М. Ковач сауалнамасы

Сауалнама М.Ковач 1992 жылы М.Ковач әзірлеген және психология ҒЗИ клиникалық психология және психиатрия зертханасының қызметкерлері бейімдеген, бұл симптомдардың аппатия спектрінің сандық көрсеткіштерін анықтауға мүмкіндік береді — көңіл-күйдің төмендеуі, гедонистік қабілет, вегетативті функциялар, өзін-өзі бағалау, тұлғааралық мінез-құлық. 

Сауалнама жасөспірімдер мен балалардың өзін-өзі толтыруына арналған, оны қолдану медициналық біліктілікті қажет етпейді, өйткені ол қалыпты психикалық жағдайдағы сау адамдардағы аппатияның функционалды жағдайын анықтайды. 

Бұл сауалнама 7 жастан 17 жасқа дейінгі балалар мен жасөспірімдерге арналған 27 мәлімдемеден тұратын өзін-өзі бағалау шкаласы. Субъектіге соңғы кездері өзін қалай сезінетініне байланысты әр топта бір мәлімдеме таңдау ұсынылады. Әр тармақта сәйкесінше 1 , 2 немесе 3 деп кодталған үш нұсқа бар. Мәліметтерді өңдеу барысында кесте бойынша әр таңдауға 0 ден 2-ге дейін ұпай беріледі. Көрсеткіштер аппатияның тереңдігіне тікелей пропорционалды. 

Ұсыныс:  оқушыдан атын жазуын сұраңыз немесе оны өзіңіз жазыңыз. Баланың сауалнаманың мазмұны мен нұсқауларын толық түсінгеніне көз жеткізіңіз. Содан кейін оның соңғы екі аптада қалай сезінгенін мұқият және толық бағалаңыз. Кішкентай балалар үшін және диагностика кезінде қиындықтары бар балалар үшін нұсқаулықты да, шкаланың әр тармағын да оқып шығу керек. 

Нұсқаулық: төмендегі мәлімдемелердің әрбір тобын мұқият оқып шығыңыз және соңғы уақытта (соңғы екі апта) өзіңізді қандай сезімде болғаныңызға сай нұсқаны белгілеңіз. Сұрақтар туралы ұзақ ойланбаңыз, өйткені дұрыс немесе бұрыс жауаптар жоқ.

Көрсеткіштер: 

0-10 – күйзеліссіз күй;

11-16 – көңіл-күйдің аздап төмендеуі;

17-19 – субдепрессия немесе жасырын депрессия;

20 - жоғары депресиия

Түсіндіру 

Шкала А (Теріс көңіл—күй шкаласы: 1, 6, 8, 10, 11, 13) жалпы көңіл-күйдің төмендеуі, жалпы өз тиімділігінің теріс бағасы. Қиындықты үнемі күту, жылауға бейімділік, мазасыздық деңгейінің жоғарылауы. 

Шкала В (Тұлғааралық проблемалар:5, 12, 26, 27)-өзін жаман, агрессивті мінез-құлық, жоғары негативизм, бағынбау рөлімен сәйкестендіру. 

Шкала С (Тиімсіздік шкаласы: 3, 15, 23, 24)-мектептегі тиімсіздікке деген сенімнің жоғары деңгейі. 

Шкала Д (Ангедония шкаласы: 4, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22) -сарқылудың жоғары деңгейі, жалғыздық базасының болуы.

Шкала И (Өзін—өзі теріс бағалау шкаласы: 2, 7, 9, 14, 25) -өз тиімсіздігін теріс бағалау, суицидтік ойлардың болуы. 

Жалпы көрсеткіш есептеледі-бұл тесттің барлық тармақтары бойынша бала таңдаған жауап нұсқаларының ұпайларының қосындысы. 

Сауалнама М.Ковач

Нұсқаулық: төмендегі мәлімдемелердің әрбір тобын мұқият оқып шығыңыз және соңғы уақытта (соңғы екі апта) өзіңізді қандай сезімде болғаныңызға қарай әр сұрақтан 1 ден 3 ке дейінгі жауаптың сәйкесін белгілеңіз. Сұрақтар туралы ұзақ ойланбаңыз, өйткені дұрыс немесе бұрыс жауаптар жоқ.

Оқушының Т.А.Ә.

