Материалдар / М. Шаханов "Ғашықтық ғаламаты" тақырыбында ашық сабақ

М. Шаханов "Ғашықтық ғаламаты" тақырыбында ашық сабақ

Материал туралы қысқаша түсінік

Мен жас маман ретінде алғашқы ашық сабағымды сайтқа жариялаймын деп шештім. Сабақ тақырыбы жоғарыда көрсетілгендей. Материал мен секілді жас мамандарға септігін тигізер деген үміттемін. Материалдан топқа бөлу, сергіту сәттерін ала аласыздар. қазақ тілі сабағында қолданылатын әдіс -тәсілдер көмегімен басқа да ұстаздар қауымы ашық сабақтарын қиналмай өткізер деген сенімдемін.

Ашим Нурдана Амантайқызы

Автор материалды ақылы түрде жариялады. Сатылымнан түскен қаражат авторға автоматты түрде аударылады. Толығырақ

25 Сәуір 2019

3574

78 рет жүктелген

Қазақ әдебиеті Ашық сабақ 11 сынып

770 ₸

Бүгін алсаңыз
+39 бонус беріледі
Бұл не?

Бүгін алсаңыз +39 бонус беріледі Бұл не?

Тегін турнир Мұғалімдер мен Тәрбиешілерге
Дипломдар мен сертификаттарды алып үлгеріңіз!

Бұл бетте материалдың қысқаша нұсқасы ұсынылған. Материалдың толық нұсқасын жүктеп алып, көруге болады

Материалдың толық нұсқасын
жүктеп алып көруге болады

Сабақтың тақырыбы: М.Шахановтың өмірі мен шығармашылығы. «Танакөз » поэмасы, «Ғашықтық ғаламаты» балладасы
Сабақтың мақсаты: М.Шахановтың өмірі туралы білім беру, шығармаларының идеялық-тақырыптық мәнін талдау, өмірмен байланыстыра отырып, , ізгі қасиеттерді бойларына сіңіре білуге ықпал ету;Оқушылардың мәнерлеп оқу, сөйлеу дағдысын қалыптастыру,ойлау қабілеттерін дамыту.адалдыққа ,шыншылдыққа тәрбиелеу..
Типі: жаңа сабақты меңгерту
Түрі: К.Бітібаеваның жаңа білімді меңгерту технологиясы

Әдісі: интерактивті әдіс, сұрақ-жауап,дәлелдеу,талдау,жинақтау,салыстыру,
Көрнекілігі: интерактивті тақта, плакаттар
Пәнаралық байланыс: қазақ тілі,тарих,қоғамтану.
Оқуға ұсынылған шығармалар: .«Танакөз » поэмасы.«Ғашықтық ғаламаты» балладасы

«Аңыз адам» журналы №12 (48) маусым,2012ж
Сабақтың барысы:
І. Ұйымдастыру кезеңі.а)Оқушылар назарын сабаққа аудару ә) топқа бөлу «Достық» «Махаббат» (тақырыпқа сай қанатты сөз )

К.Бітібаеваның жаңа білімді меңгерту технологиясы

Мұғалімнің іс-әрекеті	Тапсырма	Оқушы іс-әрекеті
Жеке тұлға ретінде ала отырып өзіндік, дербес ізденуге баулу	М.Шаханов өмірі, шығармашылы. .«Танакөз » поэмасы.«Ғашықтық ғаламаты» өлеңі	Өз беттерімен көркем шығарманы оқу,өзін-өзі дамыту
Оқушылардың тапсырмалар негізінде жұмысын талқылау	М.Шаханов өскен ортасы, туған жері. шығармашылығы, қайраткерлігі	Спикерлер хабарламасы
Мұғалімнің жаңа сабақты түсіндіруі	Поэма,өлең құрылысы туралы білімдерін жетілдіру	Іздену, табу, дәлелдеу
Проблемалық оқыту	Көркем шығарманы талдау Қандай оқиға болды?	Негізгі мәселерді бөліп алу. (даралау)
	Қалай болды?(мазмұны)	Бірін-бірі оқыту, кейіпкер іс-әрекеттерін талқылау
	Кейіпкерлер әлемі Эпиграф ала отырып , ой түйін жасау	Талдау, жинақтау, жоба қорғау
Қосымша әдебиеттер	Достық ,махаббат тақырыбындағы шығармалар	салыстыру
Пәнаралық байланыс	Тарих,мәдениет,кино	Естай ,Қорлан туралы тарихи деректер
Кемшіліктерді анықтау, түзету(нені меңгерді) Қорытындылау	Проблемалық сұрақтар	Білімдерін өздік талдау Берілген ұғымдарды талдайды,өзіндік сыни қөзқарасын білдіреді
Бағалау
Үйге тапсырма	Көркемдік ерекшелігіне талдау жасау	Алған білімдерін өз беттерімен бекіту

