«Математика» пәні бойынша
түсінік хат
2024-2025 оқу жылында 1 қазақ
сыныбына арналған математика пәнінен күнтізбелік-тақырыптық жоспар
құруда келесі нормативті құжаттар басшылыққа
алынды.
«Мектепке дейінгі тәрбие мен
оқытудың, бастауыш, негізгі орта және жалпы орта, техникалық және
кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға
міндетті стандарттарын бекіту туралы» (бұдан әрі – МЖМБС)
(Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2022 жылғы 3
тамырдағы №348 бұйрығы (өзгерістермен 23.09.22 №406, Қазақстан
Республикасындағы бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім берудің
үлгілік оқу жоспарларын бекіту туралы
Қазақстан Республикасы Білім
және ғылым министрінің 2012 жылғы 8 қарашадағы № 500 бұйрығы
(өзгерістермен18.09.23 №264)
«Жалпы білім беру ұйымдарына
арналған жалпы білім беретін пәндердің, бастауыш, негізгі орта және
жалпы орта білім деңгейлерінің таңдау курстарының үлгілік оқу
бағдарламаларын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Оқу - ағарту
министрлігінің 2023 жылғы 5 шілдедегі №399 бұйрығы. 2023-2024 оқу
жылында «Қазақстан Республикасының орта білім беру ұйымдарында оқу
-тәрбие процесін ұйымдастырудың ерекшеліктері туралы» әдістемелік
нұсқау хатына сәйкес әзірленген.
Оқу пәнінің негізгі мақсаты –
білім алушылардың математикалық таным негіздерін меңгеруіне және
тиісті дағдыларын қалыптастыруына мүмкіндік жасау. Бұл оқу пәні
қоршаған ортаны бейнелеу мен түсіну тәсілі ретінде қабылдауды
дамытуға бағытталған және білім алушылардың қабылдауы мен танымын
кеңейтуді, математика ғылымына қызығушылығын талап етеді. Бастауыш
білім беру деңгейінде математикалық білім берудің негізгі мақсатына
сәйкес оқу пәні логикалық ойлауды, кеңістіктің елестетуді және
математикалық терминдерді пайдалану біліктілігін дамыту
міндеттерін, сонымен қоса сыни тұрғыдан ойлауды, шығармашылық
қабілеттерін, оқушылардың тұлғалық қасиеттерін оның ішінде білуге
құштарлық, мақсаттылық, жауапкершілік, сенімділікті, математикалық
зерттеулер жүргізу қабілеттерін дамыту міндеттері жүзеге асырылуы
тиіс.
«Математика» пәні бойынша оқу
жүктемесінің көлемі:
1) 1-сыныпта – аптасына 4
сағат, оқу жылында – 132 сағат;
«Математика» оқу пәнінің
1-сыныпқа арналған базалық мазмұны:
1) «Сандар мен шамалар»: яғни
мұнда оқушы натурал сандар және 0 саны, тура, кері және реттік
санау, сандарды оқу қабілеті, жазу қабілеті және салыстыру
қабілеті, сандардың құрамы және сандардың разрядтық құрамы натурал
сандар және 0 саны, тура, кері және реттік санау, сандарды оқу,
жазу және салыстыру, сандар құрамы, разрядтық құрамы, разрядтық
қосылғыштар, ондықтар, сандарды топтап санау, сандармен амалдар
орындау, сандарды қосу мен азайту, қосу мен азайту өзара кері
амалдар, қосудың ауыстырымдылық қасиеті, 1 мен 0-дің қасиеті,
сандардың қосу кестесі, шамалар және олардың өлшем бірліктері,
ұзындық, масса, көлем (сыйымдылық), уақыт шамалары, шамаларды
өлшеу, салыстыру, түрлендіру, циферблат бойынша уақытты анықтау,
тиындармен әрекеттері қарастырылады, оқушылар белгілі бір деңгейде
меңгереді.
2) «Алгебра элементтері»: бұл
бөлімде оқушы сандық және әріптік өрнектер, сандық және әріптік
өрнектерді құрастыру, жазу және оқу, әріптік өрнектің мәні, теңдік
құру үшін әріптік өрнектер түрінде қолдану, өрнектерді салыстыру,
теңдіктер мен теңсіздіктер, теңдеулер, тура және тура емес
теңдіктер, теңдеулерді шешу жолдарымен танысады, түсінеді және
сабақ уақытында, сабақ тыс уақытта қолдана
алады;
3) «Геометрия элементтері»:
геометриялық фигуралар және олардың жіктелуі, нүкте, түзу, қисық
сызық, тұйықталған және тұйықталмаған сызық, кесінді, сәуле, бұрыш,
жазық және кеңістік фигуралар, геометриялық фигуралардың
қабырғаларын өлшеу және салыстыру, геометриялық фигураларды
кескіндеу және салу, түзу, қисық сызық, сынық сызық, кесінді,
геометриялық фигуралардан құралған композициялар, нысандардың
орналасуы және бағыты, нүктелер координаталары және қозғалыс
бағыты, нүктелердің сан сәулесінде
орналасуы;
4) «Жиындар. Логика
элементтері»: жиындар және оларға амалдар қолдану, жиындар,
жиындардың жіктелуі, жиындарды салыстыру, тең жиындар, бос жиын,
пікірлер, ақиқат немесе жалған тұжырымдар, ребустар, логикалық
есептер, тізбектер, сандар мен амалдар тізбегі, заттар
комбинациялары, «екі-екіден» заттар
комбинациялары;
5) «Математикалық моделдеу»:
есептер және математикалық модель, есептерді кесте, сызба, қысқа
жазба түрінде моделдеу, ұғымдар, терминдар, есептерді талдау және
шығару, кері есептер, есептерді шығару тәсілдері, математикалық
тіл, сандарды бейнелеу, «+», «-», «≠», «=», «>», «<»
белгілері, сан сәулесі, қосу және азайту амалдарының компоненттері,
деректерді жинақтау, жүйелеу, кестелер, пиктограммалар,
диаграммалар.