысы Дінмұхаммед Қонаевты қызметінен босатып, орнына Геннадий Колбинді тағайындады. Бұл шешім қазақстандықтарды, әсіресе жастарды, қатты ашуландырды. Себебі Колбин Қазақстанда бұрын қызмет атқармаған, жергілікті халықтың тарихы мен мәдениетін түсінбейтін, сырттан келген басшы болды.

Көтеріліс барысы

1986 жылдың 17 желтоқсанында Алматының бас алаңына мыңдаған жас жиналып, бейбіт түрде өз наразылығын білдірді. Олар "Әр халыққа — өз көсемі!" деген ұрандар айтты. Алайда билік бұл бейбіт шеруді күшпен басуға шешім қабылдады.

Қарулы милиция, әскерилер және арнайы жасақтар демонстранттарды тарату үшін суық қару, көзден жас ағызатын газ, дубинка және басқа да құралдарды қолданды. Бұл әрекет көптеген жастардың зардап шегуіне, кейбіреулерінің қаза болуына алып келді.

Нәтижесі мен маңызы

Желтоқсан көтерілісі қатыгездікпен басып-жаншылғанымен, ол Қазақстанның егемендікке ұмтылысының символына айналды. Бұл оқиға кейінгі жылдары Кеңес Одағының құлдырауына және Қазақстанның 1991 жылы тәуелсіздік алуына жол ашты.

Қазақстанның тарихында Желтоқсан оқиғасы халықтың еркіндікке деген ұмтылысының көрінісі ретінде мәңгі есте қалды. Желтоқсан құрбандарының есімі бүгінде құрметпен аталады.

Желтоқсанның батырлары

Көтеріліс кезінде ерлік танытқан жастардың ішінде Қайрат Рысқұлбеков, Ләззат Асанова, Ербол Сыпатаев және Сәбира Мұхамеджанова сынды есімдер ерекше аталады. Олар әділдік пен тәуелсіздік үшін күресіп, өз өмірлерін құрбан етті.

Қорытынды

Желтоқсан оқиғасы — қазақ халқының бостандығы мен тәуелсіздігі үшін күресінің маңызды беттерінің бірі. Бұл оқиға арқылы халқымыздың рухы, әділдікке деген сенімі және тәуелсіздікке деген құштарлығы айқын көрінді.