Жаңа сабақ

Өткізбеймін ешкімге зорлығымды,

Түсірмеймін ешкімге көлеңкемді

Заманымнан алғанша үлесімді,

Тоқтатпаймын тағдырмен күресімді.-деген, бұл күнде азаматтығы мен поэзиясын күллі әлем мойындаған Мұхтар Шаханов – ұлт тағдыры,тіл жанашыры болып, осындай басын бәйгеге тіккен ұлтжанды ақындардың бірі ғана емес,бірегейі. Бүгінгі тақырыбымыз Қазақстанның халық ақыны, жазушысы, «Түрік халықтары арасынан шыққан ең үздік әлем ақыны» атағының иегері Мұхтар Шахановтың шығармашылығына арналады. (сабақ мақсатымен таныстыру)

М.Шаханов өмірі мен шығармашылығы туралы не білеміз?

Туған жері,өскен ортасы,білімі,қызметі,шығармаларының негізгі бағыты

(оқушы жұмыстары)

1.Тамырын тереңге жібере алмаған дарақтың ғұмыры қашан да келте!.

2. Ұлтының ойлап ертеңін...

3. Ақын поэзиясының бастау алар қайнары –достық пен махаббат

Мәселелік сұрақтар

Жалпы ақын қандай болуы керек? Нағыз ақындық туралы пікірлерініз қалай?

Ақынның шығармаларының басты тақырыптары не?

(Ұлт тағдыры мен тіл тағдыры; достық пен махаббат;)
Президент пе,депутат па ,тракторшы ма,бәрібір,

Бойын рухтан аулақ салса - бәрінің де мәні бір.

Өз халқының тілі, ділі-зор адами парқына ,

Тамыр жалғай алмағандар не сыйламақ халқына?

Бұл қазаққа көз өткен бе,

Тілдің мұңын сөз еткенде,

Кей басшылар нақ бір жылан көргендей боп қалтырар...

Ұлтсыздардың бәрі- рухани мүгедектер, жартылар

Тілін,ұлтын менсінбеуден ол қасқалар бақ табар,

Бар назары материалдық игілікке тоқталар.

Жағымпаздар қолдауымен олар бүгін мақталар,

Ал тарихта «рухын сатқан қарын құлы» боп қалар.

Рухани байлық дегенді қалай түсінесіңдер?

Оқушы жауаптарын топтастыру

Ақын өзінің «Мемлекеттік тіл – мерейім» -деген өлеңінде терең толғанысты ойын және кесімін қысқаша былай жеткізеді:
Адам қанша болғанымен дарынды әрі табанды,
Туған жерін сүймей тұрып, сүймек емес ғаламды
...Нарық-ғасыр бәрін сатып жібере ме алтынға,
Кім қалады сол алтынға сатылмайтын қалпында,
Ана тілін сыйламаған, сыйламайды халқын да!

М.Шахановтың шығармаларындағы ұлт тағдыры мен тіл тағдыры қамшының өріміндей егіз болып келеді. Бабалар рухына сыйынған ақын Әл-Фарабидің 72 тіл білгендігін мақтанышпен айтады.. Қазіргі күнде туған тілдің қамын ойлап, оның болашағын бүкіл халық қазынасы болып табылатын ұлттық болмысымыздың өз дәрежесіне көтеретіндер қоғамда басшылар арасында табыла бермейтіндігіне ақын жүрегі жылап тұрған болады. Іс жүзінде мемлекеттік тілді толық қолдану -тұтастай бүкіл қоғамның міндеті.
М.Шахановтың өмірдегі, әдеттегі тұлғасы оның халқына адал қызмет етіп келе жатуында, әлемді Арал апатынан сақтандыру жолындағы еңбегі, Желтоқсан оқиғасының арашасы болуы, әсіресе ұлттық қауіпсіздіктің көсегесі көгеріп, оның бүкіл қазақ қолданатын тіл болуын жақтап жан айқайын білдіруі – отансүйгіштік. Ақынның осындай еңбегін шетелдің қоғам қайраткері, ақын – жазушылары жоғары бағаланғанда, қазақтың айтулы ақындары да өз Мұхтарын бауырына басты.