Сынып

1. 1) Мен кейде ғана көңілсіз боламын

2) Мен жиі көңілсіз боламын

3) Мен әрқашан көңілсізбін

2. 1) Мен ешқашан жетістікке жете алмаймын

2) Мен бірдеңе алатыныма онша сенбеймін

3) Мен бәрін де жақсы істеймін

3. 1) Мен іс жүзінде бәрін жақсы жасаймын

2) Мен көп нәрсені қате істеймін

3) Мен бәрін дұрыс істемеймін

4. 1) Маған көп нәрсе ұнайды

2) Бір нәрсе маған қуаныш сыйлайды

3) Маған ештеңе ұнамайды

5. 1) Мен әрқашан жаманмын

2) Мен жиі жаман боламын

3) Мен кейде жаман боламын

6. 1) Маған жаман нәрсе болуы мүмкін деп сирек ойлаймын

2) Маған жаман нәрсе болуы мүмкін деп алаңдаймын

3) Маған қорқынышты нәрсе болатынына сенімдімін

7. 1) Мен өзімді жек көремін

2) Мен өзімді жақсы көрмеймін

3) Мен өзіме ұнаймын

8. 1) Барлық жаман нәрселер менің қателіктерімнің нәтижесінде болады

2) Көптеген жаман нәрселер менің қателіктерімнің нәтижесінде пайда болады

3) Жаман нәрсе, әдетте, менің кінәмнан емес

9. 1) Маған өмірімнің қалай дамитыны ұнайды

2) Маған өте қиын болуы мүмкін, бірақ мен оны жеңе аламын

3) Менің өмірім маған ұнамайды

10. 1) Мен күн сайын жылаймын

2) Мен жиі жылаймын

3) Мен кейде жылаймын

11. 1) Мен үнемі мазасыздықты сезінемін

2) Мен жиі мазасызданамын

3) Мен кейде мазасыздықты сезінемін

12. 1) Маған адамдармен бірге болған ұнайды

2) Маған адамдармен бірге болу ұнамайды

3) Мен адамдармен бірге болғым келмейді

13. 1) Мен көп нәрсені шеше алмаймын

2) Маған көп нәрсені шешу қиын

3) Мен оңай шешім қабылдаймын

14. 1) Мен жақсы көрінемін

2) Менің келбетімдегі бір нәрсе маған сәйкес келмейді

3) Мен ұсқынсыз көрінемін

15. 1) Мен үнемі өзімді мектеп тапсырмаларын орындауға мәжбүрлеуім керек

2) Мен көбінесе мектеп тапсырмаларын орындауға мәжбүр боламын

3) Мектеп тапсырмаларын орындау мен үшін үлкен мәселе емес

16. 1) Мен әр түні жаман ұйықтаймын

2) Мен жиі нашар ұйықтаймын

3) Мен өте жақсы ұйықтаймын

17. 1) Мен кейде шаршағанымды байқаймын

2) Мен жиі шаршаймын

3) Мен үнемі шаршағанымды сезінемін

18. 1) Көп жағдайда менің тамақ жегім келмейді

2) Мен жиі тамақтанғым келмейді

3) Мен өте жақсы тамақтанамын

19. 1) Мені ауырсыну мазаламайды

2) Мені ауырсыну жиі мазалайды

3) Мені үнемі ауырсыну мазалайды

20. 1) Мен өзімді жалғыз сезінбеймін

2) Мен өзімді жиі жалғыз сезінемін

3) Мен өзімді барлық кезде жалғыз сезінемін

21. 1) Мектеп маған ешқашан рахат әкелмейді

2) Кейде мектеп маған рахат сыйлайды

3) Мектеп мені жиі қуантады

22. 1) Менің достарым көп

2) Менің достарым бар, бірақ мен олардың көбірек болғанын қалаймын

3) Менің достарым жоқ

23. 1) Менің оқуым өте жақсы

2) Мен бұрынғыдай жақсы оқымаймын

3) Қазір менде бұрын жақсы болған пәндер бойынша нашар бағалар бар

24. 1) Мен ешқашан басқа балалар сияқты жақсы болмаймын

2) Егер қаласам мен басқалар сияқты жақсы бола аламын

3) Мен басқа балалар сияқты жақсымын

25. 1) Мені ешкім шынымен жақсы көрмейді

2) Мені біреу жақсы көретініне сенімді емеспін

3) Мені жақсы көретініне сенімдімін

26. 1) Мен әдетте маған айтылғанды істеймін

2) Әдетте, мен маған айтылғанды істемеймін

3) Мен ешқашан сұраған нәрсені жасамаймын

27. 1) Мен үнемі қуанамын

2) Мен жиі қуанамын

3) Мен адамдармен өзімді жалғыз сезінемін