«латын әліпбиіне
көшудің өзіндік терең тарихи логикасы
бар.»
БҰҰ-ның алты ресми тілінің
үшеуі (ағылшын, француз және испан) латын әліпбиін қолданады. Егер
біз ірі халықаралық экономикалық ұйымдарды алсақ, онда ДСҰ-ның
барлық үш ресми тілдері де латын әліпбиін қолданады (ағылшын,
француз және испан). Олимпиада қозғалысының негізгі тілдері сонымен
қатар ағылшын және француз тілдері.
Латын әліпбиі қазір адамзат
мекен еткен барлық континенттерде кең таралған. Алфавит, сонымен
қатар, іс жүзінде Еуропаның аумағы (аталған бірқатар Шығыс Еуропа
елдерінен басқа) бүкіл Солтүстік және Оңтүстік Американы, Африканың
көптеген штаттарын, Австралияны, тығыз орналасқан және экономикалық
қуатқа ие Оңтүстік-Шығыс Азияны қамтиды. (оның ішінде Малайзия,
Сингапур және Индонезия). Сондай-ақ, латын әліпбиі кең танымал және
әлемнің көптеген басқа елдерінде, мысалы, Үндістан, Пәкістан,
Жапония, Оңтүстік Корея, Біріккен Араб Әмірліктері және тіпті
Қытайда (екінші деңгейдегі диалектілерді транскрипциялауға арналған
бірнеше жүйелер бар) Қытай тілі латын
әліпбиіне).
Дүниежүзілік банктің 2015
жылғы мәліметтері бойынша, номиналды ЖІӨ көлемі бойынша әлемдегі ең
ірі отыз елдің ішінен әлемнің ең ірі экономикалары 22 мемлекет
латын әліпбиін қолданады, ондықтың ішінде - 7 ел. Егер жан басына
шаққандағы ЖІӨ-ні есептейтін болсақ, онда ең бай елдердің қатарына
кіретін жиырма елдің ішінде 18 мемлекет романизацияланған
әліпбилерді қолданады. Дүниежүзілік банктің Doing Business
рейтингінде бизнес жүргізу үшін ең отыз елдің қатарында 25 латын
әліпбиін қолданады. Сонымен бірге, қарастырылып отырған барлық
елдерде параллель түрде романизацияланған қаріп немесе ағылшын тілі
бар.
Мақалада «латын әліпбиіне
көшудің өзіндік терең тарихи логикасы бар. Бұл қазіргі заманғы
технологиялық ортаның ерекшеліктері, және қазіргі әлемдегі
коммуникацияның ерекшеліктері және ХХІ ғасырдағы ғылыми және білім
беру процесінің ерекшеліктері ».
Шынында да, әлемдік саясаттың
маңызды субъектісі мәртебесін иемдену, елдің халықаралық
қатынастардың жаңа даму деңгейіне шығуы, мемлекетаралық қатынастар
республиканың әлемдік білім кеңістігіне енуіне айтарлықтай ықпал
етті, бұл өз кезегінде басымдықты өзектендірді қазіргі заманғы
білім беру, қоғамдық сананы жаңғырту, оның аясында қазақ тілінің
латын графикасына көшу процесі оның әлемдік ақпараттық кеңістікке
енуіне ықпал етеді.
Сонымен бірге латын әліпбиіне
көшу процесінің маңызды ерекшелігі, деп атап көрсетті Мемлекет
басшысы, «тыныш біртіндеп көшу».