Міржақып Дулатов – ұстаздық рухтың жарқын үлгісі.

Ұстаздық – тек білім беру емес, ұрпақтың санасын ояту, елге деген сүйіспеншілікті сіңіру. Бұл қасиет нағыз ұлт қайраткерлерінің бойынан табылады. Сондай тұлғалардың бірі – ағартушы, жазушы, ақын, Алаш арысы Міржақып Дулатов.

ХХ ғасырдың басында қазақ қоғамы рухани тығырықта тұрған шақта, оның «Оян, қазақ!» деген үні бүкіл елге орасан зор серпіліс әкелді. Бұл туынды – жай өлеңдер жинағы емес, ұстаздың халыққа айтқан тағылымды үндеуі болды. «Көзіңді аш, оян, қазақ, көтер басты...» – деген жолдар білімсіздік пен енжарлықтан арылуға шақырған шын жүректен шыққан сөз еді.

Міржақып – ресми мұғалімдік қызмет атқарған ғана емес, ұлы ағартушылық жолда еңбек еткен жан. Ол Торғай, Қарқаралы өңірлерінде бала оқытып, мұғалімдер даярлау ісіне араласты. Оның мақалаларынан, өлеңдерінен, романдарынан халыққа деген жанашырлық, тәрбие мен рухани жаңғыру идеясы айқын аңғарылады.

1910 жылы жарық көрген «Бақытсыз Жамал» романы арқылы Міржақып қазақ қыздарының ауыр тағдырын қозғап, отбасылық тәрбие, әйел теңдігі, еркіндік мәселесін алға тартты. Бұл шығарма да – педагогикалық көзқарастың көрінісі, әлеуметтік әділеттілікті насихаттаған әдеби оқулық іспеттес.

Міржақып Дулатов – Алаш қозғалысының саяси жетекшісі ғана емес, бүкіл қазақ жастарына рухани ұстаз бола білген тұлға. Ол «Қазақ» газеті арқылы ел ішіндегі оқу-білім, бала тәрбиесі, мұғалім мәртебесі жайлы өзекті мақалалар жариялап отырды.

Қазіргі Қазақстанда ұстаз мамандығының маңызы артқан заманда, Міржақыптай зиялылардың өмірі мен еңбегі – тәрбие мен тағылымның үлгісі.

1935 жылы саяси қуғын-сүргіннің құрбаны болған Міржақып Дулатов 1988 жылы ақталды. Бүгінде оның есімімен мектептер, колледждер, көшелер аталады. Оның шығармалары тәрбие сағаттарында, қазақ тілі мен әдебиеті сабақтарында, дебаттарда, шығармашылық үйірмелерде жиі қолданылып келеді.

Міржақып Дулатов – өз халқының көзін ашуға, рухын көтеруге өмірін арнаған нағыз Ұстаз тұлға. Оның ұлтқа қалдырған мұрасы – бүгінгі педагог үшін де, шәкірт үшін де мәңгілік өнеге. Біз, ұстаздар қауымы, осы тарихи мұраны жас ұрпақтың санасына сіңіру арқылы ел болашағына қызмет етеміз.