Мұхтар туралы пікірлер

Р.Гамзатов,авар ақыны: Мұхтар Шаханов-өзінің адасқақ дүлей дәуірінің белсенді ар-ожданы.

Ш.Айтматов,қырғыз жазушысы:Ол –жаңаша ойлау дүниесінің өрені.Менің пайымдауымша,мұндай өзгеше мән-мазмұнға ие ақын бүгінге дейін күллі Азия әдебиетінде болған жоқ.

С.Елубай,жазушы: Мұхаңды батыр ақын деп білемін.

Д.Исабеков,жазушы: Поэзияның қас шебері,өмірдің қас батыры ...

.Ақын поэзиясының бастау алар қайнары –достық пен махаббат
Топтық жұмыс

1-топ «Танакөз» поэмасы Кейіпкерлері

2-топ «Ғашықтық ғаламаты» балладасы

Тапсырмалар

Ғашықтық ғаламаты

Өлеңді талдау

Идеясы

Естай мен қорлан

Өзіндік қөзқарас

Поэманың сюжеттік-комп/қ құрылысы

Мазмұны

Поэтикалық тілі (тірек сөздер)

Пролог

Достық атты қазына аралы

Идеясы- достықтың қасиетті қадірін ұғындырады.

От алып ұшқан адам,мәңгілік бақыт,опасыздар, отсыздар болмайды,Сенім заңы,пенделіктің самалы,бірліктің ақ желкені,

Жүрекке жалғандық ұялату,

Басталуы

Екі дос: Мұрат пен автор .

Балалық шақ-боямасыз ақкөңілдер отаны.

Мұрат пен Танакөздің тағдыр талайы ұқсас келгені Мұраттың өз аузынан айтылады. Екі ананың екеуі еркесі болып өскенмен, әке тағдырлары оларға баянды болмаған. Соғыстың отты жорығын кешкен әкелер еліне қайта оралмаған. Бұл аяныш болғанмен, соңында қалар ізгілік бар, ол екі әкенің бір-бірімен тату болып, өмірді ынтызарлықпен өткізген жандар екені.

Екеуіне ортақ бақыт,

Арман бесігі,қарлы шыңдар қол бұлғайтын,екі ананың гүлі,жан дос

Екі өмірдің жалғасы,

Балаң жылдар елесі

Балалық шақ-байтақ ән,Гүл жазира,

Балалық шақ-іңкәр дәурен сұңқар тауын шарлаған,

Өз көктемін сағынбайтын,аңсамайтын бар ма адам?

Танакөзбен көңілді еді ерке бала кез...

Дамуы

Ырым етіп тігілген ақ көйлек.

Ғажап суреттер. Әрі көңілсіздік, әрі өмірге ұшқын шашқан үміт. Әкелерінің жан қиыспас бір-бірінен берілгендерін, тылсымдары өз ұрпақтарына өтіп жатқандай. Мұны жүрек сезімімен ойдың ыстық отымен, жастардың бойына нұрдай құйып тұрған ақын - Мұхтар ғой. Әкелер қадір құрметінің, ананың аялы алақанының өтіп жатқанын өлең жолдарынан көруге болады.
Достық арқауын бағыт етіп алған ақын оны отаншылдық бояуына көмкереді. Жаудан ыстық топырағын аянбай қорғаған қос жауынгер - әкелердің қайтпас қайсарлылығын, қажырлылығын сүйсіне жырлайды. Жауға берілместен ақтық қаны қалғанша күрескен азаматтар ерлігін де, елдігін де кейінгі ұрпаққа үлгі етіп, жан тапсырады. Жесір аналардың майдангер әкелерден жетім қалған балаларды әлпештеп тәрбиелеуі тартымды бейнеленеді.

Еңбекпен басталған өмір жолы

Танакөзге арнау

Ана мейірімі,шапағаты,сенімі,үміті

Алып ұшқан қыз қиялы,айбарлы есепші,жыланбауыр трактор тіркеушісі,

Танакөз –аппақ нұрға бөленген,лаулаған нұр жүзді,

Ай тұрды жүзі күлімдеп,ай-ағарған алтын алқадай,Алатау бөркі нұрға жаланған.,аққулар әні мұңдылау.,

Махаббат-батылдық

Шиенелісуі

Мұраттың үйленуі

Өмір болған соң талай оқиғалар өткелінде бұлтарыс – қалтарыс та көп болады. Нағыз дос осындай кезеңдерде білінеді. Тар жол, тайғақ кешуде сүрінбей өткендер ғана адамгершілігі мықты жандар достық қасиетін сақтай алады. Ақын поэмасындағы кейіпкерлер қатал сындардан сүрінбей өтіп, өмірдің оңды қағидасын жалғастырушылар болады. Ақын поэмалардағы кейіпкерлер осындай жандар.
Шынында да поэманың оқиғалық бітімінде қиыннан қиысқан қисынды іс-әрекеттерге толы кейіпкерлердің өмірі десекте болғандай, талай тылсым дүниелер оқушының көз алдынан өтеді. Екі достың ғашық болған Танакөзі ол бір махаббаттың мөлдірі, сүйіспеншіліктің сусыны, алғашқы екеуі бірдей гүл ұсынғанда Мұраттың бойынан қызғаныш оты шарпып өтсе де, ес тоқтатып сезімді ақылға жеңдіреді. Танакөзді өзі ішінен қимас, силас досына ұйғарады. Өзі Зеркүлге үйленеді.

Зергүл –жанарында жаңа оянған өжеттіктің нұры бар.,

Бір жігіттке ғашық болған екен,ол жігітпен жолығуға тыйым сапты анасы,ана сөзін жыға алмапты ұяң қыз ғой шамасы.

Қоңыр күз,өткел бермес ашулы Ақсу өзені.

Тойбастар жыры.

Мұрат жанарындағы жас.,өз басының бақытынан биік тұрған көзсіз достық.

Сенімнің жеңіс алып келуі-автордың студент атануы

Шарықтау шегі

Ауылдан келген Қоғамбай хабары

«Даудың басы Даурабайдың көк сиыры» дегендей, Мұраттың апатқа ұшырауы, жас жұбайлардың өмір сынына түсіп, сондағы кешкен күйлері өзгеше еді. Екі аяғынан айрылған Мұраттың мүсәпір хал үстінде Зеркүл оны тастап кетеді.

Бақытсыздық-Мұраттың трактор астында қалып қоюы.

Ана қазасы.

Шешімі

Танакөз бен Мұрат

Өзінің өмірлік шешімін жасамаған Танакөз достық сезіммен адамгершілік қасиетпен жол бастап Мұратқа келеді. Онымен табысады. Міне, осында ақынның позициясы айқын көрінеді:

Мен сен үшін өмірімді қия алам ,асыл досым

Пенделіктен биік ұлы достық

Салыстыру (Венн диаграммасы)

«Танакөз» поэмасы	Ортақ	«Ғашықтық ғаламаты»
Поэма(орта көлемді ,эпикалық шығарма)	Махаббат	Баллада(оқиғалы өлең)
Достық,адамгершілік,адалдық, Ана махаббаты,әкелер достығы,балалық кез.	адамгершілік	Өнер
Танакөз,Мұрат	ерлік	Естай,Қорлан (тарихта болған)
Ғашықтар қосылады.	бақытты	қосылмайды

Салыстыру

Автор

Достық туралы пікірлер

Тәжік әдебие

Ресми байқаулар тізімі

Республикалық байқауларға қатысып жарамды дипломдар алып санатыңызды көтеріңіз!

Материал іздеу

Сіз үшін 400 000 ұстаздардың еңбегі мен тәжірибесін біріктіріп, ең үлкен материалдар базасын жасадық. Төменде пәніңізді белгілеп, керек материалды алып сабағыңызға қолдана аласыз

Барлығы 663 959 материал жиналған

Ұқсас материалдар

Дайын ҚМЖ. Барлық пәндерден 2024-2025 оқу жылына, жаңа бұйрыққа сай жасалған

Сертификатталған тренер жасаған

01.01.2023

17 863

13 694

ҚР Білім және Ғылым министірлігінің стандарты бойынша жасалған.

Барлық пәндер

Барлық материалдар

Барлық сыныптар

Аттестацияда (ПББ) 100% келетін
тақырыптармен дайындаймыз

Аттестацияда (ПББ) келетін тақырыптар бойынша жасалған тесттермен дайындалып, бізбен бірге тестілеуден оңай өтесіз

Өткен жылы бізбен дайындалған ұстаздар 50/50 жинап рекорд жасады

Толығырақ